|
2000
|
|
|
Askotan ordea, horixe izaten da egiten den guztia eta hori ez da nahikoa. Azkenaldi honetan, «bataiatuta» dauden inguruneek, izugarrizko sona hartu
|
dute
hedabide, turismo gida, nahiz administrazioko publizitatean. Ez da nahikoa ingurune naturalak legez babestea, benetako kontserbazioa, kudeaketarekin hasten baita.
|
|
|
Ahalegin horietan, batetik zein bestetik garrantzi handia
|
dute
hedabideek, etahorixe da liburu honek erakutsi nahiko lukeena. Eragina zenbatekoa den neurtzea zailaden arren, ezin dugu ukatu nortasunen eraikuntzan eta birsorkuntzan hedabideen lanaoso kontuan hartzekoa denik.
|
|
|
Konstatazio honek honako galdera dakarkiguburura: laguntzen ote
|
dute
hedabide probintzial hauek, gure, eremu bat eraikitzen, ezespainola ez frantsesa ez den eremua, beren edukietan errealitate hurbilena eta ez hainbeste estatu mailakoa islatzen dutela kontuan hartuta?
|
|
|
Zer isla du partiketa administratibo horrek masa hedabideetan? Zer nolako nazio edo lurraldea marrazten
|
dute
hedabideek beren orrialdeetan?
|
|
|
10 Borondate integratzailea sustatu behar
|
dute
hedabideek. Iruditeria komuneanjarri behar da arreta, Euskal Herri barruko interkulturalismoa eta eleaniztasunabultzatuko duen iruditeria integratzailean.
|
|
|
Herri bati, nazio bati, lur eremu bati kartografia bat edo beste bat aitortzean, nolalurralde horretan bertan eta horren ingurukoetan hala urrunekoetan, iruditeriakolektibo bat edo bestea sortzen laguntzen
|
dute
hedabideek, zeren ikusitako mapak// mapek kolektibitateek unibertso publikoan duten/ duketen leku eta toki aitortua ezartzen baitute, eta mapa horiek sozializatzen baitute giza talde bakoitzaren lur eremuarenjabegoen nondik norakoak.
|
|
|
Albiste iturri hau, tamalez, nahiko bazterturik dago hainbat irratitan. Beste irratiek ematen dituzten albisteak jasotzea, konpetentziak zer dioen jakitea, irratilari profesional guztien gogoan izan litzatekeen arren, erredaktore askok ukatu egiten
|
dute
hedabide lehiakideak informazio iturri izan daitezkeenik. Hala ere, argi dago irratilaria ezin dela gertakari guztien gainean informaturik egon, beti egongo baita zerbait itzuriko zaiona.
|
|
2001
|
|
|
Nafarroan ezarritako energia eolikoa hondamendi ekologiko handia sortzen ari da. Gainera, energia honen enpresa ekoizleek komeni zaien bezala agertzen
|
dute
hedabideetan energia eolikoaren ekoizpena. Hots, ahanzten dute aipatzea ekologiari eta paisaiari egiten zaien kalte larria.
|
|
|
Zenbaterainoko botere erreala
|
dute
hedabideek gure gizartean?
|
|
|
Euskal gatazkaren eremuan, oso leku garrantzitsua betetzen
|
dute
hedabideek. Hau dugu gatazkaren eragile guztiak bat datozen irizpide bakarrenetako bat.
|
|
|
Baina, edozein aztertzailek ikusi eta ondoko orrietan erakutsiko dugun bezala, hedabideak gatazka politikoaren parte eraginkorra dira dagoeneko, polarizazio eta enfrentamenduaren alde jokatu dute eta gehiegitan egin diote uko datxekion funtzio bati, eztabaida demokratikoa aberasteari alegia. Areago, bazter utzi
|
dute
hedabideei sistema politikoaren eta gizartearen arteko bitartekari funtzioa egokitzen dion ideia tradizionala. Izan ere, euskal gatazkak argiro eraku  tsi du liskar politiko sozialen tratamenduan harantzago jo duen kazetaritza mota.
|
|
|
2 Beste iritzi batzuek anatema bihurtu
|
dute
hedabideek gatazkari ematen dioten tratamendua, hedabide" espainolistak" Estatuaren eta Euskadiren aurka hitzarturiko konspirazio baten atala bailiran. Egia da horien artean informazio politikaren gaineko akordio batzuk zehaztu direla, baita hedabideek aginte politikoaren aginduak ere onartu dituztela, eta egia da, orobat, hedabideen jardueraren azterketak manipulazio paradigma baten presentzia salatzen duela; baina ezin ulertuko genuke hedabideen jarduera konspirazio ikuspegi soil honetatik, hedabideak Estatu aparatuaren propaganda bitarteko huts bailiran, Estatuak bere gogara kontrolatu eta erabiltzen dituen bitartekoak bailiran.
