|
2001
|
|
|
Esnatze horiek desegituratu egiten
|
dute
loa, irregular eta etena bihurtzen da eta gauez lo sakon eta indarberritzailea izatea eragotzi egiten dute.
|
|
2002
|
|
|
Azterketa batek erakusten duenez, hobeto egiten
|
dute
lo negar egiten uzten zaien haurrek
|
|
|
Modu kontrolatuan lo egiten uzten zaien haurrek hobeto atseden hartzen ikasten
|
dute
lo egin bitartean, eta erditze ondoko depresioaren eragina murrizten dute amen artean, British Medical Journal aldizkariak argitaratzen duen azterlan baten arabera. Melbourneko (Australia) Royal Children’s Hospital eko aditu talde batek egindako txostenean, Harriet Hiscock doktorea buru dela, adierazten da amek «negar kontrolatuko teknikak» ikasten badituzte nabarmen murrizten direla lo egiteko haurraren arazoak.
|
|
2003
|
|
|
Pneumologiako Extremadurako espezialistek ondorioztatu
|
dute
loaren apnearen gertaera arinek eragiten dutela gehien trafiko istripuetan, ez baitaude diagnostikatuta, batez ere, sintomak arinagoak direlako edo nekearekin nahasten direlako. Ondorio hori 4.000 gidariri buruz egindako azterketatik atera da, eta gidatzean logura sentitzean medikuarengana joateko beharra nabarmentzen du, eguneroko beste lan batzuk egitean gauza bera gertatzen ez bada ere.
|
|
2004
|
|
|
Zientzialari alemanek frogatu
|
dute
lo egiteak pentsamendu sortzailea estimulatzen duela
|
|
|
Espainiako biztanleen %13k onartzen
|
dute
lo arazoak izaten dituztela, eta fenomeno hori batez ere ikasleen eta profesionalen artean gertatzen da. Horrez gain, egunean Europako gainerako bizilagunek baino 40 minutu gutxiago lo egiten dugu.
|
|
|
Bere estudioan egiaztatu dutenez, mutiko batzuek azken unera arte baliatzen dira lagunei testu mezuak bidaltzeko, baita maindireen azpian eta argia itzalita ere. Txikienek ezin
|
dute
lo egin. Haur batzuek lo egin aurreko minutuak erabiltzen dituzte gurasoek laztanak, mimoak, babesa edo hurbiltasun fisikoa izateko… Beste batzuetan, insomnioa jaiotzatik hartutako ohitura txarrek eragiten dute.
|
|
|
Kornea birmoldatzen
|
dute
lo egiten duten bitartean, eta egunez betaurrekorik ez izateko aukera ematen dute.
|
|
|
zuntz motoreak lo egiteaz arduratzen den produktu anestesiko baten eta mina kontrolatzeko substantzia opiazeo baten nahasketa. Ohiko kopuruek pazientea gerritik behera uzten
|
dute
lo, eta horrek ohatila batean etzanda egotera behartzen du erditu arte, baita ondoren ere. Epidural ibiltarian, funtsean, anestesia kantitatea murrizten da eta opiazeoa pixka bat handitzen da; hala, sentsazio zuntzak bakarrik geratzen dira lo, eta mugimendua kontrolatzen duten motorrak esna egoten dira.
|
|
2005
|
|
|
Hamar pertsonatik bati eragiten dio gaixotasun horrek, eta, normalean, gauez erortzean hanketan nolabaiteko urduritasuna izaten hasten dira. Loa hartzeko ezinbestekoa denez gorputza atsedenean egotea, ezin
|
dute
lorik egin. Ez dute minik edo minik sentitzen; askok ez dute beren gorputz adarretan bakarrik nabaritzen kezka hori.
|
|
|
Hogei medikuntza elkartek baino gehiagok, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) eta Trafiko Zuzendaritza Nagusiak (DGT) ohartarazi
|
dute
loaren apneak gizarte ondorio larriak eragiten dituela, hala nola lan istripuak edo trafiko istripuak. Gainera, gaixotasun horren eraginari buruzko txosten adostu bat sinatu dute.
