|
2010
|
|
|
" Zerbait daukazu Angelekin?", esan nion. " Zer
|
eduki
behar dut, David?", erantzun zidan lasaiago. Berak ere zerbait ote zekien galdetzen nion neure buruari; bera ere esna ote zegoen Susana eta osaba Juan bezala, Angelen edo Berlinoren berririk ba ote zuen.
|
|
2011
|
|
|
Bigarren, Euskal Ikasketa Programa sortzea bera batzuei aktibismo onartezina iruditzea gerta baliteke ere (heriotza mehatxu anonimoak ere jaso nituen hala egin nuelako), nik uste nuen halako programa batek, hain zuzen ere programa bat zelako, jarrera politikoak hartzeari uko egin ziezaiokeela, eta halaxe iraun. Eta uste nuen, orobat, ateak zabalik
|
eduki
behar zituela edonorentzat, haren joera politikoa kontuan hartu gabe. Alde horretatik, gure unibertsitatean urteetan zehar lekua egin diegunen artean era askotako jendea dago, hala nola Txillardegi, Mario Onaindia, Xabier Arzalluz, Jose Antonio Ardanza, Juan Manuel Eguiagaray eta Jaime Mayor Oreja.
|
|
|
Esne gain tarta bat botatzeko asmoa duenak nonbait ezkutatuta
|
eduki
behar zuen tarta, zeren oso gauza ikusgarria baitzen. Beraz, nonbait gorderik edukiko zuen, eta azken mementoan atera eta bota.
|
|
|
—Banekien zure ondoan oso zirraragarria izango zela gure bizimodua esan zidan Irinak ahoa bete hortz, baina ez nuen espero hainbeste emoziorik
|
eduki
behar genuenik lehendabiziko gauean.
|
|
2013
|
|
|
Denok egongo gaituk hemen halako batean. Baina gauza bat
|
eduki
behar duk kontuan. Hire aita Sha de Persia baino zoriontsuago bizi eta gero joan dela beste leku horretara.
|
|
|
Veneziarako espres batean elkar ezagutzen duten bi bidaiari bakartik elkarri zer edo zer esateko
|
eduki
behar baitute, elkarrekin zerbait ikusteko, elkarrekin zerbait isiltzeko.
|
|
|
Agindua eman zuen: banan banan, mutil handienek hanketatik helduta
|
eduki
behar zituzten biktimak. Baina egun hartan ikasleek irmoki uko egin, eta maisua eskolatik bota zuten.
|
|
|
Nolatan etxetik bota berria den amonari ipuina kontatzeko eskatuko ote dio, bada? Zer gogo mota
|
eduki
behar du ipuinetarako argirik eta erosotasunik gabeko estalpean babesturik dagoen amona zaharrak. Ez al lezake isekatzat edo ankerkeriatzat har?
|
|
2014
|
|
|
Bera, ordea, eskuz saiatu zen, halako fortuna txarrez non arrainak irristatu eta uretara joaten zitzaizkion, ez putzura bertara, errekara baizik. " Pazientzia
|
eduki
behar duk. Arrantzan eta bizitzan", esan zion orduan gizonak.
|
|
2015
|
|
|
Horrek, ez bestek, batzen eta elkartzen ditu. Elkartekideek identitate komun kolektiboa dute,
|
eduki
behar dute, berdintasunaren berme transzendentala delako, eta hartarako, bai jendartea, bai jendea antolatu eta bezatu behar da. Hortaz, identitate hura izan dadin hautatu den gaia edo kategoria beste guztien gain ezarri behar da, beste guztiak barnebildu behar ditu.
|
|
|
Ez da hori, ordea, euskararen egoera orokorra, ezta hurrik eman ere. Nola eutsiko dio, beraz, dena kontrara doakionean, zer nolako disposizio
|
eduki
behar du jendeak, jendarteko dispositiboa erdara denean. Labur esan, disposizio erantsi bat.
|
|
|
Mr. Yeringtonek esan dit noiznahi etorriko dela nire meategia ikustera, eta ahalik eta txukunen
|
eduki
behar dut. Uste dut hamar mila dolar edo gehiago balioko duela, eta onartu egin dut eskaintza.