|
|
|
Hipercorren aurkako atentatuaren kazetaritza tratamenduari buruz eginiko ikerketan, Antoni Batistak (1997: 128), bitartean, hamar egunkaritan argitaraturiko 960 albiste aztertu zituen eta zazpi epigrafetan banatu, gaien arabera; inpaktu" esankor" gisa kodetu zituen epigrafeetan datuak, modu koalitatibo batez(" hermeneutiko" dio berak). Autorearen konklusio nagusiaren arabera, gatazkaren eraginpean jokatu
|
dute
hedabideek, alderdi baten alde. Hona hemen emaitza:
|
|
|
Albiste politikoen korpusean barneratu eta gero, berriak edo datuak eskaintzen dituztenak erdira ere ez direla iristen ikusten dugu (%45, 2), eta haien %64, 8 politikariek jakinarazitako iritziak dira. Baina, inprimatu edo emititurikoa albiste bihurtu eta gero, berrien eta datuen maila berbera dute eta berek ere maila berean osatzen
|
dute
hedabideek errealitatearen gainean eskaintzen duten aurkezpen sinbolikoa.
|
|
|
Ez, jakina; argi eta garbi frogatu dugu kontrakoa testu honetako beste pasarte ba  tzuetan. Baina gizartean diharduten beste instantzia batzuek modulatu eta matizatu egiten
|
dute
hedabideen eragina 19 Gainera, ezin dugu hedabideek iritzi publikoan duten eragina aztertu, soil soilik hedabideek berek iritzi publikoaz eskaintzen diguten argazkitik abiatzen bagara. Lehenago edo geroago azalduko dira argazki horrek jendearen egiazko iritziarekin dituen kontradikzioak.
|
|
|
Kontestu honen barnean edo harekin loturik, interpretazio logikoagoa eta, aldi berean, interesgarriagoa
|
dute
hedabideen jarrerak eta eraginak, 1998ko irailetik aurrera. Kultura Mintegi anglosaxoniarren eremuan formulatu zen sendotze selektiboaren teoriaren eskutik bidera daiteke interpretazio hau 21.
|
|
|
–Hedabideak ez dira gizarte presiotik kanpo bizi, ez dira iragaztezinak; hedabideek gizarte aldaketen presioa jasotzen dute eta, horrexegatik, borroka politikoak azaltzen diren guneak dira berak ere; gizarteak demokrazia espazio gehiago sortuko dituen neurrian hautatu
|
dute
hedabideek marjinazioaren eta gizarteratzearen artean.
|
|
2002
|
|
|
Allende Etcharten esanetan, hasieran emisora aske moduan hasi zen emititzen, sektore ezkertiar eta euskaltzaleak bultzatuta. 1986an izandako banaketaren ondorioz, sektore batek Mendililia Irratia sortu zuen, eta, «ikastola berrik, AEKk, CGT sindikatuak eta beste hainbat borroka eramaten duten taldeek Xiberoko Botza
|
dute
hedabide garrantzitsuena»15.
|
|
|
gizarte harreman garatuagoak sortzen lagundu izan du, etengabe. Denboraren joanean, nola besteekiko harremanak bideratzen hala norberaren buruarekikoak zehazten lagundu izan
|
dute
hedabideek.
|
|
|
Dakizunez, gehienbat, hedabideak era desberdineko eliteen eskuetan daude; disidentzia, oro har, hedabideetatik kanporatua izan da eta eliteek euren nahierara kontrolatzen
|
dute
hedabideen jarduna. Gauzak horrela, albistea bera da elitearen propagandaren oinarria; albistea, neutral moduan aurkezten dena, sarritan, helburu propagandistikokoa da.
|
|
|
Publizitateak bere interesen arabera (interes ekonomikoak, politikoak...) hautatzen ditu subentzionatuko (interbenituko) dituen hedabideak. Publizitate etxeek, de facto, autoritate ekonomiko garrantzitsua
|
dute
hedabideetan.
|
|
|
Behin, eredu merkantilistaren arabera ekoitzia izan delako; eta beste behin, kontsumitzen den horrek askotariko errealitateak suplantatzen edo ordezkatzen dituelako. Beren jardun uniformizatzailean, mundu erreala errealitate bakarra balitz bezala hartzen
|
dute
hedabideek; produkzio masiboaren exijentzia da hori. Oro har, medioek kultura eredu bakar bateko begiak darabiltzate gertakariak interpretzerakoan eta munduari berari gertakaria kontsumogai moduan itzultzerakoan.
|
|
|
geurea ontzat hartua versus besteena dudazkoa; eta besteena exotikoa den heinean da onargarria, bestela onartezina baita. Desberdintasuna jostagarria den bitartean onartzen da; bestela, arbuiagarria da eta horrelakoa dela erakusten
|
dute
hedabideek sarritan.
