|
2003
|
|
|
Gobernuaren arabera, hamar milioi espainiarrek (horietatik hiru milioi eta erdi ezgaituak dira) eta gainerakoak (familiakoak) lege honen onurak izango dituzte. Arau honek indarra hartzen duenean, botere publikoek bereizkeriaren aurkako neurriak hartu dituzte eta ezgaitasuna
|
duten
pertsonek bizitza sozialean parte hartzeko dituzten zailtasunak konpentsatu. Oposizioko bozeramaileek esan zuten Senatuaren zuzenketek, Kongresuko Osoko Bilkurak lagunduta, Gobernuaren jatorrizko testua hobetzea dakartela, baina desgaitasuna duten pertsonen helmenaren inguruan desadostasuna agertu zuten.
|
|
2006
|
|
|
Mendebaldeko gizartean ezgaitasunaren eredu menderatzailea medikoa edobanakoa izan den arren (ezgaitasuna banakoaren arazoa zen, medikuntzaren ikuspegitik trata zitekeen gaixotasuna), ezgaitasuna duten pertsonak ez dira, halabeharrez, gaixoak, eta askok ezgaitasun sendaezina dute (Oliver eta Sapey, 1999). Ezgaitasuna
|
duten
pertsonak bizitza osoan gaixo papera egitera behartzen dituenikuspegia ez da zuzena; gainera, ez du haurraren, ez familiaren ongizatea sustatzen.
|
|
2008
|
|
|
Guztira, Australia, Kanada, Frantzia, Alemania, Italia, Portugal, Espainia, Erresuma Batua eta AEBetako 697 psikiatra. familiako zaintzaileek duten eraginari, estigmari, tratamenduarekiko atxikimendu faltari eta buru eritasuna
|
duten
pertsonen bizitzari buruzko iritziak bateratu zituzten inkesta baten bidez. Aurkikuntzek agerian uzten dute buru eritasunaren etengabeko berrerortzeak ondorio suntsitzaileak izan ditzakeela, bai pazienteentzat bai haien familientzat, eta ospitaleratzeko, lana galtzeko, kartzelan sartzeko edo bere buruaz beste egiteko joera areagotzen dutela. Azterketa hori, “Keeping Care Complete” serieko bigarrena (arreta integralari eutsita), 2006an 1.082 zaintzaile eta senideren artean egindako beste azterketa baten ondorioetatik abiatzen da.
|
|
|
Egitasmoa berritzailea eta aitzindaria da, eta familientzako atsedenaldi psikologikoa da. Izan ere, adimen urritasuna
|
duten
pertsonen bizitza gero eta luzeagoa da, eta zaintzaileek gehienetan gurasoak dira zalantza bat dute: nork zainduko du nire senidea niri ezer gertatzen bazait?
|
|
2009
|
|
|
Horretarako, pertsona guztiengana erraz iristeko moduko zerbitzuak sartuko ditugu, edonon daudela ere”. Bestalde, Cifesal eko Enpresa Aholkularitzako zuzendariorde Natalia Porlanek adierazi zuenez, “accedepredif.com web gunearen helburua ingurune teknologiko bat sortzea da, Internet bidez eskura daitekeena, ezgaitasuna
|
duten
pertsonei bizitza aktiboa eta independentea garatzen lagunduko diena”. “Atari bat baino gehiago”, esan zuen Porlanek, “eremu birtual bat da, eta nahi dugun edo interesatzen zaigun informazioa edozein pertsonarentzat erraz eta modu eskuragarrian txertatzeko tresnak aurkituko ditugu”.
|
|
2010
|
|
|
Prestakuntza analogikoa
|
duten
pertsonen bizitzan, oso leku gutxi hartzen du osagai digitalak: paperean irakurtzen dute egunkaria, telebistan ikusten dute telebista, disko konpaktuetan entzuten dute musika...
|
|
|
Esklerosi anizkoitzak bezala, okerrera egiten du urteekin, eta, pixkanaka, espastizitatea eta hanketako ahulezia eragiten ditu, eta gernu maskuriaren eta hesteen funtzioak hondatzen ditu. Bizitza aktibo baten alde Adituen esanetan, esklerosi anizkoitza
|
duten
pertsonek bizitza aktiboa izan dezakete, nahiz eta erraz nekatu eta betebehar gehiegi bete ezin izan. Maiz egiten diren ariketek, hala nola zaldiketak, bizikleta estatikoak, ibilaldiek, igeriketak eta luzaketek, murriztu egiten dute espastizitatea (espasmoak direla eta agertzen den muskulu hipertonia), eta egoera onean osasun kardiobaskularra, muskularra eta psikologikoa mantentzen laguntzen dute.
