|
2007
|
|
|
–Xabi, orain ezin
|
dugu
emakume hau hemen utzi.
|
|
2014
|
|
|
–eta Elisak irri ironiko bat egin zuen, baita hura egin orduko desegin ere, ezin serioago eransten zuela?: Horregatik ibili behar
|
dugu
emakumeok kontuz gizonekin, Felisa?
|
|
2015
|
|
|
–Hara, batzuetan bolada zailak izaten dira, eta bakarrik egoteko premia sentitzen
|
dugu
emakumeok, erantsi du?, baina horrek ez du esan nahi gauzak bideratu ezin direnik. Ulertzen didazu?
|
|
2016
|
|
|
Eskubide politikoen harira, uste
|
dugu
emakumeari justiziaz dagokiola gizonentzat eskatzen dugun hori ere. Areago joanda, adierazten dugu gizonek izan ditzaketen eskubide politiko guztiak berdin dagozkiela emakumeei ere.
|
|
|
Areago joanda, adierazten dugu gizonek izan ditzaketen eskubide politiko guztiak berdin dagozkiela emakumeei ere. Gizona izaki adimentsu eta arduradun egiten duen ezaugarri oro aurkitzen
|
dugu
emakumearengan ere, berdin, eta baldin eta gobernupekoek libreki onarturikoa bada gobernu justu bakarra, orduan ez dago arrazoirik munduan emakumeei boto eskubidea ukatzeko, edo lurraldeko legeak egiteko eta kudeatzeko ahalmena errefusatzeko.
|
|
|
Erakutsi behar
|
dugu
emakumeek boto eskubideari esker berdintasunezko lekua eta soldatak lortuko dituztela lan munduan; eskolan, unibertsitatean, lanbidean eta bizitzan aukerak eta abantailak oro zabalduko zaizkiela; botere morala izango dutela orotariko miseria eta krimenetatik urrun paratzeko.
|
|
|
dohainik egin daitezke, eta emakume pobreek, gero eta sarriago, behin betiko antzutzea aukeratu behar izaten dute. Lehenbailehen behar
|
dugu
emakume ororen ugaltze eskubideak defendatuko dituen kanpaina bat eta, bereziki, beren egoera ekonomiko eskasa dela-eta sarritan beren ugaltze eskubideari berari uko egin behar izaten dioten emakumeak defendatuko dituena.
|
|
|
emakumeek ekartzen eta hezten dituzte haurrak, eta haiek gobernatzen dute etxea; horrexegatik egiten dute lan haien familiakoek, hau da, emakumeen lan horri esker saltzen dute haien familiakoek lan indarra soldata truk. Baina, horren ondoren, automatikoki ondorioztatu behar al
|
dugu
emakume oro, klasea eta arraza kontuan hartu gabe, funtsean defini daitekeela etxean egiten dituen lanen arabera. Automatikoki ondorioztatu behar al dugu etxekoandrea, benetan, langile sekretu bat dela ekoizpen prozesu kapitalistaren barruan?
|
|
|
Hori guztia ezusteko lazgarria izango zen esklabo jabeentzat, bai baitirudi berdintasuna hautsi nahi zutela, eta, horretarako, modu bereziki ankerrean zapaltzen zituztela emakumeak. Beste behin, gogoan izan behar
|
dugu
emakumeei ezarritako zigorrak bortitzagoak zirela gizonei ezarritakoak baino: zartailuarekin jotzen eta mutilatzen zituzten emakumeak, eta, horrez gainera, bortxatu egiten zituzten.
|
|
|
–Ikusi
|
dugu
emakume horren telefonotik hainbat dei egin zirela zure telefonora, 2010eko udan.
|
|
|
–Komunera berriz ere??, itaundu zion Josebak ironiatzat har zitekeen harridura tonuz, Hastingues zerbitzugunean ordubete lehenago arrazoi beragatik gelditu zirela gogoratuta. . Maskuri txikia
|
dugu
emakumeok?, esan zuen Iratik, antza zenez Josebaren komentarioak apur bat asaldatuta. Horren ondoren, isiltasuna nagusitu zen autoan, harik eta zerbitzugunera sartzeko saihesbidea agertu zen arte.
