|
2000
|
|
|
Aurton, hiru urterik behin bezala, euskal herriko idazleoi egokitu zaigu Galeusca biltzarraren antolaketa, eta honezkero Ja ki n eko irakurle gehienek ondotxo dakiketen moduan urrian egin dugu Bizkaiko itsasaldean, Lekeition, Bermeorainoko
|
egun
bateko txangoarekin. Eta lehenengo eta behin, gure ostarien ustekabe polita aipatu behar dugu, benetako herri euskaldunetan zeudela konturatu baitziren.
|
|
|
Javi Cilleroren lana saritua izan zen 1999ko Donostia Hiria lehiaketan eta antolatzaileak, aurrezki kutxa horrek, ardura bere gain hartu eta taulara eramatea erabaki zuen, produktore, manager eta saltzaile bihurtuta. Baliabide ugari eskaini zaizkio lan honi eta oso txalotzekoa da ekimen hau, non eta ez den
|
egun
bateko lorea. Oso garrantzitsua da zirkulua osatzea lortzen delako:
|
|
|
Ez enoratu (emakumeak" gardenak" izan gara une batzuetan) eta ez nabarmendu, formolean gorde behar den ale bitxia bailitzan. Espero dezagun
|
egun
batean emakume idazleek erantzun behar ez izatea beren sexuari buruzko galderei, lan bat plazaratzen duten bakoitzean.
|
|
2001
|
|
|
Horrelakoen eragina epe ertain edo luzera nozituko dira. Gizarte baten joera soziolinguistikoak ez dira
|
egun
batetik bestera nabaritzen, ez aldekoak ezta kontrakoakere. Urte batzuen buruan datuak izango ditugu esateko oraingoa onerako ala txarrerako sukarraldia izan ei den.
|
|
|
Nazio Estatu partikular bakoitzaren klase politikoa izan dela sinesten duen jendea behar dutelako. Proletarioak lasai mantentzeko, superaberatsek jarraituko dute politika nazionala
|
egun
batean aldatuko delako ideia zabaltzen. Beren erabaki ekonomikoak beren pribilegioa direnez, politikariak, bai ezkertiarrak bai eskuindarrak, kultur gaietan espezializatzera bultzatuko dituzte.
|
|
2002
|
|
|
Estimatzen ez duguna existituko ez balitz bezala jardun izanaren ondorio asko pairatu izan ditu euskal literaturak —eta pairatzen— Barkatuko dit irakurleak 1888ko
|
egun
batetik hasten banaiz, baina iruditzen zait egungo gurpilen kirrinkaz baino errazago ari nintekeela ordukoaren oihartzunez.
|
|
|
Estimatzen ez duguna existituko ez balitz bezala jardun izanaren ondorio asko pairatu izan ditu euskal literaturak —eta pairatzen— Barkatuko dit irakurleak 1888ko
|
egun
batetik hasten banaiz, baina iruditzen zait egungo gurpilen kirrinkaz baino errazago ari nintekeela ordukoaren oihartzunez.
|
|
|
Baina horiekin guztiekin batera, eta nahiz eta askotan ez nabaritu, herri honetan kulturaren munduan mugitzen diren gizonemakumeak iritzi sortzaileak dira. Ez beharbada
|
egun
batetik besterako" pelotazoak" ematen dituzten horietakoak. Baina bai gizartearen sektore askotara iristen den azpisare ideologiko ezkutu bat sortzen dutenak.
|
|
|
Mendebaldeko zibilizazioa ere hedatze prozesuan dago, ezbairik gabe. Lehenik lurralde mailako hedatzea izan zen, baina gaur
|
egun
batik bat kultura mailako hedatzeaz hitz egin behar da. Azkartasun harrigarriz ari da munduko kultura guztiak asimilatu eta homogeneizatzen.
|
|
2003
|
|
|
Ez da zaila azaltzea. Nik uste dut berdin sentituko zirela asko, baldin eta
|
egun
batean etxea arras hutsik aurkituko balute. Deus ez.
|
|
|
Izan ere, eta fenomeno kuriosoa da hau, jarrera oso ezberdinak hartzen ditu kontu jakin baten aurrean gizarteak, gobernuan segun eta nor dagoen. Nafarroan jarraituz, sozialisten garaian,
|
egun
batean bai eta hurrengoanere bai, protesta eta manifestazio ugari izaten ziren hizkuntza politika zela-eta. Eskuina gobernura iritsi, eta ez dut esango besoak gurutzatuta, baina gizarteak nolabait etsi egiten du, eta errealitatea desitxuratzen du, ba baitirudi askoz ere okerragoa den hizkuntza politika baten aurrean oposiziorik ez dagoela.
