|
2008
|
|
|
Gaur egungo gazte askok euskaraz, eta oso euskara onean, gainera?
|
egin
ohi ditu eskolako zereginak, baina erosoago eta lasaiago ari dira erdaraz lagunarteko giroan, adar soinuan dihardutenean, edo barreneko sentimenak adierazi nahi dituztenean.
|
|
2009
|
|
|
Damaso Intzak, urte asko geroago, hasierako urte haien errepasoa egiten duenean, ez dauka ahaztuta Urkixok, Olabidek eta Campionek nekez
|
egin
ohi zutela euskaraz. Artxibategian gordetzen den gutunketak ere beren arteko erdarazko komunikazioa islatzen du neurri handian.
|
|
|
Buruzagi nagusia ez ezik, langile amorratuena ere bazen Azkue Euskaltzaindian. Goizean goiz San Nikolas elizan meza eman ondoren joan ohi zen egunero bulegora eta, bazkaltzeko tartea hartuta, gauera arteko orduak Euskaltzaindiko bulegoan
|
egin
ohi zituen. Batere ordainik gabe, lehenengo hiru
|
|
|
Euskaltzainen batzarrak
|
egin
ohi du aukeraketa bozketa ezkutukoaz. Hiru botaldi egin daitezke.
|
|
|
Euskararen estatusaren defentsarako Euskaltzaindiak mezuren bat gizarteratu nahi izan duenean, Sustapen batzordearen lana izan da adierazpenak prestatzea, batzordea sortu aurretik Jagon sailak
|
egin
ohi zuen eran. 2006 urtera bitarteko adierazpenak liburu batean argitaratu ditu Sustapen batzordeak:
|
|
|
Foras na Gaeilge erakundeko Zuzendaritza Batzordeak izendatzen ditu Terminologia Batzordeko kideak, hiru urtean behin. Izendapen proposamenak Terminologia Batzordeko kideek beraiek
|
egin
ohi dituzte. Batzorde Iraunkorraz gain, arloz arloko azpibatzordeak ditu Terminologia Batzordeak.
|
|
2010
|
|
|
Ikusi besterik ez dago idazleak zer nolako interpolazioak, gehiketak, egokitzapenak, zehaztapenak?
|
egin
ohi dituen.
|
|
|
36 Hala
|
egin
ohi dute eta, horrezaz gainera, emendiozko gizarte indargarriak izan ohi dituzte sarri eskueran: administrazioa, lan mundua eta komunikabideak, besteak beste, Europako kontestu nagusian.
|
|
2012
|
|
|
Idazle iurretarraren lanetan Euskal Herriko eta euskal literaturako erreferentziak kanpoko beste literaturetako irudi nahiz kontzeptuekin nahastuta ageri dira, eta itzulpenek ez dute askotan jatorrizkoaren arrotz kutsu hori ezkutatzen. Sarrionandiak bere itzulpen bildumetan tartekatu ohi dituen apokrifoek, gainera, Orixek
|
egin
ohi duenaren guztiz kontrako zerbait erakusten digute: kanpokoa bertakotu beharrean, bertakoa (Sarrionandiak berak sortutakoa, alegia) kanpoko itxuraz mozorrotzen da (itzulitako poema bat dela esanez, ustezko autorearen izena eta hainbat erreferentzia emanez...).
|
|
|
Ezin ukatuzkoa da, beraz, Sarrionandiaren hautaketan eragin nabarmena izan dutela bere mundu ikuskerak eta bere printzipioek. Nahiz eta, Pott bandaren aurreko euskal idazle eta itzultzaile gehientsuenek
|
egin
ohi zutena kritikatuz, behin baino gehiagotan aldarrikatu izan duen literatura eta itzulpengintza ez direla ideologia jakin baten menpe jarri behar, itzultzeko testu jakin batzuk hautatu eta beste batzuk baztertu izanak ere nolabaiteko ideologia edo ikuspegi bat adierazten du. Dena den, hautaketa hori ez du mugatzen bere ideologiarekin bat datozen autoreen testuetara, Sarrionandiaren aurreko euskal itzultzaile askoren kasuan bezala; alegia, testuak hautatzeko irizpide nagusia ez da idazleen ideologia, testuen balio literarioa baizik.
