|
2002
|
|
|
ereduaren eremua nahiko txikia da eta oso jendegutxik aukeratzen du aukera hori, ikasle euskaldunen %0, 7k baizik ez. Bestalde, Aereduko ikasleen kopurua beste euskal eredukoekin batera hartzea eztabaidagarriagerta badaiteke ere. Nafar Gobemuko estatistikek gaztelania hutsezko ereduarekin lotzen baitute?, garrantzitsua da euskara edo euskaraz irakasten
|
duten
ikasleen kopurua ezagutzea, haien gurasoak, umeak A, B edo ereduetan matrikulatzera koan, euskararen alde jokatzen ari baitira. A eredukoak ere euskarareningurura bildu baitira.
|
|
|
Azken urteotan euskaraz ikasten
|
duten
ikasleen kopuruak.
|
|
|
1 Irakaskuntzako eta ikerkuntzako guneak. Beren kopurua eta azalera aldiberean
|
erabiliko
duten ikasle kopuruak zehaztuko ditu hurrengo moduluenarabera:
|
|
|
Programa horietan ikuspuntu ugari hartzen dira gogoan; ez soilik ikuspuntu politikoak, bakearen lorpena aldaketa sakona exijitzen dueriprozesu luzea baita. Horregatik, prozesu hori gizarte zientzien ikuspuntutikaztertzen da, bereziki bakearen alde etikoak eta filosofikoak kontuan hartuz.Lkastaro horietan parte hartzen
|
duten
ikasleen kopuruak oso aldakorrak dira, unibertsitate batetik bestera. Normalean ikastaro horietan matrikula asko murriztenda (20 bitarteko ikasle kopurua izaten da ohikoena).
|
|
2007
|
|
|
EAEko euskaltegi eta autoikaskuntzarako zentroetan ikasten
|
duten
ikasleen kopuruak gorabehera bat baino gehiago izan du urteetan zehar. Horrela, HABEk euskaltegien datuak prozesatzen dituenetik (1985 ikasturtetik), 1995 ikasturtea izan da ikaslerik gehien ezagutu duena:
|
|
|
EAEko euskaltegi eta autoikaskuntzarako zentroetan ikasten
|
duten
ikasleen kopuruak gorabehera bat baino gehiago izan du urteetan zehar. Horrela, HABEk euskaltegien datuak prozesatzen dituenetik (1985 ikasturtetik), 1995 ikasturtea izan da ikaslerik gehien ezagutu duena:
|
|
|
Datu orokorrei begiratzen badiegu, nabarmena eta kezkatzekoa da euskara ikasten
|
duten
ikasleen kopuruaren bilakaera Nafarroan. Bai administrazioak zuzenean kudeatzen dituen euskaltegietan bai herri erakundeetako euskaltegietan urteak dira pixkanaka pixkanaka ikasle galera gelditu ezinik ari garela.
|
|
|
Horren arrazoi nagusia euskarazko irakaskuntzaren hazkundea da, kontutan izanik ipar Euskal Herriko ikasleen %29ak euskara eskolan ikasten duela, murgiltze ala elebidun sistemetan, eta %6ak ikastoletan izena ematen duela. Urtetik urtera, euskara eskoletan lantzen
|
duten
ikasleen kopuruak gora egiten du, nahiz eta batez ere sistema elebidunaren mesederako izan, esan nahi baita elebidun hartzaileen kopurua elebakar euskaldunena baino azkarrago igotzen dela.
|
|
|
100 gaztetik 87k egiten dute, eta Espainiako gainerako erkidegoetan, berriz, 100 gaztetik 78k. Datu horiek, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak emandakoak, Hezkuntza eta Zientzia Ministerioaren azken txosteneko ia berdinak dira, eta Euskal Autonomia Erkidegoak jarraitzen duela derrigorrezko irakaskuntzaren aldian eskola arrakastaren indize handiena izaten, eta, aldi berean, Espainia osoan DBH gainditzen ez
|
duten
ikasleen kopuruak gora egin du pixka bat. Hala ere, serie estatistikoetako datu esanguratsuenetako bat da generoaren araberako emaitza desberdintasun izugarria.
