|
2000
|
|
|
Eta orain, Irlandan eta disket hotz bati esker, G12 kalera eraman duzun egia osoa ari zait agertzen, eta nahi izan arren ezin dut burutik kendu zu zeu zarela kontatzen didana Rocío harekin enrollatu zinela, Jabirekin izandako aferak uste zenuena baino garrantzi handiagoa izan zuela azkenean, eta oraindik ere" Connemara" aipatzen duzu, eta toki horretara zeure bila joan nahi duzula. Oraindik ez
|
duzu
zure burua aurkitu ala. Ba nik bai, Eider, nik aurkitu dut zure benetako izaera.
|
|
|
Barkatu zuk: orain faltan botatzen dituzun gauza txikien premia izan
|
duzu
zuk beti, eta horiek berdin beteko zituen Eiderrek zein beste edozeinek. Beharbada azkenean afektua zenion, edo maitasuna edo berdin zait zer.
|
|
|
—Zergatik ez
|
duzu
zuk skribatzen bertze liburu bat euskaraz, zure esperientziak eta zure pentsuak harrointzat harturik?
|
|
|
Arrazoin zuen François de la Rochefoucauldek, eta arrazoin
|
duzu
zuk ere, jaun André, zeren eta halakoak baitira anitzetan guhaurk asmatzen ditugun hitzak, iduri ederrekoak kanpotik baina baita huts hutsak ere barrendik, eta iduri horrek ekartzen dit gogora antzinako egiptoarrek baltsamatzen zituzten Faraoiena, eternitatea amets, azala eta itxura mamiaren eta muinaren sostengua izan zitekeelakoan. Vanitas vanitatum et omnia vanitas.
|
|
|
—Bada, errazago
|
duzu
zuk Potosirat joaitea, zure lagunek mapako Utopiarat baino, nahiz eta Potosi urrunago dagoen —ihardetsi zion aita Zacaríasek— Zeren, harat joaiteko, etorri bidetik itzuli baitzenuke eta Limarako bidea hartu, Panamako lur besotik; aldiz, bertze hauen bidetik joanen bazina, zu ere galdurik zeundeke... zeren batzuetan biderik laburrena izaiten baita luzeena, ongi dakizun bezala....
|
|
|
—Jainkoak igorria izan behar
|
duzu
zuk, Joanes, zeren lehengo astean hil baitzitzaigun Neftalí, gure etxeko skribatzailea izan zena, eta zeren zuhaurk bete baitzenezake, halatan, haren kargua...
|
|
|
—Jainkoaren aingerua izan behar
|
duzu
zuk, zeren eta ene zalantzez mintzatu baitzatzaizkit, eta kendu dizkidazu guztiak dagoeneko...! Eta, beraz, orain ohartzen naiz ezen gaizki ikusten nuena ene benturazko benturaren alde eta fabore zela.
|
|
|
—Eduardo, zer ostia egiten
|
duzu
zuk hemen?
|
|
2001
|
|
|
Orduan sentitzen
|
duzu
zure gorputzak daukan koadro betekada neurrigabea dela eta oka egin behar duzula. Museo handi horretako txoko batera hurbiltzen zara, museo zaindarien aulkia dagoen txokora hain zuzen, eta oka egiten hasten zara, beti ere une horretan museo zaindaria komunera joan dela konprobatu eta gero.
|
|
|
‘Eta zer ezkutatzen
|
duzu
zuk? ’ galdetu dit Gorriak adarra jotzeko gogoarekin..
|
|
|
‘Zer egiten
|
duzu
zuk hemen, mutikoa? ’
|
|
|
‘Zer egin behar
|
duzu
zuk tabernazuloan? ’ esan zion amak.
|
|
|
Eta itsaso horren ostertz urrun izenik gabean igarriko
|
duzu
zure sortetxera bidea, han azken azkenean ogia eta kafesnea, eta lixiba isiltasuna eskaileretan, eta han jarraituko du zure herriak bere erresistentzia egoskorra.
