|
2001
|
|
|
estrategia kognitiboen ustezko erabilera hori irakurleak duen gaitasun linguistikoarenaraberakoa izango da. Inferentzia estrategiak, esaterako, abian jarriko ditu, baldineta, lexikoaren gutxieneko ezagutza edukita, hitzak automatikoki ezagutzen baditu.Honela, bada, hiztegi murritza eta joskeraren ezagutza eskasa duten irakurleekezingo
|
dute
hitz ezezagunen esanahia atera, nahiz estrategia horietan trebatuak izan2.
|
|
2002
|
|
|
Ez
|
dute
hitz egiten (23)
|
|
|
Esaldi horretan, egileak euskal historiografia berriztatu nahi zuela azpimarratu behar da. Berriztapena lortzeko, oinarrizko abiapuntua sorburu historikoak kritika zorrotzez aztertu beharra zegoen, eta, iturrien irakurketa berriak eginez, historiaberriztatua sortuko zen; dokumentuek berez ez
|
dute
hitzik egiten, baina, bestalde, historiarik ezin daiteke burutu erudizio enpirikorik gabe. Horregatik, Etxegarai ezzen mugatu positibismo dokumentalistara edo sorburuen kritikaren teknikara.Frantziako Augustin Thierry izan zuen eredu, eta, beraz, ikerketa eginez, artistarenjitea ere erakutsi behar zela aldarrikatu zuen.
|
|
2004
|
|
|
Sofistek engainua biiatzcn
|
dute
hitzarekin eta aberasteko idaztcn dute; ez diote inori onurarikekartzen ezertan (Xenofonte, Cinegetico, XIII, 8).
|
|
2007
|
|
|
Horri begira, azken ohartxobat: gehienetan unibertsaltasuna aldarrikatzen dutenek zentzu horizontaleanerabiltzen
|
dute
hitza. Oso bitxia da nola herri kulturaren aparrez jositako irudialortzen duten mestizaje osoa izanen den izaera beraren azpian.
|
|
2008
|
|
|
Pertsona horiek eragotzirik dute sistema semantikorako sarrera; zuzenean pasatzen dira lexiko fonologikotik lexiko ortografikora. Ulertu gabe idazten
|
dute
hitza.
|
|
|
Mugimenduzko afasia eferenteak eragiten du mugimendu agrafia eferentea. Hitz egiteko mekanismo zinestesikoak kaltetuta daudenez, hitza idazten hastean, hura ahoskatzen saiatzen dira, baina mugimendu arazoak dituzte eta ezin
|
dute
hitza esan. Barneko artikulazio sistema kaltetua dagoenean, zaila da ongi idaztea.
|
|
|
Hala ere, grafismoen bilduma txikia denean, aldatu egiten dute lerroan duten posizioa. Esanahi ezberdina hartzen
|
dute
hitzek, grafismoen posizioen konbinazioaren arabera. Aurrerapen handia egiten du haurrak, lerroan grafismoek dituzten posizioak trukatu eta esanahi ezberdinak adieraz ditzaketela ikusten dutenean.
|
|
|
Eskuin hemisferioa kaltetuta duenak arazoak izaten ditu irudizko hizkuntza ulertzeko. Baina, Vellutino ren iritziz (1979), dislexikoen arazoa ez da orientazioarazoa; izan ere, orientazioa eta segida zuzenak izan arren, gaizki izendatzen
|
dute
hitza. Beraz, hitzen izenak biltegiratzean eta berreskuratzean gertatzen dira arazoak, eta ez ikusitakoa prozesatzean edo espazioa prozesatzean.
|
|
|
– Irakurtzen hasi baino lehen, haurrek hobeto bakartzen
|
dute
hitz laburren lehen kontsonantea, hitz luzeena baino.
|
|
|
Bigarren hipotesiaren arabera, aldiz, 4 urteko haurrek hitzaren zati bat erabiltzen
|
dute
hitza ezagutzeko.
|
|
|
Euskarazko galdetegiko eskalaren barne tinkotasuna kalkulatzeko, Hitz zerrenda azpiataleko kategoria semantiko bakoitza item bat balitz bezala hartu da, MacArthur Bates testaren jatorrizko bertsioan jarraitutako prozedura erabiliz (Fenson eta beste, 1993). Modu horretara Lehen KGNZ osatzen duten 19 kategoria semantikoek 0,95eko alpha koefizientea eman
|
dute
hitzen ulermenari dagokionez, eta 0,93koa hitzen ekoizpenari dagokionez. Oso fidagarritasun handia, beraz.
