|
2008
|
|
|
Hori dela-eta, hizkuntza operatibo eta funtzionalei soilik dagokie hizkuntza beharra adieraztea, bai rol horri eutsi nahi dioten hizkuntzei, bai beste ezeren aurretik rol hori lortu nahi dutenei. Funtzional izateari utzi dion hizkuntza beste hizkuntza batez ordezkatuko da, eta hiztunek onartuko
|
dute
hizkuntza horren balio instrumentalarengatik. Atxikitze tazitua soilik instrumentaltasunari erreparatuz aztertuta ere —atxikitzea nahita edo behartuta izan; instrumentaltasuna, berriz, batzuetan halabeharrezkoa eta ezinbestekoa izango da, noski—, ez litzateke aztertu gabe utzi behar atxikitze hori gizartean zergatik eta nola gertatu den (Boyer 2007:
|
|
2009
|
|
|
Motibazio desberdinak al dituzte hizkuntza bat edo beste ikasteko orduan? Euskarari garrantzi handiagoa ematen dioten ereduetan ikasi duten pertsonek besteek baino gehiago sentitzen al
|
dute
hizkuntza hori nortasun zeinu gisa. Gai horiek guztiak ulertzeko, esparru zabalago batean kokatuko dugu jarraian gure aztergaia.
|
|
|
Euskara ikasteko motibazio argudioen artean, instrumentalak nagusitzen dira eta, batez ere, lan munduarekin lotura dutenak. Hala ere," D" eta" B" ereduko ikasleek integrazioa aipatu
|
dute
hizkuntza hori ikasteko arrazoi gisa." D" eta" B" ereduetako ikasleek nortasun elementu gisa ulertzen dute euskara; ez hainbeste, ordea," A" eredukoek.
|
|
|
Euskara ikasteko motibazio argudioen artean, instrumentalak nagusitzen dira eta, batez ere, lan munduarekin lotura dutenak. Hala ere," D" eta" B" ereduko ikasleek integrazioa aipatu
|
dute
hizkuntza hori ikasteko arrazoi gisa." D" eta" B" ereduetako ikasleek nortasun elementu gisa ulertzen dute euskara; ez hainbeste, ordea," A" eredukoek.
|
|
|
Eskolak garrantzi handia du ezagutzaren garapenean; horrez gain, erakunde horrek eragin handia du ikasleek garatu behar duten hizkuntza jokabidean ere. Hori guztia hala izanik ere, familiak eta gizarteko beste hainbat sektorek ere izugarrizko ardura
|
dute
hizkuntza horrek galdutako eremuak berreskuratzeko orduan.
|
|
2012
|
|
|
Hirugarrena hizkuntza gaitasunaren faktorea da. Nabaria denez, hizkuntza bat ezagutzen ez duten pertsonek ezin
|
dute
hizkuntza hori erabili. Hori dela eta, kalean hizkuntza batean gerta litezkeen elkarrizketak bertan dabilen jendearen hizkuntza gaitasunak ere mugatzen ditu.
|
|
2015
|
|
|
euskara aberatsa baldin badute, eredu egokiak jaso badituzte eta bizipen eta erreferente asko baldin badituzte, beraien ohiko eta ez ohiko harremanetan euskararen aldeko hautua egin dezaten oinarria egokia da. Aldiz, ez badute aberastasun handirik, eredu egokirik ez badute jaso, eta bizipen eta erreferente gutxi baldin badituzte, zailagoa izango da euskararekiko jarrera aktiboak izatea, eta testuinguruan gaztelaniak/ frantsesak indar handia badu erraz joko
|
dute
hizkuntza horretara.
|
|
2017
|
|
|
(Lezoko nerabeak, 16 urtekoak) lehenengo arrazoia, beraz, prestigioarekin lotuta dago: guay izatearekin. ulertu daiteke gaztelaniaren bidez mutilek estatus berezia lortuko luketela eta horregatik gaztelaniaz egiten
|
dute
hizkuntza horrek ematen dien balore sinbolikoa handitzeko nahian. Mutilak botere estatus batetik abiatzen direnez, gaztelania erabiltzeak ez die ekartzen arazo handirik. lezo eta pasai donibaneko nerabeek maiz jasotzen dute euskara erabiltzeko agindua, baina, mutila izateak mutilei ematen dien posiziotik errazagoa dute agindu horri aurre egitea, batez ere, haurrei eta transmisioari oso lotuta dagoen agindua dela konturatzen direlako. neskak, ordea, beste posizio batean daude, eta gainera, etengabe ikusi dugun bezala euskararen transmisioaren ardura emakumeengan ardaztua jarraitzen duenez, euskaraz egitearen agindua propioago sentitzen dutela pentsatu daiteke. bigarren arrazoia, aisialdiko praktiken lotuta dator, batez ere, kirol praktikekin.
|
|
|
horrez gain, taulak honako informazio osagarria eskaintzen du: euskaraz aritzen direnen artean, gehien aritzen direnak denboraren %90, 7 aritzen dira euskaraz, eta gutxien aritzen direnak, berriz, %1, 1 eskas, hau da, ia ezer ez. hortaz, erdaraz gutxien egiten dutenek %10 inguruko erabilera egiten
|
dute
hizkuntza horretan, eta gehien aritzen direnek ia %99.
|
|
2019
|
|
|
— Elkartasun falta: zenbait hizkuntza gutxitutako komunitateek ez
|
dute
hizkuntza horren forma bakar bat. era berean, sarritan gertatzen da halako hizkuntzek ez izatea estandarizatutako kode idatzia edota hizkuntza arautzen duen erakunderik.
|
|
2022
|
|
|
Errealitate linguistikoak askotarikoak dira; batzuek arbasoen hizkuntza erabiltzen dute maiz, beste batzuek eremu batzuetara mugatzen
|
dute
hizkuntza hori; eta beste leku batzuetan, berriz, hiztunak urriak dira edo biziberritze prozesuetan daude.
|
|
|
Quebeceko lurraldean 50 hizkuntza komunitate daude, 11 herri autoktono ezberdinetatik datozenak (10 Lehen Nazioak dira eta 1 inuita) 8 Euren errealitate linguistikoak askotarikoak dira; batzuek arbasoen hizkuntza erabiltzen dute maiz, beste batzuek eremu batzuetara mugatzen
|
dute
hizkuntza hori; eta beste leku batzuetan, berriz, hiztunak urriak dira, edo biziberritze prozesu batean sartuta daude (Wiscutie Crépeau et al. 2021). Horiek guztiek Kanadako hizkuntza kolonizatzaileren bat hartu behar izan zuten, izan frantsesa edo ingelesa.
|