|
2000
|
|
|
Carlos Iriarteri esker baino ez zuten askatu. Anartean ordea,
|
egoeraz
baliatu zen ziega zaintzen zeuden soldaduen marrazkiak egiteko. Beste behin, gerra berean Paris bonbardatzen ari zirela, judutarren artean bizi izan zen Panteoian.
|
|
|
Maleruski, Zuberoan gero eta toki guttiago dago euskara mintzatzeko. Instituzioak ez dira
|
egoeraz
arrankuratzen alta. Zuberoako Herriko Etxeei galdetu izan diegu 8 libera (200 pezeta) biztanleko ematea urtean, baina bizpairuk salbu ez digute arrapostu.
|
|
|
Nazioarteaz harat, euskararen
|
egoeraz
arduratuta ageri zen Z. ARGIA. Mitxele naren esanari eta euskaldunek hizkuntzarekiko zuten jarrerari jartzen zien arreta.
|
|
|
Euskarazko eta gaztelerazko idazlanak ditu Juan San Martinen azken lan honek, egilea irakurlego zabalari zuzentzen zaiolako, eta denek ulertua izatea nahi duelako, giza eskubideen egoera baitu hizpide. Eta giza eskubideen arloan euskaldunak munduari egindako ekarpena oroitarazten du, Frantzisko Vitoriakoa, Martin Azpilikueta, Aita Manuel Larramendi, Peñafloridako kondea, Joannes Etxeberri, Jesus Galindez, eta 1968an Bake aren Nobel Saria jaso zuen Rene Cassin baionarra bezalako askok egindako ahaleginak gogoratuz, egungo
|
egoeraz
tristatzeko, ETA eta GALen hilketak gaitzetsiz eta kale borroka baztertuz. Baina hizkuntza oro ere bere hiztunen giza eskubide bat denez, euskararen egoerak kezkatzen du San Martin:
|
|
|
Pello Apezetxeak Nafarroan euskarak jasaten duen
|
egoeraz
idazten zuen" Euskaldunon Egunkaria" n:
|
|
|
Honela adierazi zuen Alonsok bere jomuga: " Eleberriak bizi dugun
|
egoeraz
barre egiteko balio nahi izan du, eta beharbada, bigarren maila batean, inork horrekin gogoeta piska bat eginen balu askoz hobe, noski." (Larrion, Patxi: Argia 1548)
|
|
|
Ideia horiek, gaur egungo gizartearen
|
egoeraz
gogoeta egiteko bidea bederen emango ahal digute. Hala nahi genuke eta hala bedi.
|
|
|
1778koabuztuaren 5ean (urte horretanbertan apezpiku izendatua izan zen). Honek ikasketen
|
egoeraz
txostenak bdialtzen zizkion, eta horien arabera, Ordenakokulturafilosofikoaetateologikoanahikourriazen108.Nuntzioak A. Manuel SanBizenterenariaginduzionikasketetakoegitasmoberriaburutzeko. Nuntzioakonartu zuen A. Manuelek egindako egitasmoa eta AitaJeneralari,
|
|
|
–Irudia hondoa?. Arestian azaldu dugun kontzeptu honek, aurrekoarekinharreman zuzena du. Inguruko
|
egoeraz
jabetzen ez bagara, gure irudia ez daaberatsa izango, nahasia baizik. Hala izanik, beharren zikloa betetzeko zailtasunakizango ditugu eta, ondorioz, autorregulaziorako dugun gaitasuna etenik geratukoda.
|
|
|
Metodo honekin, protagonista kausazko
|
egoeraz
jabe dadin nahi da. Hau da, gatazka edo jarduteko modu gatazkatsua eragin zuen trauma edo egoera bereziazjabetzea.
|
|
|
Izan ere, famatua egin zen nire astakeria hura, eta orduan ze emakumek izango du nirekin juntatzeko balorea? Baina beno, kontua da pokerrean oso garai txarra ari nintzela pasatzen, eta Allis kabroi hori nire
|
egoeraz
aprobetxatu zela. Eta hala, herritar ugari biltzen zen gauero gure mahaiaren inguruan, partidak ikusteko irrikan.
|
|
|
Jabi nire
|
egoeraz
konturatu da. Beharbada denak konturatu dira, baita Txema ere, baina Jabi etorri zait ondora, tabernako barran edatekoa eskatzen ari nintzela.
|
|
|
Hitzari hitza nola hala lotuz, baitezpadako istripu batez zerbait azaltzera abiatu nintzen. Bulegariak segundo bat ere ez zuen egin, nire matelondoaren
|
egoeraz
zein axola guti zuen erakutsi gabe.
|
|
|
—Ea hasten haizen heure
|
egoeraz
jabetzen. Nire jendeak morroi bat garbitu duten lekuan harrapatu hau, hirea ez den giltza batekin amarruz sartuta, eta hilaren ordenagailua, hilketa argitzeko ezinbertzekoa izan daitekeena, maneiatzen ari haizela.
