2000
|
|
Autoaren termometroak berrogei gradu markatzen ditu. Kanpoan ala barruan den ez
|
dut
sekula jakin. Begiratu egin dut argibide liburuxkan.
|
|
Harritzarra aise jaso zuen gerri pareraino, amen batean; behin hantxe eroso ipini zuelarik, hamalau txortaldi jo zizkion segidan, su eta fu, begiak zuri zuri, mihia hortzartean dantzari, espasmodikoki. Neu izan nintzen txalojole bakar; beste milaka begi ezin zabalduago haiek zer adierazi nahi zuten ez
|
dut
sekula jakin.
|
|
Ez
|
dut
sekula urratu nostalgiaren himena,
|
|
Ez
|
dut
sekula tangorik dantzatu.
|
2001
|
|
Ze piper du bizitzak bizita? Ez
|
dut
sekula hainbeste ulertzeko gaitasunik izan.
|
|
Hemen 15 urte daramatzat, eta ez
|
dut
sekula presiorik nabaritu. Beharbada zuzendariak izango ditu bereak, baina albistegi bat egiterakoan, nik uste hemen jendeak askatasun guztiarekin egin duela lan.
|
|
Oro har. Eta hau ez
|
dut
sekula esan, sekula ez baitut bezerorik bilatu, baina lehendabiziko aldiz aldarrikatuko nuke gaztetxoek ere irakurtzea ipuin hori. Asmo horrekin zaindu ditut zenbait gauza.
|
|
Zentzu horretan behintzat bai, ez dut ezer korapilatu nahi. Eta idazterakoan ez
|
dut
sekula hiztegirik erabiltzen, gero datoz txukunketak. Gogora datorkidan bezala idazten saiatzen naiz.
|
|
(Etsipenez) Alferrik ari naiz. Ez
|
dut
sekula gaindituko. Zaharregia naiz ikasteko.
|
|
Ingurura begiratu besterik ez dago gizartearen arlo guztietan emakumeen kopuruagizonena baino askoz txikiagoa dela ikusteko; zer esanik ez artean eta, konkretuki, literaturan. Gizarte eredu baten isla besterik ez gara, eta aurrerapauso handiakeman badira ere, oraindik bide luzea daukagu aurretik, egunez egun jorratubeharko dena; hala ere, errezeloa
|
dut
sekula ez ote garen iritsiko gizonezkoekduten mailara. Aitortu beharra dago, duela hogei urteko egoera gaur egunekoazoso bestelakoa zela; baina saltsa honetan, emakumeen boom literarioak?
|
|
–Lasai, seme. Sentitzen dut entziklopediarik ez erosi izana baina ez
|
dut
sekula latinik ikasi. Esaldi bakarra dakit:
|
|
–Ez
|
dut
sekula animaliarik izan etxean, baina, tira. Dortokak gustatzen zaizkit.
|
|
Ez
|
dut
sekula ahaztuko Indiako zenbait arrantzaleren prestutasuna.
|
|
Kondaira hori, alde batetik, guk egin genuen, onerako edo gaitzerako; ez bestetik ibili ziren Artetxek eta Artetxeren lagunek7 Luzearrek eta Luzearren aldamenekoek egin zuten, nik ere hartan parte nuela, beste askoren artean. Eta ez
|
dut
sekula esan ez esango eraku  tsi zidaten bidea gogo gaiztoz hartu nuenik.
|
|
Ez dut, haa  tik, hautapen zorrotzik egin, neure lanbiderako izan ezik," filosofiaren eta zientziaren arteko muga ilunetan", eta ez dut inondik ere pentsatzen estrukturalismoa izan daitekeenik sugerik gabeko" zientziazko paradisua". Ez
|
dut
sekula izan (eta nola arraio izan nezakeen?)" soziologia matematika hutsarekin saltsatzeko" gogorik ez asmorik. Are gehiago, ezin onar dezaket hemen, besteren ahotan, ageri den harako iritzi hura:
|
|
edozein euskaldunek, euskaldun izena badu, ezagunak behar ditu izan euskal hitzak, etxeko eta etxe ondokoak ez ezik, baita bazterrik baztertuenetakoak ere. Ez da aski, norbere errua garbitzeko, orain ere egiten den bezala, ez dakit, ez dut ezagutzen, ez
|
dut
sekula horrelakorik entzun esatea. Euskalki" arrotzen" hiztegiaz den bezainbatean, Ubillos izan genuen, nik uste, Larramendiren imitatzailerik eskukoena.
