|
2001
|
|
|
Eskakizunak beste elikagai industria mota batzuen antzekoak dira, eta higiene baldintzei nahiz osasungarritasunaren kontrolari eragiten diete, elikagaiak garbitu, desinfektatu eta manipulatzeko prozesuen bidez. Lokalek eta instalazioek desinfektatu, arratoi garbiketa eta intsektu garbiketa egokiak eta egokiak egin dituzte; material, makina eta gailu eraginkorrak izan dituzte prestatutako produktuak kontserbatzeko tenperaturari, hezetasun erlatiboari eta aire zirkulazio egokiari eusteko, txufa hortxata ez dadin aldatu edo ezaugarri organoleptikoak aldatu. Produktua saltzen
|
duten
langileek ere elikagaien manipulatzaileek berezko dituzten betebehar guztiak bete dituzte, hala nola, itxura garbi eta txukuna izatea; ez jatea, edatea, listu egitea, erretzea edo txiklea ez jatea; zauriak hesgailu edo apositu egokiekin estaltzea; eskuak garbitzea beharrezkoa den bakoitzean; eta hortxeletako propietateak era batera edo bestera kutsatu edo alda ditzaketen neurri guztiak.... Hortxata etiketatzeko, elikagaien etiketei buruzko araudi orokorra bete behar da, eta produktuaren izena legez aurreikusitako hortxata motei egokitu behar zaie.
|
|
2006
|
|
|
Karga energetiko handikoak direnez, komenigarriak dira haur eta nerabeentzat, kirolarientzat eta gastu energetiko latza egiten
|
duten
langileentzat ere.
|
|
2007
|
|
|
Araubide honetan alta hartzeko unean, aldi baterako ezgaitasunaren ondoriozko sorospena estaltzea erabaki ez
|
duten
langileek ere babes hori aukera dezakete, alta ondoreak sortzen hasi zen datatik egutegiko hiru urte igaro ondoren. Kasu horretan, langileek aurkeztu dute estaldura hori izateko eskabidea, idatziz eta urte bakoitzeko urriaren lehenengo eguna baino lehenago.
|
|
|
Bestalde, kadmioa duten produktuekin lan egiten
|
duten
langileek ere kontu gehiago izan behar dute, eta behar bezala babestuta lan egin. Kadmioa isurtzen duten industrietatik gertu ere arriskua handiagoa izan daiteke.
|
|
|
HAEEeko Itzultzaile Zerbitzu Ofizialaren itzulpenen datu basea. Oraingoz, 420 testu baino gehiago dago jasota IDABAn, itzultzaileentzat ez ezik administrazioan euskaraz lan egiten
|
duten
langileentzat ere baliagarri izan daitezkeenak: Kode Zibila, Zigor Kodea, Konstituzioa, Estatutua, Erregistro Zibilaren Legea, Prozedura Legea, Toki Erakundeen Araubidearen Legea, Langileen Estatutua, Europako Konstituzio berria, Eusko Legebiltzarraren lege guztiak 2000tik hona, dekretuak, planak, azterketak, artikuluak...
|
|
2010
|
|
|
Gehiago esango dizut: hemen paseatzen ibiltzeko denborarik eta dirurik ez
|
duten
langileei ere, ordu honetan aurpegia olioz edota eskuak porlanez zikinduta izango dituzten horiei, bost axola zure buruhausteak.
|
|
2011
|
|
|
Beraz, ez da komeni oldarkor jokatzea. Ez da errebantxa bilatu behar, ezta kanporatutako pertsonarekin portaera ona izan ez
|
duten
langileekin ere. Langile ohiak bere izen ona eraman behar du profesional gisa, eta, errebelakeria dela eta, erreferentzia onak gal ditzake.
|
|
2012
|
|
|
Aldaketek ez dute atzeraeraginik, eta kontratu mugagabea dutenek 45 eguneko kalte ordaina jasoko dute urteko. Lan erreformak sektore pribatuko profesionalei ez ezik, hitzarmen kolektiboen bidez arautzen diren lan harremanak dituzten administrazio publikoentzat lan egiten
|
duten
langileei ere eragingo die. Araudian jasotzen denez, “sektore publikoa osatzen duten erakunde eta entitateek arrazoi ekonomikoak, teknikoak, antolaketakoak eta ekoizpenekoak argudiatzen dituzte”, langile horiek kaleratzeko.
|
|
2014
|
|
|
3 Negozio segurua irekitzea, dagoeneko egiaztatutako emaitzak dituena. Bezeroen erreakzioa ezagutzen da, bai denda pilotuen bidez, bai gainerako frankiziatuen dendetako esperientziaren bidez. 4 Hasierako prestakuntza jasotzen da, eta frankizian lan egingo
|
duten
langileei ere bai, frankiziatzaileak saltzailearen profila zehazten baitu eta ebaluatzen baitu. Kontratuak jasotzen du etengabeko prestakuntza emango zaiela.