|
|
2017
|
|
|
Geroago ikusiko
|
dugu
emakumeek mugimendu heretikoetan izan zuten eginkizuna. Oraingoz aski da esatea, independentzia femenino berriari erantzunez, kontraeraso misogino bat sortzen hasi zela; nabariagoa da hori fabliaux ipuinetako satiretan:
|
|
|
Zortea zuela azpimarratu zuen; familiak ez zuen ezkontzera behartuko, ez eta bestelako kargarik inposatuko, baina ezin zituen besoak gurutzatu abusu horiek ikusirik. . Borrokatzen jarraitu behar
|
dugu
emakumeen kontrako erasorik egon ez dadin, ez hemen, eta ez inon?, zioen Husseinek.
|
|
|
–eta nire begietara begira, hauxe gehitu zuen?. Egin behar dena egingo
|
dugu
emakume hori hauteskunde politiko batzuetara berriro aurkeztu ez dadin.
|
|
|
Badakigu zer nolakoa den bere bahitzailearekin identifikatzen den bahituaren sindromea. Bada, halaxe amaitzen
|
dugu
emakumeok elkar zelatatzen, elkar epaitzen morroilopean eta giltzapean ixten gaituztenen begien bitartez.
|
|
2018
|
|
|
–Kuadrillan, mutil bakarra ateratzen da Jaizkibelen. Hamar bat ateratzen gara betiko alardean, eta batek izan ezik, gainerakoek pentsatzen
|
dugu
emakumeak aterako direla noizbait; bakoitza bere ñabardurekin, baina alde daude. Eta hor dago giltza:
|
|
|
–Gure argudioak ez dira balekoak haientzat. Uste
|
dugu
emakume guztiak euren eskubideen alde borrokatuko direla, baina subjektibitatearen eraikuntza batzuek ez dizute uzten ohartzen eskubide batzuk kentzen ari zaizkizula?. Ildo berean mintzatu da Laura Gomez:
|
|
2019
|
|
|
–Nola lortuko
|
dugu
emakumeak euren erasotzaileengandik babestuta egotea, kartzelatik pasatu gabe. Horrek izan behar du abiapuntua?.
|
|
|
–Tasun batzuk falta dituelako da emea eme?, zioen Aristotelesek. . Gogoan izan behar
|
dugu
emakumeen izaerak akats natural bat duela?. Eta, horren ondotik, San Tomasek erabaki zuen emakumea, gizon huts egina?
|
|
|
Ikusi berri
|
dugu
emakumeen patua oso latza zela horda primitiboan; animalia emeen artean, naturak berak mugatzen du ugaltze funtzioa, eta banakoa, ugaltzen denean, beste neke batzuetatik libre dago gutxi asko; etxe abere emeak dira batzuetan indarrak akitzeraino esplotatuak diren bakarrak, hala ugaltzaile diren aldetik nola beren gaitasun indibidualengatik, jabe kontentagaitzak hartaraturik. Halaxe izan zen emakumearentzat ere garai batean, mundu etsaiaren kontrako borrokak exijitzen zuenean komunitatearen baliabideak osoro baliatzea; etxeko lan gogorren nekea gaineratzen zitzaion haurrak etengabe eta nolanahi edukitzeko nekeari.
|
|
|
Ikusi
|
dugu
emakume frantsesen egoera hobexeagoa zela bizimodu mundutarraren garapenagatik eta giro intelektualarekin zuen lotura estuagatik. Halere, iritzi orokorra kontrakoa zitzaien, mari maisuei?.
|
|
|
Neskatoaren nartzisismo hori hain goiz agertzen da, hain garrantzizkoa izaten da emakumearen bizitzan, non askotan pentsatzen baita sen femenino misteriotsu batetik datorrela. Baina oraintxe ikusi
|
dugu
emakumearen jarrera egiaz ez dela destino anatomiko batek eragindakoa. Neskatilak modu askotan onar zezakeen mutilengandik bereizten duen desberdintasun hori.