|
|
|
Burujabetasunean oinarritutako egitasmo orok du bere bizkar estatu arrotz horren mehatxua. Beraz, ezin gera gintezke
|
egun
bat bera ere gehiago estatuen" kontzesioen" zain, berak jotzen duen soinuaren araberako dantzan, hurrengo zartakoa nondik etorriko(...) Eskubide horiek bermatzeko tresna eraginkorrak artikulatzeko garaia da. Euskal herritarron arteko prozesu demokratiko zabala eta sakona abian jartzeko ordua iritsi da (Gara, otsailak 26).
|
|
2004
|
|
|
Hori gertatu bide zaio El Periodico de Alava egunkariari. Eta agur esan digu,
|
egun
batetik bestera. Bezperan jakin zuten kazetari eta langileek azken eguna zutela.
|
|
2005
|
|
|
Horrelako gauza bat existitzen zenik ere ez ge nuen susmatzen ahal, izan ere, gaurko ikastolek asko aurre ratu dutela esango da, baina guk bagenuen, Elgoibarko har tan, gaurko haur teknologizatuenek ere eduki ez dezaketen zerbait. Guri,
|
egun
batean, estralurtar batek egin zigun bisi ta. Halakorik ez da ikusten ez eta Sillicon Valley n ere.
|
|
|
Euskara guztiona... baina nola? ure inguruan zabalkunderik handiena duen egunkari bateko zuzendariari zuzendutako gutunen sailean honako hau irakur genezakeen irakurle baten lumatik 2004ko azaroaren 13an" Euskara y utilidad" izenburupean (gutunak aurreko
|
egun
batean egunkari berean agertutako beste bati erantzun nahi zion):
|
|
2006
|
|
|
Youtuberrak
|
egun
batez 6 LMH. (i).
|
|
2007
|
|
|
Baina Asturias aldean jasotako fuel kantitate handiak ez zuen ekidin otsailean marea beltza euskal kostaldera hurbiltzea, eta arrantzaleek horri aurre egiteko benetako lan gogorra burutu zuten. Hilaren lehenengo bost egunetan 120 ontzi aritu ziren batez beste fuela biltzen, 1.230 tona bilduz; eta otsailaren 6an 210 ontzi aritu ziren euskal kostaldean,
|
egun
batean 2.000 tona fuel jasotzea lortuz. Hilaren 9tik 13ra bitartean egunero 130 ontzi, batez beste, irten ziren fuela biltzera, guztira 3.330 tona fuel jasoz.
|
|
2008
|
|
|
1 Erregularizazio tasa bat egitea posible da (8 taula), guztiz bidezkoa ez den arren. Hau da, erroldatuen datuak urte bakoitzeko urtarrilaren batekoak izaten dira eta baimenduen datuak urte bakoitzeko abenduaren 31koak —beraz,
|
egun
bateko diferentzia printzipioz—, baina ez da erraza jakitea ea baimenduak diren erroldatuak daudenak edo alderantziz, hala izaten ez delako eta kopuruei buruz hitz egiten ari garelako, ez halabeharrez pertsona berei buruz. Baina, hala ere, tasa horrek" normaltasun anormaltasun" joeraren berri ematen digu.
|
|
|
Urriaren 11koa ez zen izan
|
egun
bateko ekitaldi soil bat. Ez zen izan ospakizun bat, arratsaldez egiten diren txokolataden antzekoa, ez zen nostalgiari tarte egiteko saioa izan.
|
|
2009
|
|
|
60.000 titulu inguru dituzte. Liburu elektronikoak saldu ez ezik alokatu ere egiten dituzte ordubeterako,
|
egun
baterako, etab.
|
|
|
Gero, Leopoldo Zugaza bitarte zela, Patrick de la Sotaren liburuak etorri ziren: etxe bat saldu beharra zeukan
|
egun
batetik bestera Miarritzen, ez zekien zer egin han zeuzkan liburuekin, eta Zugazak esan zion guk hartuko genizkiola. Joan ginen, eta bost tona liburu ekarri genituen.
|
|
|
Labayruren zuzendaritza utzi zenuen, baina Euskal Bibliotekaren ardurarekin eta Etniker Euskal Herriako presidende jarraitzen duzu. Gaur egungo zure
|
egun
batean, zein dira zure eginbeharrak eta lehentasunak?
