|
2009
|
|
|
Nabarmentzeko moduko beste estrategia bat P6 da. Bi aldiz soilik agertzen den arren, oso esanguratsua iruditzen zaigu, hain zuzen ere aditz hizkuntzek
|
egin
ohi dutenaren aurkakoa egiten baitu: satelite hizkuntzetan arrunta da aditz bakar batekin Bideari buruzko hainbat osagai agertzea (adb.:
|
|
2010
|
|
|
Marko beregain horrek estilo bat ezarian uzte du, berezkoa eta unibertsalena lotzen diren eremuan, kultura balio hautatuetan, komunitate osoak balioztatu
|
egin
ohi duena, dituen balioen oinarrian, estimuan, onespenean, begirunean, atzemangarria baita. Balio oinarri horiek marko estetikoaren euskarriak dira, zeinek erakusten baitute ahozkotasunean itsatsiriko oroimen muinak azpikontzientzia kolektiboan ondo txertatutako balioak direla.
|
|
|
Kantuz ari den bertsolariak plazera eta maitasuna, baretasuna zein harridura eragin ditzake, eta entzulea, sormenean bat egiten duenean, bertsolariak «sortu» eta «azaldu» bien aldiberekotasunean jarrera estetikoaren emozioa sorrarazten eta birsortzen ari da, entzule duen komunitatearen elkarreragin harremana behin eta berriz suspertzearekin batera. Alabaina, esanguraren ondorioa den estetika ere bada; izan ere, darabilen esan indarrean, bertsolariak barrua hustu
|
egin
ohi du, dena eman nahi luke, dena eman nahi lioke aurrez aurre duen komunitateari, eta ematen saiatuko da biluztu eta arropa ederrenaz janzteko hitzezko ahalegin birsortuan, nortasun bide emailea urratuz, norberaren eta kolektiboaren arteko uztardura behin eta berriz eraginez, hitzak eta subjektuak bat egiten duten gunean, onespen eta begirunearen lurraldean, orduan, harridurak eta miresmenak biz... Plazeraren eta gozamenaren eremua da orduan, hots, adierazpen artistikoa.
|
|
|
...a, nortasun emailea eta sortzailea da, nor bere baitatik ari denean, nortasun iturri banakoarentzat zein kolektiboarentzat, jarrera sortzailean kontzientziaeta autokontzientzia gune bat iragarriz eta proiektatuz, ebokazio/ gogoramenaren poetikak islatzen duen indar diskurtsiboan, unea eta gunea bere eta «berezko» egiten ditu, darabilen hitzaren erresonantzia jantzi kultural berariaz azaldu/ jaso
|
egin
ohi duen eremuan. Erresonantzia estetiko horrek iraganean ditu erroak, oinarrizko konfigurazio baten aldarrian hizkuntzaren oroimen muinak gureganatua, egun, aurrera proiketatzen ari dena sortuz eta birsortuz, eraldaketa eta balio sozialen ispilu.
|
|
|
20 Dan Sperber ek (1978) imput a fokatzeko joerak nahiko unibertsalak jotzen ditu, ez baina sorrarazten dituzten ebokazio/ gogoramenak. Ebokazio erresonantzia testuinguruaren loturan sortzen direnez, giza talde bakoitzak bere bereak ekoitzi
|
egin
ohi ditu, ondorioz memoria elikatu eta iruditegi kolektiboa eguneratu/ biziberritzera datoz.
|
|
|
Beraz, erregistro horren nolakotasuna, hizkuntzaz harago, testuak bere barnean dituen ezaugarrietan berdin arakatu dugu, esaterako, duen erregistro metaforikoan, ezaugarritze estetikoa eta zeremoniala aztertzera gatozenean. ...an ekoitzitako testu kulturala6, balio aparta duen testua izaki, eredu gisa jaso ohi denean, esan dugunez, ama hizkuntzaren indar pare parekoa da, ondorioz, narrazio kulturalean «inskripzioa»7 eragiteko moduko bitartekari ahaltsua da, memoria kolektiboaren arima ainguratuz bere aurretikoak diren ezaugarri berdineko testuekin harremanetan jarri eta oroimen kolektibo hori eguneratu eta biziberritu
|
egin
ohi duenean. Delako testu kulturala eredu gisa har liteke, egitura gisa, baita ikur modura ere, ikur nabarmena gainera, kolektibo baten gertaerak izendatu eta antolatzeko duen eraginean.
|
|
|
Zentzu egitura horren abiapuntutik. Geertz ek darabilen analisi sinbolikoaren ikuspuntuan? espazio sinboliko baten eraikuntzaren eremuan, «testu»aren esangura estetikoak ekina «inskribatu»
|
egin
ohi du ekimen bide baten baturan, memoria kolektiboa berrelikatuz eta, ondorioz, testu kulturalaren «zentzua»11 atxikitzeko berebiziko urratsa emanez. Zentzuz beteta ageri den eszena markoaren testuinguruaren trinkotasunean, kolektiboaren gogo biziak abiarazi duen ekimen kulturala, eszenak duen balio estetikoa, emotiboa, diskurtsiboa eta gainerako osagai guztiak lotzen dituen bizipen partekatua da.
|
|
|
Abiaburu hartu den ikerketa hori, Topagunea Euskara Elkarteen Federazioaren eta Aztikerren artean diseinatu zen CIESek urtero
|
egin
ohi dituen neurketetan13 oinarrituz. Teknikoki parekagarria izan zitekeen eredua sortu zuten.