|
|
|
Botere gutxien dutenek, herritar arruntek, emakumeek, zaharrek, umeek, Hirugarren Munduak, disidenteek? eta hedabideetara sarbide erregular antolatua ez duten guztiek, rol pasiboagoa eta menperatuagoa jokatzen
|
dute
hedabideen jarduera informatiboan eta ideologizatzailean. Faktua ari gara deskribatzen, badakizu.
|
|
|
Hedabideek ez dihardute bakarrik jendeak jakin beharrekoaz; horrez gain, jendeak jakin beharrekoa zelan ulertu behar den argitzen
|
dute
hedabideek. Kontsentsu publikoa garatzen laguntzen duten heinean, hegemonia ideologikoaren zutabeak eraikitzen dituzte hedabideek.
|
|
|
Legeen sozializazioak, hezkuntza sozialistak, informazioaren bitartezko motibazioek eta herri mobilizazioek leku garrantzitsua eduki behar
|
dute
hedabideen mezuetan.
|
|
|
Kazetarien Jubileoaren atarian publiko egindako dokumentuan, Eliza Katolikoak bere ardura plazaratu zuen mezuen uniformitate gero eta handiagoaz kezkaturik. Ekonomia globalizatuaren eskakizunek bere egin
|
dute
hedabideen jarduna, eta horrek kezka sortu du baita Vatikanon bertan ere, beste hainbat eta hainbat lekutan legez.
|
|
|
dela norberaren ohorea, dela kalte ekonomikoa, dela familiaren izena... Justizia tribunalek maiz aztertu
|
dute
hedabideren batean argia ikusitako berriaren egiazkotasuna.
|
|
|
Pertsonaia publikoek edo nabarmentasun publikoa bilatzen duten pertsonaiek berez onartzen
|
dute
hedabideen jomugan egotea eta euren ekintzak eta pentsamenduak kritiken eta iritzien arriskupean egotea; jardunbide publikoa dutelako, hain zuzen ere.
|
|
|
Hedabideek mundua eratzen eta konformatzen laguntzen dute, gure elkarrizketetarako erreferente bilakatzen dira. Albisteak kontatzeaz gain, egitate eta gertakizun guztien artean albiste zein diren erabakitzen dutenez?, munduan garrantzitsua zer den eta zer ez den esaten
|
dute
hedabideek. Errepikapenaren ondorioz, jendeak ikasi egiten du handia zer den eta txikia zer, eta, gero, horren arabera funtzionatzen du bere bizitza arruntean; beraz, informatzeaz gain, hedabideek gure buruak eratu eta konformatzen dituzte eta gure pentsatzeko erak eta moduak sortzen dituzte; munduaz informatzeaz gain, hedabideek mundua bera eratzen dute.
|
|
|
Hedabideek egitate eta gertaeren ikuspuntu bat ematen dute. Egitate edo gertaeren ukigarri eta begi bistakoa den hori modu desberdinean ikusten
|
dute
hedabide desberdinek. Errealitate hori horrelakoxea da hedabide horren fededunentzat; fede hori miresten ez dutenentzat errealitate hori existitu ere ez da egiten.
|
|
|
Ohitura modernoetan, eragin zuzena
|
dute
hedabideek, harreman sozialek, pertsonalitate jakinen proiekzioek, eta taldekideek euren buruez eta gainerakoez dituzten ideiek eta usteek.
|
|
|
Testuinguru horretan, erantzuna ondokoa da: soberakin kontrolatzailea
|
dute
hedabideek, batez ere.
|
|
|
Soberakin mediatiko errepresibo horrek eredu sozialak ezartzen ditu giza gustuen mailan, instituzioen baliagarritasunean, familiaren monogamiatasunean, lanaren banaketa hierarkikoan, bizitza pribatuaren ildo nagusietan... Baina, horrez gain, errealitate jakinetan eta ekoizpen eredu materialetan oinarritutako errealitate sozial berezia eraikitzen
|
dute
hedabideek gure artean: hedabideen soberakin signifikatzailea, adierazlea eta adierazkorra?
|
|
|
Merton (1948) eta Lazarsfeld (1948) autoreek aurreratu zutenez, euren zereginen artean, protagonistei status soziala aitortzea
|
dute
hedabideek; ematea ere, inoiz. Gizarteak, bere statu quoari eusteko, pertsona eta instituzio erakargarriak behar ditu.
|
|
|
Historiaren joan etorrian, erregeek eta jauntxoek kontrolatu dituzte hedabide gehienak. Gobernuek hurbiletik kontrolatu ohi
|
dute
hedabide guztien garapena.
|
|
2003
|
|
|
Asiar aparteko pneumoniaz edota populazioaren parte ñimiño batean bakarrik eragiten duten bestelako gaixotasunez xehekapen osoko informazioa zabaldu
|
dute
hedabideek.