|
|
|
Txalogarria da alde horretatik Euskaltzaindia bultzatzen ari den egitasmoa. Argi dago Euskararen Historia Soziala
|
egun
batetik bestera ez dagoela egiterik, eta ikusiko da bidea egin bitartean proiektuaren emaitzak aurreikusitakoak bezain interesgarriak diren.
|
|
2010
|
|
|
Argi gera bedi, hau ez da
|
egun
bateko ikerketa lana. Hondartza egunek iraun adinakoa baizik.
|
|
|
Iritsi ziren erreketeak, alkate berria, udal berria, abertzaleak eta udaletik kanpo... Baina gauzak ez dira berehala
|
egun
batetik bestera egiten. Ikusten da erregistroa oraindik lehengo irizpide malguekin zegoela, eta niri eta abuztuan bataiatu zuten haur bati euskarazko izena eman zitzaigun, erdarazkoaren aurretik.
|
|
|
Gauza gutxi gogoratzen ditut, detaileetan, garai hartakoak. Baina gogoratzen dut nola
|
egun
batez irakasleak Garoaren gerra aurreko edizioko ale pila bat banatu zigun. Guztiok Garoa irakurtzeko aukera izan genuen.
|
|
2011
|
|
|
Eta oroit naiz, pentsatzen dut 1937an,
|
egun
batez gure auzoan ikusi nuela gizon handi bat, azkarra, zurgin baten etxean lanean. Euskalduna zen.
|
|
|
Ehun bat edo berrogeita hamar bat. Kokatu ziren etxe handi batean, baina denbora berean
|
egun
batez etorri ziren gure etxera eta galdegin zuten ofizial batentzat gela bat. Ene gela hartu zuen.
|
|
|
Baina hastapenean, ez. Oroit naiz ere, 1940ko urriaren erdia pasatuta,
|
egun
batez denak etxean blokatuak izan ziren Baigorrin.
|
|
|
" Badakit mugatik biziki hurbil bizi zarela. Sekula
|
egun
batez zure etxera etortzen baldin banaiz, bertzaldera pasatuko nauzue?". Erran nion baietz.
|
|
|
Oroit naiz
|
egun
batez erran niola aitari: " Ikusten ditut hemen ene Baigorriko adiskideak joanak direla, gauza bera gertatzen da ene eskolako lagunekin han, Mont de Marsanen.
|
|
|
Eta orduan liburu guti baitzen. Beraz, pentsatu nuen tesi bat egiten ahal nuela, eta
|
egun
batez joan nintzen Piarres Lafitteren ikustera.
|
|
|
1961ean, Agenen nintzelarik,
|
egun
batez etortzen zait Mixel Labegerieren gutun bat, galdeginez ea nahi nuen nire kandidatura aurkeztu Euskal Erakustokiko buru izateko. Ez nuen sekula horrelakorik pentsatu.
|
|
|
Jin nintzen Baionara, Labegerie ikusi, joan ginen Greneten ikustera bere klinikan, eta esplikatu nion argi eta garbi nik tesi bat egiten nuela, tesi horrekin
|
egun
batez unibertsitatean izanen nintzela, eta, beraz, lan hori bigarren lan gisa izanen zela. Onartu zuen.
|
|
|
Gero, uztailean, jin zitzaidan Lafitte erranez" orain euskaltzain oso zara". Anartean ere, izan nintzen
|
egun
batez Bordelen, Lafoni galdegiteko ea laugarren urte bat ukaiten ahal nuen CNRSn, eta gero joan nintzen espainol departamentura, bainekien bazela hor ene adiskide bat. Sartu zelarik Salomon, departamentuko burua, ezagutu ninduen, bazekien nor nintzen, eta erran zidan:
|
|
|
" Pentsatzen dut garaia etorria dela eta behar ditugu hemengo kultur talde guztiak bildu". Bromaz erraten dut bildu zirela
|
egun
batez Euskaltzaindiko buruordea eta Ikaseko burua, eta biek erabaki zutela behar zela jendea bildu eta hor sortu zela Pizkundea.
|
|
|
nahi zituztela klaseak euskaraz. Joan nintzen haien aitzinera esplikatuz unibertsitatean irakaskuntza egiteko behar zela doktore izan, ez zitekeela nornahi hartu eta,
|
egun
batez euskaldun doktore batzuk baldin baziren, hartuko genituela. Hain zuzen, doktore izan delarik Manex Goienetxe, irakasle izan da.