|
|
Nik, berriz ere esango dut, ez
|
dut
sekula ezer agindu(" eta agintzen duenak eztizu erregutzen"). Behartu nindutelako, bide bat eskaini nuen:
|
|
badut orain, etxeratzen naizenetan, nora jo neure egarria berdintzeko. Hemen bainabil, linguistikan agertzen diren bide berriez, urrutitik eta berandu bederen, jabetu nahian eta ez
|
dut
sekula horrelako argirik ikusi. Jakitekoa litzateke zer pentsatzen duen hitzaurrekoez Aita Mokoroak, beti uste izan baita badela, eta behar duela izan, halako gogaidetasun bat autore biziaren eta lehen argitaratzaile eta hitzaurregilearen artean.
|
|
Agertu, haatik, Orthezen agertu omen zen, 1666an, baimenak eta 1657 bitartekoak dituela. Nik ez
|
dut
sekula bere beste  liburua, Arima penitentaren occupatione devotaq ikusi8; bai, ordea, horren eskuzko kopia bat, Urkixoren liburutegian dagoena. Aspaldi xamarreko kontua da, baina hau hartu nuen, kopia horretarik, 8 plaman:
|
|
Nori berea. Hasteko, nik ez
|
dut
sekula inor" seinalatu", mehatxatu. Lehen eta orain, frankismo garaian etaga ur, adierazpen askatasunaren alde eta mehatxuen kontra nago.
|
|
–Frantsesezko ehortz meza jasan baino, nahiago
|
dut
sekula ez hil.
|
|
Ez dut ondo gogoratzen, baina nire baitarik indar apurrak bildu eta irribarre xaloa eskaini niola uste dut. Ez
|
dut
sekula ahantziko agure txiro horren imintzio eta espantuetan zetzan goxotasuna.
|
2002
|
|
Nire asmoa ez da sekula inolako sektorerik ordezkatzea izan, eta agian horixe izan da nire «erru» politikoa. Gogoz eta jakitez, horretaz jabetuz, ez
|
dut
sekula inolako sektorerik eratu nahi izan, ezta gutxiagorik ere. Nire asmoa, ideiak eta planteamendu politiko batzuk defendatzea izan da, eta asmo hori izaten jarraitzen dut.
|
|
Zergatik? Ezin izan
|
dut
sekula modaren kontu hori azaldu.
|
|
Nik ez
|
dut
sekula umea nigana ekarri. Ni sartu naiz, zentzu guztiak horretara jarrita, euren munduan.
|
|
Alde ona begiratu genioke pisu gabe geratu izanari: nik behintzat ez
|
dut
sekula izarpean lo egin. Niregatik bai.
|
|
Ez zait ezer berezirik gertatu, ez naiz ezeren protagonista izan. Ez dut hil, ez naute bortxatu, ez
|
dut
sekula New Yorkeko Metropolitan-en pianoa joko. Nire bizitzak ez du aparteko interesik, ez bada niretzat eta maite nautenentzat.
|
|
Elkarrizketa horretan" partida" hitza ere aipatzen da: nik neuk ez
|
dut
sekula santan erabili" partidua", baina bai" partida". Eta ez naiz bakarra, zeren Hondarribian entzun nion Atxagaren eleberri batetik ihes egindako baten itxura zuen norbaiti hau esaten egunkaria erosten ari nintzen dendan:
|
2003
|
|
" Ez dut ulertzen, ez
|
dut
sekula ulertuko nola litekeen horraino heltzea", esaten dit adiskide batek. Neuk ere ez dut ulertzen.
|
|
Neuk ere ez dut ulertzen. Eta agian ez
|
dut
sekula ulertuko. Saiatu beharra dut, ordea, ulertzen mendebaldarroi buruan kabitu ezina egiten zaigun suizidio arruntetik inmolaziora doan marra lausoa.