|
|
2011
|
|
|
Hala ere, eguneroko bizitzan ezinezkoa edo oso zaila da, berez glutenik gabeko produktuek ere izan baititzakete proteina horren kantitate esanguratsuak. Kopuru txikiak gaixoarentzat kaltegarriak direla kontuan hartuz gero, zeliakia
|
duten
pertsonen bizitza sozialeko murrizketak erraz imajinatzen dira. Etxetik kanpora bazkaltzera ateratzea ia utopia bat da, eta etxean egitea ere ez da lan erraza.
|
|
2012
|
|
|
Ordutik aurrera, gizartea gaixotasunaren inguruan kontzientziatzen eta horren inguruan ikertzeko dirua biltzen gogotsu aritu da. Ann Romneyk gaixotasun hori pairatzen
|
duten
pertsonen bizitzak hobetzeko helburua du.
|
|
|
Depresioaren oinarrian pentsatzeko modu distortsionatua aurkitu ohi da. Zalantzarik gabe, depresioa pairatzen
|
duten
pertsonen bizitza esperientziek haien pentsatzeko modua baldintzatzen dute (Beck, Rush, Shaw eta Emery, 1983), eta gertaera positiboak ere erraztasun handiz negatibo bihurtzen dituzte. Gertaerak begiratzen diren kristalaren kolorekoak baino ez dira.
|
|
|
Matok uste du Espainiak herrialde bat izan behar duela, “ezgaitasun bat izateak askatasun osoz eta erabateko askatasunez garatzeko eragozpenik ez dakarrena”. Reina Sofía Sariei dagokienez, Ezintasunari buruzko Errege Patronatuak sortu zituen 1981ean, minusbaliotasunen bat
|
duten
pertsonen bizitza hobetzeko borrokan ari direnen konpromisoa eta lana bereizteko. Ezgaitasunaren gaineko Errege Patronatua Osasun, Gizarte Zerbitzu eta Berdintasun Ministerioari atxikitako erakunde autonomo bat da, eta haren ohorezko lehendakaria Erregearen Erregea da.
|
|
|
Horiei esker, bizitza independenteko eta autonomiako espazioak zabaltzen dira, eta horrek pertsonen bizitza aberasten du. Bizitza independenteko programak ezgaitasuna
|
duten
pertsonentzat Bizitza independenterako trantsizio programak ezgaitasuna duten pertsonen autonomia bultzatzeko sortu ziren. Askotan, familien beldurrak ez du bat egiten ibilbide berri hau hasteko berezko desioarekin, eta, beraz, erakundeen laguntza izaten dute bizi proiektu honi forma emateko.
|
|
2013
|
|
|
Juan Cid behar du. Eskubide horiek argi azalduta daude, eta ezgaitasuna
|
duten
pertsonen bizitzako inguruabar erreal guztiei dagozkie. «Sumatzen da Konbentzioak kontuan hartu dituela pertsona horiek ordezkatzen dituzten gizarte erakundeen esparrutik planteatutako ekarpenak», erantsi du.
|
|
2014
|
|
|
Luzetarako diseinuan (ikus 2.3.01 taula), aztergai den aldagaiaren neurketak urte berean jaiotako parte hartzaileen lagin batean egiten dira, lagin hori osatzen
|
duten
pertsonen bizitzako une desberdinetan. Jarraipena egiteko denbora tartea hilabete batzuetakoa izan daiteke, nahiz urte askokoa, ikertzaileen helburuen arabera.
|
|
|
Zeharkako diseinuetan, aukeratutako garapenaren alderdia aztertzen da, une historiko jakin batean, une desberdinetan jaiotako eta belaunaldi edo «kohorte» desberdinetako kideengan. Luzetarako diseinuetan, berriz, aztergai den aldagaiaren neurketak urte berean jaiotako parte hartzaileen lagin berean egiten dira, lagin hori osatzen
|
duten
pertsonen bizitzako une desberdinetan.
|
|
|
c. Aztergai den aldagaiaren neurketak urte berean jaiotako parte hartzaileen lagin batean egiten dira, lagin hori osatzen
|
duten
pertsonen bizitzako une desberdinetan.
