|
2000
|
|
|
" Denek dakite egun positibismo logikoa hilda dagoela. Baina badirudi inork ez duela sumatzen hemen galdera bat egon daitekeela —’Nork egin du? ’ galdera(...) — Uste
|
dut
nire erantzukizuna onartu dudala. Nahita ez egin arren".
|
|
|
Horrela, gizon hau pianojole ona dela esaten dugunean, esan nahi dugu trebezia maila jakin batez zailtasun maila jakin bateko piezak jo ditzakeela. Eta, era berean, katarroa ez hartzea niretzat garrantzitsua dela badiot, esan nahi
|
dut
nik katarroa hartzeak nire bizitzan hainbat ondorio deskribagarri sortzen dituela; eta esaten badut hau errepide zuzena dela, esan nahi dut hau errepide zuzena dela helburu baten arabera. Horrela erabilita, adierazpen hauek ez dute arazo zail edo sakonik.
|
|
|
[Zerbaitengatik haserre banago, batzuetan lurra edo zuhaitz bat, besteak beste, jotzen
|
dut
nire makilarekin. Baina egiaz ez dut uste lurra erruduna denik, ezta jotzea ezertan baliagarria denik ere.
|
|
|
Zerbaitengatik haserre banago, batzuetan lurra edo zuhaitz bat, besteak beste, jotzen
|
dut
nire makilarekin. Baina egiaz ez dut uste lurra erruduna denik, ezta jotzea ezertan baliagarria denik ere.
|
|
2001
|
|
|
Baina nire gogoa, ni maitagogo indargabetu egiten nau askotan sarkin horrek, sasigogo horri sasigogo hots egin eta gogotik uxatzeko nekez gauza naizela utziz. Eta zenbat eta sarkin hori nigan gehiago nagusitu, hainbat eta ilunago ikusten
|
dut
nire benetan gogoko dena, hainbat eta makalago geratzen naiz sarkin horren sasigogoei aurre egiteko. Eta gogokoak ez izan arren, betetzen saia naiteke gurari, nahi edo sasigogo ez gogokoak.
|
|
|
Nire bizitzan, gaur, orain, esna eta erne naizen orotan, zera ikusten
|
dut
nik nigan: gogoak eraginda ari naizela beti.
|
|
|
Pertsona askorekin tratatu beharra izan
|
dut
nire bizitza eta filosofia lan urte luzeetan. Liburu honen idazlaria benetan aparta iruditu izan zait beti, bere pentsaera kapazitateagatik batez ere.
|
|
|
Nik, aldiz, guztiei eta bakoitzari bere erroak ipintzen dizkiet eta bakoitza bere lekuan kokatzen dut. Lehenbizi esaten
|
dut
ni maitari naizela. Maita ari laria naizela.
|
|
2003
|
|
|
Beste hitzaldi batzuk, batez ere zuenak, aberats eta negozio gizonenak, entzuten ditudanean, ordea, ni neu atsekabetzen naiz eta zuetaz eta zuen lagunez errukitzen naiz, ezer egin gabe zerbait egiten duzuela uste baituzue. Eta agian zuek, aldiz, ni naizela zorritxarrekoa uste izango duzue, eta egiazko d ustea duzuela uste
|
dut
nik, baina nik zuetaz ez dut usterik, jakin baitakit ederki asko.
|
|
|
— Beharrezkoa deritzot bada Pausaniasek, nahiz eta gaiari ondo ekin, behar bezala burutu ez duenez, ni hitzaldia burutzen saiatzea. Bi maitasun 186 mota egotearen kontu hori ondo bereiztu duela uste dut, baina ez dagoela gizakien arimetan bakarrik mutil ederrekiko, baizik eta beste gauza askorekiko eta beste izakietan ere bai, animalia guztien gorputzetan, lurreko landareetan eta, esate baterako, izaki guztietan, uste
|
dut
nire eskulangintza medikuntzatik ondo ikusita daukadala, jainkoa handi eta harrib garri dela eta denera zabaltzen dela, gizaki zein jainkoen arazoetara.