|
|
|
Aitonek edo birraitonek hemeretzigarren mendeko gerla zibiletan erabiliak izanen ziren; urruneko fabriketako ekarriak, etengabeko matxinadak prestatzen zituztenek mugatik gaulanean pasatuak. Leiho ondoan luze bermatuta egon ondoren, armek koskatxo bana
|
eduki
behar zuten kanoian, etxeko leihoaren markoak egina. Kanoiaren puntan, otsoaren hats lainoaren urrina pausatua.
|
|
|
Enpresaren berregituraketa nahi dugu, langileen parte hartzearekin erabaki eta kontrolean, maila guztietan. Ez dugu onartuko nekazaritza hondoratzerik ahazturan; herriko jendeek hirikoen aiseria eta ahal ber berak
|
eduki
behar dituzte. Masifikazioaren eta edozein diktaduraren aurka, sustengatu behar ditugu ekimen kreatzailea, jabego txipia, familia enpresa eta kooperatibak.
|
|
|
Beharraren poderioz, aurrezki kutxako arduradunek begi onez ikusten zuten inspekzio hura; Nafarroako Gobernu barruan, ordea, bestelako ikuspuntua zuten. Zerk
|
eduki
behar zuen lehentasuna: aurrezki kutxaren bideragarritasun ekonomikoak ala eskumenen defentsak?
|
|
|
Lurraldeko udalei bi eserleku zegozkien, eta Iruñeko Udalak zein Tuterakoak eserleku bana hautatu zuten. Teorian Iruñekoak erakunde sortzaile gisa jada bere kupoa beteta
|
eduki
behar luke, iraganean Auzitegi Konstituzionalak ebatzi zuelako udal aurrezki kutxen biltzarretan %11ko kuota lurraldeko gainerako udalei zegokiela. Beste behin, Nafarroako Kutxaren irizpideak diferenteak ziren, eta UPNk bere bi udaletako hautetsiak aukeratu zituen:
|
|
|
" Handik, loturik izanagatik, etxe inguruan
|
eduki
behar ditut, bederen sustrai apur batzuk bazka ditzaten.
|
|
2016
|
|
|
—Zoragarri, Juan Manuel, zoragarri. Cesarrek bere andreari esan zion bezala, kamarero bati ez zaio nahikoa ona izatearekin, kamarero onaren itxura ere
|
eduki
behar du esan zion Ugartek mutilak zeramatzan alkandora eta galtza guztiz txuriak zirela-eta.
|
|
|
Ostegun goiz hari zegokion akotazioa egin ondoren, Carlos oharrak idazten hasi zen asteriskoen azpian, zer
|
eduki
behar zuen kontuan Jonerekin hitz egitean, zer esan behar zion neska hari, eta zer esan behar zion gero Mikeli, eta lan hartan aritu zen kuartillaren ezkerraldean bi ohar zutabe osatu artean. Ondoren, kuartillaren beste aldera joan eta bost errektangelu marraztu zituen azken asteriskoaren inguruan, eta haietariko bakoitzean ostiraleko ihesari buruzko apunte bat egin zuen, zer komeni zitzaion egun horretan egitea, zer eduki behar zuen gogoan operazioa ondo atera zedin.
|
|
|
Ostegun goiz hari zegokion akotazioa egin ondoren, Carlos oharrak idazten hasi zen asteriskoen azpian, zer eduki behar zuen kontuan Jonerekin hitz egitean, zer esan behar zion neska hari, eta zer esan behar zion gero Mikeli, eta lan hartan aritu zen kuartillaren ezkerraldean bi ohar zutabe osatu artean. Ondoren, kuartillaren beste aldera joan eta bost errektangelu marraztu zituen azken asteriskoaren inguruan, eta haietariko bakoitzean ostiraleko ihesari buruzko apunte bat egin zuen, zer komeni zitzaion egun horretan egitea, zer
|
eduki
behar zuen gogoan operazioa ondo atera zedin. Errektangelurik handiena itinerarioari erreserbatu zion:
|
|
|
" Uts gutxi aurki lekioke ikasbide oni[...] Ori orrela izanik, aitor dezagun maiz gelditu izan direla besteren gidari dabiltzan euskaltzaleak eta euskalariak bide ertzeko loreei edo sasiei begira,
|
eduki
bear luketen jo-mugaz gogoratzeke. Gramatikazaleen geiegikeriak aski ote dira, ordea, gramatikaren laguntza gutxiesteko eta arbuiatzeko?".