|
|
|
Horren arrazoi nagusia euskarazko irakaskuntzaren hazkundea da, kontuan izanik ipar Euskal Herriko ikasleen %29k euskara eskolan ikasten duela, murgiltze ala elebidun sistemetan, eta %6k ikastoletan izena ematen duela. Urtetik urtera, euskara eskoletan lantzen
|
duten
ikasleen kopuruak gora egin du, nahiz eta batez ere sistema elebidunaren mesederako izan, esan nahi baita elebidun hartzaileen kopurua elebakar euskaldunena baino azkarrago igotzen dela.
|
|
2008
|
|
|
Estatu espainolean, adibidez, azken urteotan hamasei unibertsitate pribatu berri sortu dira. Gainera, unibertsitate pribatuetan ikasten
|
duten
ikasleen kopurua hirukoiztu da azken hamabost urteotan. Bitartean, unibertsitate publikoetan ikasle kopurua etengabe jaisten ari da.
|
|
2009
|
|
|
Jatetxe arloko establezimenduetako gastu gehienak taberna, kafetegi eta jatetxeetan egiten dira lanegunetan, eta 25 eta 54 urte bitarteko kontsumitzaileek, beraz, etxetik kanpo jateko arrazoi nagusietako bat profesionala dela ondorioztatzen da. Aldi berean, agertoki berri horren ondorioz, eskolako jantokiko zerbitzua erabiltzen
|
duten
ikasleen kopuruak ere gora egin du. Hezkuntza Ministerioaren datuen arabera, ikasleen %21ek ikastetxean jaten du, eta ehuneko horrek osasuna eta nutrizio komunitarioa sustatzeko estrategia askoren jomuga bihurtu ditu eskola jantokiak.
|
|
|
Behar bezala arrazoitu ezean, ez dira baimenduko beste campusetan eskaintzen diren gradu, master eta doktorego ikasketa ofizialak. Bestetik, graduek gutxienez izan behar
|
duten
ikasle kopurua xedatu du: hogei euskarazko ikasketetan, eta 30 gaztelaniazkoetan.
|
|
|
Euskararentzat guztiz berria da unibertsitatearen eremua, euskarak irabazi duen esparru berrietako bat da hori. Urtez urte gehituz joan da unibertsitatean sartzeko hautaprobak edo selektibitatea euskaraz egitea aukeratu
|
duten
ikasleen kopurua. ikasturtean, sarrerako hautaprobak euskaraz egin zituztenak %27, 2 izan ziren; eta ikasturtean, %57, 1 EHU UPVn lehen aldiz azken ikasturtean matrikulatu diren ikasleen %44, 6 lizentziatura edo gradu ikasketak osorik euskaraz egiteko matrikulatu dira.
|
|
2010
|
|
|
I Taula: Lehen mailan euskaraz ikastea eskatzen
|
duten
ikasleen kopuru eta %en bilakaera azken 10 urteetan.
