|
2007
|
|
|
Kausak eta adierazpenak kaotikoak izan arren, pertsona askok lasaitasuna aurkitzen dute elikadura mota aldatuz. Jasotako informazioagatik egiten dute, edo zerbait ondo sentitzen ez
|
duten
elikagaiak daudela ondorioztatu dutelako. Elikagai horiek ezinegona larriagotzen dute eta, are gehiago, migraina dutenek krisiaren hasierarekin lotzen dituzte.
|
|
2008
|
|
|
Ikerketen arabera, akrilamida 3 APtik abiatuta eratzen da, eta ez da tenperatura handiegirik behar horretarako. Hori dela eta, ohikoa da tratamendu termiko bat
|
duten
elikagaietan egotea, hala nola kakaoan edo kafean, eta horiek, prozesatzean, substantzia horren sintesia areagotu dezakete. Granvogl ek eta Schieberlel ek egindako azterlan batek, European Food Research and Technology k berriki argitaratua, 3 APA eta zenbait elikagaitan akrilamidaren edukiaren arteko korrelazioa aztertu du.
|
|
|
Tenperatura hori egin eta ordu gutxira egin behar da. Toxikatzeko arrisku handiagoa
|
duten
elikagaiak daude, eta beste batzuk, berriz, seguruagoak. Produktu egonkorrak eta higienizatuak aukeratzea da egokiena, hala nola gazta onduak egitea freskoen ordez, postre edo esneki industrialak baserritarren aurrean, edo xerra tortillaren aurrean.
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, hobekuntza horiek guztiak gorabehera, ikerketek oraindik ere nahi ez den presentzia erakusten dute, nahiz eta haien maila eta arriskuak ez diren osasunarentzat arriskutsuak dieta orekatua egiten bada. Elikagaiak eta kutsatzaileak Ikerketa horietako bat, URVko adituek egina, Katalunian kontsumo orokorra
|
duten
elikagaiei dagokienez, kutsatzaileak (besteak beste, bifenilo polikloratuak (PCB), difenilo eter polikloratuak (PCDE) edo hidrokarburo aromatiko poliziklikoak (HAP) zenbateraino dauden zehaztean oinarritu da. Ondorio nagusi gisa, ondorio hau atera daiteke azterketatik:
|
|
2013
|
|
|
Zuntz gehien ematen
|
duten
elikagaien artean daude frutak eta barazkiak, irinkarak (ogia, pasta, arroza...), fruitu lehorrak eta lekaleak.
|
|
|
Kaloria hutsak energia asko ematen
|
duten
elikagaiei dagozkie, baina oso elikagai gutxi edo batere ez
|
|
|
Baina, zer esan nahi du? Kontzeptu hori energia asko ematen
|
duten
elikagaiei dagokie, baina oso elikagai gutxi edo batere ez. Adibidez, edari edo elikagai azukretsu batzuk, irinak edo azukre finduak eta alkohola.
|
|
2014
|
|
|
Hala ere, badira oinarrizko batzuk, gehiago behar dutenak edo funtzio espezifikoagoak dituztenak edo funtsezkoak direnak. Azken horrek esan nahi du gure gorputzak berez ezin dituela sortu, eta horregatik, eguneroko dieta osatzen
|
duten
elikagaietan egon behar dute beti. Gure organismoak 40 mantenugai desberdin behar ditu osasuntsu egoteko.
|
|
2016
|
|
|
Elikaduraren munduan, elikadura mito asko izan dira, inolako oinarririk gabe, asetzera arte errepikatzeagatik. Mito eta falazien artean, ospe txarra
|
duten
elikagaiak daude. Oro har, hori gertatzen da, uste delako gaixotasunak eta arazoak sortzen dituztela edo substantzia kaltegarriak dituztela, berez ez direnak.
|
|
2017
|
|
|
Berezko azukrea. Oraindik matrizea kontserbatzen
|
duten
elikagaietan dagoen azukrea da, adibidez, laranja baten edo leka berde baten barruan dagoena. Ez du arazorik osasunarentzat, fruta eta barazkiak jatea oso osasungarria baita.
|
|
2018
|
|
|
Osasungarria ez den dieta batek sei minbizi mota izateko arriskua areagotu dezake. Minbizia izateko arriskua areagotzearekin zuzeneko lotura
|
duten
elikagaiak daude, hala nola prozesatutako haragia (gazitu, ondu, hartzitu, ketu edo beste edozein prozesurekin eraldatu den edozein haragi mota, zaporea hobetzeko eta elikagaia kontserbatzeko). Eta badira gehiegizko pisua eta obesitatea eragiten duten elikagaiak ere (gantz saturatuak eta kaloria askoko elikagaiak), eta horrek 13 minbizi mota desberdin ere areagotzen ditu.
|
|
|
Multzo honetan, elikagai edo botika batzuk jateak eragiten ditu ohikoenak. Haurrengan alergia gehien sortzen
|
duten
elikagaien artean daude arrautza, behi esnea, arraina, krustazeoak eta itsaskiak, fruitu lehorrak eta lekaleak. Talde bakoitzeko elikagai bati edo batzuei eta talde batzuei alergia dakieke.
|
|
2020
|
|
|
Baina prozesatutako janarietan dago benetako arriskua. Mineralaren maila baxua
|
duten
elikagaien artean daude sagarrak, mertxikak, azenarioak, lekak, ogi zuria eta arroz zuria. Kontuz sodioarekin!
|
|
2021
|
|
|
Oro har, giro tenperaturan ordubete baino gehiago egon behar badu, hobe da poltsa isotermikoak erabiltzea. Etxean, lehenik eta behin, hotza behar
|
duten
elikagaiak dagokien lekuan jarri behar ditugu: hozkailuan edo izozkailuan.
|
|
2023
|
|
|
Hala, animalia jatorriko elikagaietako burdina (haragia, gibela, arraina eta arrautza gorringoa) hemo burdina da, eta hobeto xurgatzen da landareek (osoko zerealak edo aberastuak, lekaleak, barazkiak) ematen duten hemo gabeko burdina baino. Elikagaiek bitamina eta proteinak, besteak beste, burdina xurgatzen laguntzen
|
duten
elikagaiak daude. Era berean, elikagai jakin batzuetan burdina xurgatzea eragozten duten substantzia gehiago daude (azido oxalikoa, taninoak, fitatoak…), eta horiek kontuan hartu dira elikadura planifikatzeko orduan.
|
|
|
Normalean, gauean etortzen gara lagunok, parrandan irten aurretik zerbait jatera». Izan ere, urdaila betetzen
|
duten
elikagaiak daude azokan, edaten hasi aurretik jateko aproposak.
|