|
|
|
Eztabaidak sortu ziren, gure hautetsi horiek nahi baitzuten manatu. Eta
|
egun
batez erabaki genuen utziko genuela. Biltzar nagusi bat izan zen Merkataritza Ganbaran.
|
|
|
Egiten nuen astearen parte bat Euskal Erakustokian, parte bat Bordelen, eta larunbat eta igandeetan Baigorrin. Orduan mitxa gehiago bainuen,
|
egun
batez egiten nituen Baigorriko lan guztiak, bereziki hor zirelarik alkateordeak. Beraz, Baigorrin badira gauza batzuk ene garaian eginak.
|
|
|
Egun batez Europa batu batean sortzen baldin bada Euskal Herri osoa, hizkuntza bat ukanen dugu eta euskara batu horrek egingo du lur eta euskaldun guztien batasuna, politikan ere denen biltzaile baita. Nik pentsatzen dut zernahi gisaz zuberotarrek segituko dutela beren maskaradak edo pastoralak zubereraz idatziz, eta ez dut nahi hori izan dadin
|
egun
batez euskara batuan. Emeki emeki gehienek ikasiko dute.
|
|
|
Baina Euskaltzaindiko Gramatikako batzordera beti jiten zen Akesolo. Egun batez egin zuen bere txostena, hor nonbait daukat txosten hori, eta errana diot euskaltzainburuari
|
egun
batez emanen diodala txosten hori, zeren eta txosten hori ‘h’ guztiekin idatzia baita! Akesolok idatzia.
|
|
|
Jakin dut gero. Lojendiok erran zuen ezetz, ez zela horrelakorik egin behar, beharbada
|
egun
batez Iparraldekoa izanen zelako euskaltzainburua. Eta hala gertatu da.
|
|
|
" Ikusiko dut". Eta bizpahiru hilabeteren buruan etorri zitzaidan berriz
|
egun
batez, Donostian ginelarik, eta erran zidan: " Onartua zara".
|
|
|
Azken 50 urteetan euskararen arloan izan da iraultza, hori baita iraultza egiazkoa, ez
|
egun
batean egiten dena
|
|
|
Azken 50 urteetan izan da iraultza, hori baita iraultza egiazkoa. Ez
|
egun
batean egiten dena. Emeki emeki.
|
|
|
Hor dira etekinak. Politikariek ere behar lukete ulertu ikerketa ez dela
|
egun
batetik bestera egiten. Behar zaiola behar den denbora eman, eta utzi.
|
|
|
Euskaltzainburu nintzela, François Bayrou izendatu zutelarik [Pirinio Atlantiarretako] Kontseilu Orokorreko buru, telefonatu nuen Pauera erranez noiz etorriko zen Baionara. Erran zidaten
|
egun
bat, eta erran nuen berehala egun horretan Euskaltzaindiak bere burua presentatuko ziola Bayrouri. Jin ziren Satrustegi, San Martin eta abar.
|
|
|
Banoa hilabeteroko bilkura guztietara eta ezarri naute Literatura Ikerketa batzordeko buru. Baina utzi behar dut
|
egun
batez Literatura Batzordeko buruzagitza. Aipatua dut erranez beste batek behar duela hartu, eta erantzuna:
|
|
2012
|
|
|
Suposatzen dut nire heziketak eta giroak asko laguntzen zuela horretan. Badakit, baita ere, ez dela nire belaunaldiko guztien kasua eta, areago, bat baino gehiago pasatu zela batengandik bestearengana
|
egun
batetik bestera. Horrelakoa zen garaia.
|
|
|
Lehenengo lerroetan jada bere pentsamenduak etorkizunerantz proiektatzeko ezintasunaz ohartzen zaigu, hori bukaera arte eramango gaituen haria izanik: " Etxe hartan neraman bizitza ez zen aldatzen
|
egun
batetik bestera. Esan nahi dut egun guztiak berdinak zirela" (5 or.). Eroetxeko bizimodu laua azaltzeko, lakuaren metafora erabiltzen du zenbaitetan:
|
|
|
Gurean aspaldian sartu gara memoriaren inguruko guda sinbolikoetan, eta aldi berean lehengo gerra ez hain sinbolikoetan kalteturiko biktima askoren egoera eta nahiak omen dira ezbai horretan gehien kontsideratu behar diren kontuak. Gizarte postmodernoa biktimen gizartea da hein handi batean, denok gaude oso eroso biktima izaten; kontu horri beste
|
egun
batean egin diogu aurre, gaia korapilatsua da eta. Baina biktima horien artean badago sektore berezi bat, gaur aipagai dugun presoena, alegia, eta kasu horretan argi dago eurek ere euren bidearen memoria aztertu eta eraikitzeari ekin behar diotela ahalik eta baldintza hoberenetan.
