|
2008
|
|
|
Alde bakarreko laxotasuna sarriagotan gertatzen da lesioa eskuin hemisferioan dagoenean. Eskuin hemisferioan lesioa
|
duten
pertsonen% 40 inguruk du alde bakarreko laxotasuna, eta ezker hemisferioan lesioa duten pertsonen% 10 inguruk. Eskuin hemisferioak bi hemikanpoetako kinadetan jartzen du arreta; ezker hemisferioak, berriz, eskuineko hemikanpokoetan.
|
|
|
Alde bakarreko laxotasuna sarriagotan gertatzen da lesioa eskuin hemisferioan dagoenean. Eskuin hemisferioan lesioa duten pertsonen% 40 inguruk du alde bakarreko laxotasuna, eta ezker hemisferioan lesioa
|
duten
pertsonen% 10 inguruk. Eskuin hemisferioak bi hemikanpoetako kinadetan jartzen du arreta; ezker hemisferioak, berriz, eskuineko hemikanpokoetan.
|
|
2010
|
|
|
Dementzia motei dagokienez, dementzia pairatzen
|
duten
pertsonen% 50ekAlzheimer gaixotasuna du,% 25ek gaixotasun baskularra,% 15ek Alzheimerrareneta dementzia baskularraren arteko konbinazio bat (dementzia mistoa) eta gainerako% 10ak beste dementzia mota batzuk (Parkinson, Pick, etab.). Portzentajehauek 2.2.01 irudian ikus daitezke.
|
|
2011
|
|
|
|
duten
pertsonen% 43k
|
|
|
Fobia sozialaren maiztasunari buruzko adostasunik ez badago ere, ikerketen emaitzek datu desberdinak eskaintzen dituzte. DSM IV TRaren (APA, 2002) arabera, beren bizitzaren uneren batean fobia soziala jasan
|
duten
pertsonak% 2 dira. Espainiar Estatuan Olivares ek (2005) egindako ikerketa batek aditzera eman duenez, 14 urte bitarteko nerabeen artean% 8k fobia soziala aurkezten du eta horien artetik% 3k fobia sozial orokortua du.
|
|
2014
|
|
|
Konbertsio eta somatizazio nahasteak ugariagoak izaten dira maila sozioekonomiko baxukoen artean (Swartz, Blazer, Woodbury, Georges eta Landerman, 1986), klasemaila horietan egoera estresatzaile gehiago gertatzen delako. Konbertsio nahastea
|
duten
pertsonen% 44,7k abusu fisikoren bat jasan izan du haurtzaroan (Sar, Akyüz, KundakÇi, Kiziltan eta Dogan, 2004). Gertaera edo egoera estresatzailea desagertzean, nahastea ere desagertu egiten da sarritan.
|
|
|
Estatu Batuetan depresio nagusiaren nahastea eta distimia gutxiago gertatzen da beltzen artean, hispanoen eta zurien artean baino (Kessler et al., 1994); lurralde horretako egoitzetako zaharren bosten batek depresio nagusia du (Rockwood, Stolee eta Brahim, 1991); batzuetan depresio sintomak dementziari egozten bazaizkio ere, oro har, zahartzaroan ez dago helduaroan baino depresioaren maiztasun handiagorik, adin horretan estres gutxiago dagoelako (Kessler et al., 1994). Hori bai, depresio nagusia
|
duten
pertsonen% 15ek bere buruaz beste egiten du.
|
|
|
Alde batetik, min kronikoa duenak lo gutxiago egingo du; beste alde batetik, lo gutxiago egiten duenak minarekin sentikortasun handiagoa edukiko du. Minagatiko nahastea
|
duten
pertsonen% 84k loaren nahasteren bat ere agertzen du (Aigner eta beste, 2003).
|
|
|
Droga mendetasuna
|
duten
pertsonen% 50ek depresioa ere izaten du, eta% 70ek nortasunaren nahasteren bat ere badu (Grant eta beste, 2004a); droga mendetasuna duten pertsonen% 43k barne hersturako nahasteren bat ere badu (Grant eta beste, 2004b).
|
|
|
Droga mendetasuna duten pertsonen% 50ek depresioa ere izaten du, eta% 70ek nortasunaren nahasteren bat ere badu (Grant eta beste, 2004a); droga mendetasuna
|
duten
pertsonen% 43k barne hersturako nahasteren bat ere badu (Grant eta beste, 2004b).
|
|
|
Libragarrietara jotzen duen anorexiak bulimiaren antz handia du. Horregatik, anorexia nerbiosoa
|
duten
pertsonen% 50ek bulimia nerbiosoa garatzen du gero.
|
|
|
– Minbizia
|
duten
pertsonen% 50ek baino gehiagok loaren nahasteak agertzen ditu (Maté, Hollenstein eta Gil, 2004). Hasieran, minbizia diagnostikatu izanak eragiten duen barne herstura da loa galarazten duena; geroago, tratamenduaren efektu sekundarioak eta mina agertzen dira.
|
|
|
Depresioari dagokionez, oso gutxi dira ondo lo egiten duten pertsona depresiboak. Depresioa
|
duten
pertsonen% 80k loaren alterazioak ditu (Medina, Sánchez, Conejo, Fraguas eta Arango, 2007). Depresio aldietan loaren arazo hauek aurki ditzakegu:
|
|
|
Gaixotasun hau bizitzaren erdialdera agertzen da, eta zahartu baino lehen hiltzen dira pertsona gehienak, gaixotasuna agertu eta handik 10 urtera. Gaixotasun hau
|
duten
pertsonen% 6 suizidatu egiten da, eta% 20 dementzia agertzen du. Munduan zehar duen prebalentzia 100.000 pertsonako 2,7 ingurukoa da.
|
|
|
Parkinsonen gaixotasuna
|
duten
pertsonen% 75ek garatzen du nahaste neurokognitibo larria. Agertzeko probabilitate handiagoa dago adin aurreratua dutenetan.
|
|
|
Gauez lan egiten dutenek eta lan txandak sarri aldatzen dituztenek denbora gutxiagoz egiten du lo eta kalitate gutxiagoko loa egiten dute, egunez lan egiten dutenekin alderatuta. Erritmo zirkadianoaren nahastea jasaten dute gauez lan egiten
|
duten
pertsonen% 32k eta errotazio usuak dituzten langileen% 26k.
|
|
|
pertsonaren portaeran, aldartean, nortasunean eta emozioetan (barne herstura, depresioa, asaldua?) aldaketa sakonak eta azalpenik gabeak gertatzen dira. Adibidez, alzheimerra
|
duten
pertsonen% 30ek izaten du depresioa (Strauss & Ogrocki, 1996).
|
|
|
Dementzia
|
duten
pertsonen% 60 inguruk alzheimer motako gaixotasuna du. 2000 urtean, 8.000.000 inguru ziren Europan, eta 400.000 inguru Espainian gaixotasun hau zutenak.
|
|
|
– Alkoholaz abusatzen
|
duten
pertsonen% 37k nahaste mentalen bat ere badu (Lapham et al., 2001).
|