|
2002
|
|
|
Aurrekoari eskolaren bidez gazte belaunaldiek erabiltzen
|
duten
hizkuntza eredua gehitu genioke. Izan ere, hizkuntza ereduak euskararen aldaerekin, tokian tokiko aldaerekin, egoera" naturalean" esklusibotasunez edo
|
|
2004
|
|
|
Inguruko erdal eragin soziolinguistikoaren erauntsiak ez dio atsedenik hartzen uzten kimuari: . Izan ere. Fito Rodriguez mintzo zaigu?, jato rrizko hizkuntza euskara duten lagunekin egindako ikerketan zehar argi geratu bada horien elebitasun joerak gazteleranzkoak direla inguruneko presio soziolinguistikoaren eraginez, hori are argiago ikusi da jatorrizko hizkuntza gaztelera duten eta euskara bigarren mailako hizkuntza edo asignatura soil gisa irakasten
|
duten
hizkuntza ereduetan eskolarizatutako ikasleekin egindako ikerketekin alderatu denean. Kasu horietan bi hizkuntzak menperatzea, Administrazioak elebitasunaren alde egindako aukeraren ondorioz helburu gisa planteatzen duena, ez da soilik lortu gabeko xedea, baizik eta bere plangintzaren porrotaren etengabeko oroitzapena?. 476
|
|
2006
|
|
|
• Euskararen ofizialtasuna aitortu eta gauzatzea, egun euskalduntzea bermatzen ez
|
duten
hizkuntza ereduen politikak gainditu eta berriak definitzeko prozesuak irekiz, beharrezkoa den aldaketa baten bidean urrats gisa.
|
|
|
Hizkuntza borobildu eta luzitu nahian, hizkera kixkurtu, korapilatu eta, sarritan, aldrebesten dutenen eredua. Gure inguruko erdarek mendeetan zehar zenbait eginkizunetarako osatu
|
duten
hizkuntza eredu barroko, nahasi eta mordoiloaren bideari jarraitzearen ondorioa izan ohi da.
|
|
2009
|
|
|
1988 urteko udaberrian Nafarroako Gobernuak 159/ 1988 Foru Dekretua onetsi zuen, euskarazko ikasketak hezkuntza ez unibertsitarioan arautzeko helburuarekin. Dekretu horrek gaurdaino iraun
|
duten
hizkuntza ereduak abian jarri zituen; hots, A (Gaztelaniaz, euskara ikasgai bezala), B (euskaraz eta gaztelaniaz), D (Euskaraz, Gaztelania ikasgai gisa), G (gaztelania hutsez) 6.
|
|
2010
|
|
|
alde batetik, euskararen erabilera handitu bada ere (altuna 2007; eusko Jaurlaritza 2008), ez du egin gaitasuna hazi den neurrian, egoeraren konplexutasuna kontuan harturik, harritzekoa ez dena bestalde (ikus baztarrika 2009: 189); bestetik, gazteen hizkuntza jokabidea ere kezkagarria eta interes handikoa da ikerlari askorentzat, batez ere lagunarteko egoeretan egiten duten hizkuntza hautua dela-eta (Mart� nez de luna eta Suberbiola 2008; topagunea eta beste 2009), baita erabiltzen omen
|
duten
hizkuntza eredu eskasa(" kalitate" eskasekoa) dela-eta (esnaola soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Isabel Celaa Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza sailburuak onartu duenez, familiek nahiago dituzte euskara
|
duten
hizkuntza ereduak. Familiek badakite zer nahi duten seme alabentzat eta ez da erraza uste sendo horiek behera botatzea, gaineratu du.
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, EHBEk gogoratu duenez, gizarte baten eraikuntzan hezkuntza da zutabe garrantzitsuena. «Herri baten izaera ezabatzen duen hezkuntzaren, historia manipulatzen duen hezkuntzaren, gure ama hizkuntza ezabatzen
|
duten
hizkuntza ereduen aplikazioaren eta beste hainbat neurriren zergatia horixe bera da», ohartarazi du Gineak.Halakoen aldean «Euskal Herriak alternatibak» dituela diote. «Guk Euskararen Kontseiluak egindako eleaniztasunaren proposamena badugu:
|
|
|
–Gutxitan aztertzen da zer eragin
|
duten
hizkuntz ereduetan beste zenbait politikak, esate baterako, politika ekonomikoak, sozialak, hezkuntzazkoak, eta lurralde plangintzazkoak. Baina ziur aski izugarri eragin handia dute hizkuntz eremuan; agian hizkuntz politikek beraiek baino garrantzi handiagoa dute.
|
|
2016
|
|
|
Orobat, eskolaz kanpoko egoerari begiratu behar zaio. «Eskolatik kanpoko erabilera nolakoa den aztertu litzateke; hau da, jendartean nolako aukerak dituzten euskaraz aritzeko eta jasotzen
|
duten
hizkuntza eredua (inputa) zenbatekoa eta nolakoa den. Argi dago eskola ez dela nahikoa jendarte osoa euskalduntzeko».
|
|
2019
|
|
|
Bada, zuzentasunaren irizpidean oinarrituriko hezkuntza dugulako. Ondorioz, ikasleek ikasten
|
duten
hizkuntza eredua guztiz formala eta zuzena da, eta irakaskuntzan baloratzen diren hizkera motak guztiz, inkomunikatiboak, dira egoera kolokialetan.
|
|
2022
|
|
|
Gogoan hartu beharrekoa da ereduak izan dituen mugak, eredua 1982 urtean sartu eta astiro hedatzen joan baita euskaran murgiltzeko aukera. Aldiz, egun irakasleek irakasten
|
duten
hizkuntza ereduari erreparatuta, 353(% 84,4) ereduan daude, 26(% 6,2) ereduan, 20(% 4,8) A ereduan, 11(% 2,6) G ereduan eta 8(% 1,9) beste ereduetan ari dira. Eta eskolatze ereduari dagokionez, 287(% 68,7) irakasle ari dira eskola publikoan, 67(% 16) itunpeko eskoletan eta 64(% 15,3) Ikastolen Elkartean.
|
|
|
Irakasleek eskolatze urteetan jasotako hizkuntza ereduari begira,% 47,8k (N= 200) eredua jaso zuen,% 8,9k (N= 37) eredua,% 23,2k (N= 97) A eredua,% 18,4k (N= 77) G eredua eta% 1,7k (N= 7) beste eredu batzuk. Ordea, irakasleek egun eskola ematen
|
duten
hizkuntza ereduari dagokionez,% 84,4k (N= 353) ereduan irakasten zuen,% 6,2k (N= 26) ereduan, 4,8k (N= 20) A ereduan,% 2,6k (N= 11) G ereduan eta% 1,9k (N= 8) beste eredu batzuk aitatu zituen. Azpimarratu beharra dago euskarazko ereduak gutxika sartzen joan zirela 1982 ezkero.
|