|
|
|
Mapa hori bidailagunen ahotan egon da ibiltzen hasi garenean (Preteritok, esate baterako, adierazi du Manhattanen bakarrik Afrika osoan baino telefono linea gehiago dagoela). Baina mapa hori ez dut orriotara ekarri nahi izan munduaren
|
egoeraz
hitz egiteko (hori egiten nuen Dabidekin, batez ere" luxuzko ertzain" egin aurretik), neure buruaz hitz egin beharra dudalako baizik: Dabidek ni ilunpetara zigortu ninduen egiaz tiro egin zidan egunean, baina Karmeloren deia en  tzun eta gero, beharbada bera sentituko da ilun baino ilunago.
|
|
|
Comteren historiaren filosofia, beraz, lau ezaugarri orokorrez bereiz genezake: idealista zen —ideiek Historia zuzentzen dute—, razionalista eta ilustratua zen —Gizadiaren aurrerakuntza lineal bat dago,
|
egoeraz
egoera, razionaltasunerantz hurbilduz doana—, baita positibista ere —razionaltasun hori zientifikoa edo positiboa da— eta, zalantzarik gabe, kontserbadorea —ordenaren kontzeptua beharrezkoa baita—.
|
|
|
" Hildako bat pertsona serioa da, neurritsua, dagoen
|
egoeraz
jabetua", esan zion Fernando Pessoak Ricardo Reisi José Saramagoren O ano da morte de Ricardo Reis nobelan. Eskarmentua zuen jakituria iturri orduan Pessoak, hil eta gero esan baitzituen hitzok, Prazeresko hilerritik irtenik adiskide erraietakoari egindako bisitaldi batean.
|
|
|
Eskarmentua zuen jakituria iturri orduan Pessoak, hil eta gero esan baitzituen hitzok, Prazeresko hilerritik irtenik adiskide erraietakoari egindako bisitaldi batean. Nik ezagutu nuen Lauaxeta ere, Lauaxeta berpiztua –1905etik 1937ra bitarteko Lauaxeta ez bezala akaso, hori ez dakit–, pertsona serioa zen, neurritsua, zegoen
|
egoeraz
jabetua. Horregatik irauten zuten seguru askorik hain gutxi haren haserraldiek.
|
|
2001
|
|
|
bitartean gu euskaldunok hementxe gabiltzala elkar ezin ikusiaz eta ezer tajuzkorik egin edota asmatu gabe eta horixe da, hain zuzen, Madrileko gobernuak daukan babesa, hots, euskaldunon inkonpetentzia. Hemengo
|
egoeraz
baliatzen da botoak biltzen jarraitzeko eta burua harro(?) mantentzeko. Oraintxe litzateke guk euskaldunok, bat eginez, aurrera jotzeko une aproposa.
|
|
|
IGANDEAN, hilak 25, Senideak eta Gureak erakundeek Batzar Nazionala egingo dute Donostiako Kursaalean. Presoen senitartekoek jakinarazi dutenez, egungo
|
egoeraz
hausnarketa egingo dute eta munduko beste leku batzuetako presoen senitartekoak ere hurbilduko dira, besteak beste, irlandarrak eta korsikarrak. Astean zehar, halaber, Amnistiaren Aldeko Batzordeek euskal presoen eskubideen aldeko astea antolatu dute.
|
|
|
Ez zaio atsegin gehiegi agertzea eta nabarmentzea eta nahiago luke bere argazkirik ez argitaratzea. Gertakari haietatik 25 urte pasatu direnean, ezkor ageri da langileen eta herritarren sektoreen batzarrak indarra zuen hura bezalako beste borroka baten aukeraz eta gaur egungo langile mugimenduaren
|
egoeraz
.
|
|
|
Ezkor samar ikusten zaitut gaur egungo langile mugimenduaren
|
egoeraz
.
|
|
|
Espetxeratua izan aurretik hainbat eztabaida mantendu izan zenuen presoen egoerari buruz. Zein da euskal presoen
|
egoeraz
duzun pertzepzioa zazpi hilabeteko espetxealdia bizi ostean?
|
|
|
Germaine Blezio hazpandarra da Amnesty Internationalaren (AI) idazkaria Ipar Euskal Herrian. Hegoaldean ez bezala, bertan ez dago SOS Arrazakeria ren antzeko erakunderik; AI arduratzen da etorkinen
|
egoeraz
. Bereziki, Baionan eta Angelun daude antolatuta, hogei bat militante ari dira bi taldetan:
|
|
|
Zer ote zioen Oteizak Euskal Herriaren
|
egoeraz
1971n? " Bakoitza bere alderditik dabil.
|
|
|
Ekoizle, zuzendari, gidoilari... Eduardo Bajo Ulloaren curriculum a, bikaina bezain luzea da eta Euskal Herriko gidoilarien
|
egoeraz
hitz egin asmoz berari egin diogu elkarrizketa.
|
|
|
Hegoaldeko
|
egoeraz
ezin dela abstrakziorik erran nahi duzu. Batasuna sortu da, baina ez bide ditu ABren prozedurak eta erritmoak errespetatu.
|
|
|
Kaputxino zen garai hartan. Euskara eta euskal kulturaren
|
egoeraz
erabat kezkaturik, euskaldunak gai guztiez informatuko zituen aldizkaria kaleratzeko urratsak ematen hasi zen. Zentsuraren trabak nola saihestu ote zituen?