|
|
2006
|
|
|
Hala, hedabideek obligazioa dute produktu jakin batzuen gainean dauden debeku edo muga arauak ezagutzeko. Telebistaren kasuan, 25/ 1994 Legean (ekainaren 7ko 22/ 1999 Legean aldatua) debekaturiko publizitateaz eta legearen aurkakoaz esaten dena ezagutu behar
|
dute
hedabideek. Beraz, hedabidea erantzulea denean, PLOren 13 artikuluak dioenez, hedapen kontratuan ezin da klausularik egon hedabidea eginiko hedapenaren erantzukizunetik libratzen duenik.
|
|
2007
|
|
|
Asteburuetan, adibidez, ez dago izen hori daraman telesaiorik ere! Zuenean ulertu
|
dute
hedabideen rola eta pentsamendu bakarra sortzeko duten garrantzia.
|
|
|
Azken judizioko ganbera bataiatu
|
dute
hedabideek.
|
|
|
Prentsa bulegoen jardunaren aurrean, aldiz, nola jokatzen
|
dute
hedabideek. Prentsabulegoek, esan bezala, kazetariaren lana erraztu, informazioa era didaktikoan egituratu eta iturriak hurbilarazi dituzte baina baita informazioa baldintzatu ere.
|
|
|
Biztanleen %77k adierazi du ezin duela beti neurri bera erabili, eta emakumeen kasuan, %82k. Gainera, erabiltzaileen ia erdiek uste dute azken urteetan neurri txikiagoak hartu dituztela, eta %82k uste
|
dute
hedabideetan pertsona argalaren irudia saltzen dela osasunaren sinonimo gisa. Datu horiek Nafarroako Osasun eta Kontsumo Ministerioak eta neurrietako informazioa homogeneizatzeko eta irudi osasungarria sustatzeko modako enpresaburu eta sortzaileek atzo sinatutako hitzarmena sinatu duen Espainiako Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Konfederazioak (CECU) ezagutzera eman zituen.
|
|
|
Txinako adituek eta Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) ohartarazi zutenez, “segurtasun sentsazio faltsua” sortu
|
dute
hedabideetan hegazti gripea gutxiago agertzeak eta zenbait herrialdetan kasuak gutxitzeak. Gaur egun ere “pandemia arriskua dago oraindik” esan dute.
|
|
|
Komunikazio politikoaren eremuan egin diren azken ikerketek, berriz (McLeod et al. 1996; Shah, McLeod eta Yoon 2001; Shah, Cho, Eveland eta Kwak 2005), demostratu egin
|
dute
hedabide berrien erabilerak pertsona desberdinen arteko eztabaida politikoa eragin dezakeela eta hori guztia erabakigarri gerta daitekeela hiritarron parte hartze politikoa suspertzeko orduan. Horixe erakutsi dute Shah, Cho, Eveland eta Kwak ikerlariek egindako azterketan (2005).
|
|
2008
|
|
|
Bide horretan asmatzeko, euskarari eta euskaldunari begiratu behar diete euskarazko hedabideek, bai eta euren buruari ere, euskarazko gainerako hedabideei ere. Beregaintasun osoan funtzionatu behar
|
dute
hedabideek esparru horretan; zentratu egin behar du sektoreak bere ingurune naturalean. Sektorearentzako indarra eta blindajeak hortik etorriko dira gehien bat.
|
|
|
Sektorearentzako indarra eta blindajeak hortik etorriko dira gehien bat. Konpetentziak konpetentzia, kala berean egin behar
|
dute
hedabide denek arrantza.
|
|
|
3 Hedabideen eta euren produktuen indar zentripetua ekoizten eta kudeatzen lagunduko duen eztabaidaeta diseinu erreminta bizi bat sortu eta eskuragarri eduki behar
|
dute
hedabide euskaldunek aurrera egiteko, sendotzen joateko, euskal hiztun komunitateari gero eta zerbitzu interesgarriago eta hobeagoa eskaintzeko.
|
|
|
Giza talde nahiz gizarte baten barruko harreman etengabearen baitan, ezin banatuzko binomioa osatzen
|
dute
hedabideek eta hizkuntzek, kazeta batek eta kazetariaren jardun idatzi jakinak, telebista batek eta haren emanaldi ezagunak, zinemako filmak eta haren ikusleak.
|
|
|
• Lehenengo, aztertutako datuek berresten
|
dute
hedabideek garrantzi handia dutela. Horretaz ez dugu asko hitz egin gaurkoan.
|
|
|
Bestalde, hamarretik lauk uste du promozioa bertsua dela idazle guztientzat, eta hori uste dutenen erdiek zehaztu
|
dute
hedabideak direla, batik bat, idazleen arteko bereizketak egiten dituztenak:
|
|
|
Aresti iragarri
|
dute
hedabideek Ministerio horrek 0?
|
|
|
Washingtongo elitearen parte ez bazara, ez duzula esperientziarik esango
|
dute
hedabideetan, aldarrikatu du Palinek. Izan ere, orain Alaskako gobernadorea bada ere, aurretik Wasilliako (7.000 bizilagun baino ez dituen herri bat) alkate izan zen.
