|
2001
|
|
|
Botanikaren ikuspuntutik lekalea bada ere, nutrizio alorreko bere osaketa fruitu sikuaren berdinagoa delako sartu
|
dugu
atal honetan.
|
|
2002
|
|
|
Testuaren manipulazioa ardatz modura harturik, egiaren eta gezurraren arteko mugetan etengabe jauzi eginez, berez apartekoak izanik, darabiltzaten teknikengatik hurbilekoak diren mundu birako hurbilketa jauzia egingo
|
dugu
atal honetan: publizitatea eta propaganda dauzkagu gogoan.
|
|
2004
|
|
|
Ñabarduraz jositako mundua nahi dugula aitortu
|
dugu
atal honetan, herri lorez hornitutako askotariko gizateria.53 Mundu lorategian lili koloreak ihartzen eta zimeltzen hasiak daude, lore mota batzuk ari baitira gailentzen indarraren indarrez. Lore asko eta asko, gehienak zoritxarrez, lorategirik gabe gelditzen ari dira, eta Euskal Herria dugu begien bistan, diogunaren adibide garbia bezain mingarria.
|
|
|
Euskararen zoriak kezkatzen gaitu, eta zoriaren ona edo txarra
|
dugu
atal honen ispiluan ikusi beharrekoa. Esate baterako, Xabier Aizpuruaren ispiluan begiratuko bagenu, zoriaren onak gaindituko luke gaitza:
|
|
|
Euskararen barne historiaren lekukotza ematea izan
|
dugu
atal honetako eginbeharra. Bere garapenean suma ditzakegun egokitze arazoak.
|
|
|
Orobat, hizkuntza dinamika horrek ez duela ezertan mugatzen hizkuntza gailenduan ikasle horiek erdietsi dezaketen gaitasun maila, mendekotik nagusirako hizkuntza trebetasunaren jarioa zabalik dagoelako ikaslearen garapen kognitiboan. Edonola ere, puntu hau berriro ere jorratuko
|
dugu
atal honetan bertan. Hortaz, Oihartzabalek ederki zehaztu digun moduan, hizkuntzen jabekuntza eskolako une eta gune mugatuan baino areago sozializazioaren gainerako bizitzaesparru anitzetan gorpuztu ohi da.
|
|
|
Hala, ideologia abertzalearen kemena izan liteke hizkuntza abailduaren biziberritzea bultza dezakeen kausa. Zentzu horretan, Pierre Vilar en esaldi honekin amaituko
|
dugu
atal hau: –Es más bien el patriotismo el que salva las lenguas?. 222
|
|
2005
|
|
|
Guk ordea, «kultura» kategoria zentzu mugatuago batean erabili dugu. Neurri batez gainerako kategorietan sartzen ez diren kultur gaiekin osatu
|
dugu
atal hau. Definizio negatibo horrek barne koherentziarik gabeko multzo nahasi batean pentsaraz dezake, eta ez da hori ere.
|
|
2008
|
|
|
Hitz elkartezko edo eratorpenezko izenez (izen arruntez eta leku izen propioez) hitz egingo
|
dugu
atal honetan, batetik; alterekiko posposizioez, bestetik. Ez bata eta ez bestea ditugu gaurko aztergaiaren ardatz.
|
|
|
multzo elkarte molde batez, ez leku edo zati usaineko hitzarteaz. Nolanahi ere, eta hori
|
dugu
atal honen xede nagusia, eratorpen atzizki zein hitz elkarte izan begien bistan da multzo adiera garbiko lexemak jaulki direla hor, Urepeleko artzainaren ezpainetik. Beste horrenbeste esan liteke Polikarpo Iraizozen erabileraz, honako esaldi honetan:
|
|
|
Yeltsinen agintaldiaren lehenengo garaian aurrera eraman zen politika ekonomikoak izugarrizko eragina izan zuen ekonomian. Puntu honetan kokatu behar
|
dugu
atal honi izenburua ematen dion galdera, trantsizio hitza normalean prozesu baten ondorioz sortutako aldaketa deskribatzeko erabili ohi baita. Horretaz gain, erreforma hitzaren erabilera nahiko arrunta izan den arren, bai garai haietan, zein historialarien artean, litzateke benetan erreformak egin ote ziren aztertzea.
|
|
|
Upategiko beste arrisku batzuk gehiegizko ahaleginak, zaratak eta suteak dira. Horiei buruz hitz egiten jarraituko
|
dugu
atal honetako hurrengo kapituluetan.
