|
2007
|
|
|
Autoaz gain, autobusa erabiltzen dute gehien. Hala ere, mugitzeko arazoak
|
dituzten
pertsonen% 65ek dio ez duela inoiz metroa ez trena hartzen, igotzeko eta jaisteko zailtasunak direla eta.
|
|
|
Espezialistak gero eta konbentzituago daude lehen mailako gibeleko minbiziak lotura estua duela B edo hepatitisaren birusak eragindako infekzioarekin. Kalkuluen arabera, hepatitisaren birusa
|
duten
pertsonen% 10 gibeleko minbizia garatzen dute. Antzeko zerbait gertatzen da zirrosia duten pertsonen% 5ekin eta% 10ekin.
|
|
|
Kalkuluen arabera, hepatitisaren birusa duten pertsonen% 10 gibeleko minbizia garatzen dute. Antzeko zerbait gertatzen da zirrosia
|
duten
pertsonen% 5ekin eta% 10ekin. Bizi estiloari lotutako faktoreak, hala nola alkohol kontsumoa edo elikadura ohitura txarrak, kasu askoren atzean daudela kalkulatzen da.
|
|
2010
|
|
|
50 urte baino gehiago izatea, eguneroko bizitzan eragiten duten oroimen kexasubjektiboak adieraztea, oroimen probetan adin bereko pertsonek baino errendimendu baxuagoa adieraztea, gainerako gaitasun kognitiboak normalak izatea etadementzia bat izateko irizpide diagnostikoak ez betetzea (ikus 2.3 azpiatala). Halaere, oroimen kexa subjektiboak
|
dituzten
pertsonen% 51k ez ditu oroimen arazoakazaltzen proba neuropsikologiko klasikoetan, alabaina, aldarte depresiboa aurkezten dute (Bolla, Lindgren, Bonaccorsy eta Bleecker, 1991). Badira ere, gaitasunkognitiboen errendimenduan eragin dezaketen hainbat faktore.
|
|
2011
|
|
|
|
duten
pertsonen% 43k
|
|
2012
|
|
|
IHS erakundeak dioenez, hiperhidrosia
|
duten
pertsonen% 63k diote ez direla zoriontsuak edo deprimituta daudela, eta% 74ri gutxitu egin zaiela autokonfiantza.
|
|
|
Estatuan, egun, 18 urte baino gehiago
|
dituzten
pertsonen% 13,8k du diabetesa, eta% 15ek odoleko azukre maila okertuta du. Gainera, 65 urtetik gorakoen artean, hirutik bat diabetikoa da.
|
|
2014
|
|
|
Konbertsio eta somatizazio nahasteak ugariagoak izaten dira maila sozioekonomiko baxukoen artean (Swartz, Blazer, Woodbury, Georges eta Landerman, 1986), klasemaila horietan egoera estresatzaile gehiago gertatzen delako. Konbertsio nahastea
|
duten
pertsonen% 44,7k abusu fisikoren bat jasan izan du haurtzaroan (Sar, Akyüz, KundakÇi, Kiziltan eta Dogan, 2004). Gertaera edo egoera estresatzailea desagertzean, nahastea ere desagertu egiten da sarritan.
|
|
|
Estatu Batuetan depresio nagusiaren nahastea eta distimia gutxiago gertatzen da beltzen artean, hispanoen eta zurien artean baino (Kessler et al., 1994); lurralde horretako egoitzetako zaharren bosten batek depresio nagusia du (Rockwood, Stolee eta Brahim, 1991); batzuetan depresio sintomak dementziari egozten bazaizkio ere, oro har, zahartzaroan ez dago helduaroan baino depresioaren maiztasun handiagorik, adin horretan estres gutxiago dagoelako (Kessler et al., 1994). Hori bai, depresio nagusia
|
duten
pertsonen% 15ek bere buruaz beste egiten du.
|
|
|
Alde batetik, min kronikoa duenak lo gutxiago egingo du; beste alde batetik, lo gutxiago egiten duenak minarekin sentikortasun handiagoa edukiko du. Minagatiko nahastea
|
duten
pertsonen% 84k loaren nahasteren bat ere agertzen du (Aigner eta beste, 2003).