|
|
|
edo heteronimotzat jotzen diren Martin Lezeta eta Ismael Larrea pertsonaia apokrifoak. Testu eta itzultzaile apokrifoekin
|
egin
ohi duen bezala, bi pertsonaia hauekin ere errealitatea eta fikzioa nahasten ditu Sarrionandiak, identitateekin jolasten, eta irakurlea pertsonaien eta istorioen amaraun korapilatsuan sartzen. Zenbait kasutan, bere ipuinetako protagonista gisa aurkezten dizkigu bi pertsonaiok; beste batzuetan, aldiz, bere testuen epigrafeen egile gisa (azterketa xehea egina du Aitzpea Azkorbebeitia ikertzaileak Sarrionandiaren bi heteronimo hauen inguruan:
|
|
|
Oro har, tartekatzerakoan, E2 enuntziatu parentetikoak E1 oinarrizko enuntziatuaren egitura sintaktikoa hautsi
|
egin
ohi du. Holakoetan lau integrazio gune atzeman ditugu:
|
|
|
3 Enuntziatu parentetikoaren kokaguneak egitura eginak (edo sintaktikoki lotura hertsia dutenak) hausten dituenean (postposizio egitura, esaterako) parentesien aldeko hautua
|
egin
ohi du Mitxelenak baita perpaus nagusiaren eta mendekoaren artean nahiz maila berekoen artean tartekatzen duenean ere.
|
|
2013
|
|
|
Esaldi honen arabera, gizon batek ez zezakeen negarrik egin edo ahuleziarik erakutsi. Zinkurinak haurrek
|
egin
ohi dituzte, zerbait ez dutenean egin nahi, adibidez. Gizonen artean ez da ohikoa, edo ez agerikoa bederen.
|
|
2016
|
|
|
Oso lan arriskutsua zen, euskal kulturako aditu guziak zain zeuden. Hala ere, menturatu egin zen, beste antzerkientzat
|
egin
ohi zuen gisan, talde bat hautatu zuen eta taularatu. Oso kritika gogorrak jaso zituen, baina horretaz ez zuen deus erran.
|
|
|
Ikusleek uler dezaten gertatzen zena. Bestalde argitaratu ziren testuen aurrean batzuetan aurkezpen laburrak
|
egin
ohi zituen.
|
|
2019
|
|
|
Horretarako, bereziki bi inkesta hartu zituzten aintzat: CIES enpresak erregulartasunez
|
egin
ohi dituen neurketak, eta Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak (HPS) 2015ean enkargatu zuen audientzia neurketa zabala.
|
|
2020
|
|
|
1987ko urtea baikorra izan zen Etxamendirentzat, euskal esparru literarioaren erdigunearekiko hurbiltzea lortu baitzuen. Euskal merkatu literarioan bere kaltetan
|
egin
ohi zuen ezaugarria –behe nafarreraren erabilpena, hain zuzen272 – gainditu eta Gilentegiko Gilen sariztatu zuen Irun Hiria Literatur Sariak. Hots, kontsakrazioaren lehen maila hunkitu zuen.273 Ohargarri da Kutxa bankuaren izen bereko Fundazioak duela saria esleitzen, beraz Eñaut Etxamendi botere ekonomikoa duen Euskal Herriko eremutik huillantzen dela.
|
|
2021
|
|
|
Kasu hauetan guztietan, esaterako, ez da ailegatu diskurtso markatzaile beregaina izatera eta mendeko perpausaren aditz arrunta dugu: Mundu honetako bizitzea hainbat miseriatara sujet badere, fidelarentzat Jainkoaren benedikzione bat da (Leizarraga); Nauka ni, hotz badere, errerik bihotzean (Oihenart); Guziok nolerebait, eta nola ez dakizuela badere, Meditazio, Kontsiderazio eta Orazio mentala
|
egin
ohi duzue askotan (Kardaberaz).