|
|
|
Juan San Martin (EAEko Ararteko, Europako Ombudsman Erakundeko buru, euskaltzainburuorde eta urgazle...) Argizaiola Sariarekin omenduko dute larunbatean San Agustin Kultur Gunean opsatuko den ekitaldian. Azokan egingo diren ekitaldiek, berriz, Astarloa anaien lanarekin izango dute zerikusia; Durangoko bi anaiok euskararen alde, etxean eta atzerrian egindako lanaz eta euskarak bizi duen
|
egoeraz
gogoeta bultzatuko dute egun hauetan. Bestalde, Bitoriano Gandiagari omenaldia eskaini zion Gerediaga Elkarteak abenduaren 1ean.
|
|
|
" Ene
|
egoeraz
ezin denat gauza handirik esan. Nik ere bihotza banaturik diat gartzelatik irten nintzenez geroztik, zati bat hor utzi nian." (Marginalia, 49)
|
|
|
Inteligentzia emozionala funtsezkoa da bizitzako gure
|
egoeraz
egiten dugun diagnostikoan asmatzeko eta inbidia egoera gainditzen eta aurreikusitako helmugetara hurbilduko gaituzten estrategiak sortzen lagunduko diguten neurri sorta aurkitzeko.
|
|
|
Lurrera bota ditu MARISAk azalak. MIREN
|
egoeraz
jabetu da, baina ez du ezer esateko astirik. ANTON ateratzen da komunetik; ez du bere ama ikusten.
|
|
|
Pillay epaileak dioenez, emakumeak adore biziagoz ari dira krimenak eta delituak salatzen, eta azken gudu berrietako gorabehera itsuak argitara ateratzen. Arrazoiak asko izan daitezke, baina gerra horietako biktimak gehienbat emakumeak dira, eta besteak beste, umeen
|
egoeraz
arduratu behar izaten dute. Pillay.re esanetan, batez ere emakumeak ari dira kontzientzia berri bat sortzen.
|
|
|
Bigarren ondorio honek urrutira garamatzake. Besteak beste, irakasleenoinarrizko prestakuntza eta etengabeko prestakuntza aztertzera, lan
|
egoeraz
ahaztugabe. Adierazita geratzen dira.
|
|
|
Gaiaren
|
egoeraz
hitz egingo dugu artikulu honetan, bibliografia erabiliz; bainaikerketa sakonagoa egiteko, oso garrantzitsua izango litzateke arkeologia, bizitzamateriala aztertzekoan adibidez. Badira garai honetan, gizartea eta arlo politikoaketa ideien mun dukoak aztertzeko iturri idatziak (geroagoko garai batzuetakoekinkonparatuz, garai honetan eskasak badira ere):
|
|
|
Karolingiarrak boterera nola iritsi ziren ikusteko, merobingiarren
|
egoeraz
hitz eginbeharra dago aurrenik.
|
|
|
«Euskara bere betetasunera etaosotasun betera iritsi dadin eragina izango duten helburuak eta jardunbideak definitu eta abiarazi»; «Euskal Herriko erakunde eta gizarte eragileguztiak partaide egitea»; «hizkuntzaren normalizazioak mailaz mailakoprozesua izan behar du,... borondate onean oinarritu beharrak berak dakar, nolabait, komunikazio lan handi bat egin beharra, herritar guztiak jakitunegin eta sentsibilizatzeko, baina, batez ere, gizarteko eragile guztiek, enpresa alorrekoek, hezkuntzakoek, kulturakoek, erakundeetakoek, etaabar? Euskal Herrian Euskararen erabilera Normalizazioko lanetan ardurahar dezaten eta eginkizun horretan konpromiso zehatzak har ditzaten bultzatu, gogoberotu eta animatzeko»; «diagnosi zehatz bat egin behar delaeuskarak gaur egun duen
|
egoeraz
, alde batetik normalizazioak bere aldedituen eragileak, eta bestetik euskararen normalizazio prozesuak dituenoztopo eta ezintasunak azpimarratuz. Hortik abiatuta, Euskal Herriko gizarte, ekonomia eta kultura bizitzak dituen alor desberdinetarako egokien direnhelburu estrategikoak eta jardunbideak zeintzuk diren zehaztea...».
|
|
|
Lipobay kolesterola merkatutik duela gutxi kendu dute, bere ondorio kaltegarriak direla eta. Carmen Flores elkarteko presidenteak, bai Bayerri, merkaturatze akastuna egiteagatik sortutako
|
egoeraz
arduratu zen, bai eta administrazioari ere. Elkarteko presidentearen arabera, Auzitegi Gorenak epai batean dio segurua ez den sendagai batek eragindako kalteak automatikoki konpondu behar direla.
|
|
|
Sartzen utzi nion ia biluzik nengoela konturatu gabe, barruko arropa eta mantalarekin jantzita. Haren harridura aurpegia ikustean bakarrik jabetu nintzen
|
egoeraz
. Baina ez nintzen arrapaladan aterako ezkutatzera!
|
|
|
" Beroa ez da beroa soilik" pentsatzen zuen Mariak udan. " Beroa da pauso bat ematea eta izerditan hastea eta sofan esertzea, pentsatzeko indarrik gabe, edo nobela bateko lau orrialde irakurri ostean nekatzea eta uztea eta sukaldera joateko sofatik altxatzea eta berriro izerditan hastea." Uda da Marcosen diru
|
egoeraz
arduratu zen umearen bufanda.