|
|
|
Marmotaren eguna datorkit gogora: oroituko duzue Bill Murrayren film hura,
|
egun
bat, eta beste bat, eta hurrengoa, denak elkarren berdinak suertatzen zirena. Lerrook idazten nabilen azaro amaiera honetan bolo bolo dabiltza 2013ko urtarrilaren 12an Bilbon euskal presoak etxeratzearen alde egingo den manifestaziorako deiak, kartelak, bideoak, kantak:
|
|
2013
|
|
|
Gure historiaren zati luze batean armak egiten eta gerra egiten bizi izan gara. Hortik,
|
egun
batean, Donostiako Getaria kalean nindoala, Bazar Easonense jostailu dendan ikusi nituen soldadutxo batzuk. Bat erosi nuen eta kopiatu egin nuen.
|
|
|
Denontzat jai. Irunen Aberri
|
egun
batean esan nuen: etxea margotu nahi dugu, baina oraindik etxea ez dugu egin.
|
|
|
Harro. Eta
|
egun
batean, Martzillako taberna batean, txoko batean zegoen tipo bati buruz esan zidan: " Mira, ese es el nacionalista de Marcilla".
|
|
|
Boulevard Thiers eko asfalto guztia izorratu zuten. Gero,
|
egun
batean, soldaduak uniforme berri batekin hasi ziren etortzen, kakiz jantzita eta galtza motzekin. Afrika Korps osatuko zuten lehenengoak ziren.
|
|
|
Ezta haurdun utzi ninduen mutilari ere, giltzapetik atera zenean. Gogoan dut" nirea dun?" galdetu zidala kalean gurutzatu ginen
|
egun
batean, eta" zertaz ari haiz?" erantzun niola, harrituta. Ezta niri gona behin altxatu izanak nire sabelaz galdetzeko eskubidea emango balio ere!
|
|
2014
|
|
|
Egin ziren, egiten dira, eta eginen dira jardunaldiak eta. Eguneroko lanak itotzen gaitu, baina jarraitzen dugu elkarren berri izateko eta elkarrekin hausnarketa egiteko aukerak antolatzen,
|
egun
bateko edo bi eguneko formatuan askotan. Jardunaldi edo topaketa deitzen dugun hori, alegia.
|
|
|
Dio Charriton jaunak
|
egun
batean, harek zergatik eta zertarako eztakielarik, euskaltzain urgazletzat izendatu zuela Euskal Akademiak. Baina, duda haundirik gabe, Euskaltzaindiaren diploma bat errezibitu zuen, urgazle guztiok errezibitu dugun bezala.
|
|
|
Eta azken finean zer gertatuko da? Baliteke
|
egun
batez guk entzun behar izatea lekuak hustu behar ditugula. Joncaux auzora joan behar dugula, Ikastolari lekua uzteko.
|
|
|
Ez da apenas akordioaren berriztapenaren inguruko eztabaidarik egon: Guggenheim ona da, dirua ekartzen du
|
egun
baterako bisitan etorri eta Zazpi Kaleetan pintxoa jaten duten turista horien bitartez, eta mapan jarri du hiria. Ze gehiago eskatu behar diogu kulturari?
|
|
|
Batek baino gehiagok pentsatuko du XV. mendean inprentak eskuizkribuak baztertu zituen uneak bat bateko bilakaera izan zuela. Bada ez, inprentaren prozesua ere ez zen izan
|
egun
batetik besterakoa, bilakaera luzea izan zen; areago, lehenengo belaunaldietako inpresoek (inkunableak), nahiz eta inprentan sortutako liburuak izan, eskuizkribuen ezaugarri eta itxura gorde zuten. Hamarkadak eta hamarkadak igaro behar izan ziren inprentako liburuek eskuizkribuak baztertzeko.
