|
2001
|
|
|
Gazteek ez emantzipatzeko
|
duten
faktore nagusia gurasoen etxeko ordutegi eta ohituren lasaitasun gero eta handiagoa da.
|
|
2003
|
|
|
Nola liteke eskutik heldutajoatea hizkuntza minorizatuaren, euskararen, aldeko aldarrikapena eta Internetenerabilera militantea? Zelan egiten dio aurre mugimendu horrek nazioarteko komunikabideek mugimendua desitxuratzeko erabili izan
|
duten
faktore nagusiari, hots, indarkeriaren arazoei, batez ere kontuan hartuta euskaldunok Europan terrorismoaren estigma garela?
|
|
|
941 pertsonak utzi zuten bizia errepideetan, zoritxarreko despistetako baten erruz. Gidari batek errepideari zor dion arreta alde batera uztea eragiten
|
duten
faktore nagusien artean, nabarmentzekoa da mugikorraren erabilera. Ikerketen arabera, telefonoz hitz egiteak istripu arriskua sei aldiz areagotzen du, eta gidariak erreakzio denbora 0,5 eta 0,8 bitarteko alkohol tasa odolean edukitzearen baliokidea murrizten da.
|
|
2006
|
|
|
Apaiza eskuratzea zailtzen
|
duten
faktore nagusiak gizarte bazterketa eta baliabiderik eza dira
|
|
|
Espainiako haurren pobrezia tasa batez bestekoa baino handiagoa da Errealitate hori bereziki nabarmena da muturreko pobreziaren kasuan, haurrei proportzioan baino askoz gehiago eragiten baitie, eta frogatzen du adingabeak ez direla izan 1990eko hamarkadaren erdialdetik indarrean dagoen hedatze zikloaren onuradun nagusiak. Haurren zaurgarritasun egoera hori sustatzen
|
duten
faktore nagusiek, batez ere, zerikusia dute familiako sostengatzaileen lan egonkortasunaren eta soldaten fluktuazioarekin eta gizarte prestazioen sistemarekin; izan ere, egungo ereduak babes txikiagoa ematen die haurrei gainerako biztanleei baino. Pobrezia eta gabeziak Hamarretik ia batek pobrezia eta gabezia iraunkorra izan ditu aldi berean, eta ehuneko hori nabarmen handitu da familia handietan edo guraso bakarreko familietan bizi diren haurren kasuan.
|
|
2007
|
|
|
Hain zuzen ere, ikaste prozesuaren gakoetako bat pisu horiek doitzea da. Funtzio matematikoak dira neurona sareak arrakasta izan dezan informatikariek landu behar
|
duten
faktore nagusietako bat.
|
|
2008
|
|
|
Hizkuntzaren erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak bi dira: hizkuntza hitz egiteko erraztasuna eta hizkuntza horretako hiztunen harreman sarea.
|
|
|
6 taula. Ekonomian balioa sortzen
|
duten
faktore nagusien bilakaera.
|
|
|
Kanariar Uhartediaren ekialdeko aldea (Tenerife, Kanaria Handia, Lanzarote eta Fuerteventura), hego ekialdeko hiru probintziak eta Albacete probintziak hartzen duen lautada mantxakoaren zatia (azaleraren %6, 88 desertifikazio arrisku handiarekin) (%11, 39). Mantxako sistema agronomikoen jasangarritasuna arriskuan jartzen
|
duten
faktore nagusien artean, akuiferoen gehiegizko ustiapena eta hezeguneen degradazioa nabarmentzen dira. Gaztela eta Leonen, azalera osoaren% 4,15 arrisku handia edo oso handia da.
|
|
2010
|
|
|
Enpresa transnazionalen jokabidearen zergatiak azaldunahi izan dituzten ekarpen teoriko nagusiei toki egin ondoren, atal berezia eskainikodiogu 80ko hamarkadaz geroztik transnazionalen estrategian gertatu den aldaketaorokorrari, zeinak beraien lehia esparru espaziala mundu osora hedatzearen ondoriozmundu mailako eragile global gisa duten izaera areagotu baitu. Gure analisia osatzealdera, ETNen kokapen estrategiak eta horietan eragina izan ohi
|
duten
faktore nagusiak jasoko ditugu. Bukatzeko, ETNek helburuko herrialdean eragin ditzaketen ondorioekonomikoak ere aztertuko ditugu, eskuarki onartzen zaizkien onura nagusiak gogoratzeaz gain, horien benetako norainokoa erlatibizatuko dugu eta berebat gertatu ohidiren bestelako eragin ez horren positiboak nabarmenduko ditugu.
