|
2002
|
|
|
Baina bere teoria orokor denak ipuin kontalari balkaniko eta afrikarretatik bakarrik ateratzen dituzte. Ahozkotasuna ikertzen badute ere, ez
|
dute
bertsoa ezagutu ere egiten.
|
|
2005
|
|
|
Elkarlana abiatu
|
dute
bertso eskolek
|
|
2008
|
|
|
Denak ez dira bertso eskoletako ikasleak. Denek ez
|
dute
bertsotarako trebetasun eta erraztasun berbera. Han ere egunak hogeita lau ordu ditu, baina ez dira eguzkitik ilargira bertsotan aritzen.
|
|
2009
|
|
|
Goizeko 11:00etan emango zaio egunari hasiera, bertso eskolei egingo zaien ongietorriarekin eta propio egun horretarako Gipuzkoako Bertsozale Elkarteak atera dituen kamiseten banaketarekin. Ondoren, herriko hainbat gunetan zehar, Jinkana jolasa egingo
|
dute
bertso eskoletako ikasleek. 13: 30etan, bazkaldu egingo dute eta jarraian, 16:00ak arte, poni eta zezentxoekin jolasean ariko dira.
|
|
|
Jon Martinek izango du bigarren eguna gidatzeko ardura. Hip hop doinuz jantziko
|
dute
bertsoa Xabier Silveira, Eneko Axpe Maixa, Endika Lahaine eta Aritz Sound Systemek.
|
|
|
Fredi Paiak, Jon Martinek eta Onintza Enbeitak. Polito egin
|
dute
bertsotan baita beste bi bertsolariek ere: Xamoak eta Iñigo Izagirrek.
|
|
|
Azkenik, 18 urte bitarteko gazteentzat udaleku bakarra dago, Gipuzkoako Getaria herriko Askizu aterpetxean. Bertan, uztailaren 21etik 30era gozatu ahal izango
|
dute
bertso munduaz. Argazkian, Xabi Paya izan zen iaz Sopelan egin zen bertso udalekuetako begiraleetariko bat.
|
|
2011
|
|
|
Donostiako Altza auzoan urtero antolatzen
|
dute
bertso astea, eta aurten 11 urtez bilduko dituzte bertsozaleak. Gaur hasiko dute astea, jaialdi indartsu batekin.
|
|
2012
|
|
|
Ekitaldi berean Andoni Egañak hitz egingo du, eta, mahai ingurua egingo dute biek Juan Mari Juaristi, Oihane Perea eta Manex Agirrerekin. Zerikusik al
|
dute
bertso eskolek zientzia fikzioarekin. Aspaldi idatzi nituen Euskal Herrian bi dimentsio daudela, euskalduna eta erdalduna.
|
|
|
Haatik, bertso eskolen helburua gozatzea da, eta, horretan, euskara tresna bat da. Beraz, alde horretatik, akaso, euskararen normalizaziorako egitasmo iraunkorragoa eskaintzen
|
dute
bertso eskolek, euskaltegiek baino. Erdal eremuetako bertso eskolak zertan dira bereziak?
|
|
2013
|
|
|
Gasteizen euskalgintza eta bertsolaritza eskutik ibili dira urteetan; hain zuzen ere, harreman horretan garrantzi handia izan
|
dute
bertso eskolek. Hogeita hamar urtean baino gehiagoan euskalgintzaren bandera astindu dute.
|
|
|
Xabi Payak titularra eman du bere hitzaldian: " Euskararen normalizazioan euskaltegiek baino lan iraunkorragoa egiten
|
dute
bertso eskolek". Horretaraino iritsi gabe, nik beste galdera egingo nuke:
|
|
2014
|
|
|
Ikasleak emendatzen ari direnez, hirugarren Bertsolari Ttiki ere egitea gogoetatzen ari dira, heldu diren urteei begira. Ikasleek gustua hartuz gero, ikastolako orduetatik kanpoko bertso eskoletan izena emateko parada badute, eta iaz kurtso orenetan bertsotan hasi ikasle zenbaitek aurten izena eman
|
dute
bertso eskolan, lehen kontaktu horren garrantziaren lekukoa da.
|
|
|
Emakumeek oraindik konfiantza falta al
|
dute
bertsoaren mundu maskulino horretan sartzeko?