|
|
|
1982ko euskararen legearen eskutik, 1983az geroztik irakaskuntza elebiduna garatu da a, b eta d hizkuntza ereduen arabera. gurasoek hautatzen dute, eredu horien artean, seme alabentzako gogokoen dutena. hogeita bost urtean zehar pixkanaka baina etengabe beherantz eraman dute a eredua gurasoek; gorantz, berriz, batez ere d eredua eta, neurri apalagoan, b eredua. euskaraz gaitasun altuagoa eskuratzeko baliagarriago edo lagungarriago diren irakastereduen aldeko hautua egin dute guraso gehienek. nahikoa da ikustea, irakaskuntza ez unibertsitarioa osorik hartuta, a eredua ikasturtean %80 izatetik 2010 %18raino jaitsi dela, eta d eredua %12 izatetik %58raino handitu dela garai berean. euskararen hazkundea ulertzeko giltzarri nagusietako bat, hain zuzen ere, hauxe da: ...aginteek aldaketa hau ahalbidetu dutela. unibertsitatean ere izan du isla euskararen hazkundeak. unibertsitatea, beranduago hasita bada ere, hazkunde horren eragileetariko bat izan da, eta izaten ari da. euskararentzat guztiz berria da unibertsitatearen eremua; euskarak irabazi duen esparru berrietako bat da. urtez urte gehituz joan da unibertsitatean sartzeko hautaprobak euskaraz egitea aukeratu
|
duten
ikasleen kopurua. ikasturtean, sarrerako hautaprobak euskaraz egin zituztenak %27, 2 izan ziren, eta 2010ean, berriz, %57, 1 aurten, ikasturtean, euskal herriko unibertsitatean lehen aldiz matrikulatu diren ikasleen %44, 6 lizentziatura edo gradu ikasketak osorik euskaraz egiteko matrikulatu dira. duela hamar urte, ordea, 20002001 ikasturtean alegia, %30, 5 izan ziren lehen matrikula euskaraz egin zutenak. irakasleei dagokienez, berriz, lanaldi osoko irakasle elebidunen kopurua %13 izatetik %40 izatera igo da hamar urteotan. eta, unibertsitatearen arduradunek ezagutzera eman dutenez, gradu ikasketetako derrigorrezko kreditu guztiak euskaraz hartu ahal izango dira ikasturtean ehun.
|
|
|
Lehen ikasturtearen bukaeran irakaskuntza uzten
|
duten
ikasleen kopurua izigarri handia da ez baitakigu argi zergatik: %16 bertako ikasleetan, askoz gehiago (%30) etorkinetan.
|
|
|
Hiru ikasturteen arteko konparaketa bat egiten badugu, ohartzen gara orokorrean erantzun
|
duten
ikasleen kopurua 63 ikaslez handiagotu dela. Baina herriko ikasleak kasik 80ez guttiagotu direlarik, etorkinak 140ez emendatu dira.
|
|
|
Era berean, familia errentaren atalasea% 2,6 eguneratu zen, “soldata igoeren ondorioz onuradunak kanporatu ez zitezen”, eta “beka soldata” horiek goi mailako heziketa zikloetako ikasketetara zabaldu ziren, Hezkuntza Ministerioak jakinarazi zuenez. Hezkuntza Ministerioak espero du aldaketa horiekin laguntza mota hori jasotzen
|
duten
ikasleen kopurua% 285 gehitzea. Laguntza hauen onuradun izateko ezarritako parametroei dagokienez, Gobernuak 1 atalasea izeneko aldaketa sartu du errentarik baxuenak dituzten familien kasuan.
|
|
2011
|
|
|
Beste familia batzuei galdetu behar badiegu, beste aukera bat da bere zerbitzuak erabili dituzten beste erabiltzaile batzuekin harremanetan jartzeko eskatzea agentziari. Bai ASEPROCEtik, bai Estatu Batuetako enbaxadatik, gomendatzen dute familiek egiazta dezatela legez ezarritako enpresak direla eta Espainian duten estatus juridikoaren berri eman dezatela, arduradunen izenak, sektorean izandako esperientzia urteak, urte bakoitzean hartzen
|
duten
ikasle kopurua eta ikastaroen helmugako herrialdeetan elkarturik edo bestelako elkarturik duten. Ikaslearen adina Nahiz eta agentzia batzuek 8 urtetik gorako haurrentzako programak ematen dituzten, sektoreko adituek adin horretarako kanpamentuak eta hizkuntza ikastaroak gomendatzen dituzte, atzerrira joatea eskatzen ez dutenak.
|
|
|
Honorék dioenez, gurasoek seme alaben denbora milimetrikoki kontrolatzen dutenez, ezinezkoa da “askatasun” uneak izatea jolasteko, asmatzeko, deskubritzeko, ezustekoak izateko edo aspertzeko. Eskolaz kanpokoak bai, baina mugekin Arrazoi batengatik edo besteagatik, eskolaz kanpoko jardueretan parte hartzen
|
duten
ikasleen kopurua gero eta handiagoa da: derrigorrezko irakaskuntzetako ikasleen %91, 7 dira, Hezkuntza Ministerioaren Ebaluazio Institutuak duela lau urte jasotako azken datuen arabera.