|
|
2002
|
|
|
Teniente bat eta bi soldadu zetozkion, soldaduak beren mauserrarekin eta tenientea pistola batekin, hiru armak gure aitagana zuzendurik. " Zer arraio egiten
|
duzu
zuk hemen?", tenientearen galdera. Aitak erantzun zion:
|
|
|
–Nik neure desioa bete dudan bezala, ez al
|
duzu
zuk beste desio berezirik?
|
|
2003
|
|
|
–Anaia ikusi nahiko
|
duzu
zuk –esan zion Anak.
|
|
|
–Heliportu batera joan
|
duzu
zuk –erantzun zion treneko nagusiak.
|
|
|
–Zine askotxu ikusten
|
duzu
zuk –esan nion.
|
|
|
Orduan erraz ahaztu ninduzun. Zuk salbatu
|
duzu
zure koadrila, salbatu zenuen zure larrua. Ederki.
|
|
2004
|
|
|
Eta horren eraginez euskararenganako beste harreman bat hartzen duzu: euskara bihurtzen
|
duzu
zure hizkuntza intimoa, ingelesarekin ateratzen duzulako zure produktu intelektuala. Gaztelerarekin dagoen egoera diglosiko hori amaitu egiten da.
|
|
|
Hemeretzi? Zenbat gorri mota berezten
|
duzu
zuk, irakurle horrek. Halere, zenbat hitz duzu zure hiztegian?
|
|
|
Zenbat gorri mota berezten duzu zuk, irakurle horrek? Halere, zenbat hitz
|
duzu
zure hiztegian. Edozein hizkuntzatan, zenbat kolorek dute izen berezirik?
|
|
|
Orain, señor Del Valle, zurekin zer egin pentsatu behar dugu... Zer proposatzen
|
duzu
zuk, señor Del Valle?
|
|
|
–Amaia, oraindik ere jarraitzen
|
duzu
zure... detektibe teknikekin?
|
|
|
Begirada oro zitzaion susmagarri– Ulertu? Ulertu al
|
duzu
zuk?
|
|
|
–Amona, zergatik ez
|
duzu
zuk ere elastikoa jazten?
|
|
2005
|
|
|
–Zertarako behar
|
duzu
zuk eskopeta, ahoan kanoi bat baduzu?
|
|
|
–Esango nuke zuk ere gauza bera pentsatu duzula. Ez
|
duzu
zure lehengusina kezkatu gura, ezta. Ez dut jakin behar arazo politikoetan sartuta zauden.
|
|
|
–Urkok eta Tetsuok ezin izan dutena zelan lortuko
|
duzu
zuk, informatikaz amak baino apurtxo bat gehiago dakizula?
|
|
|
–Baina zelan demontre, zer egiten
|
duzu
zuk hemen?
|
|
|
Badakit astean bitan etorrita ez duela den dena egiteko denborarik ematen... Horrexegatik joan
|
duzu
zuk zeuk antolatzen. Etortzen zaren aldi bakoitzean lurra garbitu, hautsak kendu eta komun biak garbitzea nahi dut; hori, gutxienez.
|
|
|
Piedadek dio beste arrazoia ere, aurrekoan zuri kontatu nizuna ere, arrazoi tontoa dela. Zer uste
|
duzu
zuk, Sorin. Eta Almak, zer uste du Almak?
|
|
|
Horrela hitz egiten duzue orain? Zure aititeren herentzia gutxi hartu
|
duzu
zuk. Eta zu zer zara, señe, irabazlea ala galtzailea?
|
|
|
–Ze hitzaldi emango
|
duzu
zuk?
|
|
|
–Baina zu ez zara unibertsitatean ibili. Ze hitzaldi klase emango
|
duzu
zuk?
|
|
2006
|
|
|
–Horregatik babestu nahi
|
duzu
zure aitona. Izan ez zenuen aukera berreskuratzeko?