|
|
|
Irrati programazioaren kontzeptua hedabide honen testuinguru historiko ezberdinetara era malguan egokitu den terminoa da. Teknologiaren ezarpenak ekarri dituen berrikuntzek berebiziko garrantzia izan
|
dute
hedabide ikusezinaren garapenean eta, ondorioz, hein handi batean, irrati programazioaren birmoldaketan. Ukaezina da teknologiak irratiaren iragana baldintzatu duela eta etorkizunean ere eragingo duela.
|
|
|
Funtsezkoa da telebistan, irratian edo egunkarian eguraldiaren iragarpenari erreparatzea; antizikloia edo borraska datorren... Ideia orokor bat ematen
|
dute
hedabideek, eta informazio orokor horrek nahikoa behar luke inguruko mendiren batera joan nahi duenarentzat.
|
|
|
Gainera, datorren urtean 9.567 euro banatuko dizkiete hedabideei, aurrekontuen zirriborroa aurrera ateraz gero. Egoera hau ez da serioa, gure lan baldintzak, iraunkortasuna eta eskaintzen dugun zerbitzua ezin dugu baldintza duinetan eman, salatu
|
dute
hedabideetako ordezkariek.
|
|
2009
|
|
|
Bileraren ostean, Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako bozeramaileak eta Carlos Aguirre Ekonomia sailburuak agerraldia egin
|
dute
hedabideen aurrean. Aguirreren arabera, lan bilera izan da, polítika gaiak jorratu gabe.
|
|
|
agenda, egitarauak, zinemaagendak, autobus eta trenen ordutegiak, guardiako farmazien ordutegiak, intereseko telefonoen zenbakiak, eguraldiaren iragarpenak, zorion agurren informazioa, denbora pasak eta salerosketa eta trukeen atalak, besteak beste. Guztiek kokapenbera izaten
|
dute
hedabideetan eta herritarrak erabili egiten du baliagarria zaion etaeskertzen duen informazio hori. Gainera, hedabideak eskaintzen dituen zerbitzuatal batzuk osatzeko, herritarren parte hartze zuzena behar da, esaterako salerosketa eta trukeen atalerako.
|
|
|
Prentsa idatzia kontsumitzen ez duen jendearengana hurbiltzeko aukera da sarea eta hori ondo dakite gazteenek. Izan ere, ez
|
dute
hedabide tradizionaletan asko sinesten eta Internet dute informazioa lortzeko biderik gertukoena, doan eta eskura.
|
|
|
Beraz, ahalmenez, aukera zabaltasunagatik, Interneteko agerkari digitalek dute erabatekonagusigoa. Mugagabeko ahalmena dute estatistikak eskaini edo aztertzeko; link, grafiko edo taula kopuruan, kasu, ez
|
dute
hedabide tradizionaletan parerik.
|
|
|
Sektorea arautzeko gutxieneko baldintza horiek sektoreko protagonisten artean negoziatu, adostu eta finkatu lirateke. Ez da lan erraza, traumatikoa ere suerta daiteke zenbaitetan, baina epe luzerako estrategia bateraturik diseinatu ezean, zaila izango
|
dute
hedabide batzuek bizi irautea.
|
|
|
Noizean behin, egitura piramidaleko enpresen bidez egindako iruzur masiboen berri ematen
|
dute
hedabideek. Beren dirua segurutzat jotzen zuten eta interes handiak eskaintzen zizkieten negozio batean inbertitu zuten milaka pertsonak beren kapitala galdu dute, eta parte hartzera gonbidatu zituenak lortutakoen antzeko irabaziak lortzea espero zuten ezagunak, familiakoak edo lagunak ekarri dituzte.
|
|
|
Besteari eman eta dedikatzeko mezua oraindik ere emakumeak gizartean duen paper garrantzitsua da, haurtzarotik hartua. Nola izan edo izan ona jakiteko ereduak inspiratzen dizkieten lanbideez arduratzen dira haurrak Jarduera bat edo bestea aukeratzerakoan ere zuzeneko eragina
|
dute
hedabideek. Sozializazio lanak zerikusi handia du haurren ehuneko handi batek kirolari izan nahi duelako, eta neskato askok, berriz, abeslari edo aktore lanetan jartzen dute arreta.
|
|
|
Presoen jarrera aldaketa funtsezkoa eta erabakigarria izan zen. Hain zuzen ere, hainbat euskal preso armak uztearen alde agertu direla zabaldu
|
dute
hedabide batzuk, eta ustezko albiste horren inguruan egin zuen hausnarketa Zabaletak. Hori dela eta, presoen jarrera errespetuz eta arretaz behatzeko esan zuen.
|
|
|
Ramon Etxezarreta hizkuntza politikarako arduraduna izango dela zabaldu
|
dute
hedabide batzuek
|
|
|
Sare sozialek bere lekua izango al
|
dute
hedabide tradizionalen edizio digitaletan?
