|
2008
|
|
|
Exogamiak edo hizkuntza desberdinak hitz egiten dituzten senar emazteen indizeak hizkuntza gutxiengoen bizindarrari eragiten dio. Izan ere, guraso horiek, askotan, seme alabekin hitz egiterakoan beren eskualdeko hizkuntza menderatzailea erabiltzeko joera izatean dute, eta hizkuntza hori hautatzen
|
dute
seme alaben ikasketetarako ere (Landry, 2003). Esaterako, ikusi ahal izan zen Ontarioko frantses hiztunak ingelestu izanaren faktore nagusietako bat zela frantseshiztun batez eta ingeles hiztun batez osatutako bikote (exogamia) ugari zeudela zela (Mougeon eta Beniak, 1994).
|
|
2010
|
|
|
11 dekretu berri horrekin, gurasoek haur hezkuntzan bakarrik aukeratu
|
dute
seme alabekin zer hizkuntza erabili, eta irakasgaia guraso gehienek erabaki duten hizkuntzan emango da. Sistema gaizto horren bidez, Steg hezkuntza sindikatuaren ustez, hiriko gurasoen %40ak galiziera aukeratu zuen ikasturte honetarako beren seme alabekin irakaskuntzan erabili beharreko hizkuntza modura; baina" galizieraren" aukera hiriko haur eskolen %10ean baino ez zen" aurrera" irten:
|
|
2011
|
|
|
zeru lurrak ez bezala purgatorioa, adiera erlijioso hertsian, bukatu eta pasa egiten da27 Baita zentzu metaforiko arruntean ere. Purgatorioa bizi izaten
|
dute
seme alabek, azterketak pasa arte: " a zer purgatorio pasatzen ari den!". d) Ez zeharo ona eta ez zeharo txarra. purgatorioak ez ditu zeruaren onurak, baina infernuaren kalteak ere ez.
|
|
2012
|
|
|
Paula Kasares – Euskararen belaunez belauneko jarraipena hizkuntza sozializazioaren paradigmatik arabera. Gurasoek hautatu egiten
|
dute
seme alabei zein hizkuntza transmititu baina aita amek hautu hori, behin —haurra sortzen delarik— ez ezik, gehiagotan ere egin dezakete seme alaben umezaro eta haurtzaroan (Chrisp 2005).
|
|
|
Azken urteotan, hain zuzen ere, haurrei sarriago gaztelaniaz aditzea irakasleen kezka bihurtu da. ego belaunaldiaren jokabidea seme alaben etxeko hizkuntza sozializazioaren aitzinean ego belaunaldia aita ama bihurtu delarik, seme alabekin aritzeko ez ohi du bere lehen hizkuntza hautatu. Gehienek (3 FGko Mirenek, 4 FGko Lolak, 5 FGko Itsasok, 6 FGko Antoniok, 7 FGko Laurak eta 8 FGko Silviak), neurri batean edo bertzean, euskara hautatu
|
dute
seme alabekiko harremanetarako. Seme alabak euskaraz hazi nahi izan dituzte hizkuntza hori adinkideekiko harremanetarako usu erabiltzen ez badute ere.
|
|
|
Gainontzeko eremuetan ez bezala, nahikoa da etxeko kide batek euskaraz ez jakitea, etxeko hizkuntza erdara izan dadin. Hala ere, guraso askok, baita euskaraz hitz egiteko erraztasun handirik ez dutenak ere, euskara erabiltzen
|
dute
seme alabekin, batez ere umeak diren bitartean.
|
|
2015
|
|
|
Horretan lagundu nahi baldin badiete seme alaben hizkuntza ohituren nondik norakoak ulertu behar dira. Gurasoek nahi
|
dute
seme alabek euskara erabiltzeko ohitura izatea (ez da haurren/ gazteen helburua) eta lagundu egin diete. Baina lagundu ahal izateko hizkuntzaohituren oinarrian zer dagoen ulertu behar dute.
|
|
2016
|
|
|
• Gurasoek ere aski bilakaera desberdina ageri
|
dute
seme alabekiko ET jardunean: EAEn eta Nafarroan gora egin du ET jardun horrek, Iparraldean aldiz behera.