|
|
|
Nasara heldu orduko, maldan behera irristatu eta itzelezko danbatekoa hartu nuen. Minduta, zorabiatuta,
|
egoeraz
nazkatuta, nituen hamalau urteez jadanik luze iritzita eta gogaituta.
|
|
|
Hobe litzateke, esango du norbaitek, hizkuntza biziak gure artean duen
|
egoeraz
mintzatzea, literaturaz eta filosofiaz baino. Errazago izaki ordea honelako gai sakonez mintzatzea.
|
|
|
Arestian aipatu dudan elkarrizketa alboanitz, zabal eta askotariko  horren oinarri asko daude hemen, nire iritziz. Zorretan gaude Mitxelenarekin, euskararen gaurko
|
egoeraz
, Euskaltzaindiak 60ko eta 70eko hamarkadan euskararen korpusa eguneratu eta euskara batua sortzeko egin zuen ahalegin eskergagatik. Bide horretan tinko goazela ziurtaturik daukagunean, beharbada Mitxelenak erakutsiko dizkigu euskararentzako leku nahiko horretara iristeko bide aztarnak
|
|
|
Esker onez eta beldur gaiztoz beterik agertzen naiz hemen gure hiz  kuntzaren
|
egoeraz
, oraingoaz eta azken berrogei urteotakoaz, mintzatzeko  asmoz. Arreta apurren bat merezi luke gaiak, oraina etorkizun dugun geroaren agergarri izan daitekeen aldetik batik bat.
|
|
|
garbiagoa, jatorragoa, apainagoa. Hizkuntzaz kanpoko xedeei âElizaren eginkizunei, batik batâ Â begira zegoen jendeari, ez zitzaion gehiegi kostatzen, erraztasuna lagun, euskararen izaeraz eta
|
egoeraz
atzentzea. Berak eskatzen zuena, hizkuntzarekiko arreta gaiarekikoaz gainera, lortu zuen, besterengandik lortu, idazlerik  onenengandik.
|
|
|
Eta Nafarroako euskaldunek, ez ote dute laguntza beharrik? Aurki agertuko da Granadako gazte batek, Sà ¡ nchez Carriónek, hango  hizkuntzaren
|
egoeraz
egin duen liburua16 Orduan beharbada, Granadan barrena, oroituko gara nafar euskaldunez.
|
|
|
Ezarri zaizkigun mugarrietarik irten gabe, XVIII XIX. mende barruan alegia (bitartean zehazkiago), hiru punturen inguruan mintzatu nahi nuke, labur eta arinki noraezean, besterik ezinean. Hizkuntzaren
|
egoeraz
hitz egin dut aurren aurrenik, eta euskal literaturaz ondoren: idatzirik dagoena literatura izango dugu saio honetan, nahiz paperek artikulu fedekoak edo etxearen zein erleen gobernua tratatu.
|
|
|
Gainera, hedabideak paper berezia jokatzen ari ziren berriro gizartearen mobilizazioan. Elkarretaratze eta manifestaziorako deiak egiten zituzten, eta haietan parte hartzeko dei egiten zuten; irudi batzuetatik besteetarako bidaian, gizartean banatzen zituzten
|
egoeraz
hitz egiteko erabili behar ziren argudioak eta aldarrikapenetan bideratu beharreko kontsignak. Hitz batean, iritziaren eta gizartearen jokabidearen" artikulazio" 16 paper garrantzitsua jokatu zuten.
|
|
|
Ez. Baina zerbaitekin kontsolatu behar badugu, ezin ahaztu garai ilunenetan ere sortze artistikoak oso lan aipagarriak eman dituela, eta arkitekturan (arkitektura aipatuta, eta New Yorkeko dorre bikiak gogoan, arte honek Euskal Herrian duen
|
egoeraz
hitz batzuk egiteko gogoa ere eman dit, baina beste baterako utziko dut. Baina pentsatzeko datu bat:
|
|
|
hizkuntz politika istilu iturria da eta ez elkarganatzeko bidea. Miguel Sanz presidentearen aldaketaren aurreko
|
egoeraz
ari da, noski:
|
|
2002
|
|
|
Hutsetik hastea ez da erraza, baina itsasoaz bestaldeko desesperantza baino hobea dela pentsatu dute batzuk. Haiengana hurbildu gara Argentinako
|
egoeraz
, euren esperientziaz eta zalantzaz betetako etorkizunaz hitz egitera. Batzuk hilabete eskas etorri ziren, beste batzuk 20 urtetik gora daramate Euskal Herrian.
|
|
|
Honek esan nahiko luke Nafarroako Ubidea ez litzatekeela bideragarria, nahiz eta honen eraikuntza lanak hasiak diren, aurrerago beste epairik aterako ez balitz. Nafarroako Gobernuaren, esanetan, ordea, Auzitegi Gorenak beste ebazpen batzuk egingo ditu, foru legebiltzarrak Naturguneen Legea aldatu aurreko egoeraren gainean aritu delako Gorena, eta orain Legea aldatu ondorengo
|
egoeraz
ebatzi duelako. Nafar Gobernuak gogorarazi duenez, Auzitegi Konstituzionalak ontzat eman zuen Naturguneen Legearen aldaketa.