|
|
|
1.6h Komunztaduraz ari garela, komunztadura argumentalaz hitz
|
egin
ohi dugu orain arte, subjektuarekin eta gainerako argumentuekin batera datorrenaz. Hola, nik zu ikusi zaitut diogunean, laguntzailean markaturik gelditzen dira subjektua (nik..., adizkiaren amaieran t ageri da) eta objektua (zu..., adizkiaren hastean z):
|
|
|
Hala ikusi dugu ari bidezko eratorriak aztertzean. Eta hala gertatzen da le/ tzaile duten eratorriekin ere, bizigabea ere izan daitekeen beste izen baten eskuinetara ager daitezke izen horren ezaugarri bat adierazteko, adjektiboek
|
egin
ohi duten modura (seme hondatzaile, asmo eragile, mihi enganatzaile, emakume saltzaile...) (§ 7.1.3c). Ohart gaitezen asmo eragile edo mihi enganatzaile diogunean ‘eragiten duen asmoaz’ eta ‘engainatzen duen mihiaz’ ari garela; hots, tzaile atzizkiak bat egiten du ezkerrean ageri den izenarekin, biek biltzen baitute ‘agentea’ Halakoak dira beste hauek ere:
|
|
|
Zenbat ordu lan egin duen. Egitura hauen ondoren edo aurretik hiztunak eten bat
|
egin
ohi du; badirudi hor isilpean zerbait ulertu behar dela, eta horren araberakoa dela zehar galdera. Bereziki ahozko erregistrokoak izanik, lekukotasun idatziak aurkitzea ez da erraza:
|
|
|
Baina sintagmaren barruko aposizio hori bi motatakoa izan daiteke: murrizgarria (hau da, izenaren erreferentea murrizten duena) edo kalifikatzailea (adjektiboek
|
egin
ohi duten bezala, izenaren ezaugarri bat adierazten duena). Aposizio murrizgarrian, izen sintagmako ardatz den izenak izendapen bat hartzen du aurretik, izen bereziz nahiz arruntez gauzatua:
|
|
|
Halaber, en kausaz esapideak, testu zaharretan ageri denak, adiera hori du, bistan denez: Bere hutsen kausaz Jaunak sutara egotziak (Etxeberri Ziburukoa); Zeinaren kausaz askok
|
egin
ohi dituen ezer balio ez duten matrimonioak (Otxoa Arin). Berdin, en indarrez esapideak ere:
|
|
|
Franko ibili da dirua gaurko idi proban (T. Etxebarria); Eta bekatua hain franko dabil giristinoen artean (Duhalde); Ordutik ona franko aldatu dira gauzak (Mitxelena); Usu eta franko
|
egin
ohi du izotza terreno eta paraje horretan (P. Zabala); Hainbeste aldiz hartua nuen bidea, ene ustez begiak hetsirik ere ezagutzen nuena, eta nola ez aitor, franko gustatzen zitzaidana (Landart).
|
|
|
14.10.5.6b Konparatzen diren bi muturrak aditzera eman gabe, askotan bat suposatu
|
egin
ohi dugu. Horrelakoetan, honen, horren, eta hain mailakatzaileak ezartzen ditugu.
|
|
|
Sintetikoak izan daitezke (Inbaditutako lurraldean inurriak bezala ohi dabiltza zelatariak, K. Zabala; Dimenari doakionez, dakusadanez, bat ohi datoz adimenezko multzoaren atomoetako batean datzan akzidente bat dela esatean, Kintana) edo analitikoak; Ipar Euskal Herrian [t (z) en+ izan/* edun] adizkiarekin erabiltzen da ohi partikula, Hego Euskal Herrian, berriz, [tu+ izan/* edun] adizkiarekin: Usu eta franko
|
egin
ohi du izotza terreno eta paraje horietan, Sakanatik aurrera (P. Zabala); Herri hazietan egin ohi dira azokak, feriak, jaiak eta ospakizunak (Zuazo); Herioak hartzen deraukun ahaide eta adiskideen gorphutzak arthatzen ohi ditugu oraino bizi balira bezala, edo hobeki (Hiriart Urruti gaztea).
|
|
2023
|
|
|
Irakasleek burutu behar dituzten jarduerei dagokienez, banakakoak eta taldekakoak ditugu, esaterako, oinarri teorikoa banaka aztertzen dute, aldiz, sekuentziaren diseinua eta gelaratzea taldeka
|
egin
ohi dute.
|