|
|
Etxeko pasilloan barrena sentitzen nuen eta" etorri al zara?" esaten zidan ahots apalez, hain apalez ze ez bainuen jakiten alde egin izanagatik eskerrak emanez edo etorri izanagatik agur gisa esaten zidan hori. Egongelako bere besaulkian egoten zen isilik tarte batez, etsiturik" ez
|
dut
sekula nobelaren hasierarekin asmatuko" esaten zuen arte.
|
|
27 urte eta bi maitemin bizkarrean. Ez al
|
dut
sekula benetan, naizen bezala maitatuko nauen norbait aurkituko. Hori da bilatzen duguna.
|
|
Ez
|
dut
sekula ahantziko. Nola esaten da?
|
|
Zuregana jo baino lehen, nahiago nuen nik beste edonorekin mintzatuta. Ez
|
dut
sekula ulertu Jaione zergatik fidatu zen zurekin. Eta txarrena, oraindik ere fidatzen da zurekin.
|
2004
|
|
kargu politikoren bat hartzerakoan diru aitormena egiteko eskatzen zaien bezala, exijitu biezaie hiruzpalau orrialdetan emandako ideia politiko nagusien aitormena. Hau eta hau dira nire pentsamendu politikoaren ardatzak; ez
|
dut
sekula hau eta hau onartuko; ez naiz hortik eta handik pasatuko; hau eta hau lortzea dut helburu.
|
|
Baina, nik ez
|
dut
sekula nota hori lortuko; beraz, ez dut gehiago ikasiko.
|
|
Egia esan, ez
|
dut
sekula hain liburuxka berezirik aurkitu.
|
|
Zergatik? Ez
|
dut
sekula irabazten, eta orain zergatik?
|
|
Etxetik eraman ninduten sufrimendu guzti hura horrenbeste ez antzemateko. Ez
|
dut
sekula ahaztuko izebak hitz horiek esan zizkidanean; Iñigo hil egin da, maitea. Malkoek aurpegia laztantzen zioten.
|
|
Maldinik irabazten duena 6 hilabetetan, ez
|
dut
sekula nik irabaziko, ez
|
|
–Ez
|
dut
sekula ahaztuko –hasi zen Einstein, barre karkara ozena eginez– behin bota zidana. Hogei urte eskasekin!
|
|
Ez
|
dut
sekula ahaztuko garai hartakozinta bat eta dozena bat kantu. Euskal kantu zaharrak (berriak guretzat) eta Hego Ameriketako beste zenbait tartean.
|
|
Ez
|
dut
sekula ahaztuko" Julio Urkixo" Fo ru Aldundiko gelan zenbat lan hartu zituen, euskal aditza zela eta adibidez, nire moduko batzuei buruan sartu nahian, beti laguntzeko prest. Horregatik guztiagatik esker ona besterik ezin diot azaldu Jose Luisi, bene benetan.
|
|
Xalbador eta euskara, euskara eta Xalbador, gauza bera izan dira niretzat. Lanpetuta egon arren, Xalbadorren ezetzik ez
|
dut
sekula entzun.
|
|
Nire kontaktua Biriatuko Etxeberri izeneko bat zen. Geroztik ez
|
dut
sekula ikusi. Hura ere garbituko zuten noski, bertze anitzekin egin zuten bezalaxe.
|
2005
|
|
Ez nago ados. Baiezkoaren alde dagoen militantismoa eta ahalegina ez
|
dut
sekula ezagutu, ezta Maastrichen garaian ere. Orain, orduan baino ahalegin handiagoa egiten ari dira.
|
|
Ez, ez
|
dut
sekula planorik. Bi motatako idazleak badira:
|
|
Partida eta gero ez
|
dut
sekula hitz egiten epaileei buruz, baina egia da partidan zehar asko hitz egiten dudala beraiekin, beti ere errespetuz, inoiz hitz larririk esan gabe. Madrilen kanporatu nindutenean ere ez nien besterik esan:
|
|
Nik ez
|
dut
sekula ere egin horrelakorik.
|
|
" Euskal ospitaleetan ebakuntza ondorengo jarraipena egiteko teknologiarik aurreratuena jarri da martxan, Osasun Sailburuak azaldu digunez". Ez, zuri egin dizutenaz ez
|
dut
sekula entzun ETBn.
|
|
–Naroa, ez eskatu hori, ez
|
dut
sekula berriro makina bati lotuta egon nahi. Uler ezazu, horiek burua aldatzen didate, egiten dudan bakoitzean ilunago ikusten dut nor naizen ni eta nor sasikume horiek gura duten panpina.