|
|
|
Nola eragiten
|
dute
hedabideek talde nortasunaren eraikuntzan. Galdera horri erantzuna eman nahian abiatu zuen atzo Josu Amezaga soziologian doktoreak EHUko udako ikastaroen barruan eman zuen hitzaldia.
|
|
|
Adibidez, zorioneko krisi ekonomikoa: modu askotara landu
|
dute
hedabideetan. Baina, gehienetan krisia fenomeno natural gisa saldu digute, zerutik jaitsi balitz bezala.
|
|
|
Diru premiak eraman du ostera ere Leonard Cohen (Montreal, Kanada, 1934) agertokietara. Behin eta berriro eman
|
dute
hedabideek gertatutakoaren berri: duela hamabost urte, zuzenekoak albo batera uztea erabaki zuen Cohenek, baina Kelley Lynch haren kolaboratzaileak egindako iruzurragatik edo Cohenek berak negozioetarako duen sen eskasagatik, horretan ez baitago adostasunik, zahartzaroa gozatzeko aurrezturik zituen bost milioi dolar falta dituela ikusi du abeslari kanadarrak, eta, hori dela-eta, agertokietara itzultzera behartuta ikusi du bere burua.
|
|
|
Euskal musikak presentzia gutxi dauka. Halere, aitortu
|
dute
hedabidearen arabera aldakorra dela leku hori. Alta, nabarmendu dute hedabide publikoen jokaera, euskal musikari toki gutxiegi ematen diotelakoan.
|
|
|
Halere, aitortu dute hedabidearen arabera aldakorra dela leku hori. Alta, nabarmendu
|
dute
hedabide publikoen jokaera, euskal musikari toki gutxiegi ematen diotelakoan. EITBk konpromisoa dauka euskal gizartearekin, eta hasieratik ez du bete, inguruko berriek oso leku gutxi izan dute eta.
|
|
|
Saioetara joan ezinik, baina txapelketaren zurrumurruari adi. Izan ere, norbere zilborrari begira dagoenak kontrakoa pentsa dezakeen arren, txapelketa jarraitzeko aukera ematen
|
dute
hedabideek, ohikoek eta berriek. Jarri egin behar, hori bai.
|
|
|
Alde batetik, 2010eko diru laguntzen deialdia ahalik eta azkarren argitaratzea, aurten gertatu dena berriz ez gertatzeko. Bestetik, ezinbestekotzat jo
|
dute
hedabideek akordioen erdiespena. Azken bileretan Euskarabideak adierazi dizkigun legezko oztopoak baino, jar dezala behingoz mahai gainean lege zein ekonomia aldetik zein bide jorratuko dituen zehazki hedabideen egoera egonkortzeko.
|
|
|
Bere postutik gauza asko egin daitezkeela esan du Xabier Azanzak, porrota gorabehera, bertan geratzen dela azaltzeko, eta orain du aukera hala dela erakusteko. Azanzak agindutakoa betetzea nahi
|
dute
hedabideek. Gainera, egungo egoera berriz bideratzen laguntzeko prest agertu dira.
|
|
|
Izan ere, Euskararen Legeak urtekoa da euskarazko hedabideak sustatu eta babesteko beharra aipatzen du. Hala, ezinbestekotzat jo
|
dute
hedabideen ordezkariek legeak dioena betetzea, euskara, euskal kultura, zein nafar euskaldunoi zor diguten errespetua erakusteko.
|
|
|
Bestalde, Espainiako segurtasun indarrek ere Rubalcabaren aurka jo dute, mezu hori zabaltzea ez dutelako egoki ikusten. Gainera, Poliziaren Sindikatu Bateratuak eta Espainiako Bizkartzainen Elkarteak salatu
|
dute
hedabideen bidez jakin dutela albiste hori.
|
|
2010
|
|
|
Turkiaren mendeko Kurdistanen, kurduera hutsez argitaratzen den kazeta bakarreko zuzendaria da Uyansiz, alegia, Azadiya Welat deritzon egunkarikoa. Jazarpen latza nozitzen
|
dute
hedabide hartako kazetariek; Uyansizen aurreko bi zuzendariak espetxean daude, argitaratutako artikuluetan PKK talde armatuaren alde egin izana egotzita.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak aurten diru sailari eutsi badio ere, esana du 2011n ez diola eutsiko eta jaitsiera izango dela, eta horrela jaso du Eusko Legebiltzarrean aurkeztu dituen aurrekontuetan. Foru aldundiek 2010ean diru gutxiago jarri
|
dute
hedabideentzat, eta datorren urtean aurten baino gehiago ez dutela jarriko esan dute, gutxiago ez bada. Eta horrexek kezkatzen gaitu, berez ezinean ari direnei gutxituko baitzaizkie baliabideak, eta, hedabideek duten egoera ekonomikoa kontuan hartuta, hori oso latza da.