|
|
|
EAEko gotzainen azterketa ez da aldendu orain arte euskal elizaren zati handienak egin ohi duen azterketetatik. Ohikoak esateaz gain, analisi ausart eta zorrotza egin du egun euskal gizarteak bizi duen
|
egoeraz
. Eta gizarteko beste eragile askok bezala, beldur agertu da, Alderdi Poliltikoen Legeak ekar dezakeenaz.
|
|
|
Nafarroako
|
egoeraz
galdetzerakoan Mendozaren erantzuna oso garbia da: " Euskararen defentsan bide legalak eta Europako erakundeetan muturra sartzen ikastea beharrezkoak ditugu, malkoz eta oihukatzen bakarrik bide motza izango baita geurea.
|
|
|
Ildo horretan, Sarea zerbitzuko koordinatzaile Patxi Labordaren iritziz," ez bakarrik Europan, Espainiako Estatuan bertan Nafarroan euskarak bizi duen
|
egoeraz
eta sufritzen ari den erasoez oso gutxik dakite, albisteak tentu handiz helarazten baitituzte. Sarea web orriak egoera horri nolabait buelta eman nahi dio, erabakiguneetara etengabe informazio objektiboa eskainiz, Sanzen Gobernuak hartzen dituen neurri murriztaileak kanpoan ere ezagutu daitezen".
|
|
|
Era guztietako galderak eta kezkak datoz burura egoera berri honetan. Oso modu orokorrean, zer hausnarketa egingo zenuke bizi dugun
|
egoeraz
–
|
|
|
Urretxu eta Zumarragan euskarak bizi duen
|
egoeraz
hitz egin diezagun, Sebas Iturrioz urretxuarra elkarrizketatu dugu. Zintzo Mintzo Euskaltzaleen Elkarteko lehendakariordea da, eta lehenik eta behin elkartearen beraren sorrerari buruz berba egin diezagun eskatu diogu.
|
|
|
Aisialdiarena da, hain zuzen ere, Iturriozen hitzetan, euskarak Urretxu eta Zumarragan duen
|
egoeraz
hitz egitean kontuan hartu beharreko puntu garrantzitsuenetariko bat. Dioenez, ezagutzaren datuei so eginez, ezaugarri beretsuak dituzten herriekin alderatuz egoera ez da txarra, baina erabilerari dagokionez" kaxkar samarra" da.
|
|
|
Bizi duen
|
egoeraz
egin dugu berba hasieran, hedabideen eta argitaleletxeen zurrunbiloak sorrarazi dioen giroa ez dela oso literarioa izango aipatu diogu: «Ez pentsa!
|
|
|
Batzarrean ezker abertzaleko 451 hautetsik parte hartu zuten. Datorren urte hasieran beste batzar nagusi berezi bat egingo da, maiatzeko udal eta foru hauteskundeen inguruan izango den
|
egoeraz
hausnartzeko.
|
|
|
«Jose Luis Castejonek neuri ere deitu zidan. Epaileari Bautistaren
|
egoeraz
arduratzeko eskatu ziola esan zidan», azaldu digu Jose Camposek.
|
|
|
Iruñeko ospitaleko medikuak txosten berri bat osatzen ari dira eta horren arabera ebatziko du epaileak. Jose Campos emazteak hitz egin digu egungo
|
egoeraz
: «Koldo Morrasek, familiako konfiantzazko medikuak, txostena ondo prestatu behar dela esan digu, pazientziaz hartzeko.
|
|
|
I. Bordaren eleberri beltzeko trilogia Amorezko pena baño eleberriak (Susa, 1996) osatzen du; eleberri honetan Uri izeneko intsumitu bati Bardeetako tiro poligonoa zeharkatzean gertatzen zaion ezbeharra argitzen saiatzen da Epeldoi detektibea. Intsumisioaz, Itoitzeko urtegiaz edo Nafarroako ikastolen
|
egoeraz
egiten dituen aipamenek, besteak beste, pisu ideologiko nabarmena ematen diote testuari. I. Bordaren nobelek, umore eta ironia dosi handiz jantziak, ez dute ezkutatzen autoreak literatura engaiatuarekin duen lotura.
|
|
|
Horregatik, aditu batek txostena egin behar du obraren
|
egoeraz
, kalteez eta garrantziaz.
|
|
|
UsteizatekoadaongijabetukozelaToledoko
|
egoeraz
, orduanAlfonso V.arenagintepean (1109.eanhila), geroxeago, harenalabaetaondorengoazen doñaUrracareneskurapasatuz.Aipaturiko hirihorretan1126rarteegonzeneta, horregatik, 1118.ekoAzaroaren18anAlfonsoV. aerregeakjendearietahiriari emanzizkieneskubideenondorioenlekukozuzenagertatuzen.Honidoakionez, aipadezagunerregeak hiriariemanikopribilegioarenbitartez, monarkakbereburua behartzenzuelaezeinjudurie...