|
|
2018
|
|
|
Trantsizio politikoaren ondoren, baimen hori eskuratzeko arazorik garrantzitsuenak egoitzen egokitasuna eta irakasleen titulazioa izan ziren. 1990ean gobernuan zegoen PSOE alderdiak eskola publikoekin fusionatzeko proposamena egin zienean, herrietako ikastola txiki gehienek, urte latzak pasatu ondoren ekonomikoki itota egonik, ezinbestean baietza eman zioten proposamenari hitzartutakoaren arabera, lanpostua ziurtatuta
|
eduki
behar zuten irakasleek, baina baldintza hori ez zen bete. Horren ondorioz, irakaskuntza publikoan urtu ziren herrietako ikastola txiki anitz, nahiz eta arduradun politikoen aldaketa zela medio, ez ziren hitzartutako baldintzak bete.
|
|
|
Bestalde, ikastolaren laugarren ikasturtearen bukaera bazen ere, eta estatutuak onartuta bazeuden ere, elkarteak eta ikastolak oraindik bideratzeke zeukaten nolako harreman organikoa
|
eduki
behar zuten. Gehiegizko autonomiaz ari zela eta eskuetatik ihes egingo ziela-eta, ekainean elkarteak alde bakarreko erabakia hartu zuen, hots:
|
|
|
Behin hiriko kapilauak ospatutako Izpiritu Santuaren meza bukatu ostean, eta zegokion aitorpena behar bezala esan ondoren, terna osatzen zen, zeinak hiru auzoetako auzokideekin osatua egon behar baitzuen. Aukeraketan parte hartzen zutenek kontuan
|
eduki
behar zituzten ezgaitasun zein bateraezintasunak, eta halakorik egonez gero, ezin zuten kargua hartu. Aho batez edo gehiengo soilez berretsi ondoren, edota berdinketa kasuan alkateari zegokion kalitatezko botoari esker erabaki bat hartu ostean, zerrenda erregeari igortzen zitzaion, uneari zegokion zeremoniari jarraiki, eta hark egiten zuen azken izendapena.
|
|
|
Euskara ofiziala balitz Euskal Herri kontinentalean, Frantziako eta Euskal Herriko biztanleak ez lirateke baldintza beretan, lan bat bilatzeko tenorean. Legez, Lilleko herritar batek ezin du Bidarraiko herritar batek baino eskubide gutxiago eduki Basusarrin lan egiteko, frantses hiritar batek Frantzia guztian
|
eduki
behar lukeelako lan egiteko eskubide bera. Hori da Frantziako Errepublikaren oinarria.
|
|
|
Ez bakarrik guraso gipuzkoarrak dituzten haur lapurtarrentzat. Euskal Herri kontinentaleko edozein lagunek
|
eduki
behar luke Donostian artatuak izateko eskubidea, Bordelera joatera behartuak izan gabe. Zorigaitzez, osasun sistema ez da herri gisa antolatua Euskal Herrian.
|
|
2019
|
|
|
Azkenean Pierrek konbentzitu ninduen. Doberman batek doberman itxura
|
eduki
behar duela esan zidan.
|
|
|
Halere, politika feministek erakutsi digute ezin dugula onartu Marxek lanari eta klase borrokari buruz duen ikusmoldea eta, funtsezkoagoa dena, uko egin behar diogula Marxen lan publikatu guztiak zeharkatzen dituen ideia horri, hots, esaten duena kapitalismoa ezinbesteko urrats bat dela edo izan dela giza emantzipazioaren historian, bai eta ezinbesteko aurrebaldintza bat ere gizarte komunista baten eraikuntzan. Hori argi
|
eduki
behar dugu; izan ere, egiaztatuta dago Marxen ideia hau kontu handiz hartzekoa dela, alegia, kapitalismoaren garapenak langilearen autonomia eta gizarte lankidetza areagotzen dituela eta gisa horretan bere buruaren desagerpenerantz lan egiten duela dioen ideia.
|
|
|
Garai haietan, orain aztertzen ari garen horietan, sekulako aurrerapausoak egin zituzten: esaldiak juntagailuz loturik; esaldiaren funtzioak eta horiek harremanetan jartzeko behar zituzten hizkiak; eta, nola ez ba, aditz jokoaren oinarriak. dena prest
|
eduki
behar zuten lehenbiziko baldintzazko esaldiak sortzeko.