|
|
|
–Te bat prestatu behar dut; nahi
|
duzu
zuk ere hartu? –galdetu nion Juliani, eta baietz esan zidan berak.
|
|
|
–Bai, hori erraz esaten
|
duzu
zuk, baina hemendik jaisteko?
|
|
2007
|
|
|
Atea itxi eta banoa korrika. Denbora asko behar
|
duzu
zuk, e! Zer zara:
|
|
|
Maiz gertatzen. Benetan sinetsiko
|
duzu
zuk Jainkoak apropos hila denik??.
|
|
|
–Zera jakingo
|
duzu
zuk ama izatea zer den! Ama izatea naturaren dohaina da, doaneko dohain miresgarria.
|
|
|
Begiak itxiko zenituzke gidatzen ez bazeunde, garai haiek hobeto gogoratzeko. Errepidean josita badituzu ere, begiak itxita dituzula imajinatu duzu eta garrasi egin
|
duzu
zuk ere. Janisekin batera.
|
|
|
Eskerrak hotelera sartu eta aire egokitua sentitu duzula. Topean jarri
|
duzu
zure gelan.
|
|
2008
|
|
|
Barkatu. Agian nahiago
|
duzu
zure lagunei esatea. Eta zer esango luke zure amak?
|
|
|
–Aise esaten
|
duzu
zuk. Baina, beharbada, gaur ezkor jaiki naiz, eta hori da guztia.
|
|
|
Eta badira seinaleak, aizu. Edo uste al
|
duzu
zure ahizparen kopetako orbana kasualitate hutsa dela. Zu, ordea, orbangabea zaitugu, Ama Birjina bezala.
|
|
|
Eta gero, denok lotsatuta gure tokietara gindoazela: Gray, esan zuen?, zure izena egunerokoan idatziko dut, benetako itsasgizon batek bezala bete
|
duzu
zure egitekoa eta. Mister Trelawney, harrituta nago zurekin.
|
|
|
Oraindik orain hildakoei buruz galdezka zinen. Hautsi egin
|
duzu
zugan jarritako konfiantza; bekatuan, gezurretan eta odolkerian bizi izan zara; zeuk hildako gizona hortxe daukazu zeure oinetan; eta zergatik galdetzen didazu! Jainkoaren izenean, mister Hands, horrexegatik!
|
|
|
–Zer ostia egiten
|
duzu
zuk hemen? –bota zion gizonezko garai eta ilegorriak, hurbiltzen ikusi orduko.
|
|
|
–Hobeko
|
duzu
zurearekin jarraitu. Egun gutxi barru arazo larriak izan ditzakezu aurpegi horrekin, erantzun zuen, misterio puntu bat airean utziz?.
|
|
|
Eta badira seinaleak, aizu. Edo uste al
|
duzu
zure ahizparen kopetako orbana kasualitate hutsa dela. Zu, ordea, orbangabea zaitugu, Ama Birjina bezala.
|
|
|
–Aise esaten
|
duzu
zuk... Baina, beharbada, gaur ezkor jaiki naiz, eta hori da guztia.
|
|
2009
|
|
|
Zure buruz buru ipinia daukazu, hor aparte, Jainkoa ere ipinita daukazun moduan, eta harekin hola edo hala operatu ahal duzu. Minbizia daukazula esaten dizutenean, mundua pixka bat aldatu egiten da, aldatu egiten da denboraren esanahia, zure lekutxoa ere bai munduan, eta bizia bilatzen
|
duzu
zure barruan, zure inguruan. Oso gaixo ja, Bitorianok, bizia maite dut?
|
|
|
dibortzioa eskatu eta karrika gorrian utziko zaitut. Zenbat kobratzen
|
duzu
zure... artikulu horien truke. Berrehun euro hilean?
|
|
|
Berrehun euro hilean? Txabola batean jarraitu
|
duzu
zure nobela alu hori. A, barkatu, alfer gorotz hori, ahantzia nuen ez duzula hasi ere egin!