|
|
2006
|
|
|
Hala erakutsi du Alcántarako (Cáceres) San Pedro Ospitaleko Fernando Masa Jiménez pneumologoaren taldeak, batez beste 46 urteko 400 pertsonatan egindako ikerketaren ondoren. Aditu horren arabera, 30 minututik gorako siesta “iraunkorrak” egiten dituztenek ez
|
dute
lo egin beharrik, aztertutako pazienteek batez beste 7,4 ordu lo egin zutela adierazi baitzuten, eta hori nahikoa da atseden normal baterako. Arratsaldeko atsedenaldi luze horiek goiko arnasbidearen buxadura gertaeren sufrimenduaren ondorio dira.
|
|
|
Haurrekin egindako beste ikerketa batek (Erresuma Batua) agerian uzten du 3 urtetik behar baino gutxiago lo egiten zutenek 7 baino gehiago izateko aukera zutela (baita gurasoen gehiegizko pisua edo telebista ikusten pasatzen zuten denbora zuzendu ondoren ere). Zergatik egiten
|
dute
lo pertsona lodiek gutxiago. Kausa edo ondorioa da?
|
|
|
Zenbait ikerketak agerian utzi
|
dute
loaren eta apetituaren erregulazioan funtsezko neurotransmisorea dagoela
|
|
2007
|
|
|
Maskarak arnasbidearen gainean etengabeko presio positiboa duenez, irekita mantentzen du eta apneak agertzea eragozten du. Espainiako Pneumologia eta Kirurgia Torazikoaren Elkartearen datuen arabera, 150.000 espainiar inguruk erabiltzen
|
dute
lo egiteko sudurreko maskara. Kopuru hori hirukoiztu egin da azken hamarkadan.
|
|
|
Lo egin aurreko orduetan alkoholik eta lasaigarririk ez hartzea ere neurri erraza eta eraginkorra da. Espainian, bost eta zazpi milioi pertsonak jasaten
|
dute
loaren eragozpena, nahiz eta gaur egun biztanleriaren %5 eta %9 artean diagnostikatuta eta tratatuta dauden. Arnas Aparatuko Patologiaren Espainiako Elkartearen (SEPAR) babespean, 2006 urtea loaren apnearen urtea izan zen, patologia hori biztanleria orokorrari ezagutarazteko eta osasun arloan duen ezagutza hobetzeko.
|
|
|
Nola ikertzen da lo esnaldi zikloa eulietan? Nola egiten
|
dute
lo euliek. Deitu edo ez lo egin, kontua da euliek jarduera aldiak eta jarduerarik eza txandakatzen dituztela.
|
|
|
Ondorio horretara iritsi da loaren apnean adituak diren nazioarteko talde bat, gaixotasun hori arazo kardiobaskularrak izateko arrisku handiagoa izan dezaketenentzat. Adituen kalkuluen arabera, gutxi gorabehera sei milioi espainiarrek izaten
|
dute
loaren apnea; herenak, berriz, larriki. Hala ere, kasu gutxitan iristen da diagnostikora eta tratamendu egokia ezartzen da.
|
|
2008
|
|
|
Sufrimenduaren ‘psikiatrizazioa’ Gaixoen sufrimendu arrazoiak askotarikoak dira. Batzuek ez
|
dute
lo egiten hilaren bukaerara iristen ez direlako, beste batzuek auzoarekin edo nagusiarekin borroka egiten dute, edo ‘mobbing’ (laneko jazarpena) edo ‘burnout’ (erreta egotearen sindromea) biktima dira. «Zenbat aldiz kexatzen da bihotzaz, eta, egia esan, daukana lanean konpondu gabeko arazoa da», esan du Rodríguezek.