|
|
2017
|
|
|
] eta orduan · agian batzuetan · mmm · batzuetan badago jende mota bat (txorrada bat da hau, baina) festak egiten dituena eta mundu guztia elkartzen du · hor barruan · bere lagun guztiak · niri kostatuko litzaidake hori egitea egia esan · bikotearen hizkuntza, ostera, oso adierazle berezia da; izan ere, soilik pertsona bat da, eta, normalean, hizkuntza bakar bat erabiltzeko joera edukitzen dute. horrenbestez, mudei aukera eman diezaieke zentzu askotan. bikotekidea duten gazteen artean, %26k hitz egiten du bere oan Pujolar, Isaac González eta Roger Mart� nez – Gazte katalanen muda linguistikoak ohiko hizkuntza ez den beste batean, eta eremu horretan, lagun artekoan bezalaxe, katalanak ez du egiten aurrera era esanguratsuan (%39). azkenik, umeekiko hizkuntzak ematen digu guztietatik daturik harrigarriena. izan ere, eremu horretan" katalana soilik" %47, 3 da eta %3, 2" katalan gehiago", beraz, erraz gainditzen ditu gainerako adierazleak. interesgarria da adieraztea seme alabena jo daitekeela, seguruenik, hizkuntza hautaketa egiteko harreman mota irekien gisa. azken batean, lehentasunik gabe jaiotzen dira, eta erabakia familia barnean negozia daiteke. hala, elkarrizketaturikoen %17, 6 dira jatorriz gaztelania hiztunak eta seme alabei katalanez hitz egitea erabaki dutenak, eta %4, 9 dira jatorriz elebidunak eta erabaki bera hartu dutenak; hau da, biztanleen %22, 5i eragiten die umeekin muda horrek. halaber, horri gehitu behar zaio %11, 2 hasten direla gaztelaniaz hitz egin ordez bi hizkuntzetan hitz egiten. biztanleriaren heren batek hitz egiten du seme alabekin eurek gurasoekin hitz egiten zutena ez beste hizkuntza bat. egindako elkarrizketen arabera, zera pentsatu behar da: kasu askotan haurrei katalanez hitz egiteko apustua ez da ulertu behar asimilazio prozesu klasiko bat bezala, ezpada elebitasunaren aldeko apustu gisa. gurasoen desioak azal dezake hori; izan ere, gurasoek nahi
|
dute
seme alabak eskolan ongi egokitu daitezen eta haiek bizi izan direnaren moduko testuinguru linguistikoki hibrido batean erosotasunez mugi daitezen. halaber, desioa dute ikaskuntza prozesu aberatsagoa izan dezaten, bat etorriz gaur egun eleaniztasunaren alde dagoen jarrera orokorrarekin:
|
|
|
...isa ikusten duten erabilera faltagatik haien gaitasunak kalte hartzearen beldur diren askok. zenbaitek adierazi dute musika edo antzerkiaren moduko jarduera kulturalen bitartez hasi zirela irlandera erabiltzen. zenbait hiztun berrik etxekoekin erabiltzen dute irlandera, eta hori egitea haien ardura dela uste dute. beste batzuek ez dute irlanderaz egiten etxean eta murgiltze hezkuntzaren esku uzten
|
dute
seme alabei hizkuntza transmititzeko lana.
|
|
|
2.1 Ikerketaren galdera ipar euskal herrian azken hamarkadetan euskararen transmisioaren etena gertatu da, eta etxean euskara jaso duten belaunaldiek ez diete gerora beren seme alabei irakatsi. testuinguru horretan, euskarazko murgiltze eredua zabaltzen ari da eta horrek gure arreta piztu du. gero eta guraso gehiagok egiten
|
dute
seme alabak euskarazko murgiltze ereduan matrikulatzeko hautua, horietako batzuk guraso erdaldunak izaki.
|
|
2021
|
|
|
Pertsona helduek euren iritzia modalizatzen
|
dute
seme alabei erreferentzia eginez gero; ia salbuespenik gabe adierazten dute etorkizunean lan munduan aukera hobeak eskainiko dietela seme alabei euskaraz hitz egiten jakiteak.
|
|
|
Eskolan posiblea da lehen eta bigarren hezkuntza osoan zehar tatareraz ikastea; errusieraz ikasten bada, derrigorrez hartu behar zen tatarera ikasgaia 2018ko legea indarrean sartu aurretik. Gaur egun gurasoek aukeratzen
|
dute
seme alabek ikasiko duten Errusiako hizkuntza, eta Tatarstango
|
|
2022
|
|
|
Gaur egun, oraindik, emakumezkoek parte hartze aktiboagoa dute zaintza lanetan; gizonek baino ia ordu eta erdi gehiago ematen
|
dute
seme alabak zaintzen3 Ondorioz, oro har, emakumezkoek gizonek baino mugikortasun konplexuagoa eta askotarikoagoa dute. Gizonezkoek, orokorrean, etxeko eta soldatapeko lana egiten duten lantokiaren artean joan etorri zuzenak egiten dituzten bitartean, ohikoa da emakumezkoek soldatapeko lanera bidean, haurrak eskolara eraman eta bueltan errekaduak egin, haurrak jaso eta bestelako zaintza lanak egitea.
|
|
|
herri eta hiri guztietan gertatzen da berdin berdin. Haien artean gaztelaniaz ari diren gurasoak hizkuntza aldatzen
|
dute
seme alabekin jardun behar dutenean. Haurrek euren artean hitz egiten dutenean ere euskara dezente entzun da:
|