|
2001
|
|
|
Euskarari buruzko historia sozialaren tesi nagusia ezagutzen dugu: historiak justizia egin dio euskarari, eta
|
egun
dagokion lekuan dago egon. Gaztelaniaz esan ohi den bezala, hizkuntzen arteko paperak banatuta daude.
|
|
2006
|
|
|
Historialari klasikoen ustez, bada, Seguraren jatorrizko populazio gunea San Andres Erratiolazako ermitaren ingurua izan zen, eta gero aldatu ziren gaur
|
egunean
dagoen lekura (Lope Martínez de Isasti, Pablo Gorosabel), Oria ibaiaren alboan dagoen mendixka baten gainera, bidea bertatik pasaraziz. Hau izango zen gune zaharra, hiribildu aurrekoa, unibertsitate eta haranek osatzen zuten antolaketaren barruan, hain zuzen ere, Altzaniako partzuergoaren barruan zegoena (Orella, 1987:
|
|
2008
|
|
|
Jakina da aduanak Ebro ibaiaren lerroan zeudela harik eta 1841eko urriaren 20ko dekretuaren 9 artikuluaren bidez Esparterok gaur
|
egun
dauden lekuan ezarri zituen arte. Aurretik, foru herrialdeek librekanbioko gune bat bezala funtzionatu zuten, eta atzerritik ailegatzen ziren gaiek ez zuten inolako zergarik ordaindu behar.
|
|
|
eginkizun nagusia muga zaintzea zen. Sasoi hartan aduanak Ebro ibaiaren lerroan kokatzen baziren ere, muga politikoa gaur
|
egun
dagoen lekuan zegoen, eta muga zeharkatzen zuten gaiek inolako zergarik ordaindu beharrik ez zeukaten arren, espainiar erresumak estrategikotzat jotzen zituen produktuak kanporatzea debekatuta zegoen (armak, zaldiak, zilarra, urrea?). Horrez gain, pertsonak kontrolatu beharra zegoen, muga zeharkatzeko pasaportea behar baitzen.
|
|
2012
|
|
|
Ibaian zegoen portua gaur
|
egun
dagoen lekura eramateko bidea liskar artean egin dute ondarroarrek. Laster, arrain merkatua ere eraikiko dute.
|
|
|
Dena den, Arrasatera heldu nintzenean herritarren alde egin genuen lan. Eta orduan hasitako bideari esker heldu naiz
|
egun
nagoen lekura: herritarren alde lan egitearren.
|
|
2016
|
|
|
Herri barruan hamasei puntu ezberdinetan jarriko dira edukiontzi berriak, baita Elorretan eta Kuatruenan ere, eta konpost guneak gaur
|
egun
dauden lekuetan mantenduko dira: Intxaurtxueta, Dorleta, Aranburuzabala, eta Elorreta auzoetan.
|
|
2017
|
|
|
Bi zubi garrantzitsu ere baditu ondoan. Bata, Hondartzako zubia bezala ezagutzen dena, zubi birakaria da izatez; hau da, Ondarroako portua gaur
|
egun
dagoen lekuan beharrean herri barruan zegoenean itsasontziak igarotzeko zabaltzen zen zubia. Gainera, hondartzara joateko zubia igarotzeko ordaindu beharra egon zen garairik ere ezagutu dute Ondarroan.
|
|
2018
|
|
|
Bi puntutan banatuta aurkeztu ditu bere eskaerak herri elkarteak: batetik, hitzarmena bertan behera geratzea eskatzen dute, eta parkea dagoen lekuan uztea," gutxienez azken hirurogei urteotan" ezagutu izan duten lekuan, irisgarritasun baldintza onak eta sarrera irteera egokiak dituela iritzita; bestetik, gaur egun apaizetxeari eta Elizari dagokion jolas parkearen jabetza eskuratzea eskatzen diote Zestoako Udalari," gaur
|
egun
dagoen leku berean, funtzio berberarekin jarraitu ahal dezan".
