|
2023
|
|
|
Gogoan
|
eduki
behar da arau hauste hauen kasuetan ez da zuzeneko edo zeharkako kalte ekonomikorik egiten eta, ondorioz, jokabide hauengatiko zehapenak bateraezinak direla 2.3.1 puntuan jorratu ditugun zehapenekin. Arean bere, gogoratu behar da jarraian aipatuko ditugun arau hauste batzuk zehapenak graduatzeko irizpideak ere izan daitezkeela, beraz, ezinezkoa da jokabide bera aldi berean zehatzea eta graduazio irizpidetzat erabiltzea.
|
|
|
Nolanahi den ere, FALCON Y TELLAk adierazi duenez," isilpean
|
eduki
behar" hori hautsiko da urtero zordunen zerrendak argitaratzeko, tributu betebeharren inguruko ez betetze esanguratsuak badira. Ez betetzea esanguratsua izango da ordaintzeko dauden tributu zor eta zehapenen zenbateko osoa 600.000 euro baino handiagoa bada ez dira kontuan hartuko geroratuta edo etenda dauden zorrakbetearazpen aldian badaude aurreko urteko abenduaren 31n.
|
|
|
1.4.2 Tributu informazioa isilpean
|
eduki
beharra
|
|
|
1.4.2 Tributu informazioa isilpean
|
eduki
beharra 253
|
|
|
Batasun printzipioa da nazioaren batasuna ahalbideratzen duen printzipioa, eta horrekin lurralde antolaketarako oinarrizkoak diren beste printzipio batzuk indarra hartzen dute: solidaritatea, koordinazioa, eragingarritasuna, etab. Printzipio horiez gain, EKren 14 artikuluaren berdintasun printzipioa ere kontuan
|
eduki
behar dugu, horrek ere lurralde antolaketak herritarrengan duen eragina gidatzen duelako. Azkenik, 2008 krisi ekonomikoaren ondorioz, Konstituzioak aurrekontu egonkortasunaren printzipioa jaso zuen, printzipio horri indarra emanez eta, era berean, finantza zaintza ere areagotuz.
|
|
|
EKren 142 artikuluak xedatzen duenaren arabera, toki ogasunek, legeak toki erakundeei aitortzen dizkien eskumen guztiak aurrera ateratzeko, beharrezko baliabideak eskuetan
|
eduki
behar dituzte. Adierazpen horretan toki erakundeen gastu jarduera aipatu egiten da, eskumenak aurrera ateratzeko beharrezko baliabideak erabiliko dira.
|
|
|
Autonomiak, KAren 48/ 2004 Epaiak adierazten duenez, finantza jardueraren bi aldeetara heldu behar da, bai gastuetara baita diru sarreretara ere. Diru sarrerei dagokienez, EKk 142 artikuluan beren beregi adierazten du toki erakundeek berezko tributuak
|
eduki
behar dituztela. KAk 4/ 1981 Epaiak ere honen inguruko aipamen zehatza egin zuen 4 oinarri juridikoan:
|
|
|
Legezkotasun printzipio honetatik lege erreserbaren printzipioa ondorioztatzen da eta honek zuzeneko eragina dauka toki ogasunen diru sarreretan eta gastuetan. Kontuan izan behar dugu toki ogasunek euren kutxetan sartzen dituzten diru sarrera guztiak legearen estaldura
|
eduki
behar dutela. Gogora dezagun EKren 31.3 artikulua:
|
|
|
EAEk edo lurralde historikoak? Bi datu
|
eduki
behar ditugu kontuan: alde batetik, finantza zaintzaren funtzioak 1978ko EKtik aurrera lurralde historikoek egikaritu dituzte eta ETELk berak aitortzen dizkie lurralde historikoei finantza zaintzaren ahalmenak; eta bestetik, EKk zehazten duen eskumen banaketaren arabera, toki araubidearen oinarriak Estatuak zehaztu egiten ditu eta horiek autonomia erkidegoek garatu ahal izango dituzte, EAEn izan ezik Estatutuak eta LHLk toki erakundeen ondareari buruzko araubidea forutasunaren oinarrizko muinean sartzen dutelako EKren 1 xedapen gehigarriari jarraituz; beraz, garatzeko araubidea lurralde historikoei dagokie.
|
|
|
Printzipio hau urteko ekitaldi ekonomikoaren printzipioarekin kontraesanean datorrela dirudi, baina bi printzipioak bateragarriak dira. Aurrekontuak urte bateko indarraldia edukiko du, baina egituratzean eta egitean epe luzeago bat
|
eduki
behar dugu kontuan. CARBAJO DOMINGOk eta VEGA FELGUEROSOk esaten duten moduan, azken finean printzipio honek" gure ordenamenduan tradizioz araututakoa aldatzen du, hau da, aurrekontua onetsi eta betearaztea arautzen duen urtekotasun printzipioa.
|
|
|
Toki erakundeentzat ez dago aukera zabalik AEFJLOren 11.4 artikuluak honakoa adierazten du: toki erakundeek aurrekontu oreka edo superabita
|
eduki
behar dute. Listo.