|
|
|
Droga mendetasuna
|
duten
pertsonen% 50ek depresioa ere izaten du, eta% 70ek nortasunaren nahasteren bat ere badu (Grant eta beste, 2004a); droga mendetasuna duten pertsonen% 43k barne hersturako nahasteren bat ere badu (Grant eta beste, 2004b).
|
|
|
Droga mendetasuna duten pertsonen% 50ek depresioa ere izaten du, eta% 70ek nortasunaren nahasteren bat ere badu (Grant eta beste, 2004a); droga mendetasuna
|
duten
pertsonen% 43k barne hersturako nahasteren bat ere badu (Grant eta beste, 2004b).
|
|
|
Libragarrietara jotzen duen anorexiak bulimiaren antz handia du. Horregatik, anorexia nerbiosoa
|
duten
pertsonen% 50ek bulimia nerbiosoa garatzen du gero.
|
|
|
– Minbizia
|
duten
pertsonen% 50ek baino gehiagok loaren nahasteak agertzen ditu (Maté, Hollenstein eta Gil, 2004). Hasieran, minbizia diagnostikatu izanak eragiten duen barne herstura da loa galarazten duena; geroago, tratamenduaren efektu sekundarioak eta mina agertzen dira.
|
|
|
Depresioari dagokionez, oso gutxi dira ondo lo egiten duten pertsona depresiboak. Depresioa
|
duten
pertsonen% 80k loaren alterazioak ditu (Medina, Sánchez, Conejo, Fraguas eta Arango, 2007). Depresio aldietan loaren arazo hauek aurki ditzakegu:
|
|
|
Gaixotasun hau bizitzaren erdialdera agertzen da, eta zahartu baino lehen hiltzen dira pertsona gehienak, gaixotasuna agertu eta handik 10 urtera. Gaixotasun hau
|
duten
pertsonen% 6 suizidatu egiten da, eta% 20 dementzia agertzen du. Munduan zehar duen prebalentzia 100.000 pertsonako 2,7 ingurukoa da.
|
|
|
Parkinsonen gaixotasuna
|
duten
pertsonen% 75ek garatzen du nahaste neurokognitibo larria. Agertzeko probabilitate handiagoa dago adin aurreratua dutenetan.
|
|
|
pertsonaren portaeran, aldartean, nortasunean eta emozioetan (barne herstura, depresioa, asaldua?) aldaketa sakonak eta azalpenik gabeak gertatzen dira. Adibidez, alzheimerra
|
duten
pertsonen% 30ek izaten du depresioa (Strauss & Ogrocki, 1996).
|
|
|
Dementzia
|
duten
pertsonen% 60 inguruk alzheimer motako gaixotasuna du. 2000 urtean, 8.000.000 inguru ziren Europan, eta 400.000 inguru Espainian gaixotasun hau zutenak.
|
|
2019
|
|
|
Valènciako Unibertsitateko 2013ko azterketa batean, nerabeen bosten batek aitortu zuen online apustuak egin zituela adin nagusitasuna bete aurretik. Bestalde, «Espainiako populazio klinikoan, joko nahastearen arrisku faktoreen azterketa eta analisia 2017» izenekoan, 36 punturaino igotzen zen ehunekoa; Espainiako 2015eko ausazko jokoen erabiltzaileen prebalentzia, portaera eta ezaugarriei buruzko azterketan nabarmentzen zen, bestalde, patologia
|
duten
pertsonen% 44,8k ausazko jokoetan egin zutela. Zer ari da gertatzen?
|
|
2020
|
|
|
Txostenaren arabera Migrainaren eragina eta egoera: 2018ko atlasa Migrainaren eta Zefalearen Espainiako Elkarteak (Aemice) sustatu du, eta migraina
|
duten
pertsonen% 75ek bi urte baino gehiago behar ditu diagnostikatzeko; zehazki, 6,4 urteko atzerapena izaten dute, batez beste, gotzainek, eta 7,3koa kronikek. Hain zuzen, SENen datuen arabera, migraina duten pazienteen %25ek ez du inoiz kontsultarik egin medikuarekin duen gaixotasunagatik, eta %50ek jarraipena utzi du lehen kontsulten ondoren.