|
|
2009
|
|
|
Esku hartze modu honek hiru ezaugarri dituela esanez laburbilduko
|
dugu
atal hau: diziplinartekotasuna, zeharkakotasuna eta kooperazioa.
|
|
|
Haurtzaro eta nerabezaroko psikopatologian aztertu diren genero ezberdintasunak azaltzeko bigarren hurbilpen bat azalduko
|
dugu
atal honetan. Horretarako, aldagai biologikoak dimentsio independente gisa hartuko ditugu.
|
|
|
Edo, hiru karaktereko hitzen bila baldin bagabiltza? Aurreko galderei erantzun eta gure bilaketaesparrua zabaltzeko karaktere klaseak zer diren ikusiko
|
dugu
atal honetan. Karaktere klasea, kortxete[] artean jarritako karaktere multzoak osatzen du, bat egitea kortxete artean jarritako edozein karaktererekin izan daitekeela adieraziz.
|
|
|
e.1 taulan agertzen diren funtzioen eta beste batzuen erabilera aurkeztuko
|
dugu
atal honetan. Horri buruzko xehetasun gehiago ezagutzeko, sistemaren laguntza erabili behar da.
|
|
|
Ezin
|
dugu
atal hau bukatu telebistei buruzko komentario bat egin gabe. Badira ETB1 eta ETB3, badira jadanik euskara hutsezko tokiko hainbat telebista eta sortuko dira berriak, ondorengo bizpahiru urteetarako beste hamalauren sorrera dago iragarrita.
|
|
|
Aitortu behar dugu ez dugula ezagutzen pasarte hori baino zehatzagorik ez beteagorik euskal gizarterako zilegi eta eraginkortzat jotzen dugun hizkuntza politikaren enborraren berri emateko. Horregatik ekarri
|
dugu
atal honen irekierara.
|
|
2010
|
|
|
Hogeita bost puntuko ebaluazioa planteatu
|
dugu
atal honetan. Bost galderaren bidez garatu da inkestaren alor hau:
|
|
|
Integrazioa oso gai zabala bada ere, nazio sentimenduaren gaiarekin amaituko
|
dugu
atal hau, ondoren, gai politikoekiko jarrerak agertuko ditugun atalean, gertuko gaiak landuko baditugu ere. Finean, nola ulertzen dute etorkin hauek, inoiz abertzale bozkatu ez eta euskararik ikasi ez dutenak, nazio atxikimenduaren afera?
|
|
|
Azken batean, bestela esanda, hizkuntzaren ikerketa sozio-kulturalak agerian uzten du ezinezkoa dela linguistikoa dena eta ez denaren arteko muga zorrozki finkatzea, eta, jakina, horren kontzientzia hartzea funtsezkoa izango da hizkuntzaren pedagogiaz aritzerakoan. Hiru puntutan banatuko
|
dugu
atal honen mamia: 3.1 Hizkuntzaren antropologia eta etnolinguistika; 3.2 Hizkuntzaren soziologia eta soziolinguistika; eta 3.3 Hizkuntza pedagogiaren alde sozio-kulturala.
|
|
2011
|
|
|
Teoriatik tiraka – Mikel Zalbide ziolinguistika lan emankorra hor zegoen ordea, guztion ikasgai. Lan hartaz (eta ordutik hona, azken urteotan bereziki, izan duen bide berritze zenbaitez) jardungo
|
dugu
atal honetan, helburua diglosiaren argitzesaioa izanik beti ere. Merezi du atal honetan luzexeago pausatzea, gure arteko jarduera eta hainbat katramila ezin estuago loturik baitaude katalanek plazaraturiko" menderatuen diglosia" horrekin. gogora ditzagun Soziolinguistika katalan horren zenbait ezaugarri.
|
|
|
1986an eman zuen, arras ezaguna denez, arrazoibidearen eta instintu senaren arteko bereizketarekin, diglosiaren (eta beste hainbat kontzeptu giltzarriren) inguruko gure ahuldade egoeraz inoiz eman den azalpenik zorrotzena. Bere formulazioek, eta horrekin amaituko
|
dugu
atal hau, aplikazio errazik ez zuten eta, horrezaz gainera, lehiakide gogorrei aurre egin behar izan zieten. ondorioa begien bistan dago: nahiago izan genuen bide errazetik jotzea. garai bateko mugarri bakarti moduan ageri da orain Txepetxen saio hura.