|
|
|
Gainerako helburuak zerrendatzerakoan ez datoz bat etorkinak eta bertakoak. Bertakoentzat bigarren helburu inportanteena da euskara frantsesa bezainbeste ikastea, eta aldiz, etorkinek bigarren postuan jarri
|
dute
hedabideak ulertzeko helburua. Laburbilduz, badirudi etorkinak komunikazio gaitasun gutxiagorekin konformatzen direla eta bertakoek gaitasun handiagoa lortu nahi dutela.
|
|
|
Iritsitakoan prentsaurrekoa emango
|
dute
hedabideen aurrean, adierazi du GKEk, baina ez du zehaztu noiz eta non izango den agerraldia. David Segarra kazetaria ere aske utzi dute eta aipatu hiri turkiarrean dago, baina ez dakigu noiz itzuliko ote den Espainiara, gaineratu dute.
|
|
|
Iritsitakoan prentsaurrekoa emango
|
dute
hedabideen aurrean, adierazi du GKEk, baina ez du zehaztu noiz eta non izango den agerraldia. David Segarra kazetaria ere aske utzi dute eta aipatu hiri turkiarrean dago, baina ez dakigu noiz itzuliko ote den Espainiara, gaineratu dute.
|
|
|
Gobernuak hitza eman zuen emango zigula informazioa, eta ez du hitza bete. Lan bikaina egin
|
dute
hedabideek; haiengatik izan ez balitz, ziur gaude ez genuela izango datu guztien berri. Informazio batzuk ezkutatu egingo zizkiguten.
|
|
2011
|
|
|
Sektore popularra ere badago, eta horrek azalpen bat badu, 90eko hamarkada arte, zoritxarrez, gure gobernuetako buruzagien itsutasun politikoaren ondorioz, inoiz ez ziren herritarrengana gerturatu. Fujimorik gertutasunean oinarritutako estrategia eraiki zuen.Eta oraindik ere jende askok pentsatzen du komunitateetara gerturatu zela, haiengatik zerbait egin zuela, lapurtu zuela, baina doi.Sendero Luminosorekin amaitu zuela ere gogoratzen
|
dute
hedabideek... Ez orain bakarrik. Montesinosek eta berak suntsitu zutela nazkatu arte errepikatu dute hogei urtean, nahiz eta Egiaren Batzordeak kontrakoa esaten duen.
|
|
|
Esan dutenaren arabera, irrati libreak (Itxungi) eta herriko irrati eta telebista (Arrasate irratia eta GOITB) dira ondoen baloratzen dituztenak, nahiz eta hauek dituzten baliabideak askoz ere urriagoak izan. Euskal musikari buruzko apustu garbiagoa ikusten
|
dute
hedabide hauetan eta batez ere, interes komertzialetatik eta faboritismoetatik libre egotea baloratzen dute. Gazte askok esan dute Arrasaten hedatuen daGazteriaz hitz egiten dugu beti, baina, agian, gazteria multzo modura hartzerik ez dago.
|
|
|
Horra hor, esate baterako, klima aldaketa eta planetaren berotzea. Ozono geruzaren ahultzea ere askotan aipatzen
|
dute
hedabideetan. Hala ere, atmosferarekin lotutako beste arazo larri batzuek ez dute lortzen halako hedapenik:
|
|
|
Egungo planteamendua gero eta urrutiago dago «kazetari orkestraren» laneredutik, hau da, ekitaldi batera joan, argazkiak atera, audioa eta bideoa grabatu, ondoren web hedabiderako albistea prestatu, irratian zuzenean sartu eta, azkenik, telebistako albistegirako pieza muntatu behar duen kazetariaren eredutik. Oro har, kazetari polibalentearen lana bide luzeko gertakizunetan, erreportajeetan, gaurkotasunezko informazioetan, breaking news edo azken orduko albisteetan bainozentzuzkoagoa dela uste
|
dute
hedabideetako kideek (Masip eta Mico, 2009: 96).
|
|
|
...dabiderik «garrantzitsuena», eta egungo estrategian horri eman zaio pisurik handiena, irratiaren eta Internetenaurretik4, erredaktoreen iritziaren arabera; 5 gainera, erredaktoreek ez dute nahitelebistak gaur egun duen tokia, epe laburrean edo ertainean, Internetek hartzea.Portzentaje txikietan bada ere, soilik Interneteko erredaktoreek, eta, ondoren, ETBkoek, harrigarria badirudi ere?, onartzen
|
dute
hedabide horrek irratiaren etatelebistaren gainetik duten nagusitasuna. Dena den, Eitb.com eko erredaktoreak ezdatoz bat taldearen estrategian Interneteko hedabideak gaur egun duen garrantzianeurtzean; baina, hori ere, bestalde, adierazgarria da.
|
|
|
Aurrekoaren oso antzekoa denbeste partaidetza modalitate bat da. Entzuleek, batik bat, telefono bidez jotzen
|
dute
hedabidera, beren kasua edo beste batena kontatzeko. Entzuleakematen duen informazioa gaian duen zuzeneko inplikaziotik sortzen da, edobeste baten kasua ezagutzetik; kasu horretan ere, entzuleak adierazitakoa osoargigarria izan daiteke.