|
|
|
Gehiegizko pisua arnas aparatuko gaixotasunekin (loaren apnea, asma eta BGBK) lotutako osasun arazoa izaten da. Pisu txikia izatea arnas gaixotasun larria
|
duten
pertsonen% 20 izaten duen konplikazioa da. Adibidez, BGBK duten pazienteetan, GMI 21 bat pronostiko txar batekin erlazionatzen da.
|
|
2021
|
|
|
Hauek dira lo faltak eragiten dituen ondorioak eta ongi lo egiteko jarraibideak. Pisu baxuak arnasketan nola eragiten duen Arnasketa gaixotasun larriren bat
|
duten
pertsonen% 20 ere pisu txikia du (GMI: 18,5); beraz, horri buruz ere hitz egin behar da.
|
|
2022
|
|
|
Obesitatea: diabetea izateko arrisku faktorea “2 motako diabetesa
|
duten
pertsonen% 80k gehiegizko pisua edo obesitatea ere badu”, dio endokrinoak. Gehiegizko pisua da gaixotasun hori garatzeko arrisku faktore nagusietako bat; izan ere, gantz ehunaren hazkundeak intsulina eskaera handiagoa eragiten du glukosa zeluletara garraiatzeko, eta, azkenean, gehiegizko esfortzua eragiten du pankrean, eta hori ahuldu eta intsulina ekoizpena murrizten da.
|
|
2023
|
|
|
Animaliekin eragin handia du pertsonen osasun fisiko eta emozionalean. Mental Health America (MHA) erakundearen azterketa baten arabera, txakurrak edo katuak
|
dituzten
pertsonen% 80k ziurtatzen dute beren maskotei esker zoriontasuna eta laguntza emozionala izaten dituztela. Gainera, %55ek antsietatea eta depresioa kudeatzeko laguntza aurkitu dute, eta %66k estresa arintzeko bidea aurkitu dute animalietan.
|
|
|
Osasun Departamentua eta Josefina Arregi klinika psikogeriatrikoko ordezkariek negoziazioak zertan diren aztertzeko bilera egin zuten. Klinikak jakinarazi duenez, saihestu egin du dementzia
|
duten
pertsonen% 71,4 ospitaleratzea.
|
|
|
Hipotiroidismoa ere DSa
|
duten
pertsonen% 40an ageri da, eta azido foliko eta B12 bitaminaren defizientzia ere ohikoa da (50). Analitoetan deskribatutako aldaketek ere eragin zuzena izan dezakete
|
|
|
AGaren diagnostiko prodromikoa egiten den batezbesteko adina 51 urtekoa da eta AGaren dementziarena 53 urtekoa (5,12). 60 urterako DSa
|
duten
pertsonen% 90 inguruk jada AGaren sintomak izango ditu eta 65 urtera iristen direnen artean% 95etik gorako langa gainditzen da (15). Sintomen hasierako adinari dagokionez, DSaren barnean deskribatu den aldakortasuna ez da genetikoki determinatutako gainerako kasuena baino handiagoa (5).
|
|
|
AGaren diagnostiko prodromikoa egiten den batezbesteko adina 51 urtekoa da eta AGaren dementziarena 53 urtekoa (5,12). 60 urterako DSa
|
duten
pertsonen% 90 inguruk jada AGaren sintomak izango ditu eta 65 urtera iristen direnen artean% 95etik gorako langa gainditzen da (15). Sintomen hasierako adinari dagokionez, DSaren barnean deskribatu den aldakortasuna ez da genetikoki determinatutako gainerako kasuena baino handiagoa (5).
|
|
|
Hipotiroidismoa ere DSa
|
duten
pertsonen% 40an ageri da, eta azido foliko eta B12 bitaminaren defizientzia ere ohikoa da (50). Analitoetan deskribatutako aldaketek ere eragin zuzena izan dezakete
|