|
|
–Laztana, gustura irekiko nituzke fitxategiok, baina ez
|
dut
sekula ikusi formatu hau, ez dut zerekin ireki.
|
|
–Zeu ere seme arrunta zara... –bota dio amak urduri, esan nahi ez dituen hitzak esatera derrigortuta balego bezala– Baina ez
|
dut
sekula leihotik behera bota behar zaitudanik pentsatu.
|
|
Erabakitzea besterik ez zait falta. Ez
|
dut
sekula plater bat apurtu. Ez daukat trafiko isunik.
|
|
Inork ez nau gorroto. Ez
|
dut
sekula inorekin borrokan egin. Ez mozkor bat harrapatu.
|
|
Lantegiko diruzaina naiz eta ez dut zentimo bat lapurtu. Ez
|
dut
sekula euli bat uxatu.
|
|
–Ez
|
dut
sekula egun bateko maitasunean sinistu, are gutxiago sexuan oinarritutako sentimenduetan, baina Marco hementxe barruan itsatsita gelditu balitzait bezala da –esan zion Silviak Zeziliari Erroma utzi zutenean.
|
|
–Pixka bat –aitortu zion honek– Ez
|
dut
sekula horrelakorik egin.
|
|
–Nire biziera guztian egon den gertakaririk garrantzitsuena, zu izan zara. Ez
|
dut
sekula gau luze labur hau ahaztuko... Alabaina, inork ez du hau inoiz jakin behar.
|
|
–Ez
|
dut
sekula berrikusiko... Ez dut berriz ikusiko...
|
|
Baina katuek ez dute arimarik... Goianeko katutxo beltza, hortaz, ez
|
dut
sekula berrikusiko. Katutxoa, kitto!
|
|
Gra fi koaren eta nobedade eta berrargitalpenen artekoerlazioaren irakurketa bat egin balitz nik ez
|
dut
sekula ezkutatu nahiago dudala, sanoagoa iruditzen zaidalako, berrargitalpena ren pisu handiagoa. Liburuaren arrakastaren seinale da hori eta argitaletxea ren sendotasunarenadierazle eta eragile.
|
|
Ideia burugabea zen, inondik ere: aumentodun kristalez osatu edalontziak fabrikatu nahi zituen, bertan isuritako ardoa –edo zena zelakoa– berez isuritakoa baino askoz ere gehiago zen itxura ematea zen helburua, ez dakit oso ondo zertarako; alkohola edaten zutenek gutxiago edan eta lehen edaten zuten isurkin kopuru bera edaten zutela uste izatea zen asmoa, hori bai, baina ez
|
dut
sekula jakin izan lorpen horren azken helburua edale neurrigabeen osasuna zaintzea, ala kontenplaziorik gabeko zio komertziala –gutxiago zerbitu, berdina kobratu– ote zen.
|
|
Egun hura ez
|
dut
sekula ahaztuko.
|
|
Kontua da –erromantizismoaz ari garela, to, auzo oso bat erromantizismoaren flotazio lerroaren kontra– Pigallen bizi naizela orain eta maldan gora egin behar dudala egunero ogia erosteko. Kioskoa topatzeko ez daukat arazorik, baina okindegia ez
|
dut
sekula aurkitzen. Arretaz begiratzen dut bidean, ezker eskuin, baina ez dago modurik.
|
2006
|
|
Botika ugari landareetatik eratorria denez, hauen berri izatea nahi eta nahiezkoa du. Neronek ere herriko botikariarengandik landare hau eta hartaz zenbat eta zenbat ikasi dudan ez
|
dut
sekula ahaztuko...
|
|
Autobideko gasolindegietan ere ikusten dira txanpona sartu eta masajea ematen duten aulkiak. Tentatuta egon izan naiz baina ez
|
dut
sekula probatu, eta ez zait iruditzen leher eginda datorren kamioi gidaria, logurez eta bizkarreko minez datorrena, han eseri bost minutuan eta korrika aterako denik. Agian oker egongo naiz, baina ez dut uste.
|
|
Ez, nik Armstrongekin ez
|
dut
sekula hitz egin dopingaz. Ez da saihesten den gai bat, ez dago zergatik saihesturik ere, baina nik uste dut barruan baino gehiago kanpoan hitz egiten dela horri buruz.
|
|
Bere familiako emazte guziak ez ziren batere arruntak eta usu bitxiki hiltzen ziren. Baina egia erraiteko, ez
|
dut
sekula galdekatu bere biziko momentu horiei buruz... Lau urte berantago bere aita hil zen.
|
|
Victoriak ukan seme bat? Ez
|
dut
sekula jakin Victoriak seme bat ukan zuela, baina arrunt posible da. Victoria...
|
|
Gehienetan Oesteko pelikulak ikusten genituen, buru belarri sartzen ginen gidoian, ez
|
dut
sekula ahaztuko Indioen jefea mendi puntan azaltzen zeneko eszena hura, arnasik hartu gabe egoten ginen denok, baina Bakeroak tiroka azaltzen zirenean, bat batean txaloka hasten ginen, izan ere, orduan, gaur bezala, gidoia idazten duenak, bere erara kontatzen du istorioa, gehienetan Indioak txarrak ziren
|
|
–Ez
|
dut
sekula honen serio hitz egin, Nerea, zin degizut.
|
|
Negargarria. Ez
|
dut
sekula nobelarik idatziko. Halako esaldiekin.
|
|
–Ez
|
dut
sekula ulertuko, benetan.
|
|
Baina ez nintzen gauza izan. Ez
|
dut
sekula ahaztuko eman zenidan besarkada hura. Bizirik dauden hilen begiekin aditzen dakizula erakutsi zenidan orduan.
|
|
Pospolo bat piztu zuen hormako karearen kontra igurtziz eta airean eduki zuen pixka batez zigarroa piztu aurretik. Ez
|
dut
sekula esplikatzen jakin zergatik ez zion su eman dendari zigarroa piztu ordez. Geunden tenore erronkatsuan, ez genion inork kontrakorik egingo.
|
|
ohetik kanpo ez baitago beste inolako loturarik, bat ez da bestearen maizter bihurtzen. Nik ez
|
dut
sekula ikasi ohea beste modu batean partekatzen, eta ez naiz damu. Hori, behintzat, zor diot Nerinari.
|
|
Argibide bakar bat ere eman gabe abandonatu nuen, bada. Ordutik ez
|
dut
sekula haren berririk izan. Inoiz barkatuko ahal dit berarekin izan nuen baldarkeria, edo, hainbat hobe, ahaztuko ahal zen nitaz!
|
|
Ez
|
dut
sekula ondo jakin
|
|
Ez
|
dut
sekula ondo jakin
|
|
Haiei ezer azaldu nahi izatea alferrik zela iritzirik, zalantza egin nuen bai edo ez erantzutea, eta azkenik, guztiarekin ere aski adoreturik nonbait, Sí esan nuen. Urte dexente pasatu da geroztik eta orain arte ez
|
dut
sekula horretaz deus hitz egin nahi izan. Orduan erori zitzaidan lehen zaplaztekoa.
|
2007
|
|
\ Aizu, nik ez
|
dut
sekula arazorik izan euskararekin!: nor bere herritik, eskolatik unibertsitatera joan, eta lehenbizikoz, hobekuntza behar ahozko eta idatzizko testuetan!
|
|
Baina ez nuen komentuko lasaitasunean bizi nahi izan. Nire bizitzan beti izan dut pentsaera hori, nik ez
|
dut
sekula lasai eta eroso bizi nahi, besteen sufrimenduak izugarri eragiten dit. Eta Londresen ere nik komentutik eskolara eta eskolatik komentura bidea erraz egiten nuen.
|
|
Horregatik diot gerra, izan, erokeria dela. Gerrak iraun zuen hamabi urteetan jardun nuen borrokan El Salvadorren eta benetan uste
|
dut
sekula ez zela gerra egin behar. Irakeko gerra, adibidez, geratu beharra dago.
|
|
Aktore izateko apustua egiteko oso seguru egon behar da eta ni oso pertsona insegurua naiz. Ez
|
dut
sekula" aktore izango naiz" esan, apurka apurka etorri zaizkit gauzak.