|
|
|
Ikusia
|
dugu
emakumeak zenbait fase igarotzen dituela haurtzaroan eta nerabezaroan amatasunari dagokionez. Txikitan, miraria iruditzen zaio, jolasa:
|
|
|
bizi guztian irauten du askotan. Ikusia
|
dugu
emakume dotore mundutarraren ideala zera dela, balio erabatekoa eman diezaioten; sufrimendu iturria zaio sekula ez edukitzea loriazko koroarik buruan; gorroto du beste baten kopeta inguruan koroarik txikiena ikustea; beste emakume batek jasotzen duen onespen guztia hari lapurtua da; nola izango da erabatekoa, bada, bakarra ez dena. Zinez maitemindurik dagoen emakumea pozik dago bihotz batean horrela laudatua dela ikusita, eta ez diote inbidiarik ematen adiskideen arrakasta axalekoek, baina arriskuan sentitzen da bere amodioari dagokionez.
|
|
|
Bi sexuek elkarren beharra dute, baina behar horrek sekula ez die ekarri erreziprozitaterik; emakumeek inoiz ez dute kastarik eratu, hots, gizonen kastarekin berdinetik berdinera trukeak eta kontratuak egingo lituzkeen kastarik. Gizartean, gizona banako autonomo eta oso bat da; beste ezeren gainetik, ekoizletzat hartua da, eta kolektibitateari eskaintzen dion lanak justifikatzen dio existentzia; ikusia
|
dugu
emakumeari zergatik ez dion bermatu pareko duintasunik presondegi duen ugaltze eta etxekoandre rolak. Egia da gizonak emakumearen beharra duela; zenbait herri primitibotan, gizon ezkongabea paria moduko bat da, ez delako gai bere bizibidea segurtatzeko; laborantza komunitateetan, gizon nekazariak ezinbestekoa du emakume bat laguntzaile izatea; eta gizon gehienentzat, abantaila da lan gaizto batzuen zama emakumearen gain uztea; halako gizabanakoak bizitza sexual egonkorra izan nahi du, ondorengoak eduki, eta gizarteak eskatzen dio irauten lagun diezaiola.
|
|
|
Apaintzea ez da edergailua bakarrik: esana
|
dugu
emakumearen gizarte egoera adierazten duela. Prostituta da soilik objektu erotiko gisa agertu behar duen bakarra, beste funtziorik ez duenez gero; antzina adats azafrai koloreak eta soinekoan zabalduriko loreek adierazten zuten bezala, orain ere zer lanbide duen adierazten dute takoi luzeek, satin estuek, makillaje bortitzak, lurrin sarkorrek.
|
|
|
Eta, batez ere, gizasemea gainetik jartzen dion bereizketa hori deuseztatu gogo du, harekin bat egin. Esana
|
dugu
emakumeak objektu bihurtuz subjektu segitu nahi duela. Gizona baino sakonago alienatua dagoenez, bera desira eta durduza delako bere gorputz guztian?, ezinbestekoa zaio ohaidearekin bat egitea, subjektu izango bada aurrerantzean ere; hartzea eta ematea gauza bera izan behar lirateke bientzat; gizonak hartu baizik ez badu egiten, eman gabe, edo plazera ematen badu baina hartu ez, emakumea erabilia sentituko da; Beste gisa mamitzen den bezain laster, beste inesentziala da; horren ondorioz, bestetasuna ukatu beharra dauka.
|
|
|
Protesta gisa interpretatzekoak dira jokabide femenino asko. Ikusia
|
dugu
emakumeak, askotan, desafio egiteagatik engainatzen duela senarra, eta ez atsegin hartzeagatik; hain zuzen, gizona metodikoa eta aurreztu zalea delako izan daiteke emakumea txoriburua eta xahutzailea. Emakumeari, beti berandu?
|
|
|
Hala, etxekoandrearen zeruan, baliagarritasuna gorago dago egia, edertasuna, askatasuna baino, eta berea duen ikuspegi horretatik begiratzen dio unibertso guztiari; horregatik izan ohi du erdibidearen, erdipurdikoaren moral aristotelikoa. Nola aurkituko
|
dugu
emakumearen baitan ausardiarik, kemenik, eskuzabaltasunik, goratasunik. Ezaugarri horiek agertuko badira, ezinbestekoa da libertate batek etorkizun ireki batean barrena jotzea aurrera, egina dagoen guztiaren gainetik zutitzea.
|
|
|
Kontraesan berbera aurkitzen
|
dugu
emakumeari, niaren edo etxearen mugetan giltzapetu eta gero, nartzisismo eta berekoikeria aurpegiratzen zaionean, horren ondorio guztiekin batean: banitatea, minberakeria, gaiztakeria eta abar; besterekin modu konkretuan komunikatzeko aukera guztiak ukatzen zaizkio; bere esperientzian ez du sentitzen elkartasunaren deirik edo onurarik, familiari guztiz emana eta aparte dagoenez gero; beraz, ezin espero daiteke emakumeak bere buruaz harago egin eta interes orokorrera jotzea.
|
|
|
Gizonak zenbat eta gehiago eskatu, orduan eta gogobeteagoa sentitzen da emakumea. Nahiz eta Hugok itxialdia inposatzea gogorra izan Juliette Drouetentzat, sumatzen
|
dugu
emakume gazteak pozik obeditzen ziola: bere jauna zoriontsu izan zedin zerbait egitea zen sutondoan eserita egotea.
|
|
|
Hala, estimatzen ez duen zernahi egitasmo gaitzetsiko dio; bere epailea epaitzen du, eta askatasuna ukatzen dio, aurrerantzean ere merezia izan dezan bere nagusia izatea. Emakumeak gizonari dion gurtza hori, batzuetan, absentziarekin hobeto uztartzen da presentziarekin baino; ikusia
|
dugu
emakume batzuk heroi hilei edo ezin eskuratuzkoei emanak zaizkiela, hezur haragizko izakiekin aritu beharrik ez izateko sekula; hezur haragizkoek gezurtatu egiten baitizkiete ametsak, ezinbestean. Hortik datoz etsimenduzko esaldiak:
|
|
|
Esana
|
dugu
emakumearen lege egoera apenas aldatu zela XV. mendearen hasieratik XIX. mendera; klase pribilegiatuetan, ordea, moldatuz joan zen haren kondizio konkretua. Italiar Errenazimentua indibidualismo garaia izan zen, nortasun sendo guztiak nabarmentzeko egokia, zeinahi ere zen sexua.
|
|
|
Bestetik, guk guztiz bestela planteatuko
|
dugu
emakumearen destinoaren auzia: balioz osaturiko mundu batean jarriko dugu emakumea, eta askatasunezko alderdi bat onartuko diegu haren jokabideei.
|
|
|
Bestetik, guk guztiz bestela planteatuko dugu emakumearen destinoaren auzia: balioz osaturiko mundu batean jarriko
|
dugu
emakumea, eta askatasunezko alderdi bat onartuko diegu haren jokabideei. Uste dugu emakumeak aukeratu beharra daukala bere transzendentzia berretsi ala objektu gisa alienatu; emakumea ez da pultsio kontrajarri batzuen jostailua; irtenbideak asmatzen ditu, eta hierarkia etiko bat dago haien artean.
|
|
|
balioz osaturiko mundu batean jarriko dugu emakumea, eta askatasunezko alderdi bat onartuko diegu haren jokabideei. Uste
|
dugu
emakumeak aukeratu beharra daukala bere transzendentzia berretsi ala objektu gisa alienatu; emakumea ez da pultsio kontrajarri batzuen jostailua; irtenbideak asmatzen ditu, eta hierarkia etiko bat dago haien artean. Balioa autoritatearekin ordezkatuz, eta hautua pultsioarekin, psikoanalisiak moralaren ordezko bat proposatzen du:
|
|
|
Gainera, emakumea fatalitate horren konplize da askotan; gezurra eta adulterioa ditu bide bakarra inoren gauza ez dela frogatzeko eta gizasemearen asmoak gezurtatzeko. Horregatik pizten da gizonaren jelosia hain agudo; kondairetan, ikusten
|
dugu
emakumeari susmoa har diezaioketela arrazoirik gabe, den mendreneko susmoarengatik kondenatu, Genoveva Brabantekoa eta Desdemona bezala; susmoa hartzen hasi aurretik ere, probarik gogorrak eginarazten dizkiote Griseldari; kontakizun hori zentzugabea litzateke emakumea aldez aurretik susmagarria ez balitz; ez dago zertan haren faltak frogatu: hark erakutsi behar du errugabea dela.