|
|
2010
|
|
|
Lo egiteari utz ez diezaioten, errutina bati jarraitu behar zaio egunero: logale direla sumatu orduko (ipurterre samar dabiltzala ikusten dugunean, edo behin eta berriz begiak igurzten edo aho zabalka hasten direnean), ohera eraman behar ditugu, eta eurek ere ohartu behar
|
dute
lotara doazela, eta euren kabuz hartu behar dute lo.
|
|
|
Lo egiteari utz ez diezaioten, errutina bati jarraitu behar zaio egunero: logale direla sumatu orduko (ipurterre samar dabiltzala ikusten dugunean, edo behin eta berriz begiak igurzten edo aho zabalka hasten direnean), ohera eraman behar ditugu, eta eurek ere ohartu behar dute lotara doazela, eta euren kabuz hartu behar
|
dute
lo.
|
|
|
Bikote asko behartuta daude udan sexu gehiago praktikatzera. Oporretako lehen gauetik elkarrekin egon behar dutela uste dute, baina nahiago
|
dute
lo egin, bidaiaz nekatuta daudelako edo film bat telebistan ikusi nahi dutelako. Era berean, bidaia zenbat eta urrunago, exotikoago eta garestiago izan, orduan eta itxaropen handiagoa dute bertan.
|
|
|
Eguneko ondoriorik handiena logura da, hainbat gradutan. Espainian, bost eta zortzi milioi lagunek izaten
|
dute
loaren apnea, baina %5 eta %9 artean bakarrik diagnostikatu dira. “Apnearen susmoa izanez gero, kontuz ibili behar da.
|
|
|
Beste sintoma fisiko oso arrunt batzuk dardarak, buruko edo urdaileko minak eta gorakoak dira. Hori dela eta, ez dira banandu nahi, gurasoekin egin behar
|
dute
lo beti, edo amesgaiztoak izaten dituzte askotan, eta amesgaiztoak izaten dituzte gurasoengandik bereizteko, edo gurasoei zerbait txarra gertatzen zaie. Nahaste hori ohikoagoa da nesketan, eta bederatzi urte inguruan garatzen da, baina ez da arraroa nerabezaroan.
|
|
2011
|
|
|
Aldi berean, urdailaren edukiera handitzean, berehala saltatzen dute gauez; beraz, bitxia da bi hilabeteren buruan 6 ordu jarraian lo ez egitea. Hiru hilabeteren buruan, normalean, 7 edo 8 orduren buruan egiten
|
dute
lo, eta gutxi dira goizeko lehen orduan 10 edo 12 ordura iristen direnak, atsedenaldi labur horrekin bakarrik. Egunez esna egoten dira, nahiz eta bizpahiru siesta luze egiten dituzten.
|
|
|
Horregatik, kontuan hartu behar da: Lehen hiruhilekoan, batez beste, 15:00etatik 18:00etara egiten
|
dute
lo haurrek. Lo denbora murriztu egiten da asteak igaro ahala:
|
|
2012
|
|
|
‘Sleep’ aldizkarian argitaratu berri dute. Efektu horiek bat egiten
|
dute
lo faltarekin zerikusia duten efektu ezagunekin: portaera arazoak, bizi kalitate txarragoa edo depresioa, besteak beste.
|
|
|
Agurtu eta gelatik atera beti haurra esna dagoen bitartean, bere kabuz loa har dezan. 4 Gurasoek irmo jokatu behar
|
dute
Lo egiteko ohitura berriek haurra gurasoen ohera gauez joatea eragiten duten arrazoietako batzuei erantzun diezaiekete. Hala ere, errutina oso errotuta badago, litekeena da berriro errepikatzea, modu orokorrean edo noizean behin.
|
|
|
Arazo horren arrazoiak askotarikoak izan daitezke, baina horietako bat dieta da. Egun osoan kontsumitzen diren elikagaiek eta horiek hartzeko baldintzek zuzeneko eragina
|
dute
lo egiteko unean. Loaren kalitatea dietarekin lotuta dago.