|
|
|
Foro honetan Euskal Herriko unibertsitate desberdineko partaideak ari garaparte hartzen, etorrera anitzekoak baina guztiok euskararen
|
egoeraz
eta etorkizunazarduratuta gaudenok. Hori dela eta, euskaraz eskaintzen den irakaskuntzari eraguztietako ateak zabaltzearen alde gaudela zalantzarik ez daukagu, eta horren atalbat urruneko irakaskuntza edo Intemet bitarteko formazioa da.
|
|
|
– Zein balorazio egiten duzu gaur egungo
|
egoeraz
, hizkuntza erabilerari
|
|
|
Zalantzarik gabe azken urteotan lan asko eta ona egin da Euskal Unibertsitatearenalde, hau da, erreferentzia nagusitzat Euskal Herria eta euskal gizartea hartuko dituen eta oinarritzat euskara eta euskal kultura izango dituen unibertsitatea eraikitzearen alde. Hala ere, urte hauetako balantzea egiterakoan, ezin dugu ezkutatu geure desadostasuna eta dezepzioa euskal irakaskuntzak gaur egungo unibertsitateetanbizi duen
|
egoeraz
, eta, oro har, aurrera egiteko perspektiba garbiaren gabeziaz.
|
|
|
Hori horrela egitea ahalbidetu, eta politika ireki eta garden baten bidez hiritarrei
|
egoeraz
jabetzea lortzen bada, arriskuak objektibatu arren, zifra eta formuletara mugatu arren, arrisku katearen sinesmenak azken batean onarpenaren auzia pizten du berriro. Izan ere, modu horretan,, nola bizi nahi dugun?
|
|
|
Askotan langileek ez dute lan egoera onik izaten, bekario gisa edo praktiketan daude, asko baitira komunikazio arloan lan egiteko aukera eske dauden ikasleak eta lizentziatu berriak. Egon omen dira bertan lan egiteko inbertsio ekonomikoa aurretik eskatu duten emisorak ere, langabezian zeuden kazetarien eta esatarien
|
egoeraz
baliatu zirenak. Irrati komertzial horien izenak ere oso aldakorrak dira, atzean duten katearen edo taldearen arabera, akordioak eta kontratuak batzuetan ez baitute luzez irauten?, eta dialean agertu diren bezalaxe desager daitezke.
|
|
|
«Sakon» kanpainak ingurumenarekin zerikusia duten hainbat gairi buruzkoak dira (adibidez, itsas hondoen egoera). Aurtengo edizioan, itsas dortoken
|
egoeraz
herritarrak kontzientziatu nahi dira. Horretarako, ontzi bat eta bi furgoneta Espainiako hondartza batzuetan ibiliko dira.
|
|
|
«Nola kontrola daitezke milaka hozte dorreak edo herrialde osoko ehunka establezimendu termal? Erraza da bulego batetik hitz egitea, baina hozte dorre askoren barruan sartu zarenean, arazoaren
|
egoeraz
jabetzen zara». Trafikoa bezala Espezialista horren arabera, prebentzio araudia zintzo bete arren, legionelak presentzia ekitaldia egiten jarraituko luke.
|
|
|
Esan bezala, nire barnean sortutako gatazkak sekulako kezka eta ezinegona sortzen zidan eta homosexuala izan nintekeela pentsatzeak beldurtu egiten nim Horrez gain, lagunek edota gurasoek, nire
|
egoeraz
jabetu gero izan zezaketen erreakzioak erabat kezkatzen ninduen. Baina bitartean, eta nahiz eta hori guztia izan buruan, mutiletan pentsatzen jarraitzen nuen, eta, ondo aztertuta, sekulako paradoxa zen hori.
|
|
|
Zoritxarrez, ezin da gauza bera esan Nafarroan edo Iparraldean dugun
|
egoeraz
. Batez ere Iparraldean, bistan da euskara gainbehera doala, nahiz han ere baden euskara ikasten ari den jendea.
|
|
|
Baina gero guztia aldatu zen, eta euskararen
|
egoeraz
arduraturik, denak jarri ginen hemen lanean euskararen inguruan, zein baino zein kezkatuago, batzuk ikasten eta beste bakar batzuk irakasten, hogeita bost urteko epean hizkuntza kontua irauliko genuelakoan, gazte, gauzen iraultzeko gogoa ez baita orain sortu berri den zerbait. Ile luzea uzten genuen guk, bizarra ere zenbaitek, eta gona laburrak neskek.
|
|
|
Eta zuek daramazkizuen elefante hanken itxurako galtza horiek ez dira batere berriak, jakizu, orain dela hogeita hamar bat urteko kontuak direlako. Jendeak pentsatu zuen orduan, euskararen
|
egoeraz
arduratzen hasi ginen hartan euskarari ere gaztelaniaz" euskara" deitzen hasi ginen hartan ordura arte" vascuence" edo" vasco", apaingarririk gabe, deitzen baikenion, baserritarrak hizkuntza honetan, eta holako erraztasunarekin gainera, batere nekatu gabe, mintzatzeko gai baziren, gainerako gazteak ere, orain unibertsitatean uholdeka sartuak, horrenbesterako adina be... Hiztegi modernoak ere jarri genituen mahai gainean.