|
|
|
Indarrez azpimarratzen
|
dute
hedabideek gure iritzia moldatzen dutela. Baina, defendatzen dute, baita ere, errezepzioan badaudela manipulazioari aurre egiteko moduak:
|
|
|
Goienazaleak zoriondu nahi ditut, Goiena.net egunero erabiltzen duten 4.000 zaleak. Erabiltzaileek osatzen
|
dute
hedabide baten zikloa; erabiltzaile barik ez dago biziko den hedabiderik.
|
|
2012
|
|
|
Foroko herritar irakurle pasiboa atxilotu? Inoiz salatu
|
dute
hedabide horiek euren foroetako kide bat gorrotoa hedatzeagatik. Soilik besteen gorrotoa da zigorgarria?
|
|
|
Telebista eta irratietan egoera antzekoa da, kate gehienak pribatuak dira eta audientziaren %90 inguru eskuratzen dute. Izan ere, munduko sistema politiko gehienetan botere ekonomikoek, aberatsek, gaitasuna
|
dute
hedabideak sortu eta hauen bitartez beraien ideologia eta interesak defendatzeko. Aldiz, pobreek eta, oro har, klase apalenek ez dute dirurik beraien interesak defendatuko dituzten mass mediak sortzeko.
|
|
|
Informazio ontziak uste baino hizkuntz eragile axolazkoagoak dira. Ikerketa soziolongusitiko ugarik frogatu
|
dute
hedabideak tresna baliagarriak direla komunitatearen batasunerako, hau da, komunitatea trinkotzeko, sendoteko, eta indartzeko. hedabideen bidez, komunitatearen hiztunek elkarren berri izaten dute, eta beren buruaren berri ematen diote munduari. Leiho zabalak eta koloretsuak dira:
|
|
|
gertaera bakar batek jarraikako albisteak ekarri dituenean, denbora erreferentzia lausotzen da. Hortaz, gertaerari ondoen heltzeko informazioa bolada batez plazaratzen
|
dute
hedabideek. Adibidez, gobernuak iragarritako murrizketa ekonomikoek eskubide sozialetan izango duten eraginaren inguruan informatzeko albisteek gaurkotasun luzatua azaltzen dute:
|
|
|
Era berean, informazioa jasotzen den unean bertan albistea zabaltzeko joera agertu
|
dute
hedabideek. Prentsaurrekoek, adibidez, oraingotasunaren zama ekarri bazuten ere, sareko hedabideek horixe areagotu dute.
|
|
|
Iturrien aldebakartasuna. Albiste iturriekiko mendekotasuna zenbat eta handiagoa izan, orduan eta informazio sorburu horien ikuspegia bere egiteko aukera gehiago agertzen
|
dute
hedabideek. Hortaz, iturriaren diskurtsoa onartzean, albistegintza iturrien zerbitzurako tresna bihurtzen da.
|
|
|
Beste aldetik, berdintasuna zuzentasunarekin alderatu denean, justiziaren eskakizunak eduki aniztasunaren adierazgarritasuna du helburu. Horrenbestez, gizartearen aniztasuna zenbat eta pluralagoa izan, orduan eta berdintasunaren balioa hobeto islatuko
|
dute
hedabideek (McQuail, 2010: 195; McQuail, 1992:
|
|
|
Nazioarteko albiste agentzia erraldoien bitartez, AEBko informazioa mundu osoan zabaltzen da. Kazetaritza ekimena lausotzean, mota horretako albisteak plazaratzeko joera handiagoa agertzen
|
dute
hedabideek. Horrenbestez, AEBko albisteak zabaltzearekin batera, euskarazko hedabideek berezko informazio eremu esklusiboa baztertzen dute.
|
|
|
Zenbat eta hartzaile gehiagorengana heldu, orduan eta prezio altuagoa kobratuko die komunikazio enpresak iragarleei. Hortaz, hartzaile kopurua handituko lukeen informazioa zabaltzeko joera agertzen
|
dute
hedabideek. Komunikazio enpresek iragarleen publizitatea sendotzeko albisteak begi onez ikusten dituzte (McQuail, 2010:
|
|
|
Ondorioz, tokiko irratiek honakoa egiaztatu dute: zenbat eta tokikoagoa, orduan eta kazetaritza jarduera bikainagoa garatzen
|
dute
hedabideok.
|
|
|
Horretarako, inforjarduera askatu behar dute. Horretarako, lehengo eta behin, horiek zabaltzen duten informazioarekiko gardentasuna bermatu behar
|
dute
hedabideek. Albiste hori zein bidetatik heldu zaien eta zeintzuk albiste iturrik emandakoa den zehaztean, hedabideon autonomia berbatzen ari dira.
|