|
|
|
Gainera, niretzat ohore bat da Edortarekin oholtza elkarbanatzea. 18 urte nitueneko karnabal haietan Legen Beltzan jotzeko eskaintzarekin etorri ez bazitzaidan, ez nintzen gaur
|
egun
nagoen lekuan egongo. Beti eskertuko diot hori!
|
|
2019
|
|
|
Setatia izan zara beti, baina akatsa izan zitekeena bertute bilakatzen jakin zenuen, eta horri esker iritsi zinen
|
egun
zauden lekura, nahi zenuen horretara. Amore ematea ez zegoen hainbeste hitz gordetzea maite zuen zure garunean.
|
|
2020
|
|
|
Toki horretan guztian, ordea, ez zegoen txalupentzat babeslekurik, eta aldiro lehorrera igotzen ibili behar hori arriskutsua zen arrantzaleentzat. Hori dela eta, 1840 hamarkadan portua eraiki zuten, gaur
|
egun
dagoen leku berean. Hala, zamaketarako gunea oraindik agerian zen garai hartan, baina ez luzerako.
|
|
|
|
Egun
dagoen lekutik gertu egin nahi dute baso berria, baina ez dute kokapena zehaztu. Jaso dute jadanik Agustin Ibarrolaren senideen onespena, eta baita adituen batzorde batena ere.
|
|
2021
|
|
|
artean Vargas Ponce jaunak lur azpitik atera eta Madrilera eraman zuen, Real Academia de la Historiaren egoitzara. 1907 urtean Museo Arqueológico Nacional era garraiatu zuten eta, azkenik, 1974an, handik Segóbriga ko Museora (Saelisces era),
|
egun
dagoen lekura, alegia.
|
|
|
Behin egoerak mugak irekitzeko aukera ematen duenean, itzuliko dira. Izan ere, jende hori,
|
egun
dagoen lekuan, ez dago Sirian egongo litzatekeen baino hobeto.
|
|
2022
|
|
|
Trenean iristen nintzen Andoainera.
|
Egun
dagoen leku berean zegoen lantokia, geltokitik berehalaxe. Geltokiaren eta lantokiaren tartean, errepidearen albo aboan, Txitxarrain baserria, eta bertoko amona sarri etxe parean eserita, edo baratzean, lanean pauso txikian.
|
|
|
Horrek guztiak
|
egun
gauden lekura ekarri gaitu. Gure herriaren heriotza iragartzen zuten haiek harriduraz dakusate aurrera egiteko dugun grina, bai eta aurrean dugunari erantzun baikorrak aurkitzeko erakutsi dugun gaitasuna ere, eta gure herrian sortu ez diren pertsonen borondate berriak gehituz gainera.
|
|
|
Gainera, oso arau sozial eta moral zorrotzak jasan behar dituzte. “Esaterako, ezkondu ostean, senarren baimena beharrezkoa zen lanean jarraitu ahal izateko… Eta senarrak etxetik alde egiten bazuen edo adulteriogilea bazen, ez zen ezer gertatzen; hala ere, etxetik emakumeak alde egiten bazuen edo adulteriogilea emakumea bazen… Borroka isila izan da, lerro-buru handietara ailegatu ez dena, gaur
|
egun
gauden lekuan egon ahal izateko. Orain lan egin eta nahi duguna egin dezakegu; bueno, bakarrik neurri bateraino…”.
|
|
2023
|
|
|
Gaur egungo feministek eraldaketaren erronka handia dute aurrez aurre: aurkaria besarkatu behar dute, aurkaria etsaia ez dela jakinda; komunitatea besarkatu behar dute, botererik txikiena dutenei konpromiso amaigabeak eskatu gabe; eta errealismoz jokatu behar dute, emakumeak diren bezalakoak eta gaur
|
egun
dauden lekuan onarturik. Audre Lordek, beti bezala etorkizun zena iragarriz, bazekien zer krisiri egin genion aurre etorkizuneko emakumeok, eta hau utzi zuen idatzita:
|