|
|
|
kontsumoko literatura, umorezko literatura eta emakumeen literatura. Azkenik, zazpigarren atalean zer edo zer esaten dut kritikaren paperaz eta
|
egoeraz
. Amaieran, irakurketa sobera ez oztopatzeko helburuarekin, erreferentzietarako txoko bat utzi dut, bibliografien eta iturrien maniatikoentzat propio.
|
|
|
Eta, bestalde, eskala txikian bada ere (Saizarbitoriak aipatzen duena merkatuaren tamainari buruz oso present izan behar dugu beti), idazlearen (idazle batzuen) irudi publiko mediatikoan metamorfosi batzuk gertatzen ari dira, nabariagoak direnak gure inguruko literatur esparruetan; hala, Koldo Izagirrek, euskal literaturaren egungo
|
egoeraz
eran  tzutean, idazleen" fabrikazioaren" fenomenoaz hitz egiten du, eta hasi da muturra azaleratzen, apalki bada ere," idazle mediatikoa" dei dezakegun hori, tertulia ziztrinenetan edo telebistako late show kutreenetan ere parte hartzeko inolako ahalkerik ez duena, esaterako. Masa literaturen iker  tzaile ospetsua den Juan Ignacio Ferreras en ustetan:
|
|
|
Ikuspuntu honetatik abiatzen da hemen azaltzen zaizuen iritzia; beraz, irakurle hori, ez ezazu pentsa aditu baten iritzia aurkituko duzunik lerro hauetan; ez ezazu inolako ikerketaren emaitzik edo hausnarketa mamituren ondoriorik espero; euskararen
|
egoeraz
, hezkuntzaz eta euskal ikas/ irakaskuntzaz arduratuta eta kezkatuta dagoen kaleko euskal herritar batzuen iritzia baino ez baituzu aurkituko.
|
|
|
– Gainera, morroiak poliziengandik ihesi zebilelakoa egiten zuen, baina bere
|
egoeraz
seguruegi zegoelako inpresioa hartu nuen.
|
|
|
Seduzitua denak ez daki noiz izan den seduzitua. Maiz bere egiazko
|
egoeraz
ez da ohartzen. Zeu ere menpean zaude, beharra eta premia handiak dira, ez dagokizu erabakitzea norekin eta nola, ezta noiz ere, eta tokia ez da garrantzitsua.
|
|
2003
|
|
|
Presentzia hori lortu bide du, egun bizi dugun gizarte modernoak ez duelako, oraingoz behintzat, euskara hil, bereziki Euskal Autonomia Erkidegoan, non, Salabururentzat," hainbatean dago gure hizkuntza". Zoritxarrez, ordea, ezin du euskaltzain honek gauza bera esan Nafarroan edo Iparraldean dugun
|
egoeraz
. Nolanahi ere, puntu horretan behintzat nahiko baikor agertzen da.
|
|
|
ARGIA aldizkarian azaldu genuen moduan (ikusi 2003ko urtarrilaren 5eko zenbakia), behin behar eta, 2002 urtean ere gehitu egin ziren laneko heriotzak (140 gehiago edo) eta laneko istripu larriak. Nahiz eta
|
egoeraz
ongi jabeturik egon, Patronala garrantzia kentzen ahalegindu da. Arduradunen hitzetan, istripuen %60 enpresetatik kanpo gertatu ziren, hots," in itinere" deritzan egoeran (laneko joan etorrietan) edota arazo kardiobaskularren ondorioz.
|
|
|
Orain urtebete arte, Azti Fundazioak arrantzako baliabideen
|
egoeraz
egin izan dituen analisiek emandako ondorioen arabera, Euskal Herriko arrantza toki gehienak muga biologiko seguruen barruan zeuden. Orain, ordea, Prestige ontziaren hondamendi ekologikoak gure itsas uretan eta gure itsas hondoetan horrelako kutsadura ekarri eta gero, manten ote liteke ondorio hori?
|
|
|
Horrexegatik, besteak beste, krisi honek erakutsi digun gauza harrigarrienetakoa izan da ikustea Espainiako gobernuak informazioaren kontrola galtzen zuela. Eta hiritarrok, behintzat askok, hasieratik izan dugun sentsazioa izan da
|
egoeraz
itzelezko deskontrola zegoela.
|
|
|
Herriko kontuak galdetzen ditu eta mobilizazioak kontatuta begiak zabalik geratu omen da, ezer esan gabe. Ikastolako
|
egoeraz
ere galdetu du eta baita Xabier Alegriari buruz ere. " Oso gaizki ikusi nuen" esaldia behin eta berriz esan omen zuen.
|
|
|
Ez. Xabier bera da bere
|
egoeraz
erabakitzen duena eta nik horretan ez dut ezer esaterik. Norabideari dagokionez, 107 urteko alderdi batek oinarri sendoak ditu.
|
|
|
Iniciativa Gitana elkartearen atarian Jesus Jimenezek hartu gaitu, umore biziz. Ijito komunitateak sortutako elkartea da, euren
|
egoeraz
kontzientzia hartu eta konponbideak eraikitzen lan egiten duena. Konta iezaguzu zure eskola eta lan munduko esperientzia.