|
|
|
–Ez
|
duzu
zure erantzuna azken milimetroraino zorroztu behar.
|
|
|
–Itsasora bultzatu nuela uste
|
duzu
zuk, ezta?
|
|
|
–Zuk
|
duzu
zuk meritua, laztana. Ez dakit nola jasan ditzakezun egunero agure kaskagogor hauek erotu gabe.
|
|
|
ezagutu zuen hiriburuko kasinoan. Nazario Orbek, jokoa errentatzat ez zuenak, atsegin ohi zuen, kontrastean, kasinora joatea, galtzaileen aurpegia ikusteko, ausaz?, baita hurrengo urteetan harekin harremanak estuagotu ere, eta nola enpresariak, monsieur Quessenet zeritzanak, fabriken eta enpresen etorkizunari buruzko ideia berritzaileak baitzituen, gainerakoan kontserbadore hutsa zen arren, eta nola ideia haiek, gainera, bere fruituak ematen ari baitziren ordurako, haren enpresak, lehen mundu gerraren eraginez eskasia eta prekarietate hutsean gelditu zenak, sekulako loraldia izan zuen bizpahiru urteren buruan; hala, gizonak Nazariori gonbita luzatu zionean, semeak Frantziara egin zezan?. Aizu, Nazagggio, igaro berri den gerran primeran portatu zara nirekin, eta zorretan bezala sentitzen naiz, baina hara: zergatik ez
|
duzu
zure seme Téophile Marie gurera bidaltzen denbora baterako. Mutil kementsua da, eta nire seme nagusi Henrirekin ongi konponduko da:
|
|
|
–Zer ikusi
|
duzu
zuk, bada. Baina zaude lasai, Ada, elkarrekin joango gara-eta berriro ematen dituztenean.
|
|
|
–Zergatik ez
|
duzu
zuk zeuk probatzen. Esan duzunak, gainera, ez du funtsik ez oinarririk, barkatu horrela hitz egitea, aita.
|
|
|
Flechsigek?. Baina neska lagunaren izekoa hil
|
duzu
zuk. Eta hori beste kontu bat da, seme?
|
|
|
–Henrikek Armagnac-i?. Edo ikasi berri
|
duzu
zure emaztea Lescarreko apezpikuaren amorante bilakatu dela, edo berriz ere galdu duzu dadotan.
|
|
|
–Ez
|
duzu
zure etorkizunaren jakin minik?
|
|
|
–Hain fede eskasa
|
duzu
zure sinesmenean, ez baituzu uste sinesgabeak artalderatzeko balio duenik?
|
|
|
xuxurlatuz. Gainera, bien bitartean negozioak ondo joan zaizkizu eta susmoa
|
duzu
zure masturbazioaren ondorioa ez ote datorren herentzia usainak erakarrita, anai arreba arruntekin lehiatzera.
|
|
|
–Zer ikusi
|
duzu
zuk, bada. Baina zaude lasai, Ada, elkarrekin joango gara-eta berriro ematen dituztenean.
|
|
|
–Zergatik ez
|
duzu
zuk zeuk probatzen. Esan duzunak, gainera, ez du funtsik ez oinarririk, barkatu horrela hitz egitea, aita.