|
|
2015
|
|
|
Urriaren 10ean, Osasun Mentalaren Nazioarteko Eguna ospatzen da, herritarren osasun mentaleko arazoei buruzko kontzientzia areagotzeko eta buru eritasuna
|
duten
pertsonen bizitza duintzeko borrokatzen diren erakunde eta erakunde guztien arteko ahaleginak bateratzeko. Artikulu honek deskribatzen du 2015eko leloaren zergatia:
|
|
2016
|
|
|
www.forovidaindependiente.org webgunean, desgaitasun fisikoren bat
|
duten
pertsonek bizitza independiente bat nola egin dezaketen aurkezten digute.
|
|
|
Gainera, epe ertainean, 600 milioi dolar (527 milioi euro) emango ditu Garapenerako Banku Interamerikarretik (BID), Munduko Bankutik (BM) eta Latinoamerikako Garapen Bankuak (CAF). Lurrikara baten ondoren herrialde bat berreraikitzea Ekuadorreko Pedernales sektoreko ekonomia 5 edo 10 urtetan berraktibatuko dela kalkulatu dute Seismo baten ondoren, urteak igaro dira herrialde bat berreraikitzen, jakinda sufritu
|
duten
pertsonen bizitzak ez direla berriro ere berdinak izango; familiakoak galdu dituzten pertsonak, etxerik gabe geratu ziren, lanik gabe geratu ziren, eta zauri fisikoak eta emozionalak izan zituzten. Lurrikara batek suntsitutako eremu bat kanpoaldearekin komunikaziorik ez duen denboraldi batean geratzen da, telefono antenarik gabe, eta horrek esan nahi du horrek atzera egiten duela herrialdean.
|
|
2017
|
|
|
Irudia: Voltamax Lan diskriminazioa eta diabetesa duten pertsonak Teknologia berriei esker, diabetesa
|
duten
pertsonek bizitza profesionala eta pertsonala izan dezakete, baita gaixotasun hori diagnostikatu ez zaien pertsonak ere. Are gehiago, tratamenduei dagokienez, errealitate berriak aukera ematen du diabetesa duten kirolariak elitera iristeko:
|
|
|
Gaur egun, guztira, 35.000 espainiarrek dute ezintasun hori, eta ia% 90ek uste dute haurrak asaldura genetiko horrekin sortuko dela, eta haurdunaldiarekin ez jarraitzea erabaki dute. Down sindromea duten pertsonen etorkizuna Down sindromea duten pertsonen hezkuntza, gizarte eta lan integrazioa falta da Down sindromea
|
duten
pertsonek bizitza normalizatua izan dezakete, baina oraindik ezinezkoa da, hezkuntzan, gizartean eta lan munduan integratzen ez direlako. Integrazioaren alde lan egiten duten erakundeek beren bizi kalitatea hobetzearen garrantziaz kontzientzia hartzen jarraitzen dute, baita haien gizarteratzea, laneratzea eta hezkuntza lortzea ere.
|
|
2018
|
|
|
Solairu irekiko bulegoak (paddle edo aterik gabe), bulegoak belardia joera dira. Edo, hobeto esanda, zabaltzen ari den panorama iluna, bertan lan egiten
|
duten
pertsonen bizitza soziala suntsitzeko mehatxua egiten duena. Bulego irekiak oztopo handienetako bat dira lankideen arteko komunikaziorako.
|
|
2020
|
|
|
Migraina erabiltzen dugu garunaren egokitze funtzioak ulertzeko”, azaldu du Pozo Rosich doktoreak. Izan ere, zentro horretan aztertuko da zergatik migraina duen garunak neurriz gain erreakzionatzen duen zenbait estimulurekin, hala nola argiarekin, zaratarekin edo klimarekin, eta, hala, aurrera egin ahal izango da haren funtzionamendua ulertzeko eta gaixotasun hori
|
duten
pertsonen bizitza hobetzeko tratamendu berriak aurkitzeko. Halaber, organo horrek ingurunera nola egokitzen garen ulertzeko ikertuko da.
|
|
|
Diabetesarekin egunez eta gauez bizi gara, bizitzako leku eta eremu guztietan. Aurrerapen mediko eta teknologiko ugariei esker, patologia hori
|
duten
pertsonek bizitza guztiz normalizatua izan dezakete, betiere gaixotasuna ongi kontrolatzen badute. Horrela, eguneroko eginkizun eta jarduera batzuk egitea eragotziko duten konplikazioak sortuko dira.
|
|
2021
|
|
|
Beheko gorputz adarretako nerbioak dira kaltetuenak, eta hanketako eta oinetako mina eta gogortasuna, arte arazoak digestio sisteman, gernu traktuan, odol hodietan eta bihotzean. Hautsi mina Datu horiek guztiek eta egoera horrek agerian uzten dute zeinen garrantzitsua den arazo bat ikusaraztea, arazo hori pairatzen
|
duten
pertsonen bizitzan eta haien hurbileko ingurunean bete betean eragiten baitu. Eta ez dira gutxi.