|
|
|
Bananak, esnea, haragia, arrain urdina edo fruitu lehorrak dira aminoazido hori gehien duten elikagaiak. Xurgapen moteleko karbohidratoek ere eragina
|
dute
loan. Triptofano gehiago jartzen da, eta intsulina gehiago jariatzen da, batez ere ogia, patatak, arroza eta zerealak.
|
|
|
Horrela, pertsona bakoitzak opor perfektuak aurkitu ahal izango ditu. Hotel batzuk nudistak dira, beste batzuk musika mota jakin bat eta festa gustuko dituen jendearentzat dira, eta ostatu batzuetan 55 urtetik gorakoek baino ezin
|
dute
lo egin. 3 Prezioak Espezializazioa eta dibertsifikazioa, egun batzuk haurrengandik, lana egiten duten gurasoengandik eta haurren jardueretatik urrun pasatzeko aukerak prezio bat du.
|
|
|
Bi eta hiru hilabeteko haurtxoak ahoz behera jartzea, egunean minutu batzuetan, txikiek muskulu batzuk indartzea lor dezakete. «Oso erraza da, baina gaur haur guztiek ahoz gora egiten
|
dute
lo, eta ez dituzte lepoko eta bizkarreko muskuluak indartzen. Horrek atzeratu egiten du gateoa», dio Yanguasek.
|
|
|
Baina haur batzuk gauez zortzi ordu jarraian lo egiteko gai dira, adin hori baino lehen. Zergatik egiten
|
dute
lo haur batzuek beste batzuek baino gehiago gauez. Bularra emateak, gurasoei lo gehiago egiten laguntzen diena, eta baita haurraren jarduera fisikoa ere, eragina du haurraren loaren kalitatean.
|
|
|
Hala ere, espezialista horrek bere azterketan dioenez, hiru hilabeteko haurren %70ek gutxienez bost ordu jarraian lo egiten dute gauez; ehuneko hori %80ra igotzen da sei hilabetera, eta %90era urtebetera iristen denean. Zergatik egiten
|
dute
lo haur batzuek beste batzuek baino gehiago gauez. Haurtxo batek hiru edo lau orduko zikloetan lo egiten du, eta aldi bakoitza esnaldi batekin txandakatzen da.
|
|
|
Haurtxo batek hiru edo lau orduko zikloetan lo egiten du, eta aldi bakoitza esnaldi batekin txandakatzen da. Jaioberriek, oro har, egunean 16:00etatik 17:00etara egiten
|
dute
lo. Atsedenaldi bat, lanaldi osoan, hiru edo lau orduko loaldiko zikloetan, eta, txandaka, zaintza aldiekin.
|
|
|
Hala deskribatzen ditu galgoak Beatriz Marlascak, BaasGalgoko lehendakariak. Zakur horiek egunean 16 orduz egiten
|
dute
lo, eta ez dute aparteko ariketa fisikorik behar abiadura lasterkariak izateagatik (50 kilometro orduko). “Akats” bakarra da kumeekin eta katuekin bizi ez badira, haien arteko harremana ez dela erraza.
|
|
2013
|
|
|
Gainera, haur horiek beti erne egoten dira, ia ez
|
dute
lorik egiten (20 minutu jarraian, gehien jota) eta soinurik txikienarekin esnatzen dira.
|
|
|
Horregatik, bizitza katu batekin partekatzea, bere nortasun bakar eta partikularraren berri izatea. 5 Katua gaueko ehiztaria da Katua animalia independentea, garbia, lurraldekoa eta ehiztari krautarra da. Felidoen ordutegiak krepuskularrak dira, eguzkia erortzen denean aktiboagoak dira eta egunez gehiago egiten
|
dute
lo. Hala ere, katu bat bizi den giza familiaren ohituretara egokitzen da, eta are gehiago kontuan hartzen bada etxean ez duela gauez ehizatu behar jateko.