|
|
|
Nazariok, 1911ko uda partean, frantses enpresari bat –Renault automobil markari lotua zegoèn lantegi bat zuena– ezagutu zuen hiriburuko kasinoan –Nazario Orbek, jokoa errentatzat ez zuenak, atsegin ohi zuen, kontrastean, kasinora joatea, galtzaileen aurpegia ikusteko, ausaz–, baita hurrengo urteetan harekin harremanak estuagotu ere, eta nola enpresariak, monsieur Quessenet zeritzanak, fabriken eta enpresen etorkizunari buruzko ideia berritzaileak baitzituen, gainerakoan kontserbadore hutsa zen arren, eta nola ideia haiek, gainera, bere fruituak ematen ari baitziren ordurako, haren enpresak, lehen mundu gerraren eraginez eskasia eta prekarietate hutsean gelditu zenak, sekulako loraldia izan zuen bizpahiru urteren buruan; hala, gizonak Nazariori gonbita luzatu zionean, semeak Frantziara egin zezan –" Aizu, Nazagggio, igaro berri den gerran primeran portatu zara nirekin, eta zorretan bezala sentitzen naiz, baina hara: zergatik ez
|
duzu
zure seme Téophile Marie gurera bidaltzen denbora baterako. Mutil kementsua da, eta nire seme nagusi Henrirekin ongi konponduko da:
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, hanken arintasuna galdu zenuen, nik neure gizontasuna bezala, eta noizbait onartu duzu zeure patua, nik onartu nuen bezala. Zer gerra egin behar
|
duzu
zuk, bada, horrela bazaude. Balizko irakasle militarrak Lourdesko Ama Birjinak egin ez duen miraria egingo duela sinesten duzu?
|
|
|
Nik izena esan ahala, ordea, halako keinu bat egin
|
duzu
zuk, Damaso, Salbatoreren berri ez bazeneki bezala; bada, jakin ezazu hau ez dela haren izena izkribu honetara ekartzen dudan lehen aldia; ez zarela gogoratzen??; bada, jakin ezazu, halaber, Salbatore ez zela martetarra, euskalduna baizik, horretan ere bai baitago gure artean aldea; izan ere, nik badakit gaztelaniaz idatzitako literaturaren berri, zuk ez euskarazkorik; tematu zinen, Barojak eta Unamunok esan zutenaren ildotik, euskarak ez duela modernitatea esateko balio, eta hortxe gelditu zinen?
|
|
|
erantzun zidan, lotsa galdu duen haur apetatsu baten antzera. . Horrela egiten
|
duzu
zuk gerra, ahate desarmatu batzuei tiro eginez. Hara:
|
|
|
Zer egiten
|
duzu
zuk hor, ordea, Damaso?; aharrausika ez ezik, zurrungaka ere nabaritzen baitzaitut, nire irakastaldiaren klimaxean!; baina zuk ez duzu nire lezioen beharrik, beharbada, orain dela urte batzuk hil eta lotan bezala baitzaude geroztik, Jainkoaren magalean gozo eta ezti; baina hara nola, niri pentsamendu hori bururatu ahala, bat batean esnatu eta ezin haserreago esan didazun: –Jainkoaren magalean esan duzu, Gabino?; ez txorakeriarik esan, mesedez!?; zure ateismoak ez du, zinez, erremediorik, Damaso!
|
|
|
–Nahi al
|
duzu
zure aitatxo izatea?
|
|
|
–Ai, ama! Baina zer egiten
|
duzu
zuk hemen?
|
|
|
–Lasai, Matilde. Hori ez
|
duzu
zuk bakarrik egingo. Esan dizut.
|
|
|
Ederki ari zara, ama. Erramunez ari ginen, baina azkar aldatu
|
duzu
zuk gaia. Tuntuna naizela uste al duzu?
|
|
|
–Ikusten al
|
duzu
zure ama, Enara?
|
|
|
Ez dago deretxorik. E, Omar, zer erru
|
duzu
zuk. Zein dira zure bekatuak?
|
|
|
–Faltan sentituko
|
duzu
zure familia, ezta. Tori.
|
|
|
Nik izena esan ahala, ordea, halako keinu bat egin
|
duzu
zuk, Damaso, Salbatoreren berri ez bazeneki bezala; bada, jakin ezazu hau ez dela haren izena izkribu honetara ekartzen dudan lehen aldia; ez zarela gogoratzen...?; bada, jakin ezazu, halaber, Salbatore ez zela martetarra, euskalduna baizik... horretan ere bai baitago gure artean aldea; izan ere, nik badakit gaztelaniaz idatzitako literaturaren berri, zuk ez euskarazkorik; tematu zinen, Barojak e...
