|
2007
|
|
|
" Datuen interpretaziorako bi ohar hartu behar dira kontuan: batetik, kaleko elkarrizketetan euskararen erabilera zenbatekoa den neurtu da (eta ez zenbat euskaldunek hitz egiten
|
dugun
euskaraz); bestetik, portzentaia zehatzak baino esanguratsuagoa da urtetan datuek erakusten duten joera." kale jendetsuenei dagokienez aldaketarik ez bada behinik behin, izan ere, gune berriak sortu badira ¾espazio urbanizatu berriak eraiki direlako¾ ibilbideak egokitu egingo dira."
|
|
|
•" Datuen interpretaziorako bi ohar hartu behar dira kontuan: batetik, kaleko elkarrizketetan euskararen erabilera zenbatekoa den neurtu da (eta ez zenbat euskaldunek hitz egiten
|
dugun
euskaraz); bestetik, portzentaia zehatzak baino esanguratsuagoa da urtetan datuek erakusten duten joera."
|
|
2010
|
|
|
elebidun guztiak ez dira neurri berean elebidun. elebitasunaren hazkundea fenomeno urbanoa da, batez ere. garai bateko elebidun gehienak herri txikietan bizi ziren (baita orduan oraindik bazeuden euskal elebakarrak ere), euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin guztietako elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. errotik aldatu da hori urte gutxian. egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara erabiltzeko aukera gutxiago dituzten herrietan, eta, arestian esan bezala, hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian eragiten du euskararen erabileran. beste hitzetan esanda: ...14 neurri berean izatea elebidun eta denek euskara gaztelania bezainbeste edo gehiago menderatzea eta, gainera, naturaltasunez erabiltzea. zirkunstantzia hauetan —ez dago besterik— urtea joan eta urtea etorri, hazi eta hazi, deskantsurik gabe hazten jardun, eta, gainera, primeran eta inolako urradurarik eta ahuleziarik gabe haztea, aukera irreala da, ezinezkoa erabat. aurrerago jorratuko
|
dugun
euskararen erabileraren gakoetariko bat da hau, ez txikiena. bestalde, jakina da familia bidezko transmisio hutsaz ezin dela hizkuntza baten bizi indarra gizartean areagotu, baina neurri berean da jakina, halaber, familian transmititzen ez den hizkuntza galbidean jarritako hizkuntza dela. Munduan barrena, ordea, prestigio sozialik ez duen hizkuntzari gibela eman ohi zaio familian, belaunez belaun gertatu beharreko transmisioa hautsiz. hori ere gertatu izan da euskararen historian. galerak izan ditu euskarak familian, etengabe gainera, hiru lurraldeetan. euskal autonomia erkidegoan bertan ere halaxe gertatu da duela hamar urte arte. alabaina, gaur egun, bi gurasoak elebidun direnean, erabat bermatua dago euskararen oinarrizko transmisioa eaen, baita nafarroan ere, baina oraindik galerek diraute iparraldean. euskaraz bikotekideetako batek baino ez dakienean, ordea, ez da gauza bera gertatzen:
|
|
2012
|
|
|
Labur esanda, laburregi behar bada, euskararen erabilera diogunean, egunero gure ohiko jardunean, ahoz zein idatziz egiten
|
dugun
euskararen aprobetxamenduaz ari gara. esaterako, irrati, telebista, liburu edo aldizkarietatik jasotzen dugun hizkuntza inputa, euskaraz diren kultur eskaintzen kontsumoa edota auzoan, lanean eta jolasean dihardugunean egiten duguna.
|
|
|
Duela ia 30 urte ikusi nuen lehen aldiz BAT Aldizkariko zenbaki monografiko honetan aztergai izango
|
dugun
euskararen erabilerari buruzko kale neurketaren edo —ikerketaren hasierako prototipo bat. 1983ko udan izan zen, Usurbilgo Santa Ixabel jaietan (Gipuzkoa).