|
|
2004
|
|
|
Egia da guk genukeela esan pertsona horri buruz dugun ezagutza osoa zientzian oinarritzen denik, ezta beharrik ere; askok, gainera, higuina erakutsiko liokete eguneroko bizitzan lagunekin eta ezagunekin izan ditzakegun harremanak zientziaren galbahetik pasatzeari: " zera murriztuko
|
dut
nire betiko lagunarekin edo maite dudan neska edo mutilarekin dudan harremana zientziaren bide estura!", esango genuke, baina Descartesek une honetan ez dihardu ezagutza zientifikoaz, baizik eta ezagutzaren edozein formaren ahalbideaz; eta horregatik, hain zuzen, eraman dezakegu argudioa halako muturreraino, horregatik astintzen ditu gure konfiantza osoaren sustraiak.
|
|
|
Eta nire burua bakarka hartzen badut kontuan(...) erraz ohartzen naiz orain naizena baino askoz ere perfektuagoa izango nintzatekeela, Jainkoak sortu izan banindu hutsik egingo ez zukeen zerbaiten gisara. Alabaina, nolabaiteko perfekzio handiagoa egongo da unibertso osoan beraren zati batzuek erruak izan baditzakete eta beste batzuek ez, denak antzekoak badira baino, eta ezin
|
dut
nik hau ukatu.41
|
|
|
Kontu benetan konpongaitza izanda ere, ematen du tranpa batean harrapatuta ikusten duela bere burua; eta hortik irteteko emango duen erantzuna oso biribila izan arren, ez da oso konbentzigarria izango: " ezin
|
dut
nik hau ukatu", esango du. Ezin ukatu natura perfektuan izaki akastunak txertatuta egon behar duela eta horrek naturaren perfekzioa bermatuko duela eta, neurri honetan, izaki akastun hori perfektua dela.
|
|
|
Ez dakigu ondo Jainkoaren existentziaren beraren frogapenak baliozkoak diren, beharbada bai edo akaso ez, baina garbi dagoena da bere ezaugarriak nahikoa ilun geratzen direla" ezin
|
dut
nik hau ukatu" tankerako baieztapen batekin, Jainkoaren ideia, azken batean, gure ulermenaz harantzago jartzen duelako: " but on the other hand, the idea of god is explicitly stated by Descartes to be beyond our comprehension". 42
|
|
|
Pentsatuko dut zerua, lurra, koloreak, irudiak, hotsak eta ikusten ditugun kanpoko gauza guztiak ametsetako zelatak besterik ez direla, jeinu maltzur horrek nire sinesberatasunari jartzen dizkiona. Bururatuko
|
dut
nik neuk ez dudala ez eskurik, ez begirik, ez haragirik, ez odolik, ez inolako sentipenik, eta horiek ditudalako sinesmen faltsua dudala.16
|
|
|
Ez da makala izango hor eman den jauzia! Hor aurkituko ditu Descartesek bere estutasunik gogorrenak, eta, zenbait momentutan, bere argudiapenean, bereziki Jainkoaren eta munduaren arteko lotura horretaz hitz egitean," ezin
|
dut
nik hori ukatu" tankerako argudioetara joko du itxitura itogarri horretatik ahal den moduan irteteko. Zaila da jaitsierako bidea gailurra hain goian jarri denean, baita berarentzako ere.
|
|
|
Nire burua konbentzitu dut munduan ezer ez dagoela, ez zerurik, ez lurrik, ez adimenik, ez gorputzik; ez al da hortik ateratzen ni ez naizela existitzen? Ez ba; nik existitu behar
|
dut
ni neu zerbaitez konbentzituta banago. (...) Ez dago, beraz, zalantzarik existitzen naizela, huts egiten dut eta.
|
|
|
Eta berak [jainko engainatzaileak] nahi adina nahasten banau ere, ez du lortuko ni ezer ez izatea zerbait pentsatzen dudan artean. Horrela, gogoeta egin eta gero, ondorioztatu behar
|
dut
ni naiz, ni existitzen naiz esaldiak nahitaez egia izan behar duela ahoskatzen dudan bakoitzean edo nire adimenean bururatzen dudan guztietan.26
|
|
|
Baina nola jakingo
|
dut
nik ba ote dagoen ezer aipatu ditudan gauza horietaz gain, zalantzarako motiborik txikiena ere emango ez duena. Ez al da Jainkoa izango —edo beste edozein izen ematen diogun izakiren bat— pentsamenduok gogoan sartu dizkidana?
|
|
2005
|
|
|
Helburua ez da hemen Euskal Hizkuntza bera irakastea, baizik eta bakarrik adieraztea, nola berau beste hizkuntzetatik, zahar zein berri, nabarmentzen den. Honengatik, asmo honen arabera egituratuko
|
dut
nik aurkezpena: nire helburua, batetik, hizkuntza honek bere elementuak eraldatzeko jarraitzen duen metodoa azaltzea da, eta ez hainbeste eraldaketa horien zerrenda bat egitea; eta bestetik, hizkuntza horren egituraren atal guztiak elkarrekin bildu nahi nituzke, hauek arau Bakar baten arabera epaituak izan behar duten neurrian.
|
|
|
Orain arte esandakoagatik, honela espero
|
dut
nik, garbi egon luke honako proposamenaren asmoa. Errepikatu dezagun hau laburki:
|
|
|
Era honetan desiratzen
|
dut
nik, beraz, ikerketa objektu honi buruzko nire lana ahal bezainbeste borobiltzea eta amaitzea. Europako bazter txiki hau, egiaz, modu jakin batean tratatu nahi nuke:
|
|
2010
|
|
|
Hori guztia dela eta, egintzaren helburua ere ez dirudi beharrezkoa denik, ezta nahikoa denik ere. Hitz laburretan emango
|
dut
nik erantzuna. Legea egiazkoa eta benetan baliozkoa izan dadin, hauxe baino ez da behar:
|
|
2011
|
|
|
Baina, denbora etengailu batek modu automatikoan, 20 segundoz behin, alea askatzen duenean, usoak galdetzen du: " Zer egin
|
dut
nik hau merezi ahal izateko?". Une horretan hegoei eraginez ari bazen, hegoei eragiten jarraituko du, sinetsirik beraren ekintzek ondorio erabakigarria dutela gertatzen ari den horretan.
|
|
2013
|
|
|
Zalantzak zalantza, mitoaren eta ikerketaren (zientziaren, filosofiaren...) arteko harremana beste modu batera ulertzen
|
dut
nik. Osagarritasunaren tesiaren aurka, ez dago bien arteko esparru banaketarik:
|
|
2014
|
|
|
Nahiz eta biluzik mantendu nahi dudan, ez dut lortuko. Nahiago
|
dut
nire gordinaren ilusioa. Oso goiz entzun duzu hedapena segurtatzea delako kontuaWalkirien zaldikatzea; komikiek ere erakutsi dizute zaldi gainean, hodeien artean, ibiltzen den emakumearen itxura.
|
|
2017
|
|
|
Eta agertzen da nire unibertsoko objektuen artean atzematen ditudan erlazioen desintegratze huts bat bezala. Baina desintegratze hori ez
|
dut
nik burutzen; gauzen artean jatorriz ezartzen ditudan distantzien bitartez, alferrik atzematen ahalegintzen naizen erlazio bat bezala agertzen da. Gauzen atzeko plano baten modukoa da, niri printzipioz ihes egiten didana eta gauzei kanpotik ematen zaiena.
|
|
|
Hor ez dago inongo eragozpenik, nire askatasunak nire posibleak hortzikatzen baititu eta, ildo beretik, munduko potentzialtasunak eurak bakarrik agertzen eta proposatzen baitira. Hortaz, ezin
|
dut
nire burua benetan definitu situazioan izaten bezala: hasteko, ez naizelako neronen kontzientzia posiziozkoa; ondoren, nire ezerez propioa naizelako.
|
|
|
hasteko, ez naizelako neronen kontzientzia posiziozkoa; ondoren, nire ezerez propioa naizelako. Zentzu horretan, eta zeren ez naizena naizen eta naizena ez naizen, 6 ezin
|
dut
nire burua zinez definitu ateetan entzuten izaten, eta ihes egiten diot nire transzendentzia osoz nire buruaren behin behineko definizio horri. Hor dago, ikusi dugunez, 7 asmo txarraren jatorria.
|
|
|
Gehien deskribatu izan dena, hain zuzen, niaren bat bateko agertze hori da: nik ikusten
|
dut
nire burua ni ikusten nautelako, idatzi izan dugunez. Modu horretan, ez da erabat zuzena.
|
|
|
Nozio iheskorrak baino ez dira izango beti, ihes egiteko izaera izango dutenak: ez
|
dut
nire gaiztotasuna atzemango ez bada ekintza horren edo haren baitan, ihes egingo diot nire buruari, sentituko dut nire alienazioa eta nire isurtzea izate baterantz alferrik baino ez dudana gaiztotzat hartu eta, haatik, banaizela sentituko dudana eta distantziara biziko dudana, lotsa edota beldurra dela bitarte.
|
|
|
Nozio iheskorrak baino ez dira izango beti, ihes egiteko izaera izango dutenak: ez dut nire gaiztotasuna atzemango ez bada ekintza horren edo haren baitan, ihes egingo diot nire buruari, sentituko
|
dut
nire alienazioa eta nire isurtzea izate baterantz alferrik baino ez dudana gaiztotzat hartu eta, haatik, banaizela sentituko dudana eta distantziara biziko dudana, lotsa edota beldurra dela bitarte.
|
|
|
Eta litekeena da nire lotsa ez desagertzea: musugorri makurtu naiz orain sarrailara, etengabe bizi
|
dut
nire Bestearentzako izatea; nire posibilitateak etengabe ‘hiltzen’ dira eta distantziak etengabe zabaltzen dira nigana norbait egon ‘litekeen’ eskaileretatik, giza presentzia bat ezkuta ‘litekeen’ zoko ilun horretatik. Areago, ikaratzen banaiz soinu txikienarekin, kraska bakoitzak begirada bat iragartzen badit, izate begiratuaren egoeran nagoen seinale.
|
|
|
‘Begiratua izate’ hori agertzen da hori konkretu hori izateko dudan probabilitate hutsa bezala, ezin duena probabletasunaren izaera eta zentzua atera ez bada oinarrizko ziurtasun batetik non eta Bestea beti zaidan niri presente ni beti Bestearentzako naizen heinean. Nire gizaki izatearen esperientzia, beste gizaki bizidun guztientzat objektu, borroka plazara jaurtia milioika begiradapean eta nigandik ihesi milioika aldiz, konkretuki bizi
|
dut
nire unibertsoan objektu bat agertzen denean, baldin eta objektu horrek aditzera ematen badit probablea dela presentean ni kontzientzia batentzat objektu izatea hori nabarmendu gisa. Begirada esaten diogu fenomenoaren osotasunari.
|
|
|
Besteari ihes egiten diot nire Ni alienatua bere eskuetan utziz. Baina nire burua Besteagandik askatutzat jotzen dudanez, nirea bezala hartzen eta onartzen
|
dut
Ni alienatu hori. Nire askatzea Besteagandik, hots, nire Ni neu, bere oinarrizko egituran, Besteak ukatzen duen Nia nirea badela onartzea da; eta hori besterik ez da, funtsean.
|
|
|
Nire objektutasuna absolutuan gauzatu eta, aldi berean, hipostasiatu egiten dut: batera datoz Jainkoaren leku hartzea eta nire objektutasunaren gauzatasuna; areago, errealagotzat jotzen
|
dut
nire Jainkoarentzako objektu izatea nire baitarako izatea baino; alienatua existitzen naiz eta nire kanpokotasunak erakusten dit nik zer izan behar dudan. Jainkoaren aurreko beldurraren jatorria horixe da.
|
|
|
Sentimendu anbiguoa da: harrotasunean, Bestea hartzen dut objektutasuna nire izatera datorreneko subjektutzat, baina, gainera, nire burua hartzen
|
dut
nire objektutasunaren erantzuletzat; arreta nire erantzunkizunean jartzen dut eta nire gain hartzen dut. Nolabait ere, beraz, harrotasuna lehenik etsimendua da:
|
|
|
Hitz batean esateko, bi jarrera autentiko daude: lehenengoan, Bestea hartzen
|
dut
ni objektutasunera natorreneko subjektutzat eta hori lotsa da; bigarrenean, nire burua hartzen dut Bestea Bestetasunera datorreneko proiektu libretzat eta hori buru estimua da, edo nire askatasunaren baieztapena Beste objektuaren aurrean. Baina harrotasuna, eta hantustea, orekarik gabeko eta asmo txarreko sentimendua da:
|
|
|
Hantustearen desilusioa hortik dator: atzeman nahi izan dudan irudi horretan, errekuperatzeko eta nire izatean txertatzeko, ez
|
dut
nire burua jada errekonozitzen eta Besteari egotzi behar diot, gogo onez edo txarrez, bere ezaugarri subjektiboetako bat bezala. Nire objektutasunetik halabeharrez askatua, bakarrik gelditzen naiz Beste objektuaren aurrean, nire ipseitate kalifikaezinean, izateko dudana baina izan ezin dudana nire funtziotik kanpo.
|
|
|
Beraz, agertzen da tresnen gainditze baten modura helburu jakin batzuetarantz, hain zuzen eta zehazki, nik ere gainditzen ditudan heinean, proiektu bateratzaile batean, helburu horiek, tresna horiek eta Besteak gauzatzen duen tresnen gainditze hori helburuetarantz. Izan ere, nik ezin
|
dut
nire burua inoiz hartu modu abstraktuan ni neu izateko posibilitate soiltzat, eta nire ipseitatea bere proiekzio konkretuan bizi dut honako eta halako helburuetarantz: ni engaiatua existitzen naiz beti eta modu horretan bakarrik hartzen dut izatea (ren) kontzientzia.
|
|
|
Gogoan eduki behar da, halere, nigandik datorren Bestearen munduaren barruan izatea izate erreala dela; ez da inola ere beharrezkotasun subjektibo huts bat bera munduaren barruan existitzen ezagutarazten didana. Bestalde, ordea, Bestea berez ez dago mundu horretan galduta, baina nik galarazi egiten
|
dut
nire munduaren barruan, hain zuzen ere, niretzat nik ez izateko dudana delako, alegia, nigandik aparte dudalako kontenplatua eta nire helburuetarantz gainditua baizik ez den errealitatetzat. Beraz, objektibotasuna ez da Bestearen errefrakzio hutsa nire kontzientzian zehar, kalifikazio erreal bat bezala baitator nigandik Bestearengana:
|
|
|
Horrela, Bestearen presentzia subjektuen kuasi osotasun bat bezala bizi
|
dut
nire Bestearentzako objektu izatean eta, osotasun hori atzeko planoan dagoela, zehazkiago nabari dezaket subjektu konkretu baten presentzia, nahiz eta zehaztu ezin izan, horratik, Beste hori den. Objektutasunaren aurrean hartzen dudan defentsazko jarrerak Bestea nire aurrean agerraraziko du halako eta horrelako objektu gisa.
|
|
|
Azken batean, erreflexioan, ezin badut nire burua objektutzat hartu eta kuasi objektutzat bakarrik har badezaket, horrek esan nahi du atzeman nahi dudan objektua neroni naizela; nigandik bereizten nauen ezereza izateko dut. Nik ezin diot ihes egin nire ipseitateari eta ezin
|
dut
nitaz ikuspunturik hartu (horrela ezin dut nire burua izatetzat hartu), ezta nire burua ‘dago’ moduko formatzat hartu ere (izatearen atzemateak huts egiten du, atzemailea aldi berean atzemana delako). Bestearentzako izatearen kasuan, ordea, erdibiketa urrunago doa, izan ere, (islatu islatzaile) islatua errotik bereizten da (islatu islatzaile) islatzailetik eta, horrexegatik, objektu izan daiteke berarentzat.
|
|
|
Azken batean, erreflexioan, ezin badut nire burua objektutzat hartu eta kuasi objektutzat bakarrik har badezaket, horrek esan nahi du atzeman nahi dudan objektua neroni naizela; nigandik bereizten nauen ezereza izateko dut. Nik ezin diot ihes egin nire ipseitateari eta ezin dut nitaz ikuspunturik hartu (horrela ezin
|
dut
nire burua izatetzat hartu), ezta nire burua ‘dago’ moduko formatzat hartu ere (izatearen atzemateak huts egiten du, atzemailea aldi berean atzemana delako). Bestearentzako izatearen kasuan, ordea, erdibiketa urrunago doa, izan ere, (islatu islatzaile) islatua errotik bereizten da (islatu islatzaile) islatzailetik eta, horrexegatik, objektu izan daiteke berarentzat.
|
|
|
Zera, nik Bestea maite
|
dut
nik bera maita dezadan nahi duelarik.
|
|
|
Adibidez, zoko ilunaren potentzialtasuna zokoan ezkutatzeko posibilitate emana bihurtzen da, soilik Besteak gaindi dezakeelako batekin zokoa argitzeko duen posibilitaterantz. Hor dago posibilitate hori, baina absente bezala, Bestearengan balego bezala, eta atzematen
|
dut
nire atsekabearen bitartez eta ‘ziurregia ez den’ ezkutaleku hori baztertzeko nire erabakiaren bitartez. Beraz, nire posibilitateak presente agertzen zaizkio nire kontzientzia ez erreflexuari Besteak zelatatzen nauenarekin batera.
|
|
|
Berak erakusten dit, berak gainditzen eta desmuntatzen baitu. Baina nik ez dut atzematen gainditze hori bera, soilik atzematen
|
dut
nire posibilitatearen akabera. Hiltze leuna da, ezen ezkutatzeko posibilitatea oraindik nire posibilitatea baita eta, bera naizeino, bizirik baitago; eta zoko ilunak dei egiten dit etengabe eta bere potentzialtasuna bidaltzen.
|
|
|
Horrela, Bestearen begirada atzematean astintzen nauen dardara zakarrean, zera gertatzen da, bat batean alienazio leun bat bizi
|
dut
nire posibilitateena, nigandik urrun kokatzen dira, munduaren barruan, munduko objektuekin.
|
|
|
Baina emana zaidan distantzia da. Begiratua naizenez gero, ez
|
dut
nik distantzia zabaltzen, distantzia zeharkatzera mugatzen naiz. Bestearen begiradak espazialtasuna ematen dit.
|
|
|
Baina, horrez gain, nire posibilitateak finkatzen dituelarik, Besteak agerrarazten dit nik objektu izateko dudan ezintasuna, ezpada beste askatasun batentzat. Nik orduan ezin
|
dut
niretzat objektu izan, objektu gisa ni neu naizena bainaiz. Bere baliabideen menpe utzia, bikoizteko ahalegin erreflexiboak porrot egiten du, eta ni betiro naiz neronek berriz atzemana.
|
|
|
Beste begiradaren presentzia ez da, beraz, ezagutza bat, ez da nire izatearen luzapen bat, ez da batasunezko forma bat edo kategoria bat. Besterik gabe da eta ezin
|
dut
nigandik ondorioztatu.
|
|
|
Horrela, ni izate bat naiz nik fundatu ez dudana, izate hori nire Bestearentzako izatea da. Sentitzen
|
dut
nire transzendentziaren baldintza diren posibilitateak, hor nonbait, Beste batentzat direla eta nire transzendentzia Beste baten posibilitateek transzenditzen dutela.
|
|
|
Bestea subjektu osoa79 da, ez da nigandik ondorioztatzen," ez da ezagutza bat, ez da nire izatearen luzapen bat, ez da batasunezko forma bat edo kategoria bat. Besterik gabe da eta ezin
|
dut
nigandik ondorioztatu", 80 nahiz eta bestetasunak oinarrian bestetasun hori bizi duen kontzientzia ni bat eduki badaukan. Bestea izatezko beharrezkotasuna da, bere existentziaren zalantzagabetasuna eta beharrezkotasuna nire kontzientziarenak berberak dira.
|
|
2021
|
|
|
Bistakoa denez, fokua norberaren printzipioen zuzentasunean, autokontzientzian edo horren araberako deliberazioan baino, gu egiten gaituzten hizkuntza, arau, teknologia eta prozesuen politizazio eta eraldaketan jartzen da. Galdera jada ez da" nor naiz ni" eta" zer egingo
|
dut
nik", baizik eta honakoa: elkar zeharkatzen eta elikatzen duten botere harreman, erlazio sozioekologiko eta identifikazio anitzen elkar gurutzatzean ulertuta," zer egingo dut ni egiten nauen horrekin?"," zer egingo dugu gu egiten gaituzten erlazio horiekin?" (Butler 2004:
|
|
|
Galdera jada ez da" nor naiz ni" eta" zer egingo dut nik", baizik eta honakoa: elkar zeharkatzen eta elikatzen duten botere harreman, erlazio sozioekologiko eta identifikazio anitzen elkar gurutzatzean ulertuta," zer egingo
|
dut
ni egiten nauen horrekin?"," zer egingo dugu gu egiten gaituzten erlazio horiekin?" (Butler 2004: 16).
|
|
|
Bide horretan, bada beste korapilo bat. " Pertsonala politikoa da" tik" politikoa pertsonala da" ra, gizontasuna kritikoki birpentsatzerakoan" nor naiz ni" eta" zer egingo
|
dut
nik" galderetara mugatzen dela dio Azpiazuk
|