|
2000
|
|
|
langileak kontratatzeko prest zeuden udalek Liburutegi Publikoa irekitzeko aukera zuten, Sareko Liburutegien onura guztiekin. Eta hala, Nafarroan gaur
|
egun
dauden 84 liburutegi horietatik 22 itunduak dira, hau da, Udaleko langileak dituzte. Horrez gain, kontuan hartzen badugu, plangintza eza dela-eta, liburutegien ia laurdena 1.500 biztanletik beheitiko herrietan dagoela, egoeraren konplexutasunaz ohartuko gara.
|
|
2001
|
|
|
Baina, beraien arteko uztarketa, orain arte, porrota izan da, eta XXI. mendeko erronka nagusienetariko bat da berau, grabitate kuantikoa hain zuzen ere. Bi teoria horiek uztartu arte, ezin izango da unibertsoaren jatorriari buruzko deskribapen koherentea egin, nahiz eta
|
egun
dauden datuen arabera, unibertsoa tenperatura handiko espazioko burbuila batetik sortu zen. Tenperatura horrek nahikoa izan behar zuen, burbuila zabaltzen joan ahala, izar guztien masa galaxietan sortzeko eta unibertsoa zabaltzen mantentzeko.
|
|
|
Euskarari buruzko historia sozialaren tesi nagusia ezagutzen dugu: historiak justizia egin dio euskarari, eta
|
egun
dagokion lekuan dago egon. Gaztelaniaz esan ohi den bezala, hizkuntzen arteko paperak banatuta daude.
|
|
2002
|
|
|
Bestalde, unibertsitateaz gain, bestelako tokietan ere beharrezkoak dira ikertzaileak, doktore mailakoak, gainera. Oso gutxi dira Euskal Herriko enpresetan
|
egun
dauden doktoreak, eta ondorio kaltegarriak ditu horrek. Izan ere, enpresetan lan egiten duten doktoreen kopurua hartzen da herrienzientzi eta teknologi garapenaren adierazletzat; ez dut uste hori zentzugabekeria denik.
|
|
|
Ezinbestekoa ote erakunde unibe rtsitariobe rri bat sortzea? Edo aski litzateke gaur
|
egun
daudenetan euskara bultzatzea eta, beraien ondoan bestelako satelite batzuk (Euskaltzaindia, Eusko Ikaskuntza, UEU, Arantzadi, Elhuyar, Jakin, eta abar eta abar) sendotzea. Euskara erakunde berezi batzuetan gotortu behar da, edo guztietan zabaldu?
|
|
2005
|
|
|
Gaur
|
egun
dagoen euskal literaturaren historia ez dago osorik, subjektiboa da. Hasier Etxeberria ren liburuak jadanik zegoen kanon maskulinoa finkatu du, sendotu du, zilegitasuna eman dio (Aldekoaren historian berresten eta are gehiago murrizten dena) 27 Jendearen onarpena jaso zuen lan horretan bost idazle, bost gizon agertzen dira, eta emakume idazle bakar bat agertzen da, txiripaz:
|
|
2007
|
|
|
Gaur
|
egun
dauden gizarte mugimenduen tipologia zabala da eta horregatik zail egiten da berorien definizio bakarra eta zalantza bakoa topatzea. Manuel Castellsek honela definitu ditu gizarte mugimenduak (2003: 31):
|
|
|
Kontua da ez garela ohartu eskaintza ez datorrela bat eskaerarekin. Kontua da, gutariko askok liburuen bidez deskubritu genituela geografia berriak eta mundu afektiboak, Emilio Salgari, Gustave Flaubert eta Joseph Conrad-en eskutik, baina
|
egun
badaudela beste baliabide batzuk geografia berriak eta unibertso afektiboak deskubritzeko; irudi biziak dituzte eta koloretan daude.
|
|
|
...direnak— ukatu egiten dute dena delako estatuaren baitan babestu beharreko gizatalde nazionalak badaudenik, eta horren ondorioz ez dute beharrik ikusten estatu mailako edo estatuez gaindiko babes sistemarik eratzeko30 Badira, bestalde, nazio anitzetako estatu horietako beste hainbat ordezkari politiko estatuaren baitan nortasun berezia duten gizataldeak badirela diotenak, baina bat datoz gaur
|
egun
dagoen babes sistemarekin. Aldiz, gutxietsitako gizatalde nazionaletako herrikideak, hau da, babesa eskatzen dutenak, hain zuzen, ez daude guztiz konforme dagoen babes sistemarekin, bai estatu mailakoekin bai estatuez gaindikoekin —Europar Batasunekoak eta Nazio Batuetakoak, batik bat— Horrenbestez, gaur egun dagoen babes sistema ahul hori osatzea eta garatzea eskatzen dute31, eta, halaber, sistema horrentzako berme eraginkorrak ezartzea.