|
|
|
Gehienek erabaki hori hartzen dute beste titulazio bati ekiteko, beste batzuek beste prestakuntza bati jarraitzeko eta batzuk lan merkatura pasatzeko. Desertzio tasa altu horretan eragiten
|
duten
faktore nagusiak ikaslearen profil akademikoarekin, titulazio okerreko aukeraketarekin eta testuinguru aldagai negatiboekin lotuta daude.
|
|
|
Elkarte zientifiko horrek diziplina hori aztertzen du, eta mila bat telefono inkesta egin ditu. Azterlanaren arduradunen arabera, lehen aldiz, lanak eta langabeziak familiarekin eta osasunarekin lotutako kezkak gainditzen dituzte, insomnio iragankorra eragiten
|
duten
faktore nagusiak baitira. Insomnio kronikoak eragindakoak baino ondorio gutxiago ditu, eta, Lehen Mailako Arretako Insomnioaren Praktika Klinikoaren Gidaren arabera, biztanleriaren %10i eragiten dio, eta hipertentsioa, diabetea eta depresioa izateko arriskua areagotzen du, besteak beste.
|
|
2011
|
|
|
Laburpena. diglosia egoera ezaugarritzen
|
duten
faktore nagusiak ez dira euskal herriko hizkuntza egoeran atzematen. euskal herrian bizitzen ari garen hizkuntza egoera ez da diglosia motakoa, beraz. euskal herriko hizkuntza egoera definizio berritua bilatu behar dugu. eginkizun horretan soziolinguistika jakintza alorreko oinarrizko terminologia adostua izatea behar beharrezkoa da. euskara, soziolinguistikaren ikuspegitik, zer hizkuntza mota de... • Hitz gakoak:
|
|
|
Haatik, euskarazko produkzioak eta eskaintzak baditu ezaugarri berezi batzuk. Ezaugarri horietan eragiten
|
duten
faktore nagusien identifikaziorako estreinako hurbilketa egitea da artikulu honetan azaltzen den ikerlanaren asmoa.
|
|
2012
|
|
|
– Zein dira haien gogobetetzean eragina
|
duten
faktore nagusiak?
|
|
|
Unibertsitateko ikasleen kopurua handitu egin zen eta ikasleen mugikortasuna handitu egin zen. Hori izan zen, hain zuzen ere, “plazen eskariari eustea ahalbidetu
|
duten
faktore nagusiak, nahiz eta okupazioa pixka bat jaitsi zen”.
|
|
2013
|
|
|
1 Erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak hauek dira
|
|
|
Erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak hauek dira: elkarrizketetako partaide kopurua, ezagutza, leialtasun maila eta trinkotzemaila.
|
|
|
Hori baliagarria da 35 urteko emakume batentzat eta lau asteko haurdun daudenentzat, EROSKI CONSUMErek duela gutxi egindako ikerketaren arabera hamar konpainia aztertzen baititu. Prezioa zehazten
|
duten
faktore nagusiak emakumearen adina eta bizileku hiria dira. Diferentzia zenbatekoaren% 30 izan daiteke.
|
|
|
Gidatzen ari zarela telefono mugikorra erabiltzen baduzu, istripua izateko arriskua lau aldiz handiagoa da. Hala ere, bolanteko distrakzioak dira, oraindik ere, zirkulazio istripuetan eragiten
|
duten
faktore nagusietako bat. . 2012an Espainian errepideetan izandako 1.010 zirkulazio istripuetatik 517k (%51) arreta galtzea eragin zuten.
|
|
2015
|
|
|
6 Euskararen erabileran eragina
|
duten
faktore nagusiak: 1, 2, 3, 4, 5, 8 eta 10 dira.
|
|
|
Landare arrotzen bizi zikloa laborearenaren antzekoa da; hori dela-eta, labore bat ereiteko datalandare arrotzen komunitateen osaera zehazten
|
duten
faktore nagusietako bat da. Laborearen azaleratze azkar eta aldiberekoak(= homogeneoa) berebiziko garrantzia du finkatzeko eta landare arrotzen gaineko abantaila lehiakorra izan dezan.