|
|
|
' Gune' eta' Jopijo' taldeek jokatuko
|
dute
Bertso Parrandako finala
|
|
|
Horiekin da kausitu behar: dantzariek seduzitu behar
|
dute
bertsoengatik jina eta berdin zirtzilek. Ez da ikuskizuna muntatzen dugularik deus zailago.
|
|
2015
|
|
|
Oihu gehienak gaztelaniaz dira, baina orain bi sasibertsolari ari dira elkarri kristorenak esaten. Pausoa gelditu
|
dute
bertsoaren azkena entzuteko: bestearen andregaia ezagutzen duela eta sekulako astindua emango diola bota dio, ez errima eta ez neurri, bertso zarpail batean.
|
|
|
Beste pare bat taberna bisitatu ditugu eta, konturatzerako, afaltzeko ordua heldu zaigu. Bikiek aitzakia bilatu behar izan
|
dute
bertso eskolatik piper egiteko, eta zertara goazen esan gabe, Argoin Txikin afalduko dugula esan eta bidean jarri gara hirurok.
|
|
|
Bertako lagun biri eskatu diet iritzia: Jean Louis Davantek Ürrüxtoi Larrabiletik eta Kirmen Uribek Ondarroatik eman
|
dute
bertsotan erantzuna.
|
|
2016
|
|
|
Jon Maia, Miren Amuriza, Eneko Abasolo Abarkas eta Txaber Altubek. " Bertsolariak Josuk egindako narrazio horretan kokatzen joango dira, eta narrazio horretan parte hartuko
|
dute
bertsoak abestuz".
|
|
|
Urteak pasata antzematen da egindako lanketa: Harituz taldea sortu da orduan ereindako hazitik, eta hango kideek bere ibilbidea egin
|
dute
bertso munduan Mujikak Lizardi eta Osinalde sariak irabazi ditu, adibidez.
|
|
2017
|
|
|
Ikasgelan 25 ikasletik bi gara etxean euskaraz egiten dugunak eta kalean saiatzen garenak beti euskaraz egiten. Ikaskideek ikusten
|
dute
bertsoa euskaldun zaharren kontua soilik balitz bezala, beraien mundua ez balitz bezala, eta bada".
|
|
|
Aipatzekoa da, ordea, euskal poetek herri literaturaturaren eraginez zenbaterainoko joera duten errimaz eta neurriaz baliatzekoa. Xabier Lizardiren poema askok
|
dute
bertso egitura. Esaterako, oso ezaguna den Biotz begietan poemak.
|
|
|
Ikusleak eserita jarraitzen dute. Aulkiak jada uretan daude, ikusleak itsasoari begira gustora jarraitzen
|
dute
bertsoa entzuten. Gero eta tapatuago daude, bertsoa bukatzean jada itsasoak ikusleak jan ditu.
|
|
|
Maiatzaren 26an izan zen Artziniegako saioa, eta makina bat entzule bildu zen frontoiko gradetan. Amurrioren txanda izango da oraingoan, eta udaletxe aldameneko plaza aukeratu
|
dute
bertsotarako. Aintzane Irazusta gai jartzailearen esanetara ariko dira Xabi Igoa aramaioarra, Jon Ruiz de Pinedo zalduondoarra, Aroa Arrizubieta gasteiztarra eta Serapio Lopez baranbioarra.
|
|
|
Lekukotasunaren balioa
|
dute
bertsook. Gaur egun normala da gaztetxetan bertsotan aritzea, eta horren lekuko da" Plazatik gaztetxera" bertsolari gazteen txapelketa.
|
|
|
" lehen aldiz, bertsolariek entzuleriaren irizpide zatikatu eta dibergente bat hartu behar
|
dute
bertso saioetan. Entzuleria zatitu baten aurrean, balio partekatuak aipatze hutsarekin emozioak eragiteko aukera nabarmen murriztu zen.
|
|
|
Hitzak lotsagabe aldatuta eta errimari uko eginda, irundarrek Urretxuko komediantearen zortziko txikia eta arbola santua profanatzen dituzte. Hala ere, ez
|
dute
bertsoa egiteko teknika menperatzen, eta beren bertsioaren lehen puntua burla haize antologikoaz hasi arren, profanazioak ez du behar bezalako eztenik.99
|
|
2018
|
|
|
Badago erlazio bat (ez bortxaz kausa efektuzkoa, noski) bertso munduan ibiltzearen eta euskara erabiltzearen artean: bertso munduan dabiltzanek, oro har, euskararen erabilera oso trinkoa
|
dute
bertso mundutik kanpo ere.