|
|
|
Gauzak horrela, hainbat ordezkari politikok —nazio anitzetako estatuetan gehiengoa den kolektibitate nazionalaren ordezkariak izan ohi direnak— ukatu egiten dute dena delako estatuaren baitan babestu beharreko gizatalde nazionalak badaudenik, eta horren ondorioz ez dute beharrik ikusten estatu mailako edo estatuez gaindiko babes sistemarik eratzeko30 Badira, bestalde, nazio anitzetako estatu horietako beste hainbat ordezkari politiko estatuaren baitan nortasun berezia duten gizataldeak badirela diotenak, baina bat datoz gaur egun dagoen babes sistemarekin. Aldiz, gutxietsitako gizatalde nazionaletako herrikideak, hau da, babesa eskatzen dutenak, hain zuzen, ez daude guztiz konforme dagoen babes sistemarekin, bai estatu mailakoekin bai estatuez gaindikoekin —Europar Batasunekoak eta Nazio Batuetakoak, batik bat— Horrenbestez, gaur
|
egun
dagoen babes sistema ahul hori osatzea eta garatzea eskatzen dute31, eta, halaber, sistema horrentzako berme eraginkorrak ezartzea.
|
|
|
Are gehiago, Europar Batasuneko araubidean horrelako babes sistema bat jasotzeko zailtasunak baldin badira, esan daiteke ez direla lege kontuengatik, baizik eta gizatalde horiek babesteko ardura eduki luketen estatu kideen borondate faltagatik, estatu kide horiek gaur eguneko statu quo arekin konforme baitaude (nahiz eta babestuak izatea eskatzen ari diren gizatalde gutxietsiak babes horrekin ados ez egon). Kontuan izanda Europako itunetan edozein aldaketak estatu kide guztien adostasuna behar duela, zaila izango da —baina ez ezinezkoa— gaur
|
egun
dagoen babes maila hobetzea.
|
|
|
Berezko nortasuna duten gizataldeen baitan (Euskal Herrian behintzat bai) eztabaida amaigabe bat izan ohi da, hain zuzen, gizatalde horien egitura juridiko politikoari buruzkoa. Gizatalde horien ordezkari eta herritar askoren kezka izan ohi da herri gisa irauteko gizataldeak zer nolako egitura juridiko politikoa izan behar duen, hau da, eztabaidatzen da estatu independentea izan behar ote duen; edo Europan erregio bat izan lukeen; edota gaur
|
egun
dagoen estatuan jarraitu behar ote duen dena delako autogobernuaz, e.a. Bada, lan honetan azalduko ditudan ideiek eztabaida hori bideratzen laguntzea nahi nuke.
|
|
2011
|
|
|
Suntsitzearen alde daudenek diote ez dagoela lagin horiek gordetzeko beharrik eta gainera arriskutsua gerta daitekeela ihesik edo lapurretarik badago. Eransten dute
|
egun
dagoen txerto dosien biltegiekin eta bakuna sintetiko berriekin nahikoa izango litzatekeela balizko nafarreri berragerpena jazoko balitz. Suntsitzea nahi ez dutenek kontrakoa diote, zuhurrena dela laginak gordetzea, besteak beste birusari buruz gehiago ikasteko, adibidez, zergatik den horren hilkorra pertsonengan eta animaliei ez dien eragiten.
|
|
2017
|
|
|
Hori guztiz ulergarria da, legitimoa da guztiz, noski. Herriari bizirik eusteko aukera ematen duelako, gaur
|
egun
dagoen moduan izateko eta aurrera jarraitu ahal izateko. Baina gizarteak prozesu bat du, garapen bat, eta ezin da atzera begira geratu.
|
|
2018
|
|
|
1970eko urte haietan lehertze bat izan zen, gaur
|
egun
egon denaren parekoa. Abortua, dibortzioa..
|
|
2019
|
|
|
Orain arte eta labur bada ere, azken mendean osatutako proposamen teoriko garrantzitsuenei errepaso bat eman diet. Mende bat bertsolaritza teorikoki lantzeko, baina baita ere sozialki eta mediatikoki izugarri zabaltzeko eta hazteko. Horrek guztiak ekarri gaitu gaur
|
egun
gauden egoerara. Arrakastaz hitz egin daitekeela uste dut.
|
|
2020
|
|
|
Finean, gau eta
|
egun
egon genuke biodibertsitatearen garrantziaz hitz egiten, obsesioz, biziraupen senak soilik eman dezakeen irrikaz. Baina ekosistemen suntsipena ez gelditzeaz gain, azeleratu egin da.
|