Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 19

2002
‎Aart: a bukaera duten leku izen berezi batzuek a organikoa ez, baina artikulua dute berekin.
2013
‎Milaka dira Barrundiako lurretan aurkitzen ditugun euskal jatorria duten leku izenak.
‎Milaka dira Barrundiako lurretan aurkitzen ditugun euskal jatorria duten leku izenak. Errekak, haranak, soroak, herrixkak... izendatzeko gure arbasoek euren hizkuntzan jarritako izenek mendez mende iraun dute:
2017
‎Badagoz inguruban usa edo erri basuac dio Mogelek Peru Abarka n. Islan Usai abizen zabaldua da, eta ugari dira osagai hori duten leku izenak. Orain arte ez zaio etimologiarik proposatu, dakidala.
‎(h) arri. Osagai hau duten leku izenak ugari dira. Baina horietako askoren azpian arriu ‘erreka’ dago, eta zaila da zeren aurrean gauden jakitea.
‎EHn zaila izaten da askotan bereiztea zein den zein, mendian aurkitzen diren agorrola zaharren kasuan behintzat. Sardinian, gorago ikusi dugunez, ugari dira osagai hori duten leku izenak, baina ezin jakin horietakoren batzuk metal olei dagozkien ala ez. Hurrengo liburuan, Liguriaz jarduterakoan, Libiola aipatuko dugu, brontze aroko meatze leku inportantea.
‎Ilion Troiaren izen zaharrean euskararen eta iberieraren iri ili ikusten zuen Krutwig-ek, eta ez dirudi oinarri gabeko hipotesia denik. Uri, (h) iri, uli, ili erroa duten leku izenak edozenbat dira antzinateko toponimian zein gaurkoan. Hona hemen Sardiniako egungo udalerri batzuen izenak:
‎Euskal Herrian (eta nonahi) arrasto arkeologikoen bila ibiltzen direnen lagun ona izan ohi da toponimia. Jentil, mairu, sorgin, lamina osagaia duten leku izenek aztarnategien bidea seinalatzen dute sarri, kobazulo, trikuharri edo dena delakoena. Gauza bera gertatzen da uri, iri, irun, muru eta abarrekin, gotorlekuen kasuan.
‎Hitza beste askotan ere agertzen da, basso forman batez ere, baina gehienetan ‘baxua’, ‘behe partea’ dela dirudi; basa ‘lokatza’ ere izan liteke (Ik. basa). Blascoren ustez,* maso erroa duten leku izenak (eta ugari dira islan) esanahi berekoak dira,/ m/ eta/ b/ ren arteko trukaketak ugari baitira euskara zaharrean.125 Masolai (Baunei). Masonargia (Orgosolo).
‎Baina hala ere tabula rasa hori ez da erabatekoa izaten ia sekula, toponimia handiaren kasuan behintzat. Asimilazioa mantsoagoa eta ez hain bortitza denean, gehiago izaten dira irauten duten leku izenak. Dena dela, jatorrizko hizkuntzaren ezagutza galtzean izen horiek itxuraldatuz eta degeneratuz joateko aukera handiak dituzte.
‎eder?? Edera k ‘huntza’ esan nahi du sardinieraz (lat. hedera sp.). Osagai hori duten leku izenak landare horri buruzkoak dirateke, baina ezin da baztertu tartean gurutzaketa zaharrak egotea eder adjetiboarekin. Biddedera (Ardauli).
2019
‎Bakaikun, oso aspaldikoak dira tegi atzizkia duten leku izenak. Minteguia (PE 1553), Mirutegui (AN 1630), Choritegui (AN 1641).
2021
‎Hain zuzen, Patxi Salaberri Zaratiegi irakasleari esker, Gipuzkoako herrien izenen lekukotasunak eta etimologiak ikertzeko egokiera izan dut azken aldian eta, jakina den bezala, haien artean ez dira falta antzinatetik datozkigunak. Lehenago (2016an), (is) am (a, o) atzizki superlatibo indoeuroparra duten leku izenak aztertu nituen, baita jatorri deantroponimikoa duten saroi izen batzuk ere (2018an). Garbi dago toponimia, zeharkako iturria den heinean, tresna lagungarria besterik ez dela iraganeko hizkuntzak ikertzeko, baina, ez da egia txikiagoa, erabakigarriak izan daitezkeen aurkikuntza berriak egin bitartean, ez dagoela beste baliabiderik, beste aukerarik.
‎7.1 Latinaren aurreko jatorri indoeuroparra duten leku izenak 65
‎7.1 Latinaren aurreko jatorri indoeuroparra duten leku izenak
‎los nombres de lugar terminados en ama" artikulua argitara eman nuen eta 2020an" Latinaren aurreko osagai indoeuroparra Euskal Herriko toponimian: bukaeran (iz) amo duten leku izenak" izenburua duen bigarren bat; izan ere, (iz) am (o, a) atzizkia da toponimian izen indoeuroparrak badaudela erakusten duen adierazle garbi bakarretarikoa.
‎2016ko eta 2020ko artikuluetan esan bezala, gutxi izan arren, Gipuzkoan badaude bukaeran (iz) am (a, o) duten leku izenak: Amiama (baserria, Gaintza), Arakama (baserria, Zegama), Arkamo (mendia, Leintz Gatzaga Barrundia), Bedama (2) (saroiak, Errezil, Ataun), Beizama (herria), Ezama (2) (baserriak, Errezil, Tolosa), Untzama (aurkintza, Ataun)/ Ultzama (aurkintza, Altzania) eta Zegama (herria).
‎Hedaduraren aldetik antzekotasuna handia izanik ere, argitzen du ez dela ahaztu behar Pirinioetako cromlechak goi mendietako larre eta lepoetan (500 metrotik gora) baizik ez direla azaltzen, eta toponimoak, aldiz, Akitania osoan nahiz Nafarroako eta Aragoiko eremu zabaletan aurkitzen direla. Gainera, amaieran os duten leku izenek eta Pirinioetako cromlechek ez dute zertan izan aldi berekoak. Horrek ez luke, halere, muga adierazletzat duten esanahia ahulduko, prozesu luzeen barruan ulertu behar diren gertakari edo elementuez ari baikara.
‎" Latinaren aurreko osagai indoeuroparra Euskal Herriko toponimian: bukaeran (iz) amo duten leku izenak", in SANTAZILIA, Ekaitz, KRAJEWSKA, Dorota, Zuloaga, Eneko, Ariztimuño, Borja (arg.) (2020). Fontes Linguae Vasconum 50 urte:
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia