|
2000
|
|
|
Neurtzerakoan antiojuak bustitzen zitzaizkiola esaten digu poetak. Negar egiten duela ulertzen
|
dut
nik, gizonaren ahuleziaren eta lanaren handiaren arteko desorekak amorratuta, inpotentziak gainez eginda. Malkoa isurtzen zaion aldi bakarra du ia bere obra osoan, eta zeharbidez aitortzen digu, ahalke da, ez du lirikotasun merkea egin nahi edo sentimentalkeria baliatu.
|
|
|
Ba ote? Ez
|
dut
nik hala uste: geometriaren bat izatez gerotan, poetak erakusten dizkigun gauzen geometria genuke poesia.
|
|
|
Menturaz, aldatzekoa izango litzateke egiletzaren lan modua. Taldea ikusten
|
dut
nik hor ezinbesteko, talde lana baita, ene aburuz, egungo Euskal Herriak bibliografia kontuetan behar duena. Talde lana, baliabide teknikoez ondo hornitua.
|
|
|
Bestelakoa, aldiz, une honetan proiektu hori egingarri den. Sakabanatze larregi ikusten
|
dut
nik hor, erakunde eta norbanako franko dabilelako tira tiraka, nork bere buruari eutsi nahian, azkenean ere ea hortik zerbait bideratzen duen.
|
|
2001
|
|
|
Atañoren Jesusen bizitzaprestatzeak ere denbora asko eraman dit. Lotura horietatik orain askatu
|
dut
nire burua. Hala, erdarazko beste liburu batzuk berehalaxe agertuko dira.
|
|
|
Izan ere, mundua aldatu egingo dela dioten tesiekin erabat bat nator, bai enuntziatuarekin behintzat. Gertakari historiko hainbatek izaten du bertute hori, mundua aldatzearena, batzuetan urteak behar izaten dira aldaketa horietaz jabetzeko (Daviden tenplua suntsiaraztea erromatarrentzat gerra ekintza ziztrin bat ez zen izango beharbada, juduen matxinada zapaltzeko ekintzatxo bat, baina oraindik ere ematen du zeresana), eta irailaren 11n garai berri bat zabaldu dela uste
|
dut
nik ere. Beste kontu bat izango da zertan gelditzen den garai berria eta nora eramango gaituen, baina etorkizuna izarretan irakurtzea lortzen dutenen esku bakarrik dago hori jakitea, zientzia maite dugunok izarretan astronomiaren ikerketaobjektua ikusten baitugu, hainbeste jakintsu arabiar eta mundu osokoen jakin minak bultzaturik, eta, tarteka, poesia izpiren bat edo beste.
|
|
|
Badakit garrantzitsua dela euskararentzat alor berriak irabaztea, baina euskarari irabazi dizkiogun alor batzuetan nola dihardugun ikusita duda egiten dut mesederik egiten ari ote gatzaizkion geure buruari. Neurri politiko zehatzetan sartu gabe, irizpide nagusietan ikusten
|
dut
nik okerrik handiena. Kontua ez baita, nire ustez, euskarari alorrak irabaztea eta alor horien luze zabalakuantifikatzea.
|
|
|
Dereduari dagokionez, iruditzen zaithe lburu gisa hartzen dugula sarri. DonostiakoDereduko ikasleen euskara nahiko gertutik ezagutzen
|
dut
nik, 16 urteko seme bat izanik. Deredukoak dira, orobat, unibertsitateanikasle ditudanak ere.
|
|
|
1. Oro har, eta horrelako juzku orokorrek daukaten arriskuarekin jakitun egon arren, esan behar
|
dut
nire ustez azkenengo astinaldiaren iturburua espainiar demokraten nazionalismo erabatekoan dagoela, hau da, hain direla beraien nazionalismoaren sustraiak sakon eta sendoak, hain daude beren herria asmatzen lagundu dien sistema ideologikoarekin seguru, ezen beraien mitoetako Espainia eta Frantzia horiek zalantzatan ere ezin jar ditzaketela, eta lehenengo aldiz sumatzen hasi direla euskaldunon ara... Beste berba batzuez esanda, astinaldi horren jatorria Euskal Herrian hain urri den benetako nazionalismoaren eragin bortitzean dauka erroa.
|
|
|
Aldatu, joko politikoa ren baldintzak aldatu dira, eta ezin hobeto etorrizaie aspaldi desio zutena egiteko. Arrisku hori aspaldi aipatua
|
dut
nik beste idatzi batzuetan, eta uste dut bi hankaren gainean sostengatzen dela euskararentzat hain kaltegarri den sorgin dinamika hori. Batetik, euskara abertzaleen patrimonio esklusiboa balitz bezala jokatzen dute batzuek euskararen barrutik.
|
|
|
Joko politikoaren menpekoa ikusten
|
dut
nik, hortaz, oraingoko honen sorburua. Helburua, aldiz, argi dago:
|
|
|
3. Galdera horren erantzun egokiak euskalgintzarako irtenbide magikoa ekarriko luke. Panazea horiek asmatu ez direlakoan, orokorregi ikusten
|
dut
nik horren edukia eta laburrean mamituko dut.
|
|
2002
|
|
|
Ni re ustez, nazio nortasunaren adierazle eta osagai garran tzitsuena da hizkuntza. Ama hizkuntza gaztelania dudalarik, ez
|
dut
nik neuk esango gaztelania arrotz zaidanik. Baina nazio nortasunaren osagai gisa, gaztelaniak ez du esangura berezirik.
|
|
|
Horrek hautsiko du, nahi edo ez, hizkuntzaren batasuna. Euskararen aldamenean beste hizkuntzaren bat agertuko litzateke, eta nekez ikusten
|
dut
nik hizkuntza horien artean gaztelaniak edo frantsesak, batez ere gaztelaniak, pisu handia ez izatea. Gauden tokian gaude, gauden tokian bizi gara, eta ditugun harreman akademikoak ditugu.
|
|
2003
|
|
|
Eta, nolabait, alibiatuta zegoela gizona, hori dela-eta. Anekdota apokrifoa izan daiteke, erositako prezioan saltzen
|
dut
nik, baina egia unibertsala da hildakoek ez dutela hitz egiten. Hila eta hobiratua.
|
|
|
Euskal Herriak euskaraz hizketan hasi behar du horretarako. Eta botere publikoek, behingoz, euskararen aldeko apustu sendoa egin behar dute (orain art ekoa sendoa izango zen asmoetan, ez
|
dut
nik hori ukatuko, ez inoren intentziorik epaituko, baina emaitzak ikusita, ez behar bezain sendoa). 20 urtetik gora daramagu Euskal Herria ren hegoaldean nolabaiteko autogobernu baten bidez antolatzen gure eguneroko martxa.
|
|
|
Hori, niretzako," fuite en avant" da, ihesa. Askoz gustukoagoa
|
dut
nik eredu frantsesa, sekulako indarra ematen baitie argit aletxe frantsesek berrargitaraldiei eta hortaz merkatu berriei. Berrargitalpena, Frantziako edizioan, %60 hurbil da.
|
|
2004
|
|
|
Dena ezagutzeko egarria sentitzen
|
dut
nigan eta ezagutza zabaltzeko ardura lehiatsua edo oraindik hobeto aurrerapen bete ororen gozaldia. Garai batean gizatasunaren ohorea hori zela uste izan nuen eta jendaila ezjakina mespretxatzen nuen.
|
|
|
Hau da, enpirismo logikoaren filosofoengandik, horiek laidotzera ailegatu arte, 3 filosofo zientifikoena izurriaren antzeko zer edo zer bailitzan. Nik hemen, izenburuari begiratzea besterik ez dago, eskuin mota horren ondoan ikusten
|
dut
nire burua.
|
|
2005
|
|
|
Haur garaian izan ginena, geurekin eta geuregan dago beti. Horixe uste
|
dut
nik: orduan jaso eta bizi izandakoa, er abakiga rria gertatzen da pertsona ren izaera eraikitzeko orduan.
|
|
|
Horixe
|
dut
nik bizitzako penarik handienetako bat, guztira gutxi egin dugula euskararen alde. Esan nahi dut, ez dugula geure indarraren arabera euskal kulturaren alde lan egin.
|
|
|
Salbuespenak dira horrelakoak. Oro har, jende jator askoa aurkitu
|
dut
nik baserrietan. Eta ez pentsa, aldrebeskeria hori egin zuten horiek ere, bestelakoan gaiztoak zirenik.
|
|
|
Arkarazo, euskal telebistako Goenkale sailean dotore lan egiten duena. Eta egia esan, Bizkaiko ikastetxeetan hitzaldiak egitera joaten naizenean, ia beti aurkitzen
|
dut
nire ikasle izan den bat edo bat.
|
|
|
Frantzia baino gehiago, Paris ezagutzen
|
dut
nik, han ere egonaldiak egin izan ditut eta, frantsesez mintzatzeko. Guk jesuitok Rue de Grenellen daukagun etxean egoten nintzen, Eiffel Dorrearen ondoan.
|
|
|
Iradoki dut zeintzuk liratekeen akatsak, edo gabeziak. Azpimarratunahi
|
dut
nire kasuan titulu bakoitzak fitxa bibliografikoaren bermea duela.
|
|
|
Besteez gaizki esaka aritu baino nahiago
|
dut
nire bilketaz hitz egin, eta behin betiko zehaztuta utzi zeintzuk diren nire bideak eta helburuak.
|
|
2006
|
|
|
Galdera moduan formulatzen
|
dut
nik hemen baina uste dut editoreek galdeikurra kendu egingo lioketela.
|
|
|
Azken batean, zure iragana da. Eta hor uztea erabaki
|
dut
nik, apalategian edo. Eta desertu batean sentitzen naiz.
|
|
2007
|
|
|
Yakin ez da kaleko gizon arruntarentzat, oientzat ba dira beste euskal errebistak ta, nai aiña ez bada ere. Gu biok —Kepa Enbeita aundiaren billoba
|
dut
nire laguna— ez euskalzaleak, euskaldunak, euskera dunak, baizik. Oraiñarteko euskal idazle geienen errua euskalzaleei begira idaztea izan da:
|
|
|
Ez
|
dut
nik ukatuko diru-laguntzen premia, ez eta, horren kontura, sustatze lana kritikatuko ere. Bai, ordea, horiek ahalbidetu duten sasimaisu askoren jokabidea, sarri askotan, sustrai ekonomiko sendorik gabe, fikziozko herri batean bizi garela sinetsarazi nahi diguna.
|
|
2008
|
|
|
" gaur egun, bretoieraren indar bakarra da literatura". Diglosiaren aitorpena ikusi
|
dut
nik hor, nahiz eta ez zen hori esalearen intentzioa. Esan ere esaten du bretoiera ez dela jada gizarteko hizkuntza.
|
|
|
Bi izen propioren inguruan hasiko
|
dut
nire jarduna. Bertakoa bata, urrutiagokoa bestea.
|
|
|
Orain badakit zer antola dezakedan. Idatzita utzi
|
dut
nire blogean. Hala ere, ospakizunaren eguna ahalik eta gehien atzeratzeko asmoa dut.
|
|
|
Hauteskunde bezperetan gaude Komunitate Autonomoan, baina une honetan (azaroaren azken egunetan ari naiz lerrook idazten), edonori hauteskundeei buruz galdetuz gero, Barack Obamak irabazi berri duen horretaz erantzungo liguke. Globalizazioaz edo amerikanizazioaz hitz egin diezadakezue, munduaren balizko aldaketaz eta AEBetan sorturiko espektatiba faltsuez; hangoaz ez baizik hemengoaz jardun nahi
|
dut
nik, eta deigarria egiten zait une honetako apatia (pentsatzekoa da lerrook argitaratzerako apur bat girotuago ibiliko garela, ez beharbada guztiz gorituta baina).
|
|
2009
|
|
|
Datu positibo horren ondoan jarri ohi
|
dut
nik bestea: nobedadeetan hamarretik sei itzuli egin da (%60 vs %40).
|
|
|
Badira urteak prestaketa urtetzat jo ohi dituztenak, eta leherketa 2010ean aurreikusten dutenak. Ez da asko falta jakin mina asebetetzeko, baina ez dakit bada, ingurua ez
|
dut
nik oso bero ikusten.
|
|
|
Esate batera, errotan dotrina bat zegoen euskaraz, antzinakoa, nire aititak eta amamak garizuman ikasten zutena. Ondo gogoratzen
|
dut
nire txikitako lehenengo liburutxoa, [Georg] Schurhammer en San Frantzisko Xabierren bizitza, irudiz hornitua, umeentzako idatzia [Xabier’tar Prantzisko Deunaren bizitz laburra, 1925]. Liburu batzuk ere utzi zituen osabak, erbestera joan baino lehenago gurekin bizi izan zen momentu batean.
|
|
|
Gertutik ezagutzen dudan bat aipatuko
|
dut
nik, abiatzearren. 2009an euskarazko literatur sorkuntzari plaza bat eskaini zaiolako, euskaraz sor eta irakur daitekeen literaturak plaza bat irabazi du, urteetako lanaren podasuz gure herrian.
|
|
|
Tenore berean ikusi
|
dut
nire burua ere, urteroko lerro hauek idaztean, gero eta zailago egiten zaidalako euskal kulturaren baitan sumatzen ditudanak ulertzea eta barruratzea.
|
|
2010
|
|
|
Erruaren estrategia fazatitzat jotzen
|
dut
nik. Oso erraza da norbait errudun sentiaraztea, errazegi.
|
|
|
Historialaria izanda, askotan sumatu
|
dut
nire sorbaldetan gure aurreko gertakarien zama. Planteatutako edozerk erreferentziaren aztarna du, hasten dugun edozein proiektuk, atzera begira eta bere lekua zehazteko beharra.
|
|
|
Irakurtzea ariketa pribatu ala publikoa da? Publikoa bada, urria ikusi
|
dut
nik aurtongo udan. Zorionez, begi bi baino ez ditut, eta munduak hamaika eta bat ditu.
|
|
|
Horretaz gain," munduan metro karratuko etxe orratz gehien dituen bigarren hiria da, Manhattan eta gero" eta" Europako skylinerik harrigarriena du", kontatu dit nire bidaideak harro. Ez nintzen sekula Benidormen egon; autobusa hara heldu denean hotzikarak sartu zaizkit, eta susmatzen banuen ere, gizonak eta nik oso balio desberdinak ditugula konfirmatu
|
dut
nire baitan.
|
|
2011
|
|
|
" Ikusten ditut hemen ene Baigorriko adiskideak joanak direla, gauza bera gertatzen da ene eskolako lagunekin han, Mont de Marsanen. Beharbada joan
|
dut
nik ere bertze aldera". Aitak erran zidan:
|
|
|
Egokitu egin du begi/ besobakarrak: autoa gidatzeko orduan ezin esango du" besteek ez dute aparteko neurririk hartu behar izaten autoa normal gidatzeko; normal bizi nahi
|
dut
nik ere eta, beraz, aparteko berme neurririk gabe gidatuko dut autoa". Begia edo besoa galdu duenak ez du bere egoera onartu nahi izango, agian, baina alferrik da:
|
|
2012
|
|
|
Zeren, ez dago zertan ukatu, nire baitan miresgarriagoa zen orduan Indiako askatzaile baketiarra Kubako heroi iraultzailea baino, hots, Ernesto Che Guevara. Suposatzen
|
dut
nire heziketak eta giroak asko laguntzen zuela horretan. Badakit, baita ere, ez dela nire belaunaldiko guztien kasua eta, areago, bat baino gehiago pasatu zela batengandik bestearengana egun batetik bestera.
|
|
|
Argazki bat ere badago heriotza osteko momentukoa. Diario de Noticias Porto Alegre egunkarikoa ikusi
|
dut
nik. 1942ko otsailaren 25ekoa.
|
|
|
Eta konortea galtzearekin batera, heriotza. " Uretara botako
|
dut
nire burua", horiexek izan ziren Alfonsina Storniren() azken hitzak. Idatzita utzi zituen.
|
|
2013
|
|
|
Eta datuak ematen ditu baieztapen horren berme gisa. Bide beretik joko
|
dut
nik ere.
|
|
|
Akorduan
|
dut
nire bazkalkideek eskolan ezinbesteko irakurketa izan lukeela esaten zutenekoa. Itxaroten dut, etorkizuneko emakumeen onerako, liburu honen irakurketa egiten bada, irakurketa kritikoa izango dela (irakurketa orok kritikoa luke, jakina).
|
|
|
Bestalde, Iban Zalduaren balizko kritika eta umorea gaztelaniazko saiakeraren sailean, Ese idioma raro y poderoso (Lengua de trapo), ez
|
dut
nik ikusten ez gogoeta kritiko ezta umoretsu (idazki subjektiboa eta nahiko asimetrikoa baizik).
|
|
2014
|
|
|
Uste
|
dut
ni EAJn ez naizela beti ondo ikusia izan. Batzokitatik bi aldiz iritsi ziren gutunak EAJra, lehenengoa lehendakariak izendatu ninduenean, eta bigarrena handik sei hilabetera edo, esanez Garaikoetxea oker ari zela, EAJko karnetik ez zuen aholkularia hartu zuela eta.
|
|
|
Noel Coward ek abesten zuen bezala: " I believe than since my life began the most I' ve had is just a talent to amuse"[" Uste
|
dut
nire bizitza hasi zenetik izan dudan guztia hauxe besterik ez dela: besteak dibertitzeko talentua"].
|
|
|
Harekin nik konfiantza osoa daukat, eta berak ere bai nirekin. Hark esaten didana beti onartzen
|
dut
nik. Beti esan dit esan beharrekoa.
|
|
|
Alegia: " Uste
|
dut
nire bizitza hasi zenetik izan dudan guztia hauxe besterik ez dela: besteak dibertitzeko talentua".
|
|
|
Oso ondo prestatuta zeuden irakasteko. Oso oroimen ona
|
dut
nire lehen bi irakasleei buruz, biak nafarrak. Don Gregorio Aierra, Undianokoa, eta bereziki Don Javier Rubio, Faltzeskoa.
|
|
|
Kataluniak bizi duen prozesu subiranistaren abiapuntua 2006an kokatzen
|
dut
nik. Noski, horrek ez du esan nahi planteamendu independentistak ez daudenik aspalditik Katalunian, baina ez dute orain arteko indar sozial eta politikorik izan.
|
|
|
Ez
|
dut
nik gogoan zergatik gerta zitekeen Arestik aipatzen duen eten hori, etenik izan bada. Ez ote da jatorriz elkartetik kanpokoa izango?
|
|
2015
|
|
|
Gure atxilotze ondorengo egun eta hiletan, kaleko mugidak aurrera jarraitzen zuen eta guk horrela izan behar zuela argi genuen, baina barruan zegoen jende mordo batek bestera pentsatzen zuen, hau da, barruan geundenak atera arte ekintza guztiak gelditu behar zirela, eta gure artean tentsio handiak sortu ziren. Gogoan
|
dut
ni izan nintzela kale borrokaren jarraipenaren zergatia kontra zeudenei esplikatu behar izan niena, eta heriotza mehatxu eta guzti hartu ninduten. Eskerrak, 1964ko udaberrian gehienak fidantzapean edo fidantza gabe atera zituzten eta hamar bat gelditu ginen.
|
|
|
Zer galera?". Horiek guztiak neure irabiagailuan sartu eta mingaina borroka eremua dela esaten
|
dut
nik.
|
|
|
Informaltasun bila jo du gazte horrek hitanora (eta egileak iradokitzen du besteek ere arrazoi horregatik jo dutela). Bizkaiko zonalde batzuetan (Txorierrin, Bilbon edo Uribe Kostan bat baino gehiago ezagutzen
|
dut
nik), etxetik erdaldun izan diren batzuek euskalkia ikasi eta egunerokoan normal antzean erabiltzen dute, aldeak alde (nik dakidala inork ez du neurtu zenbat diren, zer esparrutan erabiltzen duten eta zergatik jo duten horretara).
|
|
|
Elkartasunaren eta gizartearen ideia bat. Historiaren filosofia bat gutxi asko esplizitua suposatzen duela, filosofia horretan etzaten delako nazioen balioespena, etab. Ernest Renanen nire azalpena, adibidez, haren historiaren filosofiarekin hasi beharra izan
|
dut
nik, bestela Qu’est ce qu’une nation, en oso erraz sor litezkeelako, sortu ere egin diren bezala.
|
|
|
Mozteari, erretzeari edo alkohola edateari utziko ez diodan bezala, hau ere ez dut utziko. Mantso mantso suntsitu, akabatu nahi
|
dut
nire burua gehiago sufritzeko, benetan sufrimendu hau guztia merezi dudalako".
|
|
2016
|
|
|
Antzeko ariketak behar ditut. Asko asko pentsatzen dudalarik, sinesten
|
dut
nire amodioak baduela indar bat txarra edo gaitza urrunarazten duena.
|
|
|
" Sentitzen
|
dut
nire mundua murriztuz ari dela. Nire inguruan ez dut hainbeste ikusten jendea nahi orokor eta kolektiboekin.
|
|
|
Batzuk umeen heziketara, osasunera, eta hortik aparte bidaiak eta oporrak. Sentitzen
|
dut
nire mundua murriztuz ari dela. Nire inguruan ez dut hainbeste ikusten jendea nahi orokor eta kolektiboekin.
|
|
|
Bularra galdu gabe, gainera. Uste
|
dut
nire orduko bi sorginek Zarauzko homeopata unilaterala bat eta Bidarraiko osteopata besteagarrantzi handia izan zutela gainditze horretan, osasuna oso hitzetik datorrela ohartaraziz etengabe, naturala izan behar lukeen morala haziz.
|
|
2017
|
|
|
Jarrera bat. Horrekin lotu izan
|
dut
nik beti Kike. Eta ez naiz ari bere txiste kaseteez, ez telebistako programez.
|
|
|
Mespretxatua sentitu naiz, insultatua, erasotua, eta amorru minez eta erasoaren aurrean kontraerasoaren pultsioz, nire baitan heldulekuren baten bila hasi naiz, gizon horien euren hizkuntzan, euren logikan, ni ere euren gainetik jar naitekeela. Txistu eginez insultatu nauenari zeharka begiratu diot eta langile hori begira dudana eta herritarra dudana gainera, mespretxatu
|
dut
nire barruan, nire harrokeria guztiz, ni korrika libre nabilen goiz honetan, bera obran izorratuta ari delako, eta haren kidea, magrebtar itxurakoa, nahi balu nahi duena egingo lidakeela adierazten duena begiradarekin, hori ere zanpatu dut nire baitan, nire balizko ahuldade baina hala ere nire ahuldade zuritik, eta orduan eurekiko amorruaz gain neure buruarekiko haserrea eta tristura sentitu dut....
|
|
|
Mespretxatua sentitu naiz, insultatua, erasotua, eta amorru minez eta erasoaren aurrean kontraerasoaren pultsioz, nire baitan heldulekuren baten bila hasi naiz, gizon horien euren hizkuntzan, euren logikan, ni ere euren gainetik jar naitekeela. Txistu eginez insultatu nauenari zeharka begiratu diot eta langile hori begira dudana eta herritarra dudana gainera, mespretxatu dut nire barruan, nire harrokeria guztiz, ni korrika libre nabilen goiz honetan, bera obran izorratuta ari delako, eta haren kidea, magrebtar itxurakoa, nahi balu nahi duena egingo lidakeela adierazten duena begiradarekin, hori ere zanpatu
|
dut
nire baitan, nire balizko ahuldade baina hala ere nire ahuldade zuritik, eta orduan eurekiko amorruaz gain neure buruarekiko haserrea eta tristura sentitu dut.
|
|
|
Gainbaloratua egongo da identitatea, edo norberak bere buruaren inguruan duen ikuspegia edo diskurtsoa? Nola ikusten
|
dut
nire burua, zer esaten dut nire buruaren inguruan.... Duela hilabete gutxi artikulu hau argitaratu zen Eldiario. es en:
|
|
|
Gainbaloratua egongo da identitatea, edo norberak bere buruaren inguruan duen ikuspegia edo diskurtsoa? Nola ikusten dut nire burua, zer esaten
|
dut
nire buruaren inguruan.... Duela hilabete gutxi artikulu hau argitaratu zen Eldiario. es en:
|
|
|
Jakin 222 uztaila urria 2017 hiriburuan hitz egiten den aldaerarekin alderatuta. Hango andaluziarra naizela esaten
|
dut
nik. Nik eutsi egiten diot, eta seme alabekin segitzen dut nire hizkuntzan hitz egiten.
|
|
|
Hango andaluziarra naizela esaten dut nik. Nik eutsi egiten diot, eta seme alabekin segitzen
|
dut
nire hizkuntzan hitz egiten.
|
|
|
Zure hizkuntza eta ohiturak familiari eta jatorriari geratzen dira lotuta, eta gizarteak jartzen dizkizu mugak. Hori argi ikusten
|
dut
nire herrira itzultzen naizenetan. Nire adinekoak edo lehengusuak mugatu egiten ditu gizarteak, eta, gainera, ez zaie bestelako aukerarik ematen.
|
|
|
elkarri lotu, elkarren menpe egon, elkar trukatu. Independentzia posible ez omen den garai eta lekuotan, agian merezi digu gure dependentzia eta interdependentzia egiturei erreparatzea, eta egun publizitatea ikusten
|
dut
nik elkarmenpekotasun horien muinean. Ez naiz hain zaharra, eta halere garbi samar gogoratzen dut Interneten publizitaterik apenas zegoen garaia.
|
|
2018
|
|
|
Duela gutxi, El arte del agua dokumental aparta ikusita izan
|
dut
nire aitonak Ternuan bizi izandakoa ikusteko aukera. Zinemaren magia!
|
|
|
Txakur Gorrikoek irudi bihurtu dute, hitza eta irudia lotuz, eta bertso saioa amaitu baino lehen whatsappez iritsi zaigu bertakoen mugikorretara. Koadernoa eta hiztegia zaharkitua geratu zaizkigula esan du lagunak; itxura berria dutela pentsatu
|
dut
nik.
|
|
|
Maila honetan lana eta borroka aurrera eraman duena Txillardegi izan da, bitartean Hego Euskal Herritik Iparraldera ihesi joana, eta Jakin haren borrokari eta lanari atxiki zaio. Batasuna eztabaidatzen genuenean, gogoratzen
|
dut
ni neu, esate baterako, h ren aurka egon nintzela, Hegoaldeko irakurleria apurra ikaratu eta aienatu egingo genuen beldurrez. Baina Jakinen delibero bat genuen denok tinko hartua:
|
|
|
Beste erdiaz deus ez dakien jende guztia salatzen
|
dut
nik, ahazten diren animaliatxoen bihotzek taupada egiten duteneko eta zulagailuen azken festan guztiok eroriko gareneko bere zementuzko mendiak altxatzen dituen erdi berrerosiezina.
|
|
|
Modernoagoak eta politikoagoak izan behar dugula uste
|
dut
nik.
|
|
2019
|
|
|
Hiztegiak atzekoz aurrera jarri zidan asmo oneko asmamena, ordea;" itxurazalea, hipokrita" omen baita azalutsa. Aukeran, nahiago
|
dut
nirea. Irudimenari mugak jarri gabe eta inozentzia hutsez sortzea ere gauza ederra da!
|
|
|
Argi izan behar dugu ikuspegi honen atzean proiektu politiko edo ideologiko bat dagoela. Ildo horretan, ni arkitektoa, feminista eta ekintzailea naiz eta hirigintzan egiten dut lan, hala aurkezten
|
dut
nire burua edo hala aurkezten naute jendearen aurrean jartzen naizenean, eta bat nator ezaugarritze horrekin: egia da ekintzailea naizela.
|
|
2020
|
|
|
Gainerako guztia literatura da. Esan izan
|
dut
nire izenean zuhaitzik ez landatzeko. Ni zuhaitz guztietan egongo naizela.
|
|
|
Bai. Umezaroko udaberrietara iritsi gura izaten
|
dut
nik, eta urtero itxaroten dudan ‘berritasuna’, aurrekoetatik zenbat eta berdinagoa izan, hainbat hunkigarriago egiten zait. Betiko natura, betiko loreak, betiko txoriak...
|
|
|
Ni neu, oraintxe ere, berarekin ibiltzen naiz gusturen. Eta bera ere baietz uste
|
dut
nirekin.
|
|
|
Horiek ekarri nahi ditut literaturara, edota urrutirago begira senti ditzakedanak edo pentsa ditzakedanak bilakatzen ditut, nahita edo nahigabe, literatur gai. [...] Uste
|
dut
nire pasioa, hain justu, taupada hori jaso eta ipuin bidez edo narratibaren bidez munduari moldatuta itzultzea dela. Ez dakit, bihotz moduko bat sortu, odol hori jaso kanpo mundutik, eta fikzioaren bidez garbituta baino aldatuta bidali nahi dut beste zain batetik mundura.
|
|
|
Ez dakit, bihotz moduko bat sortu, odol hori jaso kanpo mundutik, eta fikzioaren bidez garbituta baino aldatuta bidali nahi dut beste zain batetik mundura. Zirkuitu horretan ikusten
|
dut
nire burua, bihotz horren barruan lanean, beti ere kanpoari lotuta.
|
|
|
Nire buruari galdetzen diot oldarkortasuna berez ez dela txarra izaten agertaraztea izan ote den liburu hau nire aurkarientzat testua behar bezala ez irakurtzera behartu dituena. Agresibitatea, barkatu!, haren apologia egitea ere!, baina, justu kontrakoa azaldu nahi izan
|
dut
nik, zeren eta nire liburuetako orrialde guztiak bete ditut indarkeria eta gerra sen normalaren endekapena direla azaltzeko.
|
|
|
Batetik, nik ezin
|
dut
nire naziokoa kontsideratu nire hizkuntzan mintzatu eta tutik ulertzen ez didana, berdin zait politikoki nola pentsatzen duen[...]. Bestalde, ezin ditut berdindu, a) ulertzen ez, baina ulertu nahiko nindukeena, eta b) ulertu nahi ere ez nauena neure hizkuntzan.
|
|
|
Artikulu zientifikoen kasuan, berriz, autoreak kontsakratzeko joera dago aipu kopuruaren arabera. Aitortzen
|
dut
niri ziria sartu zidatela. Akordatzerako, okerreko artzainaren artaldeari ari nintzen segika ustez pagotxa eskaintzen zuelakoan.
|
|
|
Eta erraz zabaldu da aurten ere, agian beste urte batzuetan bezain ozen ez bada ere, euskal zinemagintza abantean dagoela, munduan kokatzen gaituen kultur forma potenteetakoa dugula. Autokonplazentzia igartzen
|
dut
nik ere hor, eta ez dugu gainetik astinduko, alfonbra gorriaren azpian begiratzen jarri ezean. •
|
|
|
Sentitu baitut, eta ez behin, eztabaidak itzuli egiten direla, harri bat urrutira jaurti eta bere tokira itzultzen den jostailu goma nola, hurrengo harria jarriko duena heldu, berriz noranahi jaurti, eta hasierako lekura bueltatzeko. Baina ez
|
dut
nik esaten: Joxe Azurmendi bati ere maiz entzun izan diogun kontua da, nola bueltatzen diren autogorrotoaren diskurtsoak, handi eta txikien mestizajearen ingurukoak, izate nahi hutsa behin eta berriro justifikatzen aritu beharraren berun hori hankara kateatuta.
|
|
2021
|
|
|
Ohiko andereñoen hutsuneak betetzeko ordezko figura sortu zuten Santo Tomasen, eta lan horietan hasi nintzen ni. Askotan pentsatu
|
dut
niretzat propio sortu zuela Karmelek lanpostu figura hori, ni joan aurretik ez zegoelako halakorik.
|
|
|
Gela ilun iluna, adreiluzkoa, marrazki bat bera ere ez horman, materiala dena erdaraz... " Ene, zer egiten
|
dut
nik hemen!". Halako batean, alboko gelan, euskaraz hitz egiten entzun nuen norbait, eta poztasuna piztu zitzaidan.
|
|
|
Egia da nire moduko batzuk bazeudela beste eskualde batzuetan, baina askok betetzen zuten zuzendariaren hitza, eta Hezkuntza Ordezkaritzakoek bazekiten hori. Nolabait, uste
|
dut
nitaz horrelako zer edo zer pentsatu zutela: " Honek zergatik egiten du hau guztia, guk agindu gabe?".
|
|
|
Bestela irudikatzen
|
dut
nik Haur Filosofia, elkarbizitza helburu. Garrantzitsuena galderak eta erantzun posibleak partekatzea da, ikerketa komunitate bat sortzea, asanblada giroa eraikitzea.
|
|
|
Politikoki, aktibismo organiko hori utzi dut. Orain ez nago inongo egituratan [erakunde politikotan], baina ulertzen
|
dut
nire bizitza askoz ere politizatuago dagoela. Adibidez, nire janari dena kontsumitzen dut kontsumo saskitan edo kontsumo elkarteetan.
|
|
|
Antzeko zerbait sentitu
|
dut
nik Jakin aldizkarirako Egunen gurpilean lau urte hauetan idatzitakoekin. Halakoetan irakurleari" tori nik idatzitako artikulua" edo" tori nire hausnarketa" esaten zaiola iruditu arren, ni haur argentinarren" toma" horrekin askoz identifikatuago sentitzen naiz.
|
|
2022
|
|
|
Kontzientzia kolektibo eta propioa dudanetik niretzat bereizezinak, beti sentitu izan dut gerrari leinu sasiko eta sakabanatu batetik natorrela, eta ahalegin handia egin dutela niri hori ezkutatzeko. Beti jakin izan
|
dut
ni baino lehenago borrokatu diren askotariko pertsonek gainpopulatua nagoela barrutik, eta horiei zor diegula bizitzari atera diogun askatasun eta betetasun guztia. •
|