|
|
2015
|
|
|
Azkenik, baina inondik ere ez garrantzi gutxiagoz, AEBetan azken urteotan moneta kopurua ikaragarri hazi ondoren, Erreserba Federaleko Bankuan eta banku pribatuen kontabilitateetan zorren hazkunde simetriko erraldoia pilatu da, likidezia lortzeko eskatu behar izan zituzten interes tasa txikiko kredituei dagokiena, hain zuzen. Hori horrela, ulertzekoa da tasaren igoerak tentuz kudeatzen saiatzea, kapital merkatuetan finantza aktibo horien kotizazioek
|
egun
batetik bertzera jaitsiera ederra izan ez dezaten. Finean, Lehman Brothers bankuaren zorigaiztoko porrotetik ia zazpi urtera, oraindik ezin uxatu krisialdi finantzario orokorraren mamua, banku zentralena barne.
|
|
|
Ez da bakarra, ez da gutxiagorako: euskal foruen sinboloa dagoen herrian zibilei egindako erasoa azoka
|
egun
batean, hegazkinak bonbak botatzen, herria sutan, esne beltza, hegazkinak ihesi zihoan jendea metrailetaz errematatzen, haurrak negarrez, giza kea. Baina Gernika ez da Gernika bakarrik.
|
|
|
Neronek, 1976an, aldizkariak eta aipatzen nituen, baina ez egunkaria. ‘24 orduz euskaraz’
|
egun
bateko ekitaldiaren baitan Herri Irratian zuzenean irakurri nuen testuan egunkariarentzat goizegi zela nioen, Erria izeneko balizko egunkariaz ari nintzela. Ez dut uste horizontean egunkari normalizatu bat zegoenik, nik gogoratzen dudala behintzat.
|
|
2016
|
|
|
Telesforo Monzon eta Joxepa Ganuza Lardizabal, Liki eta Kasilda... Ez zuten haurrik, hori ikertu da
|
egun
batez.
|
|
|
Espero bezala, aldaketaren aldeko nafar gobernu berria kritika on eta txarrak jasotzen ari da. Bere garaian lerro hauetan aipatu genuen moduan, oso zaila da
|
egun
batetik bertzera gastu publikoaren antolaketa aldatzea, are zailagoa diru sarreren aldetik arazoak bertzerik ez dauden uneetan. Izan ere, zerga erreforma kontuan harturik ere, datozen urteetan bere helburuak lortzeko nafar gobernu berriak eskura izanen duen haren gastuaren zatia oso txikia izanen delakoan gaude, gehiena gutxieneko diru laguntzak bezalako gastu sozialetan inbertiturik.
|
|
|
Prozesu hori ondo burutzeko baldintzak eta sostengu sozial nahikoa badaudela uste dugu askok. Ez gara une erabakigarri honetara
|
egun
batetik bestera iritsi. Kataluniako ispiluan gure burua begiratzea logikoa da oso, baina ez genuke ahaztu behar erabakitzeko eskubideak, Espainiako estatuari dagokionean behintzat, gurean duela iturburua.
|
|
|
Erdiko plaza nagusiak agora gisa funtzionatzen du:
|
egun
batean azoka batekin harrituko gaitu, beste batean kontzertu txiki batekin, edo lagunen arteko topaketa batekin.
|
|
|
Baina Facebookeko orrialdea irekitzeko ideia ez zen kanpamenduko asperduratik libratzeko bakarrik sortu: mugaren kontra bizitzen zeramaten bi hilabete haietan, nazioarteko komunikabideak
|
egun
batean agertu eta hurrengoan desagertzen zirela ikusita, eta kazetariek alde egitearekin batera beraiek ere munduarentzat existitzeari uzten ziotenez, han gertatzen zena lehenengo pertsonan kontatzeko beharrak eraman zituen pauso hura ematera. Eskura zituzten baliabide apurrekin, pentsaezina zaigun egoera prekario bati aurre eginez, ironia baliatuz eta umorea galdu gabe, trenbide inguruan barreiaturiko jatorri askotariko haiei aurpegia eta ahotsa jartzea zen beraien egiteko nagusia egunean zehar.
|
|
2017
|
|
|
Hori sufrikario gaitza zen. Eta oroitzen naiz
|
egun
batez alimaleko elurrarekin deliberatu nuela mando baten gainean Baigorriraino joatea... Dena xuri xuria zen eta bide gogor horretaz oroitzen naiz:
|
|
|
Gero Baigorrin trena hartu nuen eta Parisera heltzean... partida irabazi nuen. Ez
|
egun
batez, bistan da, gauza horiek pittaka pittaka egiten baitira, baina hondarrean irabazi nuen eta 1946an Arrangoitzeko elizan esposatu nintzen!