|
|
|
Horrela, toki erakundeak indarrean duen zorra kontuan izango dugu, baina horrez gain legeak berankortasunean ere muga jartzen du. Administrazio publikoek hornitzaileei ordaintzeko batez besteko epea argitaratu behar dute, eta diruzaintza plan bat
|
eduki
behar dute. Plan horretan, gutxienez, hornitzaileei ordaintzeko aurreikuspenari buruzko informazioa jasoko da, berankortasunari buruzko erregelamenduak ezartzen duen gehieneko epea betetzen dela bermatzeko.
|
|
|
Horrela adierazten du AEFJLOren 13.6 artikuluak. Administrazio publikoek hornitzaileei ordaintzeko batez besteko epea argitaratu behar dute, eta diruzaintza plan bat
|
eduki
behar dute. Plan horretan, gutxienez, hornitzaileei ordaintzeko aurreikuspenari buruzko informazioa jasoko da, berankortasunari buruzko erregelamenduak ezartzen duen gehieneko epea betetzen dela bermatzeko.
|
|
|
Aurrekontu egonkortasunaren politikak izan duten eragina aztertzeko bi gauza
|
eduki
behar ditugu kontutan: Aurrekontu egonkortasunak eta finantza jasangarritasunak ez dute toki autonomia urratzen. Horrela aitortzen da, besteak beste, KAren uztailaren 20ko 134/ 2011 Epaian:
|
|
|
Ondorioz, toki erakundeen finantza autonomia agerian geratzen da" diru sarreren eskuragarritasun osoa, bidegabeko baldintzarik gabe eta hedadura osoan, beraien eskumen propioak gauzatu ahal izateko"; horrek esan nahi du" diru sarreren eta gastuen plana ezartzeko askatasuna, azken batean aurrekontua, ez dela konstituzionalki ezartzen izaera absolutuarekin", eta, beraz, autonomia erkidegoen finantza autonomia mugatzen duten konstituzio irizpideak Administrazioaren eremura eraman daitezkeela. ...t etorriz, zalantzarik gabe, Estatuaren eskumenak, EKren 149.1.11, 13, 14 eta 18 artikuluek birtualtasuna dute, handiagoa edo txikiagoa, orain aztertzen ari garen manuen Konstituzioa hausteko arrazoiak aztertzeko; EKren 149.1 artikuluak garrantzi berezia du toki aurrekontuen egonkortasunaren preskripzioak izan lezakeen urraketa aztertzeko, eta artikulu bereko 14 eta 18 arauek EKren 149.1 artikulua
|
eduki
behar dute, halaber, tokiko finantza nahikotasuna urratzen ote den ikusteko," Ezin baita ahaztu Estatuak eskumen bikoitza duela, hemen bat datorrena, Ogasun Nagusiaren gainean eta administrazio publikoen araubide juridikoaren oinarriak ezartzeko (Espainiako Konstituzioaren 149.1.14 eta 18 artikuluak); izan ere, toki erakundeek Estatuko tributuetan duten parte hartzearen izaerak, haien autono... Horrela aitortzen du KAren martxoaren 3ko 43/ 2016 Epaiak:
|
|
|
aurrekontua, horren betepena eta likidazioaren finantza egoera; aurrekontu egonkortasunaren helburuak betetzea eta finantza jasangarritasuna betetzen dela ziurtatuko duten informazio nahikoa. Hori horrela, Administrazio publikoen eta, bereziki, toki erakundeen aurrekontuek eta kontu orokorrek AEFJLOren 2 artikuluak aipatzen dituen subjektu guztien informazioa
|
eduki
behar dute.
|
|
|
Bigarrenaren inguruan aurrekontu egonkortasunaren printzipioarekin eta kontrol teknikekin aipatu dugu eta lehenengoaren gainean hitz egingo dugu momentu honetan. Dena den, gauza bat kontuan
|
eduki
behar dugu: probintzia atal honetatik kanpo utziko dugu momentu honetan horien inguruko gauza gutxi esaten baitu TAOLk eta udalaren araubidea aipatzen da gehien bat.
|
|
|
EAEko toki autonomian ikuspuntua aldatu egiten da eta finantzazioan jarri beharrean eskumenean jartzen da. EAEren ikuspuntutik eskumena garatzeko finantzazioa
|
eduki
behar da eta ez alderantziz, hau da, finantzazioa izan eskumena garatu ahal izateko. Finantzazioa ondorioa da eta ez aurrekaria.
|
|
|
Baina, EKaren 133.2 artikuluak egiten duen lege erreserba eta 149.1.14 ak egiten duen eskumenen erreserba berezko tributuak ezartzeko benetako aukera kentzen die toki erakundeei. Kontuan
|
eduki
behar dugu EKren 133.2 artikuluak tributu sistema lege bidez ezarri dela ezartzen duela; eta horretan toki erakundeek galdu egiten dute, lege lurruneko araurik emateko aukera ez dutelako. Eskumenik eza horren harira, toki erakundeei euren tributu sistema propio eta bereiztua izateko aukera guztia kendu egiten zaie.
|