|
|
|
‘Esan nizuen, gerrara ez banindoan, nik neuk asmatuko nuela gerra’ erantzun zidan, lotsa galdu duen haur apetatsu baten antzera. ‘Horrela egiten
|
duzu
zuk gerra, ahate desarmatu batzuei tiro eginez. Hara:
|
|
|
Izan ere, hanken arintasuna galdu zenuen, nik neure gizontasuna bezala, eta noizbait onartu duzu zeure patua, nik onartu nuen bezala. Zer gerra egin behar
|
duzu
zuk, bada, horrela bazaude. Balizko irakasle militarrak Lourdesko Ama Birjinak egin ez duen miraria egingo duela sinesten duzu?
|
|
|
Zer egiten
|
duzu
zuk hor, ordea, Damaso?; aharrausika ez ezik, zurrungaka ere nabaritzen baitzaitut, nire irakastaldiaren klimaxean!; baina zuk ez duzu nire lezioen beharrik, beharbada, orain dela urte batzuk hil eta lotan bezala baitzaude geroztik, Jainkoaren magalean gozo eta ezti; baina hara nola, niri pentsamendu hori bururatu ahala, bat batean esnatu eta ezin haserreago esan didazun: " Jainkoaren magalean esan duzu, Gabino?; ez txorakeriarik esan, mesedez!"; zure ateismoak ez du, zinez, erremediorik, Damaso!
|
|
2011
|
|
|
Zergatik ez duzu, mihia astindu baino lehen, bi aldiz pentsatzen? Baina nola pentsatuko
|
duzu
zuk bi aldiz, behin pentsatzeko gauza ez bazara? , hala ere, zeure zerrenda horietan Jainkoa edo Ama Birjina sartzen ez dituzun bitartean?
|
|
|
–Ilunetan gaude, esan du zaharrak?. Zer leitzen
|
duzu
zuk argirik gabe?.
|
|
|
Ni naiz. Baina zer egiten
|
duzu
zuk nire nortasun agiriarekin?
|
|
|
Madrilen Behiak asko gustatu zitzaien eta bigarren filmarekin zerbait antzekoa espero zuten nonbait; La ardilla roja guztiz arbuiatu zuten. Gainera, kritikaria izatea latza da eta argi izan behar
|
duzu
zure egoa ezin dela pelikula egin duenaren gainetik egon. Epaitzea oso erraza da eta asko neurtu beharreko nagusitasuna ematen dizu.
|
|
|
–Tintontziaren erretiluan aurkituko
|
duzu
zure koroa erdia.
|
|
|
Zuk arrazoia. Hala ere, zergatik aukeratu
|
duzu
zuk nomada izatea, jakinda sedentarismoak badituela abantaila praktiko batzuk?
|
|
|
–Eta horregatik begi txarrez ikusten duzu Xantiren hegaldatzea?? Zer uste
|
duzu
zuk, bitxo arraro bat dela. Piztia arimagabe bat?
|
|
|
–Tira, bidaia luzea egin
|
duzu
zure aitonari zoriona bihurtzeko.
|
|
|
–Uste
|
duzu
zure senarra zela?
|
|
|
Dena den, egin didazun erretratua lotsagabe bati dagokio, ez suteak pizten dabilen delitugile bati. Benetan pentsatzen
|
duzu
zure anaia halako zerbait egiteko gauza dela?
|
|
|
–Ez dut eskubiderik nire arazoak zuri ekartzeko. eta sobera sufritu
|
duzu
zure anaiaren aferak direla eta.
|
|
|
–galdetu zion Lucíari?. Nahi
|
duzu
zurekin Alemaniara joatea?
|
|
|
–Eta non
|
duzu
zurea, Izu jauna?
|
|
|
–Noiz erabili
|
duzu
zure autoa azkenekoz?
|
|
|
–Eta, jakina, azken egun hauetan ez
|
duzu
zure autoaren hutsa sumatu.
|
|
|
–Ikusi
|
duzu
zure anaia azken aldi honetan?
|