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntza soziologiaren eta horren baitako demolinguistikaren perspektibatik zehaztapen argia egin da inoiz Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzatik, V. Inkesta soziolinguistikoaren lanketan jardundako lantalde teknikoaren eskutik seguruenik. Iparraldeko egoeraz ari delarik, adibidez, euskararen erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak euskaldunen dentsitatea harreman sarean, eta euskaraz egiteko erraztasuna direla zehazten da bertan226 Bi faktore horiez gain, badira beste batzuk ere eragina dutenak, hala nola, lehen hizkuntza, gune soziolinguistikoa eta hizkuntzarekiko interesa. Faktore horiek guztiek fluktuazio jakingarriak dituzte jardungune batetik bestera227"
|
|
|
Oro har, herrialde horiek planetan kontsumitzen den energia guztiaren% 75 kontsumitzen dute, eta munduko barne produktu gordinaren% 80 baino gehiago. Alemaniaren arrakasta azaltzen
|
duten
faktore nagusietako bat, dokumentuaren arabera, erakunde germaniarren energia estrategia aplikatzea da: «Energie wende».
|
|
2017
|
|
|
Zentsuak eta erroldak Modernitatean banakoak zenbatzeko, aletzeko eta antolatzeko asmatu ziren. ...inguruneak eragiten diola. inkesta soziolinguistiko batean ingurunetik abiatzen ez bagara, ingurunea behin eta berriro agertuko zaigu atzeko atetik. ezin da ahaztu edo baztertu euskara erabiltzea jokaera soziala dela, inguru sozial jakinetan egiten dena, beste hiztunekin egiten dena, elkarrekintzetako jardunetan egiten dena. hala ere, 2011ko inkestan irakurtzen dugu euskararen erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak harreman sarean dagoen euskaldunen dentsitatea eta euskaraz egiteko erraztasuna direla (beste hauek ere aipatzen ditu: lehen hizkuntza, gune soziolinguistikoa eta hizkuntzarekiko interesa) (V inkesta Soziolinguistikoa, 2013:
|
|
|
adina, sexua, hizkuntza gaitasuna, 1 edo 2 hizkuntza, erraztasun erlatiboa, euskaldun dentsitatea eremu bakoitzean... bukatzeko, neurketa hauetan ateratako emaitza esanguratsuenak aipatuko ditut. lan honetan, azterketa eremua hondarribia denez, eaeko 2016ko datuak hartu ditut kontuan6: ...6k erabiltzen du euskara, horietatik %20, 5ek gaztelania bezainbeste edo gehiago(" erabilera trinkoa" deiturikoa7); erabilera eremu guztietan egin du gora erabilerak (etxean, eremu hurbilean eta eremu formalean), eta bereziki udal eta osasun zerbitzuetan; eta zenbat eta gazteagoak izan, erabilera handiagoa da (orain 25 urte aurkakoa zen). halaber, interesgarria da erabilera baldintzatzen
|
duten
faktore nagusienak zein diren jakitea (2016ko txosten osoaren faltan, datu hauek 2011ko inkesta Soziolinguistikotik atera dira): hizkuntza horretan (euskaraz ala erdaraz) aritzeko erraztasuna, batetik; eta, bestetik, euskaldunen dentsitatea harreman sarean (etxean, lagunartean...). 8
|
|
|
Adituek populazioaren zahartzearen alde azaldu dute igoera hori. Izan ere, adina da iktus arriskua
|
duten
faktore nagusietako bat: adinarekin, ugaltzeko aukerak areagotzen dira.
|
|
|
Helduen tratamendua konplexuagoa izan daiteke, eta zenbait adituren laguntza behar izaten da batzuetan Zerk eragiten du hortzetako arazoak sortzea? Elikadura, ohiturak eta herentzia genetikoa dira ahoaren garapenean eragiten
|
duten
faktore nagusiak. Ortodontzia teknikek, helduen arazo estetikoak zuzentzeaz gain, hortzetako osasun arazoak konpon ditzakete, hala nola baraila patologia hautsiak.
|
|
2018
|
|
|
" Euskararen erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak" aztertu ditu Jon AizBelen Uranga – Hitzaurre gisa puruak zenbakiaren bigarren artikuluan. Euskalgintzan ari garenon artean denok partekatzen dugun kezka da ezagutzaren datuak kontuan izanda aurreikusi genezakeen erabileraren eta erabilera errealaren arteko tartea.
|
|
|
Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak – Jon Aizpurua Espin
|
|
|
Jon Aizpurua Espin – Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak
|
|
|
Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak – Jon Aizpurua Espin
|
|
|
Espin – Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak
|
|
|
Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak – Jon Aizpurua Espin
|
|
|
Jon Aizpurua Espin – Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak
|
|
|
Beraz, esan daiteke euskararen erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak harreman sarea eta erraztasuna direla.
|
|
|
Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak – Jon Aizpurua Espin
|
|
|
Jon Aizpurua Espin – Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak
|
|
|
Euskararen era bilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak – Jon Aizpurua Espin
|
|
|
Espin – Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak
|
|
|
Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak – Jon Aizpurua Espin
|
|
|
Jon Aizpurua Espin – Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak da. Egia da azken urteotan gero eta familia eredu gehiago ditugula, eta horren ondorioz, familiako kideen arteko harreman motak ere ugaldu egin direla.