|
|
|
Katuak egunean 12 orduz lo egin dezakete, baita gehiago ere, baina denbora horretan une askotan lo hartzen du eta adi egoten da inguruan gertatzen denarekin. Katuek beren bizi ohituren eta egiten duten jarduera fisikoaren arabera egiten
|
dute
lo. Beraz, aspertzen diren felinoek egunez lo gehiago egiten dute, baina horrek ez du esan nahi beste animalia batzuek baino dormioi gehiago, hala nola zakurrek. 6 Katua, garbiketa izugarri gustatzen zaion animalia Katuak garbitzearen ospea errealitateari zor zaio:
|
|
|
Horrelako txiki batekin bizitzea nahiko zaila izan daiteke, «negarrez ari dira eta ez dute amarengandik urrun egon behar», gehitu du San Martinek. Gainera, erne daude beti, ia ez
|
dute
lo egiten (20 minutu jarraian, gehienez) eta zaratarik txikienak esnatzen ditu. Adituaren esanean, «eguneroko edozein ataza zaila da egoera horietan».
|
|
2015
|
|
|
Katuek amets egiten dute, hankaz gora! Katuek ordu asko lortzeaz gain, oso sakon egiten
|
dute
lo. Felidoen gaitasun hori oso bizia da, baina, hala ere, ez du harrituko maskota horietako batekin bizitza partekatu duen inor.
|
|
|
Eguna hasi bezain laster amaitzea. Hamar minutuko luzatze leunak, batez ere gainkarga handiagoa nabaritzen ez den muskuluetan, erlaxatzen eta adiskidetzen laguntzen
|
dute
loa baino lehen.
|
|
2016
|
|
|
Haurtxoak sukarra duenean kolorez aldatzen den koltxoia Irudia: fajno kg Lehen hilabeteetan, haurrek denbora luzean pasatzen
|
dute
lo. Urtebete bete arte, egun bakoitzeko 12 eta 18 ordu bitartean hartzen dute lo.
|
|
|
fajno kg Lehen hilabeteetan, haurrek denbora luzean pasatzen dute lo. Urtebete bete arte, egun bakoitzeko 12 eta 18 ordu bitartean hartzen
|
dute
lo. Gurasoek, batez ere lehen inguruek, sarritan kezkatzen dira haurraren ongizateaz, ondo dagoen jakiteaz, arazorik ez edukitzeaz eta abar. atsedenaldi horretan.
|
|
|
txakurrek kalitatezko atseden hartzeko lekuak behar dituzte. Animaliak bere gizon emakumeen ohean lo egiten duen arren – kan batekin bizi direnen% 60k egiten
|
dute
lo, lau hankako lagunak bere ohe bat eduki behar du edo, are hobeto, etxean. Aukera asko daude:
|
|
2017
|
|
|
Nola egin behar
|
dute
lo jaioberriek?
|
|
|
Felinoei asko gustatzen zaie lo egitea; jarduera lasaia da, eta 16 ordu ematen dituzte egunero. Logelak dira, eta txakurrek baino denbora gehiago ematen
|
dute
lo egiten. «Etxeko katu batek 14 eta 16 ordu artean ematen ditu lo, egun osoan.
|
|
2018
|
|
|
Behar adina lo egitea Lo beharrak aldatu egiten dira bizitzan zehar, jarduera fisikoaren mailaren eta eguneroko beste ohitura batzuen arabera. Hala ere, zenbait ikerketak erakutsi
|
dute
lo beharrak gutxitu egiten direla adinean aurrera egin ahala, eta, nolanahi ere, 18 eta 65 urte bitartean, 7 eta 9 ordu arteko lo tartea gomendatzen dute. National Sleep Foundation GKE estatubatuarrak ere ezartzen du adin horietan lo orduak ez direla 6 baino gutxiago izan behar, ezta 11 baino gehiago ere.