|
|
|
Taula horretan, adinaren arabera, hitz ekoizpen kopuruen tarte bakoitzean sartzen diren haurren ehunekoak ageri dira. Ikus daitekeenez, 8 hilabeteko haur gehienek (ia% 90ek) ez
|
dute
hitz bat bera ere ekoizten, 11 hilabeteko haurren erdiek hitzen bat ekoizten dute, baina 15 hilabeteko haurren artean hitzak ekoizten ez dituztenen ehunekoa% 10era murriztu da.
|
|
2009
|
|
|
Ikusmen menderakuntzaren jokaera= Hitz egiten ari denean begiratzea/ Entzuten aridenean begiratzea. Pertsona menderatzaileek berdintsuki begiratzen dute ari direnean eta entzuten ari direnean, baina mendeko pertsonek entzuten aridirenean gehiago begiratzen
|
dute
hitz egitean baino (Ellyson, Dovidio, Corson etaVinicur, 1980; Exline, Ellyson eta Long, 1975). Dovidio eta Ellyson en (1985) arabera, gizartean botere gehiago dutenek ikusmenezko menderakuntza gehiagoerakusten dute besteek baino.
|
|
2010
|
|
|
Errekonbentzioa edo salbuespen prozesalak alegatzen badira, haren erantzunerako izapidetzea zabalduko da, eta alderdiek epaileak edo auzitegiak beharrezko deritzon guztietan hartuko
|
dute
hitza. (LPLren 85.3 art.) 245.
|
|
2011
|
|
|
Komikiekin erlazionatzen dute argumentua, eta animazioa den aldetik, zilegi ikusten
|
dute
hitz egiteko gai diren animaliak agertzea edo lehoi baten eta tximino baten arteko harremana kontatzea. Formazioa jaso duten Batxilergoko ikasleak gai izan dira ezagutzen dituzten produktu kultural desberdinak erlazionatzeko.
|
|
|
Egindako basakeriez eta ekintza gaiztoez emoziorik gabe, damurik sentitu gabe hitz egin dezake. Erruduntasuna agertzen badu ere, bere ekintzek ez
|
dute
hitzez esandakoa berresten. Bere biktimak erruduntzat hartzen dituelako gerta daiteke erruduntasun gabezia hori.
|
|
|
Herabe eta beren baitan bilduak ageri dira, baina, oro har, ikusezin bihurtzen dira. Beren buruaz ez
|
dute
hitz egiten, ez baitute besteen arreta-gune izan nahi. Gehiegizko sentikortasuna agertzen dute besteen kritikaren eta isekaren aurrean.
|
|
2015
|
|
|
Behin esanahi bektoreak esku artean (2.1 ataleko bektore adierazpenak edota 2.2 ataleko PPB ak), bihitzen arteko antzekotasuna bektore horien arteko kosinuarekin neur daiteke; zenbat eta angelu txikiagoaizan, orduan eta antz gehiago izango
|
dute
hitzek. Bestela esanda, eragiketaren emaitza zenbat eta 1etikhurbilago egon, orduan eta antzekotasun semantiko handiagoa.
|
|
|
Azken urteotan sare neuronalak hitzen semantikarekin lan egiteko tresna baliagarria bilakatu dira. Garuneko neuronen eredu biologikoa jarraitzen dute, eta egun garatutako guztiek bi ezaugarri partekatzendituzte; alde batetik, corpus ez etiketatuetatik erauzten
|
dute
hitzen esanahia, eta, bestetik, semantikamodu distribuzionalean kudeatzen dute. Bada, sare neuronalek Hipotesi Distribuzionala (Harris, 1954) jarraitzen dute, eta azken horrek zera dio:
|
|
2017
|
|
|
Ideologikoki horrela izan bada, garapen eredu materialaren ikuspegitik, berriz, ekoizpen arlo eta norabidearen definizioa eliteen esku geratu da batik bat. Herritarrek eta gizarte taldeek, lobby enpresarial indartsuenek salbu?, ez
|
dute
hitzik izan euskal lurralde garapenari buruzko erabaki handi hauek hartzeko unean. Ezin da ukatu azken hamarkadotan Autonomi Erkidegoko euskal erakundeek izan duten ekimena industriari eta berrikuntzari dagozkien arloetan, baina herritarren eta gizarte eragile askoren hitza, plazaratu denean, ia beti garapen eta moderninazazio prozesu horren adiera zehatzen kontrako erresistentzia gisa adierazi da, eta, onartu beharra dago, batzuetan garapenaren norabidea baldintzatzeko, eta, zuzentzeko?, gai izan dela.
|