|
|
2012
|
|
|
Trikitixak gurean osasun ona duela azaldu du Urrutiak. Azken urteetan gora egin du Arrasateko trikitixa eskolan izena eman
|
duten
ikasle kopuruak. Hiru irakasle dabiltza eskolak ematen:
|
|
2013
|
|
|
Familian erabiltzen den hizkuntzari begira jarrita, Arrue proiektuko emaitzek erakutsi duten moduan, guk ere ikusi dugu gurasoekin euskara erabiltzen
|
duten
ikasleen kopurua baino handiagoa dela neba arrebekin euskara erabiltzen dutenena (%75 inguru eta %85 inguru hurrenez hurren). Baina gure ikerketako emaitzen arabera, ikerketan parte hartu dutenen arteko hiru laurden ingururentzat erabat euskara da familiarekin komunikatzeko erabiltzen duten hizkuntza.
|
|
|
Lan hori egiteko 1 zereginaren euskarrietan eskura dituzu jantokian eta etxean bazkaltzen
|
duten
ikasle kopuruak.
|
|
|
Batzuetan, gai ez izatearen beldurrak ere antsietate izugarria eragin dezake. Antsietatea eta Estresa Aztertzeko Espainiako Elkartearen (SEAS) arabera, proba horien aurreko antsietatea arazo larria da, bai hura pairatzen
|
duten
ikasle kopuru handiagatik, bai errendimendu akademikoan dituen emaitza negatiboengatik. Artikulu honetan, azterketetan antsietateari aurre egiteko modurik onenak deskribatzen dira, baita ikasteko ordutegiaren eta gaueko atsedenaren garrantzia ere.
|
|
2015
|
|
|
Kontinenteka ikasleen jatorriari begiratuta, erantzun dutenen %55, 8 europarra da (120), %23, 4 hegoamerikarra (61), %11, 2 iparramerikarra (24), eta %4, 2 asiarra (9). Matrikulazio orokorreko datuekin alderatuta (2014koak), 837 ikasle europar (%46, 4), 781 iparramerikar (%43, 34), eta 184 ikasle hegoamerikar (%10, 21) zeuden iaz, eta aurtengo datuak antzekoak izango direla pentsatuz (nahiz eta aurten Asia ere sartu Tokioko irakurletzarekin), ikus dezakegu ez datorrela guztiz bat erantzun
|
duten
ikasleen kopurua jatorriaren araberako matrikulazio datuekin. Ezberdintasun nagusia honakoa da:
|
|
|
Familian erabiltzen den hizkuntzari begira jarrita, Arrue proiektuko emaitzek erakutsi dutenmoduan, guk ere ikusi dugu gurasoekin euskara erabiltzen
|
duten
ikasleen kopurua baino handiagoadela neba arrebekin euskara erabiltzen dutenena (%75 inguru eta %85 inguru hurrenez hurren). Bainagure ikerketako emaitzen arabera, ikerketan parte hartu dutenen arteko hiru laurden ingururentzaterabat euskara da familiarekin komunikatzeko erabiltzen duten hizkuntza.
|
|
2016
|
|
|
Eskolan berariaz landu litzateke ahozko jarduna. Gaur egun, lehen hizkuntza gaztelania
|
duten
ikasle kopurua gero eta handiagoa da ereduan. Eskola da haietako askorentzat euskara ikasi eta erabiltzeko gune bakarrenetakoa.
|
|
2017
|
|
|
" Erreferentziazko zentroa aldatuko balute, Leitzara joateko garraioaren ardura Nafarroako Gobernuaren esku egonen litzateke; 46.000 euroren gastua desagertuko litzateke; Iruñekoari eusteko borondatea badute udalek". Institutu batean eta bertzean izena ematen
|
duten
ikasleen kopuruak aldaketa behar dela agerian uzten duela argi du Goikoetxeak.