|
|
|
Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak – Jon Aizpurua Espin
|
|
|
Jon Aizpurua Espin – Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak
|
|
|
Euskaraz erabiltzeko aukerak areagotuz gora egiten du euskararen erabilerak, eta euskara erabiltzeak handitu egiten du euskaraz hitz egiteko erraztasunak. bilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak – Jon Aizpurua Espin
|
|
|
Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak
|
|
|
Jon Aizpurua Espin – Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak
|
|
|
Ondoren, euskararen erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak aztertuko dira, eta faktore horien arabera euskaldunaren ezaugarriak nola aldatu diren azalduko da.
|
|
|
7 Modu askotara sailkatu eta multzokatu dira faktoreak Modu integratu ala isolatuagoan, hiztunaren inguruneari dagozkion faktoreekin batera, hiztunaren beraren motibazioa, hizkuntza ideologia eta gaitasun objektibo zein subjektiboa dira hiztunaren hizkuntza hautua baldintzatuko
|
duten
faktore nagusitako batzuk (Coyos, 2007, 2009; Mart� nez de Luna, 2004). Faktore horiek elkarreraginean artikulatzen dira, noski, eta erabilerak berak ere berrelikatzen ditu aipatu faktoreak.
|
|
2019
|
|
|
Aizpurua J. (2018). Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak. BAT 106 Soziolinguistika Klusterra.
|
|
|
Aipatu ditugun ikerketa hauen emaitzak konparatuta, eta ikerketa gehiagotara jo gabe, erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusi hauek identifika genitzake jada:
|
|
|
Aizpurua Jon (2018): . Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak?. BAT aldizkaria 106 Soziolinguistika Klusterra.
|
|
|
Aizpurua, Jon (2018). . Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak?. BAT 106 Soziolinguistika Klusterra.
|
|
|
Lehenengoa, eGobernua erabiltzen duten pertsonak erabiltzen ez dutenetatik bereizteko gai den sistema. Etabigarrena, eGobernuaren erabilerarekin lotura
|
duten
faktore nagusiak identifikatzea. Testuinguru honetan nabarmentzekoa da erabilera maila altua duten herrialdeetan Internet eta gainerako eZerbitzuen erabilera ohiturek dutelaeragin nabarmena eGobernua erabili edo ez erabiltzeko, eta erabilera maila jaisten doan heinean, bizi baldintzekinzerikusi gehiago duten beste faktore batzuk agertzen direla, hala nola, ikasketa maila, lanbide mota eta abar.
|
|
2021
|
|
|
Aizpurua, Jon (2018). " Euskararen erabilera eta erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusiak", BAT Soziolinguistika aldizkaria 106: 29 http://www.soziolinguistika.org/files/ jon_ aizpurua_ 106.pdf
|
|
2023
|
|
|
24 Aldagai hau ARRUE ikerketak ere kontuan izan du ikasleek egiten duten euskararen erabileran aldagai eraginkorra delako (Martinez de Luna et al. 2013, 23). Era berean, Inkesta Soziolinguistikoak ere beretsi du euskararen erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusienetakoak erraztasuna eta harreman sareak direla (Eusko Jaurlaritza 2023, 11).
|
|
|
Hizkuntzaren erabileran eragiten
|
duten
faktore nagusien artean azpimarratu dituzte hizkuntza erraztasuna eta harreman sarea. Hizkuntza erraztasunaren harira, euskaldunak irabazi diren neurrian, gora egin du erdaraz hitz egiteko erraztasun handiagoa duen euskaldunen kopuruak.
|
|
|
Gaixotasun mentalari buruz mintzatzean, beraz, desorekari buruz hitz egiten da. Desoreka hori baldintzatzen
|
duten
faktore nagusiak lau direla ondoriozta daiteke: faktore geografikoak, biologikoak (geneetan oinarritutakoak), faktore psikologikoak edo nortasunarekin zerikusia dutenak eta eguneroko bizitzako une txarretan edota inguruneko egoera latzean sortzen diren baldintzen inguruko faktoreak, hain zuzen ere.
|
|
|
Osasunaren determinatzaile sozialak gizabanakoen, komunitateen eta, oro har, jurisdikzioen osasunari forma ematen dioten baldintza ekonomiko eta sozialak dira. Pertsonak osasuntsu dauden edo gaixorik dauden adierazten
|
duten
faktore nagusiak dira (osasunaren definizio" mugatua" kontuan hartuta). Halaber, pertsona baten baliabide fisiko, sozial eta pertsonalak zehazten ditu:
|