|
|
2011
|
|
|
Jaioterria uzten duen pertsonak deserrotze sakona bizi du. Arrotza zaion herrialde batean dago, bertako ohiturek eta kulturak ez dute zerikusirik berak ezagututakoekin, kasu askotan familiarik gabe dago, seme alabarik gabe?, eta gehienetan, bere itxarobideek huts
|
egin
ohi dute. Egoera horretan, arrazoizkoa dirudi pentsatzeak andre etorkinek, andre izateagatik, aparteko gehiegikeriak sufritzeko aukera handiagoa dutela, bortizkeria fisiko eta psikikoa, eta Comision Interamericana de Derechos Humanos (2000) delakoaren txostenak jasotzen duen bezala, beren diru sarreren desjabetzea.
|
|
2012
|
|
|
16 Dena dela, lidergo mota horrek porrot
|
egin
ohi du lankideak heldutasun maila egokia ez daukanean edo gehiegizko gidaritza (feedback pertsonal handiegia) behar duenean. Halaber, porrot egiten du liderrak nahikoa esperientzia edo sentikortasun ez daukanean ere.
|
|
|
Elkarrizketatuak goizuetarrak izateaz gain, beren bizitzaren zati nagusia Goizuetan pasatu duten hiztunak izan daitezen saiatu gara, hiztun tipologia mugatzeko asmoz. Gazteen kasuan zailagoa izan bada ere, ikasketak eta lana kanpoan
|
egin
ohi dituztelako, bizitzaren zati handiena Goizuetan eman duten lekukoak izan dira elkarrizketatutako guztiak.
|
|
2013
|
|
|
Europa ekialdeko herrialdeetako telebistetan, narratzaile batek kontatu
|
egin
ohi du jatorrizko filmean aktoreek elkarrizketa bidez diotena.
|
|
2014
|
|
|
Izan ere, nazionalismoak bere nazioaz, eta bertan bizi diren herritarrez?
|
egin
ohi duen definizioa zalantzaz betetzen du immigrazioak; edo, beste era batera esanda, immigrazioak argi uzten du nazioaren izaera historiko eta soziala, eraikia, eta nazionalismotik egiten den naziokidearen definizioa problematizatzen du (Gil Araújo, 2006: 59; Triandafyllidou, 1998).
|
|
2015
|
|
|
Komunikabideetako lan ordutegiak, berez, malguak izaten dira. Bakoitzaren egoera ekonomiko larriaren eraginez, ordu luzeagoak
|
egin
ohi dituzte. Xaloa Telebistan lanaldi erdian ari badira ere, langileek lan gehiago egiten dutela aitortu du Joseba Igerabidek.
|
|
2016
|
|
|
Horri jarraikiz, kasu gehienetan kirol taldea izatea babesletzarako lehen pausoa ematen duena deigarria ere gertatu zaigu. Halaber, kirol taldeak dira tramitazio gehienak
|
egin
ohi dituztenak, nahiz eta kasu askotan horretan aditua den pertsonarik ez izan. Laguntzaren kopuruari dagokionez, finko mantendu ohi dela ondorioztatu dugu eta berau eteteko arrazoiak enpresaren kaudimen edo likidezia falta zein bat bateko irudi txarreko gertaerak direla.
|
|
|
Beraz, elkarrizketatutako espetxe langileen aburuen arabera, badirudi emakume presoen jokaeretako asko ulertezinak iruditzen zaizkiela. Ildo beretik, sentimenduak adierazteko dituzten moduak ere haientzat nahiko adigaitzak direla dirudi; bada, gizonek ez bezala, era nabarmenean edo deigarrian
|
egin
ohi dutenez, batzuetan, portaera okertzat hartzen dira, halakoxeak ez izan arren.
|
|
2017
|
|
|
Bada liturgian
|
egin
ohi dugun Bibliaren irakurketan azpimarratu eta nabarmendu beharreko gauza bat: irakurketa hori, ezinbestez, zatikatua da, eta bertan «perikopa», sarritan oso laburra eta zatikatua (interes gutxiagokotzat jotzen diren txatalak baztertuz) a se stante edo bera beratara esanguratsua den unitate modura eskaintzen da.
|
|
2019
|
|
|
Redondillabat izaten zen (zortzi silabako lau bertso lerro); oro har, bi errimaduna (ababedo abba), baina errima bakarrekorik ere bazen (abcb). Bigarren multzoan, enlaceizeneko bertso lerroa ageri zen, mudanzaren azken bertso lerroko errimarekin bat
|
egin
ohi zuena. Ondoren, vueltabertso lerroa, leloaren errimari jarraitzen ziona, eta, azkenik, represa, konposizioaren leloa izango zena, poemaren buruak edo haren zati batek osatua (ohikoena, bertso lerro bakarra; baina bi, hiru edo lau ere izan zitezkeen).
|
|
2020
|
|
|
Atal teorikoa lau azpiataletan dago banatuta. Lehenik, ikusiko dugu nork
|
egin
ohi duen hika, norekin egiten duen errazago, eta zein testuingurutan. Beste modu batera esanda, hiztunek hika egitea erraztu edo oztopa dezaketen aldagaien gainean jardungo gara.
|
|
|
Emakumezkoek gizonezkoek baino maizago egiten dute hika, ordea, parte hartzaile helduen artean emakumezko lagunari hitz egiterakoan. Logikak agintzen duen bezala, adineko jendearen jokabideak errazago
|
egin
ohi du bat Alberdik (1994) duela 30 urte inguruko datuak erabilita zehaztu zituen irizpideekin.
|