|
|
|
Izatez, emakumea aldakorra da, ura jariakorra den bezala, eta inolako giza indarrek ezin diote kontra egin egia natural bati. Literatura guztietan barrena, hala Gau bat eta mila gehiagon nola Dekameronean, ikusten
|
dugu
emakumearen amarruak nagusitzen zaizkiola gizonaren zuhurtziari. Nolanahi ere, gizona ez da presozaina bere borondate indibidualistarengatik bakarrik:
|
|
|
bera baino nagusiagoak ziren maitaleekin hasi zen trebatzen; emakumeak hezitzaile eginkizun hori hartzen du, Le Lys dans la Valléen ez ezik [Haraneko lilia], baita L? Éducation sentimentalen [Heziketa sentimentala], Stendhalen eleberrietan eta askoz ikasbide eleberri gehiagotan ere. Ikusia
|
dugu
emakumea fisia eta antifisia dela aldi berean: Natura ez ezik, Gizartea ere hezurmamitzen du; harengan laburbiltzen da garai bateko zibilizazioa, kultura, eta halaxe ikusten dugu gorte poemetan, Dekameronean, L. Astréen; modak zabaltzen ditu, saloiak gobernatzen, iritzia gidatzen eta hedatzen.
|
|
|
Emakume batzuek gogoko dute hamahiru hamalau urteko mutikoei laztanak egitea, edo baita haurrei ere, eta gizon heldua arbuiatzen dute. Baina ikusia
|
dugu
emakume gehienengan sexualitate pasibo bat ere garatzen dela haurtzarotik: emakumeak gogoko du besarkatua, laztandua izatea, eta, batez ere pubertaroaz geroztik, haragi bihurtu nahi du gizon baten besoetan; gizonari dagokio normalean subjektuaren rola, eta emakumeak badaki;. Gizon batek ez du ederra izateko premiarik?, esan diote behin eta berriz; emakumeak ez du objektu baten ezaugarri inerterik bilatu behar harengan, baizik ahalmen eta indar maskulinoa.
|
|
|
Montherlantek gerra maite du, hartan emakumeengandik libratzen delako, eta Bretonek, berriz, emakumea gurtzen du, bakea ematen diolako; batek espiritua eta subjektibotasuna nahasten ditu, eta unibertso eginari uko egiten; besteak pentsatzen du espiritua objektiboki presente dagoela munduaren bihotzean; Montherlantentzat, emakumea arrisku bat da, bakardadea hausten diolako; Bretonentzat, berriz, errebelazio bat, subjektibotasunetik ateratzen duelako. Stendhali dagokionez, ikusia
|
dugu
emakumeak ia ez duela balio mitikorik harentzat: iruditzen zaio transzendentzia bat dela emakumea ere; humanista horrentzat, elkarrekiko harremanetan mamitzen dira libertateak; Bestea beste bat izatea nahikoa zaio Stendhali bizitzak, gatza eta piperra?
|
|
|
Ameskeriak, komediak, tragedia txoroak, entusiasmo faltsuak, xelebrekeriak: halakoen sorburua ez
|
dugu
emakume arima misteriotsuan aurkituko, baizik eta neskatoaren egoeran.
|
|
|
Lehenik, argudio galaiak datoz, tankera honetakoak: hainbeste maite
|
dugu
emakumea, non ezin baitiegu utzi emakumeei botoa ematen; Proudhonen gisan,, egiazko emakumea, goresten dute,, kortesana ala etxekoandrea?