|
|
|
Aita Donostiaren adiskide bat zen. Sine Nomine abesbatza sortu zuen eta Oldarrako dantzariak hasi ziren kantuz harekin, eta
|
egun
batez Aita Aranburu samurtu zen jende anitz ez zelako errepiketara joaten. Eta zenbait egunen buruan Miarritzeko kasinoan ikusgarri bat izan zen koruarekin eta dantzariekin.
|
|
|
Irratian lan ederra nuen, baina
|
egun
batez jakin zuten komunista nintzela. Nik ez nuen jakinarazi nahi, gordetzen nuen, baina jakin zuten...
|
|
|
Eta
|
egun
batean zure dimisioa eman zenuen. Penaz utzi zenuen Vitry?
|
|
|
Ez, baina
|
egun
batez harekin gertatu nintzen, Parisen karrika ttipi batean, eta doi bat mintzatu ginen. Chavero zuen deitura eta Atahualpa Yupanqui izengoitia, amaren partetik euskalduna zen:
|
|
|
Bai, hori bai. Elkar ezagutu genuen, adiskidetu eta
|
egun
batez taula gainera igatera gomitatu ninduen, bai baitzekien Greziako kantu bat banekiela, eta elkarrekin kantatu genuen: " O dromos ine skotinos" [kantatzen du]," bidea iluna da"... erran nahi du.
|
|
|
Ostatu bat bazen eta han trago bat hartu genuen eta hango familiarekin mintzatu ginen. Ondotik, bertze
|
egun
batez, berriz joan ginen, han bazkaltzeko asmoarekin, eta ostatuaren aitzinean: " Bada norbait?", eta arraposturik ez... eta sartu nintzen barnera... etxera... korridorrera... jangelara... eta sukaldera... galdezka:
|
|
|
Hori lasaitasuna! Zoaz
|
egun
batez eta zure begiez ikusiko dituzu.
|
|
|
Presondegitik eskapatu berria zen eta etxera etorri zen, eta hemen egon zen kukuturik. Biziki xarmanta zen, eta, berak hautaturik,
|
egun
batez joan zen, eta... fite hil zen, istripu lazgarri horretan. Oinaze handia izan zen guretzat.
|
|
|
Bai, biziki aberatsa zen eta gure biran lagundu gintuen anitz, anitz, anitz... Hotela, dena pagatu zigun, eta
|
egun
batez ikusgarria hasi baino lehen ikusi nuen gure gizona taula gainean... jatsa pasatzen ari! To!
|
|
|
Eta bazuen osaba bat, Mazon deituraz, itsasgizon famatua, hemen Miarritzen bada plaza bat hari eskainia, Mazon komandanteari edo kapitainari, eta hark lan egiten zuen Chargeurs Reunis Nabigazio Konpainia horretan. Baina
|
egun
batez samurtu zen bere arrebarekin eta zituen etxeak eta lur guziak Miarritzeko Herriko Etxeari utzi zizkion, eta arrebari fitsik ez! Eta samurtu aitzin osabak ene aitari atzeman zion lana Parisen, beraz aita hamasei urtetan
|
|
|
Bere istorioa harritzekoa da. Pobrea zen, biziki pobrea euskaldun anitz bezala, eta artzain gisa ari zen, baina
|
egun
batez bere pentzean petrolioa atzeman zuten eta bat batean aberastu zen! Eta oroitzen naiz harekin banku batean sartu ginela, gure laguntzeko prest baitzegoen, eta pasatzean banketxeko lankide guziak:
|
|
|
Beraz, aurpegi ezagunak eta txapelak... gaitzekoa zen hori enetzat. Eta urte baten buruan, 1937an, nik banituen orduan 16 urte, eta banuen adiskide bat, hondarribiarra, Federico, nik uste, zazpi urtekoa, erdaraz ari nintzen harekin, orduan ez bainekien euskara, eta
|
egun
batez galdegin nion:
|
|
|
Peio Montagut zen hori. Eta ez hori bakarrik,
|
egun
batez nor etortzen zaigu Saint Cyr preparatzera. Miguel Saseta!
|
|
|
Bizikletaz ibiltzen nintzen eta sos anitz irabazten nuen! Baina hori, maluruski,
|
egun
batez finitu zen eta aitaren etxera itzuli behar izan nuen berriz, Miarritzera; bederen ohe bat, etxe bat eta jateko pixka bat ziurtatuak nituen. Garai hartan sartu nintzen Olaeta taldean.