|
|
|
e) Zein da 4 eta 7,5en artean atera
|
duten
ikasleen kopurua?
|
|
2018
|
|
|
Bada, 17 urte horietako datuei erreparatuta, garbiki erraten ahal dugu British ereduak lehenbizi eta PAI programek gero erdira eraman dutela euskararekin batere kontakturik ez
|
duten
ikasleen kopurua. 2000 urtean ikasleen %42, 41 baitzeuden G ereduan matrikulaturik eta 2016an, %50, 86 Eta igoera hori A ereduaren kaltean izan da, 2000 urtean %30aren bueltan baitzeuden A zein ereduak.
|
|
2019
|
|
|
Desoreka hori are nabarmenagoa da Haur Hezkuntzan.Desoreka horrek eskoletako eta herriko aniztasunaren kudeaketa orekatua egiteko baldintzak asko zailtzen ditu, eta, ondorioz, heziketa lan egokia, elkarbizitza, inklusioa eta euskalduntze prozesua. Bide honetan, eragin zuzena izan du, eta aurrera begira are gehiago desoreka dezake egoera Jakintza Ikastolan Haur Hezkuntzan 3 gela sortu izanak eta, ondorioz, Euskal Herrian jatorria
|
duten
ikasle kopuru handia bertan eskolatu izanak eta ikasle horiek Eskola Publikora bideratu ez izanak. Ulergaitza eta erabat salagarria iruditzen zaigu Eusko Jaurlaritzak, modu erabat irregularrean eta matrikulazio dekretua bera urratuz, Jakintza Ikastolari 11 matrikula berri onartu eta ikasturte erdian planifikazio irizpideak aldatu eta ikastolari 2019 ikasturterako Haur Hezkuntzako 3 eta 4 urteko mailetan gela berri bana ituntzeko erabakia hartu izana.
|
|
2020
|
|
|
Ezohiko deialdiak hiru eguneko iraupena du (ohiko deialdiak lau egun iraun zituen), eta parte hartzen
|
duten
ikasleen kopurua ere txikiagoa da: 251, 2019ko ezohiko deialdia 394k egin zuten.
|
|
|
Hezkuntza eta hizkuntzaren ikaskuntza eta erabileraren arteko sinergiak ezinbestekoak dira testuinguru erdaldunetan bizi diren ikasle eta familien errealitatean. Pandemia egoeran euskara bakarrik irakasleekin eta te lematikoki entzun eta baliatu
|
duten
ikasleen kopurua nahi baino handiagoa da, egoera soziolinguistiko zaurgarrian daude. Kasu horietan auzo eta herri mailako egitasmoak abiatu dira ez ohiko egoerak euskararen ikaskuntza eta erabileran ahalik eta eragin txikiena izan dezan.
|
|
|
Ba, hona datua: laguntza jasotzen
|
duten
ikasleen kopurua bi edo hiru aldiz handiagoa da ikastetxe publikoetan pribatuetan baino.
|
|
2021
|
|
|
Era berean, lehen eta bigarren mailetan sail elebidun ala euskal elebakarretan izen eman duten ikasleek gora egin dute nabarmen azken urteetan. Izan ere, 2016an frantses estatuak plazaratutako datuen arabera," lehen mailan, sail elebidunean ala [euskarazko] murgiltze ereduan izen ematen
|
duten
ikasle kopuru orokorra, 5.930tik 2004, 9.839ra pasa da 2015, esan nahi baita, ikasle kopuru orokorraren arabera, proportzioan %24, 5etik %38, 2ra igaro dela" (Ministère de l’Intérieur, Ministère de la Culture et de la Communication, Ministère de l’Education nationale, 2016: 48).
|
|
|
Era berean, Iparraldean goi mailako ikasketak egiteko aukera
|
duten
ikasle kopurua nabarmena da. Batxilergoa lortzen duten ikasleek eta bertako fakultateetan izen eman dutenek agerian uzten dute joera hori.