|
|
Nik jendearentzat egiten dut antzerkia, herriarentzat, hasi ume txiki batengandik eta amona zaharreneraino. Ni puta bat naiz, ez
|
dut
sekula niretzat egiten, ez baitut planteatzen zergatik egiten dudan antzerkia, zertarako egiten dudan baizik.
|
|
Hala ere, hurrengo urtean hara itzuli ginen, Rise espedizioan, eta orduan bai, lehen aldiz, ekosistema hidrotermalak ikusteko pribilegioa izan nuen. 1979ko apirilaren 21ean izan zen, eta ez
|
dut
sekula ahaztuko. Haluzinagarria izan zen.
|
|
Nor demontre da Onofre? Ez
|
dut
sekula ezagutu Onofre izeneko inor. Onofre benetako izen bat zenik ere ez nekien.
|
|
Eta izango da zerbait hark horrelako gauza bat esaten bazuen. Neure aldetik dakidan apurra da, Orsonen alaba bat Beatrice deitzen dela, ez
|
dut
sekula ezagutu. Antza denez, bera eta Oja, orain Orsonen legezko alarguna dena, haserre bizian ibili izan direla beti Haizearen beste aldearen bobinen erruz.
|
|
Robbe Grillet idazle frantziarra eta haren emazte Catherina ere etortzen zaizkit gogora, harreman sadomasokista haiek nola egin, filmatu eta denen aukeran jartzen zituzten Parisko zinemetara zaletuta nintzen garaietan. Dedio, nik ezin izan
|
dut
sekula halakorik ulertu, eta honezkero alferrik izango da lan horietan hastea.
|
|
F for Fake? Neuk ere ez
|
dut
sekula ikusi ahal izan osorik, baina huraxe ari ziren filmatzen elkar ezagutu genuen egun haietan, Ibizan, Iranen, baina, batez ere, Frantzian egin zuten filma. Arte faltsifikazioari buruzko zerbait zen, artea eta biografiak faltsutzeari buruzkoa, alegia.
|
2008
|
|
Aiton amonak eta osaba gurekin bizi zirela oroitzen dut, eta asteburuetan sekulako jende pila biltzen ginela ere bai. Hogei urte arte baserrian lana gogotik egindakoa naiz, baina ez
|
dut
sekula trauma bezala bizi izan. Hernanin ez dut inoiz esan Larraulgoa ez naizenik, ezta baserrikoa ez naizenik ere.
|
|
Izan liteke pintura, musika... Ni, adibidez, perretxikotara joaten naizenean beti joaten naiz gora begira, eta jakina, nire ingurukoek saskia betetzen duten bitartean nik ez
|
dut
sekula onddo bat bildu. Berezko dohain batzuk ditugu, aldatu ezin direnak.
|
|
Horregatik naiz ostatuzale amorratua. Ez
|
dut
sekula kafea etxean hartzen. Nahiago dut terrazara joan nire arkatz eta blokarekin, eta deigarria edo interesgarria zaidanaren krokisa marraztu.
|
|
Ez
|
dut
sekula gizonik ikusi pirata haiek bezain izuturik. Kolorea joan egin zen sei aurpegi haietatik sorginkeriaz bezala; batzuk hanka gainean jarri ziren, beste batzuek elkarri heldu zioten; Morgan lurrean arrastaka zebilen.
|
|
dardarizoka jartzen naiz urkabean pentsatze hutsarekin. Zu gizon ona eta leiala zara, ez
|
dut
sekula hoberik ikusi! Eta ez duzu noski ahaztuko ondo egin dudana, gaizki egin dudana ahaztuko ez duzun bezalaxe; horrenbeste badakit.
|
|
Begira: hiltzailea harrapa lezakete, atxilo nazakete, baina nik ez
|
dut
sekula esango norentzat ari naizen lan egiten, noski. Alderdi horretatik lasai egon zaitezke.
|
|
–Jaungoikoarren, Lidia hautsita dago. Ez
|
dut
sekula ikusi horrela.
|
|
Ez al da bitxia? Bizitza guztian ez
|
dut
sekula entzun izen hori, eta ia egun berean bi Gari ezagutu ditut, ezagutu edo?
|
|
Baina ni neu ez naiz kantatzeko gauza. Ez
|
dut
sekula lerro bakar bat idatzi. Nik neuk poeta izan nahi nuen baina ezin izan dut sekula idatzi, beldurrak gehiago egin dit?.
|