|
|
2020
|
|
|
Azaldu dutenez, ordea, lanera joaten ari direnak ez dira oinarrizko zerbitzuetako langileak soilik. «Funtsezko zerbitzuetan lan egiten ez
|
duten
langileak ere behartuta daude, Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak eta patronalek interes ekonomikoak lehenesten dituztelako haien osasunaren gainetik». Horregatik eskatu dute lantoki horiek berehala ixteko.
|
|
|
Funtsezkoak ez diren zerbitzuetako langileen egoera ere salatu du gehiengo sindikalak: “Funtsezko zerbitzuetan lan egiten ez
|
duten
langileak ere behartuta daude beren lanpostura joatera, Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak eta patronalek interes ekonomikoak lehenesten dituztelako beren osasunaren aurrean. Haien osasuna ere ez dago bermatuta “.
|
|
|
Osasunaren sektorea, adinekoen egoitzak, Etxez Etxeko Laguntza, garbiketa, garraio publikoa, anbulantziak, eta supermerkatuak aipatu dituzte.Funtsezkoak ez diren zerbitzuetako langileen egoera ere salatu du gehiengo sindikalak: «Funtsezko zerbitzuetan lan egiten ez
|
duten
langileak ere behartuta daude beren lanpostuetara joatera, Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak eta patronalek interes ekonomikoak lehenesten dituztelako beren osasunaren aurretik. Haien osasuna ere ez dago bermatuta».Egungo egoera aprobetxatuz kaleratzeak egitea ere leporatzen diete patronalei:
|
|
2021
|
|
|
Osasunarloan, batez ere psikiatria arloan gertatzen dira egoera horiek eta normalean Prebentzio Zerbitzuak biltzen ditu. Hala ere, osasun arloko beste lan inguruneetan lan egiten
|
duten
langileak ere arrisku horien menpe egon daitezke, esaterako, larrialdietako langileak, bezeroei arretan ematen dieten langileak, etxez etxe zerbitzuak eskaintzen dituzten langileak. Ondoren, protokoloak eraso fisikoa, hitzezko erasoak, mehatxuzko jarrerak eta laneko beste indarkeriazko egoerak definitzen ditu.
|
|
2022
|
|
|
Gainera, digestio sistemaren funtzionamenduari ere eragin diezaioke, eta eragina izan dezake prozesu giltzarrietan, hala nola elikaduran eta mantenugaien xurgapenean. Bestalde, adinekoentzako egoitzetan, zentroetako ekonomiek baldintzatu dezakete menua, ez bakarrik zerbitzatzen diren elikagaiei dagokienez, baita egoiliarren elikadura egokia gainbegiratzen
|
duten
langileek ere. Ezinbestekoa da adinekoentzako elikadura gida bereziak. Cristina Andréss Lacueva, Luigi Ferruci (InCHIANTI estudioko zuzendaria, niako zuzendaria) eta ikerketa taldea.
|
|
|
Bezeroen arretarako eremuan lan egiten
|
duten
langileak ere joan dira protestara. «Guk, gainera, erabiltzaileen eta osasun langileen haserrea bizi izan dugu pandemian», esan du horietako batek, unean uneko ziurgabetasunak eta sumindurak gogoratuz.
|
|
|
Gogora ekarri dute Donostiako Udalak 2022ko martxoaren 30ean egindako adierazpena ere. Bertan, udalak «babes osoa» helarazi zien abortatzea erabaki eta jazarpena jasaten duten emakumeei, eta baita Askabide klinikan lan egiteagatik jazarpena jasan
|
duten
langileei ere. Emakumeek «euren eskubideak askatasunez betetzeko topatzen dituzten oztopo ideologiko eta administratiboak ezabatzeko neurri eraginkorrak» hartzeko ere eskatu zuen udalak orduko hartan.
|
|
2023
|
|
|
Horien kasuan, urtean 16.789 euro gordinetik 22.446 eurora pasatuko dira. Greba egin ez
|
duten
langileei ere aplikatuko zaie.
|
|
|
Prekaritatea, soldata apalak dituzten industrietan —bulegoko lana eta bezeroarentzako zerbitzua arreta, esaterako—, emakumeak gehiago dira eta lan horietan oraindik aukera gehiago omen dago AAren eragina nabaritzeko. Langile beltzak eta hispanoak, unibertsitate titulurik ez
|
duten
langileekin batera ere talde horretan sartzen dira. Baina eta hori guztia gezurra balitz?
|
|
|
Lanaldi osorik ez
|
duten
langileetan ere proportzioa handiagoa da. Soldatapeko langile guztiak kontuan hartuta, %17, 3 dira soldatarik txikiena irabazten dutenak, eta lanaldi osoa baino motzagoa dutenetan, berriz, %38, 3 da proportzioa.
|
|
|
Ingurumenaren ikuspegitik mundua jasangarri bilakatzeko helburua lortzeko, epe luzeko lanbide guztiek ekologikoak, edo gutxienez, ekologikoagoak izan dute (UNEP, 2021). Honenbestez, lantoki horietan lan egingo
|
duten
langileek ere jasangarritasunean oinarritutako lan jarduna egin dute ezinbestean (Nazio Batuak, 2021).
|