|
|
|
Euskara frantsesa irakaskuntza elebidunak eta euskarazko murgiltze eredua praktikatzen duen irakaskuntzak garapen esanguratsua ezagutu dute Ipar Euskal Herrian. Hori ikusi da sail horietan izena eman
|
duten
ikasleen kopuruetan eta baita ere irakaskuntza publiko, pribatu kristau eta laiko asoziatiboaren sail kopuruetan. " Errepublikaren eskolaren birfundazioari buruzko 2013ko uztailaren 8ko legeak ahalbidetu du berrestea eskualde hizkuntzek betetzen duten tokia hezkuntza sisteman eta haren ikaskuntza errazteko administrazio publikoek erakutsi duten konpromisoan" (MI, MCC eta MEER 2016:
|
|
|
denboraldiak baieztatzen du aurreko bosturtekoan ikusitako joera, zeren, hiru sareetan (publikoan, pribatu kristauan eta asoziatiboan) gertatu diren ikasgela elebidunen irekiduren etengabeko gorakadari, irakaskuntza elebidunean matrikulatutako ikasle kopuruaren hazkunde nabarmena gehitu behar zaio, zeren, 2005 eta 2010 bitartean," irakaskuntza hori jarraitzen
|
duten
ikasleen kopurua% 41a hazi da eta ikasle guztien% 26a ordezkatzen du, 2004an% 18a irudikatzen zuelarik" (MI, MCC eta MEER 2016: 48).
|
|
|
Ondorengo bosturtekoak hazkunderako joera hori baieztatzen du, zeren" sail elebidunetan ala murgiltze ereduan izena eman
|
duten
ikasleen kopuru orokorra 2004 ziren 5.930etik 9.839ra pasa da 2015", hau da ikasle guztien% 24,5 izatetik% 38,2 izatera igaro da (MI, MCC eta MEER 2016: 48).
|
|
|
10). Horri gehitu behar zaio, eskola publikoan murgiltze eredua jasotzen
|
duten
ikasleen kopurua 512koa dela (Euzet eta Kerlogot 2021: 10).
|
|
|
2 taula: Irakaskuntza elebiduna ala murgiltzezkoa jarraitzen
|
duten
ikasle kopuruen bilakaera bigarren mailan
|
|
2022
|
|
|
Euskarazko irakaskuntza Ipar Euskal Herrian izaten ari den bilakaeraren erakusgarri dira aldaketa horiek, urtez urte euskaraz ikasi nahi
|
duten
ikasleen kopurua emendatzen ari baita pixkanaka. Hala ere, gaur egun oraindik, Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako ikasleen hiru laurdenek ez dute harremanik euskararekin.
|
|
|
Helburu hauek aipatu ditu Kerbiquetek: bretoiera jasotzen
|
duten
ikasleen kopurua emendatzea, Bretainian eskolatuak diren ikasle guziek bretoiera iniziazio bat jasotzea, eta kolegioan ere jarraitu ahal izatea. «Zinezko ikasketa sail elebiduna ezartzea lortu behar dugu.
|
|
2023
|
|
|
Familia tipologia ere aldatu zaigu azken urteotan. Garai batean, gehiago ziren euskara etxetik zekarten ikasleak, baina, urteek aurrera egin ahala, etxeko hizkuntza euskara ez
|
duten
ikasleen kopuruak gora egin du. Beraz, gero eta gehiago dira euskararekin harremana eskolan baizik ez duten ikasleak.
|
|
|
Lanbide Heziketa Dualaren kasuan ere, azken urteetan gora egin du modalitate horren aldeko apustua egiten
|
duten
ikasleen kopuruak, baita enpresenak ere. 2019/ 20 ikasturteko datuen arabera, EAEn 2.639 ikasle eta 1.435 enpresa ari ziren Lanbide Heziketa Dualean parte hartzen, eta aurreko ikasturteko datuekin alderatuta, gora egin zuen eredu horren matrikulazioak (EITB, 2020).
|