|
|
|
Estatistikak egin guran izan garen arren (itzulgaien eta kritikagaien arteko erlazioa, kasurako), han hemengo datuek batasunik ez zutela eta, dagoendagoenean utzi
|
dugu
atal honetako informazioa. Izan ere, Lopez Gasenik egina du itzulpen katalogoa7 (sarean dago, kontsultarako8), baina ez datoz bat
|
|
|
Erabileraren eta ikasketaren, hots, xede hizkuntzaren? arteko harremanak jorratuz bukatuko
|
dugu
atal hau. Hizkuntzaren erreprodukzio soziala ez datza, guk dakigula, hizkuntza jakite hutsean, ezpada hizkuntza horren zinezko erabileran. Erabiltzeko jakin egin behar da, noski, baina jakiteak ez du erabilerarik bermatzen hizkuntza minorizatuetan.
|
|
|
Hizkuntz aniztasuna
|
dugu
atal honen enbor, eta lot gakizkion enborrari. Ataka gaitzetik ateratzeko ahaleginak begiz jota, honako itxura hauxe hartzen du hizkuntza minorizatuen mapak David Crystalen begietan:
|
|
|
–Zer da gutxiengo izatea?? Hori
|
dugu
atal honetako izenburua. Erantzun galdera bat hau izan daiteke:
|
|
|
Plan horrek arriskuak ebaluatzen ditu, eta haiei nola aurre egin behar zaien definitzen du. Larrialdietako jokabide plana ere jasotzen du, eta hori aztertuko
|
dugu
atal honetan.
|
|
|
Zuzendari nagusiak «digital» eta «multimedia» kontzeptuak erabiltzenditu, baina ez ditu definitzen. Kontzeptuan gehiago sakonduko
|
dugu
atal honen 9 epigrafean.
|
|
|
Hala ere, kultur erakunde eta elkarteek garrantzia izaten segitu zuten Komunitate Zientifiko Euskaldunari dagokionez. Horixe ikusiko
|
dugu
atal honetan, nahiz labur izan.
|
|
2012
|
|
|
gizarte psikologia eta pertsuasioaren teoria; soziolinguistika; psikolinguistika; eta, azkenik, publizitate elebidunaren eta eleanitzaren azterketa. Jakintza arlo horietatik gure ikergaiaren inguruan egin diren ikerlanen berri emango
|
dugu
atal honetan jarraian, gaingiroki bada ere.
|
|
|
Euskal itzultzaileek esandakoak aztertu ondoren, Leizarragaren lehen euskal itzulpenetik Sarrionandiaren garaira arte zer euskaratu den aztertuko
|
dugu
atal honetan. XX. mendearen bukaerara arteko euskal itzulpen guzti guztien azterketa egiteak luzeegi joko ligukeenez, eta lan honen gai nagusia kontuan harturik, nolabaiteko hautaketa bat egin behar izan dugu, eta testu edo itzulpen literarioetara mugatu dugu gure azterketa.
|
|
|
Azken honen lana da (Laurin 1989), gainera, gure uste apalean, enuntziatu parentetikoek diskurtsoan duten rola edo eginkizuna hobekien eta zehatzen aztertzen duena, gainerakoek ataltxo bat eskaintzen baitiote diskurtsoaren azterketari. Beraz, lan horretan oin hartuz gainerakoen ekarriekin osatuko
|
dugu
atal hau.
|
|
2013
|
|
|
Aipatu txostenean, 2011 urtean eginiko azterketaren ondorioak hamabost puntutan laburtu genituen. Ondorio nagusi haien osagarri diren zenbait ideia eta datu jorratuko
|
dugu
atal honetan.
|
|
|
Soldaduek beren lana egin zutela, baina horretan Jainkoaren laguntza ukan zutela azpimarratu zuen, hain zuzen, Jainkoaren laguntzarik gabe gudu hartarik bizirik ateratzea ezinezkoa zela aditzera emanez. Mirakulu hitza maiz erabiltzen da euskaraz, eta ez
|
dugu
atal honetan sartu «ez da mirakulu» bezalako esaldien erreferentziarik, ez duelako baitezpada erlijio kargarik, nahiz eta gizarte giristino baten hizkeran agertzen den hitza izan. Baina Marneko gudutik landako egoeraz eta Verdunekoaz «mirakulu» hitza aipatzean, eta horren laguntzeko Jainkoaren laguntzari erreferentzia egitean, hitzaren zinezko erranahitik hurbiltzen gara.
|
|
|
gastronomiko guztiak eta ekoizten diren ardo guztiak aipatzea Hala, proposatzen
|
dugu
atal honen bukaeran dauden jarduerak egitea, Espainiako erakargarri gastronomiko nagusietako batzuk ezagutzeko. Haietako askok sor marka edo adierazpen geografiko babestua dute, haien kalitate bereizgarria, berezko ezaugarriak eta ezaugarri bereizgarriak, lehengaiak ekoizten eta produktuak elaboratzen diren eremu geografikoaren ondorio eta haietan esku hartzen duen giza faktorearen ondorio direnak?