|
|
2013
|
|
|
Euskarak duen Framing Berri baten premia asetzeko proposamena Txostenari buruz hausnarketak – Maria Jose Azurmendi tergaia dela gure artean. Honen garrantzia handia delako ere (nire iritziz berriro ere), aipatu dut gorago, aurrekari egoki bezala, Kontseiluak argitaratutako liburua, hain zuzen ere adierazi nahi digulako noraino ezagutzen
|
dugun
euskararen erabilera ulertzeko erabili ditugun teoriak eta egin ditugun azterketak, neurri batean behintzat, horiekiko praktikak hobeto ulertzeko eta plangintzarako helburuekin.
|
|
|
Horregatik ere, harrigarriagoa zaigu ikustea zenbait energia inbertitzen
|
dugun
Euskararen biziberritzean, lortzen dugun etekin nahiko eskasarekin erkatzen badugu (nire iritziz, noski): nola da posible, adibidez, azken 40 urtetan Euskararekiko lortu dena asko dela, lorpen oso positiboa izan dela, esatea?, nola sinistu daiteke horrelako diskurtsoa besterik gabe?
|
|
2014
|
|
|
Arnasguneak erdigune izanik, euskararen normalizazioa horietara hedatzean, hain zuzen. Azken hau, beraz, estuki lotzen da aurrez azaldu
|
dugun
euskararen normalizazioaren irudikapenarekin.
|
|
2015
|
|
|
Nahiz asko maite, nahiz oso geure sentitzen
|
dugun
euskara, inork agindu gabe erdaraz sarritan geu hasten gara!
|
|
2016
|
|
|
Euskal soziolinguistika sortu zenetik hiru lau hamarkada pasa direla kontuan hartuta, zer esan dezakegu garatu
|
dugun
euskararen kulturaren inguruan. Eta testu honen kasuan, garrantzitsuagoa dena:
|
|
2017
|
|
|
Botila erdi betearen metaforak ez du ondo biltzen egoera. Kontua ez da soilik aukeratzea erdi beteta edo erdi hutsik ikusi nahi
|
dugun
euskararen garapenaren botila. Botila sorgin honetan, bete dena asko da, eta aldi berean, falta dena, handia.
|
|
2018
|
|
|
Eta halaxe izan zen. Ibili genuen buruan urtero egin ohi
|
dugun
euskararen erabileraren kaleko neurketa bat egitea erronkak irauten zuen 40 eguneko epearen barruan, baina ez ginen gauzatzera iritsi. Urtero egin ohi dugun kale neurketaren emaitzetan ere ez dugu aldaketa esanguratsurik sumatu.
|
|
|
osasun alorrean euskara erabiltzeak arretaren kalitatean duen eragina, eta komunikazio egoera berrietarako euskarazko baliabideen garapenean eta erabileran duten erantzukizuna. Ikasleen prestakuntza hori erabat uztartuta eta koordinatuta egon behar da 3 atalean deskribatu
|
dugun
euskararen lantze funtzionalaren prozesu, tresna eta baliabideekin (Zabala et al. 2016).
|
|
2021
|
|
|
Robert Boostrom en hitzetan (Boostrom 1998, 397)," metaphors are how we see the world", hau da, metaforek mundu ikuskera bat adierazten dute, eta bidea ematen dute bestela agerian geratuko ez liratekeen fenomenoak antzemateko. Egun ezagutzen
|
dugun
euskararen berreskurapenaren prozesua abiatu zenetik, asko izan dira horri begira sortu eta erabilitako metaforak (Järlehed 2008); prozesua bera izendatzeko, baina, batez ere, hiztunak prozesura erakartzeko. Azken urteotan" aktibazioa" ren kontzeptuaren inguruan sortutako leloak adibide interesgarriak lirateke1 Aktibazioaren nozioak euskal soziolinguistikak bizi duen momentuaz eta etorkizunera begira dituen erronkez hitz egingo liguke, Ane Ortega, Jone Goirigolzarri eta Est� baliz Amorrortuk dioten moduan (2021, 2):
|
|
2022
|
|
|
itzulpen automatikoa, ahotsaren sintesia, adimen artifiziala... Hor zer aurreratzen
|
dugun
euskaraz, beste horrenbeste egingo dugu aurrera esparru sozioekonomikoan.
|