|
|
|
Harreman historiko estua izan
|
dute
bertsoak eta musikak gurean. Izan elkarrengandik gertu dauden adierazpen artistikoak direlako edo gurea bezalako herri txiki batean sortzaileek elkarlanerako joera handiagoa izan dutelako, zerrenda luzea osatu dute musikariek eta bertsolariek elkarlanean.
|
|
|
Horietakoak ditugu gehienak oraingoan ere. Beste batzuek hemengo edo kanpoko kanta ezagunen bat egokitu
|
dute
bertso moldeetara. Eta hirugarren iturria, berriz, zenbait bertsolarik berak moldatu du bere gustuko doinua.
|
|
2019
|
|
|
Hitanoa… aintzat hartu behar genukeen lehen erregistroa. Kalean barra barra hika egiten duten bertsolariek ere ez omen
|
dute
bertsotan hika gehiegi egiten, eta bertso zaharrei begira jartzen gaitu, esanez adibide gutxi batzuk baino ez daudela, eta gehienetan errieta egiteko baliatzen duela bertsolariak. Berresten ote dute Egañak esandakoa azken 30 urteotako txapelketek?
|
|
|
Era honetanestrukturan segmentuen arteko errepikapen eta transposizio erlazioak islatzen dira. Goienetxea eta Conklin ek2018 ko lanean abstrakzio maila bat gehitu diote koherentzia estrukturari, kontorno melodiko bereko segmentuakere kontuan hartuz, eta interbaloetan oinarritutako eredu estatistiko bat erabili
|
dute
bertso doinu berriak sortzeko.
|
|
|
Juanjo Sagastibeltzak aurkeztuko du erakustaldia. Era berean, kioskoan jardungo
|
dute
bertsotan Aitor Mendiluzek, Jone Uriak eta Sebastian Lizasok.
|
|
2020
|
|
|
500 bertso saio baino gehiago galdu dira lau hilabetean. Bertsolariek eta Bertsozale Elkarteak ahalegin erraldoia egin
|
dute
bertsoa testuinguru berrietara egokitzeko, pixkanaka maskaradun entzuleen aurrera itzuli arte," edozein herriko ez jaietan".
|
|
|
Dudarik gabe. Tradizioaren altxorra gordetzeko zaletasuna bezainbeste, berritzeko zaletasuna izan
|
dute
bertso munduko eragileek azken berrehun urteetan, eta bi pultsio horiek modu orekatu batean uztartzen asmatu dutelako iritsi ahal izan da gaurdaino horren osasuntsu. Zenbaitetan, sortzaile izan dira berrikuntzetan, Abbadiak egin zuen bezala, eta, beste hainbatetan, oso adi egon dira atzerrian topa zitezkeen berrikuntzei.
|
|
|
Antxoka Agirre: " Tradizioaren altxorra gordetzeko zaletasuna bezainbeste, berritzeko zaletasuna izan
|
dute
bertso munduko eragileek azken berrehun urteetan”
|
|
|
Itxuraz oso antzekoak dira. Biek eskaintzen
|
dute
bertso sorta eta biak argitaratzen dira inprentaz. Haiek paper solteak zirela; eta hauek aldizkari baten barruan argitaratzen direla.
|
|
|
Dozenaka bertsozale elkartu dira Aramaion, Bertso Egunaren aitzakian. Herria ezagutzeko bisita gidatua egin
|
dute
bertsoekin lagunduta, eta bisita turistikoa bertso saio ibiltari bat bilakatu da. Bakarra egin beharrean, bost bazkari egin dituzte, festa herriko gainerako txokoetara ere zabaltzeko.
|
|
|
Giroa prestatzen hasteko, ekitaldi zenbait antolatu dituzte Seaskaren laguntzeko. Lehenik, Zapiain, Astigarragako (Gipuzkoa) sagardotegian egingo
|
dute
bertso afaria, urtarrilaren 31n. Iker Zubeldia eta Amets Arzallus arituko dira.
|
|
|
Aramaion egingo
|
dute
Bertso Eguna, urtarrilaren 18an
|
|
|
Iaz Barañainen egin ostean, aurten Aramaion ospatuko
|
dute
Bertso Eguna, urtarrilaren 18an. Ohi denez, egun osoan izango dira ekitaldiak.