|
|
|
Debako Tene Mujika ipuin lehiaketaren azkenengo emaitza plazaratzen du liburu honek. Lehen saria irabazitako Xabier Artola Zubillagaren" Tximeletaren irria" k aldaketa sozialaren alde borrokatu zuen belaunaldi baten egungo
|
egoeraz
dihardu. Bigarren saria eraman zuen Josu Jimenez Maiaren" Sean MacSwiney ren balada" k, berriz, Ipar Irlandako giro errepublikanoan borrokan murgildurik dabilen ekintzaile batek aurre egin dion arazo latza aurkezten digu.
|
|
|
Hiru mila eta laurehun uhartez osatutako herrialdea da Japonia, kultura berezi bezain landu baten sorlekua. Bada," Gerezi loreak" liburuxkak xehetasuna, ñabardura eta erritu zaletasuna barne barnean daraman kultura japoniarraren adierazgarri izan daitezkeen lau kondaira eskaintzen ditu" Zuhaitz hilak lorarazten zituen agurea"," Gaztainondo magikoa"," Uraxima" eta" Txoriak maite zituen amona", Japoniaz, bere erlijio xintoistaz, hizkuntzaz eta egungo
|
egoeraz
azaltzen dituen datuekin batera.
|
|
|
Poesia etorkizunez kargaturiko arma? Niri etorkizuna ez zait hainbeste interesatzen, mementoa interesatzen zait, gaur egungo
|
egoeraz
hitz egitea eta idaztea interesatzen zait. Etorkizunarena oso gauza susmagarria iruditzen zait, unean uneko aldarri egitearen aldekoa naiz.
|
|
|
Neskatilei zirrara eragiten zien aurpegia estalita zuten gizonen artetik igarotzeak, makilak eurengana luzatuko ez ote zituzten beldurrez, baina beti bezala begiratu besterik ez zieten egin. Ainhize
|
egoeraz
galdetzera ere ausartu zen. Kasko gorri baten barrutik, ikusten ez zuten ahoak erantzun zien:
|
|
|
Hau da, bere buruaren irismena ez ezik, ingurunea ere ederki ezagutzen omen duen pertsona horrek itsasoaren
|
egoeraz
edo gune jakin batzuetan arriskua (bainuak eta kirol nautikoak praktikatzea, harkaiztegietatik gertu edo bandera gorriarekin) iragartzen duten seinaleen aurrean itsuarena egiten duena.
|
|
|
Garbi dago motiborik aski badugula gure herrialdean organoen emaitzak duen
|
egoeraz
harro egoteko.
|
|
|
Gero 1790eko legebiltzarrean,, abertzale? hark berak zuen eskatu Série de questions relatives aux patois izeneko txostenean, inkesta berezia egin zedin Errepublikako basa hizkuntzen
|
egoeraz
.
|
|
|
Eta gero, aita sainduarekin buruz buru solastaturik, atera zitzaigularik gure apezpiku ona, erranez Pio XII.ak ez ziola besarkadarik eman nahi izan, gripearen kutsurik ez emaiteagatik, galde ausart bat egin nion berari: . Barka, Jauna, jakin daiteke noiz argitaratuko dituzun 36ko gerla denboran Euskal Herriko
|
egoeraz
Erromara bidali omen zenituen txostenak??
|
|
|
Hala, patogenoak ugaldu ezin badira, baina alterazio mikroorganismoak nabarmen hazten direla ikusten bada (kontsumitzaileen osasunerako arazorik sortzen ez duten mikroorganismoak elikagaiaz elikatzeko gai dira), espazioa eta mantenugaiak lehiatzen dira. Mikroorganismo alteratzaile nagusiak, patogenoak,
|
egoeraz
arduratzean, hotz katea hautsi arren, ezin dira ugaldu, eta elikagaia seguruagoa izango da denbora gehiagoz. Eta hona paradoxa interesgarri bat:
|
|
|
Gaia Hirigintza Batzordean aztertu zen, ukituek eskatu baitute babes ofizialeko etxebizitzetatik askatzeko, eta, hala, hipoteka maileguak eskatu ahal izateko, etxeak eraikitzeko behar adina diru. Cayetanoren aburuz, Udalak ez du inolako legezko erantzukizunik Valdebotoako familia horien
|
egoeraz
, baina uste du Udalak hobeto zaindu lukeela sustapen honen prozesua. “Udalak ez du behar bezain arduratsu jokatu jarraipena eta ikuskapena egiten, arazoa gainean izan arte.
|
|
|
Gaztiguaren onartzeak ez du naski elkartasuna eta sostengua debekatzen. Hargatik, gaztiguak justua eta ekintzaren araukoa behar du, eta estatua ezin da
|
egoeraz
balia bere mendeku pribatuaren obratzeko, lege publikoaren bizkar. Halaber, abertzale batek ere atentatu baten goraki kondenatzeko eskubidea dauka, hizkuntzari gauzen errateko funtzioa eta oldea itzuliz.
|
|
|
Errepresioaren erruz hantu biktima nortasuna, nortasun depresiboa da: norberak bere
|
egoeraz
negar egin dezake, negar eginaraz. Gehiago dena, Estatuaren aurkako borrokaren zigilupean hedatzen den ohore eta harroan, elkartasuna, urrikia eta alde borrokatzeko ezinbesteko nahikundea ehun daiteke.
|