|
|
|
Orduan, Colettek dioenez,, emakumea bizkor bizkor abiatu zen erresuma estu ilun horretara, non bere urguiluak sinets baitzezakeen estutasunaren parekoa dela auhena, non bere gisako eskazaleek liberalitate ilusio batetik edaten baitute?. Madame de Warens
|
dugu
emakume mota horren adibide bat: halakoek maitale gazteak edo atsekabetuak edo beheragoko mailakoak aukeratzen dituzte, beren irritsei eskuzabaltasun itxura emateko.
|
|
|
Zenbait emakumek ez dute egiten ezaugarri barreiatu eta uher batzuk ausaz batu besterik; beste batzuek, berriz, irudi bat sortu sistematikoki, eta nekatu gabe antzezten dute rol hori: esana
|
dugu
emakumeari asko kostatzen zaiola ondo bereiztea joko hori eta egia. Pertsonaia horren inguruan, eleberri triste edo zoragarri baten gisan antolatzen da bizitza, beti pittin bat bitxia.
|
|
|
Irtenbide horrek, utopikoa eta ez oso desiragarria izateaz gainera, ez luke arrakasta handirik bilduko: ikusia
|
dugu
emakumea ez dela gizona bezain modu mekanikoan, asebetetzen?; gehienek ez lukete abandonamendu sexualerako oso egokitzat joko halako egoera bat. Zernahi gisaz, gaur egun ukatua zaie bide hori.
|
|
|
Kontua da gizonek konplizitate handiagoa aurkitzen dutela emakumezko kidearengan, zapaltzaileak zapalduarengan aurkitu ohi duen baino; eta, horretaz fede txarrez baliatu, eta adierazten dute emakumeak nahi izan duela inposatu dioten destinoa. Ikusia
|
dugu
emakumearen heziketa guztiak, egiazki, konspirazio batek bezala ixten dizkiola matxinadarako eta abenturarako bideak; gizarte osoak, haren guraso errespetagarriek aurrena?, gezurra esanez, goretsi egiten du maitasunaren, abnegazioaren, nork bere burua ematearen balio handia, eta ezkutatu egiten diote ez maitalea, ez senarra, ez semeak ez direla prest egongo halako zama trabagarria eramateko.... Emakumeak pozik onartzen ditu gezur horiek, errazkeriaren aldapan segitzeko gonbita baitira; eta horixe da haren kontrako krimenik ankerrena; txikitatik, eta bizi guzti guztian, laineza ematen zaio, galtzera bota, eta haren bokaziotzat jotzen da amore emate hori, zeina tentagarria baita askatasunak larritzen duen izatedun ororentzat; mutiko bat nagikeriara bultzatzen badugu, egun guztian jostaraziz eta estudiatzeko paradarik eman gabe, eta estudiatzeak zertarako balio duen irakatsi gabe, gizonaren adinera heltzen denean ezin esango dugu ezgai eta ezjakin izatea aukeratu duenik:
|
|
2020
|
|
|
Beherakada orokorraren arrazoiak ez ditugu hemen jorratuko, baina emakumeen presentzia eskasak zerikusi zuzena du militantzia ereduekin eta emakumeek duten denbora sozialarekin. Ikusi
|
dugu
emakumeek gizonek baina lan zama handiagoa dutela, eta horrek denbora gutxiago uzten diela jarduera sozial eta politikoetarako. Militantzia eredu maskulinoari, militante txanpinoia?
|
|
|
2008an zuzendaritza parekidea zen. Behean bultzatu
|
dugu
emakumeen parte hartzea eta goian emakumeek ardurak hartzea. Eta 2000n egin zen aukera berdintasun plana, onartu zen barne araudia, eta batez ere ezarri ziren bi irizpide:
|
|
|
Datuak kontuan izanik, kontziliazioa edo korresponsabilitatea emakumeen kontu bat izan dela argudia daiteke, eta hala irudikatzen eta bizitzen dute elkarrizketatuek ere (ikus datuak I Kapituluan). Ikusi
|
dugu
emakumeek haiei atxikitako espazio pribatuetan murriztu duten lan zama handiagoa dela gizonei egokitutako esparruei eskainitako denbora baino.