|
|
2019
|
|
|
Bestela esanda: ez
|
dute
lo egiteko meske ibili beharrik. Irudia:
|
|
|
Haur askorentzat lo egitea denbora galtzea da, beharrak ukatu edo asmatzen dira eta deitu egiten dizu, ez egin lo, egiten baduzu ohitura txarrak erakusten ari zara. Haur batzuek hitz egiten dute, negar egiten dute edo zarata egiten
|
dute
lo daudenean. Ez esnatu, ez sartu zure gelan.
|
|
2020
|
|
|
6 Gusturako eta entzumenerako estimulua Musika oso tresna baliotsua da haurren garapenerako. Musika entzuten duten haurrak lasaiagoak dira, negar gutxiago egiten dute eta hobeto egiten
|
dute
lo, zientzialarien arabera. Gainera, musikak hizketaren garapena bultzatzen du:
|
|
2022
|
|
|
Are gehiago, “nekatuago daudenez, murriztu egiten da ariketa fisikoa, eta handitu egiten da sedentarismoa egunez”, dio. Eta nola egiten
|
dute
lo gure gazteek. Espainiako Pediatria Elkartearen (AEP) arabera, nerabeek egunean 8 eta 10 ordu artean lo egin behar dute.
|
|
|
Alderantziz. Pertsona askok mina dute bizitzan zehar, eta beste batzuek sufritu egiten
|
dute
loaren gorabeherak nekea, baina fibromialgiaren ezaugarria da sintoma horiek guztiak pertsona berean gertatzen direla, halako moldez non asko mugatzen baitute eguneroko bizitza. Atzerapenik dago diagnostikoan?
|
|
2023
|
|
|
Honela dio inkestak: «Nola egiten
|
dute
lo espainiarrek? «, Sociedad Española de Sueño (SES) eta Philipsek aurkeztua eta martxoan egina.
|
|
|
Adiskidetze insomnioa denean, hau da, loa hasteko arazoak daudenean —haur batek 20 minutu baino lehen amore eman luke eta heldu batek 30 minutu baino lehen—, ekintza azkarreko melatonina gomendatzen da. Zenbait azterlanen arabera, gehigarri horiek 7 minutu inguru laburtzen
|
dute
lo egiteko behar den denbora, baina argi utzi behar da azterketa horiek ezin izan dutela frogatu lehenago Morfeo besarkatzeak lotan ematen den denborari eragiten dion. Mantentze lanetarako insomnio kasuetan, hau da, lo egiteko zailtasuna gauaren erdian agertzen denean, edo insomnio mistoa —adiskidetzearen eta mantentze lanen nahasketa bat—, eta goiz esnatzen denean, hobe da luzaroan askatzeko melatonina hartzea.
|
|
|
Jarrera horretan atseden hartzen dutenean, behin baino gehiagotan hartzen dute egunean zehar eta oso denbora laburrean. Jirafek egunean bizpahiru orduz egiten
|
dute
lo, 10 bat minutuko tarte laburretan. Hala ere, ale batzuk fresko egon daitezke letxuga gisa, egunean ordu erdi lo eginda.
|
|
|
Behiak kasu bitxia dira. Zutik lo egin badezakete ere, askotan ikusi duzun bezala, oso denbora laburretan baino ez
|
dute
lo egiten. Animalia horiek etzan egin behar dute atseden hartzeko.
|
|
|
Goiz jaiki: batez beste, lanaldi zatituko ikasleek baino 42 minutu gutxiago egiten
|
dute
lo egunean. Okerrago jaten dute:
|
|
|
f534 Loaren nahasteak Kafeinak urduritasuna eragin dezake edo gure adin txikikoen lo orduak murriztu. Gehiegikeria horiek eragina
|
dute
loaren iraupenean eta kalitatean, haur eta nerabeek behar adina lo egin ez dezaten. Eta horrek zer esan nahi du?
|