|
|
|
Ideia zurrunbilo hartan, Olatz Lasa eta Mikel Arberas kazetariek bertsoari bere tartea ematea proposatu zuten: “Gure eskualdean arrakasta handia izaten
|
dute
bertsoek. Gure kulturaren parte garrantzitsua dira, eta etxealdia arintzeko egokiak izan zitezkeela pentsatu genuen”, azaldu du Olatzek.
|
|
2021
|
|
|
Sarasuaren metaforari jarraikiz, ordea, aparraren azpian egon litekeen likidoaren inguruko itauna sortzen da. Distira, abiadura, presentzia mediatikoa eta abar hor daude, baina zer bilakaera izan
|
dute
bertso saioen kopuruek, edo plazaz plaza dabilen bertsolarienek?
|
|
|
9.1.4 Hedabideratzeko formatuak garatu eta berriak probatzeko gaitasun handia erakutsi
|
dute
bertso munduko eragileek
|
|
|
Deskribatzaileekin batera zehaztu diren konpetentzia arloek garbi azaltzen dute gaur egun zer den beharrezkoa bertso bat sortzeko eta interpretatzeko. Osotasuneko ikuspegi bat eskaintzeko moduan idatzita daude, eta aukera ematen
|
dute
bertsoa sortu eta interpretatzeko prozesuan parte hartzen duen guztiaz jabetzeko eta, beraz, erraztu egin dezakete irakaskuntzaren eta ikaskuntzaren antolaketa.
|
|
|
Ez da kasualitatea bertso saio musikatuan, berriz, lau emakumek egingo
|
dute
bertsotan eta gai jartzailea ere emakumezkoa izango da. Bertsotan egingo dute Oihane Iguaranek, Ainhoa Agirreazaldegik, Maider Arregik eta Ane Labakak.
|
|
|
Lekaixokako bertso eskolan izena eman eta bertsotan aritu eta gozatu gura duenak Lekaixoka@gmail.com helbidera idatzi dezakeela adierazi gura izan
|
dute
bertso eskolako kideek.
|
|
|
Gaztelaniaz, poemak inbutu itxura dauka, piramidea izan liteke, buruz behera. Euskaraz neurri berdina mantentzen
|
dute
bertsoek hasieratik bukaeraraino. Seinale bat baino ez da, baina poetak egiten duen prozesua –eta irakurleoi proposatzen diguna– oso desberdina izango dela iragartzen digu.
|
|
|
Honi" doinuak eta alaitasuna" izena jarri diogu eta% 13,51ko pisua dauka. Askotan aipatzen
|
dute
bertsotarako beharrezkoa den" doinua"(= 20,89). " Niri alaitasuna ematen dit doinuak entzuteak eta kantatzeak" (emakumea,= 20,89).
|
|
|
Gainera, gazteek berek aipatu
|
dute
bertso eskoletako partaidetzak euskararekin eta euskal kulturarekin bat egitea ahalbidetzen diela DLH gisa, ingurunearekin modu esanguratsuan erlazionatuta eta lehen mailako hezkuntza elementu gisa txertatuta. Zentzu horretan, nahiz eta oso zona ezberdinetako parte hartzaileak egon, ikerketa honetako emaitzek adierazi dute bertso eskolek zona horietan guztietan euskararen transmisioaren balioa landuz euskal kultura era atsegin eta eguneko batean lantzeko espazioa ematen dutela.
|
|
|
Gainera, gazteek berek aipatu dute bertso eskoletako partaidetzak euskararekin eta euskal kulturarekin bat egitea ahalbidetzen diela DLH gisa, ingurunearekin modu esanguratsuan erlazionatuta eta lehen mailako hezkuntza elementu gisa txertatuta. Zentzu horretan, nahiz eta oso zona ezberdinetako parte hartzaileak egon, ikerketa honetako emaitzek adierazi
|
dute
bertso eskolek zona horietan guztietan euskararen transmisioaren balioa landuz euskal kultura era atsegin eta eguneko batean lantzeko espazioa ematen dutela. Begi bistakoa izango da zona bakoitzean bai euskarak berak bai euskal kulturak duten presentzia ezberdina izango dela, baina ildo komun gisa horren transmisioan egindako lana aitortzea esanguratsua da.