|
|
2020
|
|
|
Baina nire gaia, gaur, balioa da, eta aipatutakoa aski zait bistakoa lukeena azaltzeko: balio hori ez dela obra baten berezko dohain hutsa nahiz berezkotik ere
|
eduki
behar duen, baizik eta baduela, osagarri, erantsitako zerbait ere; Jainko batek, botere batek erantsitako extra bat. Gerta litekeela, beraz, bi pintore on egotea, parekoak beren obrari dagokionez, eta halere sozialki antipodetan gertatzea; bietako bat erabat ezagun, aberats, omendu, hauspotu —aipatutako espresionistak, Andy Warhol, Salvador Dalf... —, eta bestea, Van Gogh bere garaian bezala, bizitza sozialeko kondar.
|
|
2021
|
|
|
(Gizajoak andrea nahi du eta andrea behar du, zertarako
|
eduki
behar duzu beharretan?)
|
|
|
Izan ere, Zientzia Positiboak gozatzera animatzen gaitu, errealitatetik mingarria zaiguna ezkutatu eta barnean gotortzera, errealitatea aldatzeko edo iraultzeko grinari uko egin eta egoerara kexatu barik moldatzera, pentsamendu zein jarrera negatibo edo ezkor kutsakorrak ezabatu eta denontzat onuragarri omen den bizitzeko modu baikorrari heltzera, sentimendu eta emozio ezkorrak zein pesimismoa lurperatzea eta geroz eta baikor eta zoriontsuago bilakatzera, etab.; hots, ume handiaren edo Peter Panen lagun diren ume galduak bihurtzea dakar infantilismo horrek. Eta, horretarako, ume eta nerabeak burbuila immunologikoan babesturik
|
eduki
behar ditugu, eskola oskol huts bihurtzen delarik: eoskola.
|
|
|
" ez dago horren aldeko froga enpirikorik. Fedea
|
eduki
behar duzue". Bi munduen artean gabiltzanok, berriz, aspaldi galdu genuen fede hori...
|
|
|
gardentasuna, artifizioa eta askatasuna. Gardentasunari dagokionez, irakasleak argi
|
eduki
behar du bera ez dela garrantzitsuena eta, hortaz, desagertzen ere jakin behar duela ume edo nerabeak bere bidea egin dezan; hau da, bidea markatu behar du, ikaslearen ordez bidea egin barik. Bestela esanda, gardena izateak zera esan nahi du, interferentziaren efektu edo ondorioak ahalik eta gehien gutxitzea; artifizioa ere izan behar du irakasle onak, ume eta nerabeak ezjakituriatik ateratzeko premia eta gaitasuna izan behar baitu, ume eta nerabeek, jakin minerako joera ustez naturalaz gain, esfortzu ezarako joera ere baitaukate.
|
|
|
Logikoa denez, heziketa onak irakasle autonomo eta kritikoak behar dituen bezala gazte autonomo eta kritikoak sortzen laguntzeko, zuzendaritzak ildo berari jarraitu lioke, horretarako zuzendaritza profesionala, autonomoa eta kritikoa behar delarik. Lider onak, Ken Robinsonek adierazi bezala, autonomoa izateaz gain, esperientzia nahikoa eta sormena
|
eduki
behar du. Batetik, liderrak etorkizunari begira egon behar du beti, helburuak eta horiek erdiesteko bide berriak pentsatzen eta hausnartzen, beti ikuspegi etiko eta pedagogiko batetik; komunitate eskolarra zuzendu behar duen heinean, behar duten langileak motibatzeko gaitasuna eduki luke, bidea galdu dutenak zuzentzeko gaitasuna bezala; bestetik, ideia edo teoriak berez nahikoak ez direnez, lider onak gestore ona ere izan luke, ideia horiek lortzeko edo gauzatzeko beharrezkoak diren bitartekoak lortu ahal izateko.
|
|
2022
|
|
|
Nork bere elikagaia ekoizteko lurra, haziak, ura eta beste zenbait baliabide
|
eduki
behar ditu, edo hura erosteko dirua (soldata politika egokiak) eta merkatura iristeko aukera (gizarte segurantzako sareak). Elikatzeko eskubidea gauza dadin, nork bere buruarentzat eta senideentzat elikagaiak ekoitzi edo eskuratu ahal izateko potentziala garatzeko ingurune egokia eskaini behar dio Estatuak herritarrari.
|
|
|
Txokolate onaren formula, adituen arabera: %56 %70 kakao solido (honek %31 kakao gurin
|
eduki
behar du), xehe xehe ehoriko %29 %43 azukre, %1 lezitina eta banilla estraktu hutsa.
|