|
|
|
Hortaz, argi dago egitura publikoek asko eragiten dutela emakumeen demokratizazioan eta egitura horien gaitasun publiko instituzionalak biziki eragiten diola emakumeen subirautza materialari, hau da, emakumeen ongizate, burujabetza eta autogobernuari. Esan
|
dugu
emakumeen demokratizazioa edo ongizatea handitu eta irmotzen duten mekanismo, lege, estrategia eta erakundeak zeintzuk diren jakiteko, emakumeen desmerkantilizazioa eta desfamiliarizazioa aztertu behar dela (I, II eta III. kapituluak), eta, beraz, estatu eta ongizate eredua. Azken urteotan egin diren ikerketek erakutsi dutenez, familiari eta lanari buruzko politika publikoek zuzenean baldintzatzen dituzte emakumeek familiaren eta lanaren harira hartzen dituzten hautu estrategikoak.
|
|
|
Eta kasu haietan emakume ahotsa gara. Gizonek nortasun bat dute, eta guk nortasun hori konpartitzen
|
dugu
emakume guztiekin.
|
|
|
Azkenean, hitz egin zen kasu hari buruz, eta harrezkero hautsi egin da ikuspegi zaharra. Normalizatu egin dira emakume pentsiodunen diskriminazioari buruzko aldarrikapenak, eta arlo guztietan eskatzen
|
dugu
emakumeen eta gizonezkoen arteko berdintasuna, ez bakarrik soldatan eta pentsioan, baita lanen banaketan ere".
|
|
|
Baina elikadura sistemaren azterketak, ikuspegi multidimentsional eta konplexua eskatzen badu ere, oraindik ikuspegi feminista, neurri handi batean, eskasa da, nahiz eta agroekologiaren arloan ekarpen aitzindariak baditugun (Silinprandi eta Zuloaga, 2014; Etxaldeko Emakumeak, d.g.). Bertan kokatzen
|
dugu
emakumeek* elikadura sisteman eta landa ingurunean bizi duten egoera desorekatua. Hemen gaiak eskatzen duen sakontasunean murgilduko ez bagara ere, ekonomia feministak erabiltzen duen izozmendiaren metafora irudikatzen badugu, elikadura katearen eta haren hiru katebegien ikuskera klasikoak (ekoizpena banaketa kontsumoa) bere isla hartzen du nekazaritzako elikagaien sistema globalean.
|
|
2021
|
|
|
Irakurri du bere emazteak edo bere alabak? Feminismoaren eskutik askotan kritikatu
|
dugu
emakumeoi gure bizitza pribatuaz galdegiten zaigula arlo publikoan sartzen garenean, eta kritika egokia eta inportantea da. Baina beti jartzen dugu analisiaren argi hotza emakumeengan eta inoiz ez gizonengan.
|
|
|
Bihotza beroa dela esaten dugu eta burua hotza, gizonak burua daukala eta emakumeak gorputza. Emozioak ez ditugunez ulertu nahi, ukatu egiten ditugu eta esaten
|
dugu
emakumeak emozionalak garela, egiaz esan nahi dugunean" emozionalegiak" garela. Haserrea, biolentzia eta arriskua berotasunarekin lotzen ditugu, nahiz eta horiek bezain beroak diren maitasuna eta ausardia.
|
|
|
Kontua da histeria maiz leporatzen zaigula emakumeoi baina inoiz ez gizonei, eta arrazoia historian bilatu behar da, ez histerian. Freud izan zen –gure psikiatra super feminista– histeriaren koadro neurotikoak gizonengan garrantzirik ez zuela esan zuena eta emakumeen histeriari berebiziko garrantzia eman ziona, eta freudianoengandik hartu
|
dugu
emakumeen histeria seinalatzeko eta gizonena ez ikusteko daukagun joera. Eta gizonena egon badago, literaturak behin eta berriz erakusten digun bezala.
|
|
2022
|
|
|
Horren eraginez edo, arrunt barneratua
|
dugu
emakumeak ez zirela etxetik kanpoko lan merkatuan modu masiboan aritu gerra ondorenean. Datuek eta errealitateak, aldiz, bertzelakorik agertzen dute.
|