|
|
|
Ulertzekoa da AEBetako automobilgintzan izaten ari den urduritasuna: enpresa erraldoi horien estrategiak ezin dira
|
egun
batetik bertzera aldatu, gastu asko izan gabe, noski. Ikustekoa da egin behar duten negoziaketaren ondoren zortzi urterako plangintza berri bat benetan ezarriko den edo ez.
|
|
|
Gogorra izaten da biharamuna. Batez ere, jaiaren poztasunean gaua amaitu eta hurrengo
|
egun
bat etorriko dela ahaztu zaigunean; club hipster berri horretan bukatu eta gasik gabeko garagardoak xanpain botilen preziotan kobratzen hasi zaizkigunean; bueltako bidean diru zorroa galdu zaigula ohartu eta txartela desaktibatzeko egunsentira arte telefonotik zintzilik egon garenean, 902 batera deituz, gainera.
|
|
2018
|
|
|
Valtonycen epaiaren ondoren, Pablo Hasel rap kantariak bi urte eta
|
egun
bateko espetxe zigorra jaso du. Hitzak eta hizkuntzak isilarazi nahia berrindartu dela dirudi.
|
|
|
estatubatuar asko etortzen zen laguntzera... Eraso arriskua egon zen
|
egun
batean etorri ziren kristau munduko apaiz eta moja batzuk, galtza motzetan eta; errezatzera etorri ziren mugara, erasoa gerta ez zedin. Izugarrizko presioa egin zen.
|
|
|
Bai, 370 egun. Oso luzea. Hasieran hasi ginen greba
|
egun
bat egiten, gero bi, gero hiru... astebete, hilabete... Isilik nahi gintuzten:
|
|
|
Ez badugu desplazatuak egoterik nahi, nahitaez gure bizimodua aldatu behar dugu eta askoz modu xumeagoan bizi koherente izateko, eguneroko bizimoduan egin beharrekoa egin. Ez da erraza,
|
egun
batetik bestera aldatu litekeena, baina zenbait esparrutan lehen momentutik egin litekeen zerbait da. Poliki poliki, xume xume.
|
|
2019
|
|
|
Horren adibidetzat jo daiteke Bilboko Abusu auzoko eskola batean, azterketa urbanistiko mardul baten barruan, ama talde batekin antolatu genuen ekintza:
|
egun
batean kalera irten ginen eta eskolaren aurrean bat luzatu genuen, beraiek premia modura identifikatu zutelako. Ekintza horrek ahalbidetu zuen, hain zuzen, auzoan gai horri buruzko eztabaida plazaratzea.
|
|
2020
|
|
|
amama Segunda. Ni abadegaia nintzela, irrati transistore bat ekarri zuen soldaduskatik gure anaia Imanolek eta,
|
egun
batean, taka! Non ipintzen diogun Arrate Irratia berak ez dakiela.
|
|
|
Eta maistrak ume argitzat nindukanez, ekin egiten zidaten eurekin joan nendin. Eta nik,
|
egun
batean, baietz esan! Ez dakit zergatik.
|
|
|
Gehiago esango nuke libertatea kudeatzen hasi nintzela, zeren seminarioan ez ginen ezer, eta
|
egun
batetik bestera, itzelezko autoritatea geneukan. Dena ez zegoen gure esku, baina gauza inportante bat bai:
|
|
|
Eta gero, ba, plana ere polita zen:
|
egun
batean Etxanotik Berrizerainoko ibilbidea, eta beste batean, Platerueneko jaialdia. Hainbeste musikari eta artista!
|
|
|
30.000 pezetako isuna. Mila pezetako, kartzela
|
egun
bat izaten zen, eta ordaindu ez nuenez, banekien bila etorriko zirena. Itxaroten ez nuena zen elizan atxilotua izatea.
|
|
|
Ama ere tartean ibiltzen zen, eta horrela joan ziren hiru lau urte. Eta
|
egun
batean, non ikusten diodan ebakin bat karteran. Neure Semaforo gorria izeneko zutabe baten ebakina.
|
|
|
Nere ametxa, hauxe da:
|
egun
batez, Euzkadi izan dadien ludiko herrialde argituenetarik bat Iphar Europa’ko erresuma ttipi zenbait diren bezala (gogoan ditut Holanda, Dinamarka, Finlandia...). (Mirande, in Peillen 1989:
|