|
|
2022
|
|
|
Era guztietako festak egin ziren Elizaren berritua ospatzeko: organo kontzertua, dantzari txikien emanaldia, antzerkia, bazkaria… Kronikek ez
|
dute
bertso saiorik aipatzen. Aginagako Gaztelu bizi zen oraindik.
|
|
|
Izan ere, entzuleek paper aktiboa
|
dute
bertsoaren sorkuntzan, ez baitira neutralak; saihestezinak diren erreakzioak, txalotzea edo ez, horretarako jarrerak eta sinpatiak eragin egiten baitute. Txalotzea errituaren parte da, baina txalotzeko moduak daude eta hori epaitzeko modu bat da.
|
|
|
Oholtzaren gainean ikusten, entzuten edo hautematen dutenaren aurrean nola erreakzionatzen duten eta zein beste modutan egin luketen pentsatzera daramatza. Gutxiago edo gehiago txalotuaren kodeetan murgilduta, zalantzan jartzen
|
dute
bertsoak berak edozein baldintzatan sorkuntza artistiko eta jardun inprobisatu moduan duen txalogarritasun hori. Performatibitatetik eginik ere, diskurtsoa hor dagoelako beti, eta diskurtso batzuk biolentzia direlako, eta beren egituretan bertan biolentziak sortu, hedatu eta iraunarazten dituztelako.
|
|
|
Zarauzko Udalak gaur goizean eman du irabazlearen berri. Ez
|
dute
bertso sortak lantzen duen gaia zehaztu, baina haren alde teknikoa nabarmendu dute nagusiki. Lehiaketaren 38 aldia da, eta lehen aldiz irabazi du saria 19 urteko bertsolari zarauztarrak; 2019an bigarren izan zen.
|
|
|
Bertsolaritzaren usadiotik at dagoen errimakera bat hautatu du egileak, ABABABABAB errimatuz». Azpimarratu
|
dute
bertso jarrietarako bide berriak zabaltzeko modua ere eskaintzen duela.
|
|
|
BERRIAk eta EITBk zuzenean emango
|
dute
bertso finala
|
|
|
Sariketak izen eta izan berezia ditu. Zer ordezkatzen edo islatzen
|
dute
bertsotan señorek?
|
|
|
Horrek, esaterako, martxoaren 26an antolatu dituzten jardunaldietara begira, konfiantza ematen die. Askoren artean bultzatzen
|
dute
bertso eskola, eta horregatik dira etorkizunarekiko baikor.
|
|
2023
|
|
|
Amaia Agirrek egin ditu gai jartzaile lanak orain arteko saioetan eta inurrien bizipenetatik jarri ditu beti bertsolarientzako gaiak. Minbiziaren tabuen kutxan dauden gai guztiak azaleratzea eta normalizatzea
|
dute
bertso saioek helburu, antolatu dituzten beste ekitaldiek bezala. Urriaren 10ean Elgoibarren ematekoa dute saioa.
|
|
|
“Gasteizen bizi naiz, bertan ikasten dut, eta egunerokoan ditudan lagun askok bertso udalekuetan ezagutu genuen elkar. Eurek ere presente
|
dute
bertsoa bizitzan, eta horrek beti ematen du bultzada”.
|
|
|
Ehunka gazte militanteren konpainian gozatzeko eguna da. Aurten ere hala izan da, 150 gazte inguru batu baitira Gasteizko txosnetako Gazte Karpan egin duten bertso bazkarian lehenengoz antolatu
|
dute
bertso bazkaria. Horren ondoren, ekitaldiz betetako eguna izan dute:
|
|
|
Estitxu Arozenak eta Aner Peritzek gauza komun asko dituzte; horietako bat da biak direla bertsolariak. Are, biek jaso
|
dute
bertsoa etxean, haien aitak ere —Manolo Arozena eta Xabier Euzkitze— bertsolariak direlako. Biak dira plazagizonen seme alabak, baina haiek ez dute beren aiten bidea egin.
|
|
|
«Pentsio duinak/ zaintza lan duinak/ etxeko ardurak ta zaintza/ zerbitzu publiko egokiak/ hobetuz denon bizitzak!». Txalo zaparrada batekin amaitu
|
dute
bertsoa, eta, jarraian, bertaratu direnak hunkitu dituzte 1.080 euroko pentsioak aldarrikatzeko hitzaldiarekin, ukabila airean.
|