|
|
|
Urte hauetan guztietan Atzegizale komunitatea hazi egin da eta jarraitzaileak batu ditu”. 20 urte igarota, “Atzegik pertsona horien jarrerak adimen desgaitasuna
|
duten
pertsonen bizitzan duen eragina nabarmendu eta ezagutarazi nahi du”.
|
|
|
ASM “Guk ere ahal dugu” Diriamban (Nicaragua) dagoen gizarteratze eta dibertsitate funtzionala
|
duten
pertsonen bizitza kalitatea hobetzeko, 765,88 €.
|
|
|
Bestalde, zahartzaroa lantzea elkartearen beste helburu bat dela aipatu zuen Leozek. “Down Sindromea
|
duten
pertsonek bizitza laburra zuten lehen, 40 urte ingurukoa, eta orain batez bestekoa 60 urtekoa da. 20 urte horiek diseinatu gabe daude” aitortu zuen.
|
|
|
Baina familia hori" gehiago haztea" da Atzegiren nahia, atzegizaleen komunitatera jendea gehitzea, bereziki, eta horretara dator, besteak beste, sentsibilizazio kanpaina berria. 2000 urtean sortu zuen Atzegik atzegizalearen figura, eta hazi eta hazi egin den komunitate hori gehiago zabaltzea nahi du Atzegik, eta atzegizale diren pertsonen jarrerak adimen desgaitasuna
|
duten
pertsonen bizitzan duen" eragina nabarmendu eta ezagutarazi" ere bai. Atzegizale izatea zer den azaltzeko," uste duguna baino askoz sinpleagoa" dela zioen atzo Uriak:
|
|
|
Eta guk, bitartean, nobela berriaz hitz egin. Rebeccak adierazi zigun Kieslowskiren Rouge filma ekarri ziola gogora, nola itxura batean zerikusirik ez
|
duten
pertsonen bizitzak lotu egiten diren azkenean.
|
|
2022
|
|
|
Esaterako, 24,5 milioi jarriko dira zaintza zerbitzuak indartzeko. Neurri sorta horren barruan, besteak beste, desgaitasuna
|
duten
pertsonei bizitza independentea bermatzeko prestazio berri bat sortuko dute. Era berean, 7,8 milioi euro erabiliko dira adinekoen egoitzetako toki kopurua handitzeko.150 toki irekiko dituzte Arabarren egoitzan, eta itunpeko egoitzetan beste ehun toki sortuko dituzte.
|
|
|
Orain, indarrak batu eta Zaintza Babesten federazioa sortu dute. «Erakunde bakoitzaren autonomia errespetatuz, helburua indarrak batzea da, adinekoen eta mendekotasunen bat
|
duten
pertsonen bizitza duinaren alde eta haien eskubideen alde lan egiteko», azaldu zuen atzo Iraide Urriz Babestu Bizkaiko kideak, Bilbon egindako agerraldian. Eta zahar etxeetako langileei euren babesa eman zieten, greban baitaude.
|
|
|
“Pertsona guztiek, beren gaitasun intelektualak, sentsorialak edo fisikoak alde batera utzita, surfa urte osoan praktikatzeko aukera ematen duen proiektu bat sortu dugu. Guk urteak daramatzagu desgaitasunen bat
|
duten
pertsonen bizitza errazten, diseinuaren, inprimaketaren eta teknologia berrien bidez, software eta hardware libreak eskaintzen dituen aukerak aprobetxatuz”, nabarmendu zuen 3dlan elkartetik.
|
|
2023
|
|
|
Ilusioarekin hobeto bizi da eta zoriontsuagoa da. Ilusioa
|
duten
pertsonak bizitzarekin konprometitzen dira eta, gainera, pozez. Ilusionatuta dagoenean, poza baten barruan bizi da.
|
|
|
Minbizia
|
duten
pertsonen bizitzaren amaiera nolakoa den jakitea funtsezkoa da; izan ere, lehen pausoa da behar aringarriak dituzten biztanleek modu integralean eta diziplina anitzetan bete ditzaten. Horretarako, Minbiziaren Aurkako Elkarteak azterlan bat egin du, minbizia duten pertsonen eta haien familien egungo arazoak, hobetzeko elementuak eta zainketa aringarrien (CCPP) etorkizuneko erronkak aztertzeko.
|