|
|
2014
|
|
|
Josu Larrinagak bere doktorego tesian (2013) aipaturiko kontzeptu bati erreferentzia eginez abiatuko
|
dugu
atal hau: irekiera sinbolikoari, alegia.
|
|
|
Horrela utziko
|
dugu
atal hau, gure ikertzailea herri literaturaren altxor bila ari deneko argibide txiki batzuk agertu ondoren.
|
|
2015
|
|
|
Euskaldunon Egunkariaren 1998ko urtekariaren aipu batekin abiatuko
|
dugu
atal hau. Izan ere, urtekariak zioenaren arabera, euskararen inguruko berrietan arakatzen hasita, Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia izan zen (bai behintzat EAEn) urteko albiste nagusietako bat:
|
|
|
Izenburu aski luzea hautatu
|
dugu
atal honetarako, eta, hala ere, gauza batzuk zehazteke utzi ditugu oraindik. Izan ere, idazpuruak dioen moduan, 1980ko hamarraldiaren luze zabalean hainbat kazeta abertzale diglosiko jaio baitziren Ipar Euskal Herrian, baina horietako bat (Egia) pixka bat lehenago sortua dugu, aurki egiaztatuko dugunez; beste bat (Patxaran), bestalde, fantzinea da aldizkaria bainoago; beste bat (Har Hitza!), berriz, 1990eko hamarkada abiatzearekin batera sorturikoa da; laugarren bat (Laborari), azkenik, ezin dugu stricto sensu, abertzale?
|
|
|
|
dugu
atal honetan. Eragin horrek ez du arazorik
|
|
|
(Beste dokumentu batean landuko
|
dugu
atal hau)
|
|
|
Transmedia eta mobilizazio sozialen arteko lotura aztertuko
|
dugu
atal honetan. Horretarako, lehenik eta behin, harreman horren oinarri teorikoa azalduko da eta, ondoren, transmedia mobilizazio kontzeptura egingo dugu jauzi.
|
|
2016
|
|
|
Aurrez esan bezala, gaur egun Euskal Herriko euskararen egoera soziolinguistikoa hobetze aldera ditugun erronkak zehazteko, ezinbestekoa da diagnosi batetik abiatzea. Diagnosi hori osatu
|
dugu
atal honetan Hizkuntzen Erabileraren Euskal Herriko Kale Neurketek eskaintzen dizkiguten datuak kontuan hartuz.
|
|
|
arduera ekonomikoak landu ondoren, jarduera horiek planetan duten eragina aztertuko
|
dugu
atal honetan. Eragin horrek ez du arazorik ekarriko, naturak gu mantentzeko duen ahalmena errespetatzen badugu.
|
|
2018
|
|
|
presoen kartzela barruko giza egoerari, birgizarteratzeko aukerei eta kartzelen euren bideragarritasun ekonomikoari. Hiru alderdion bilakaera aztertuko
|
dugu
atal honetan, banan banan, egungo espetxe sistema modernora iritsi arte.
|
|
|
Baieztapen hori egiten du Garaikoetxeak bere memoria politikoen liburuan. Estatutuaren aldeko kanpainan buru belarri murgilduta aurkituko
|
dugu
atal honetan. Baita Madrilgo giroetan ere, Suárez presidentearekin izan zuen harreman berezi hartatik hasita.
|
|
|
Dena den, mende horretan euskararen atzerakada mugatua izan zela esan
|
dugu
atal honen izenburuan: Aiaraldeko beste leku batzuetan euskara izango zen hizkuntza nagusia, eta batzuetan bakarra izaten jarraituko zuen.
|
|
2019
|
|
|
Andras Kornai – Hizkuntzen Heriotza digitala ala ez) begira daude: ...tzan, lan munduan, komunikabideetan eta administrazioan eta ezagutza ofiziala lurralderen batean (2), aurrekoa baina ezagutza ofizial nazionala (1), eta nazioarteko erabilera merkataritzarako, ezagutza trukerako eta nazioarteko politikagintzarako (0) (Quakenbush JS, Simons gF, 2012). alfabetizazio digitala ere ardatza da esparru digitalean, eta alfabetizazio hori nola eskuratzen den azalduz hasiko
|
dugu
atal hau.
|
|
|
61 2001eko edizioa erabili
|
dugu
atal honetarako, Rossettiren obsesioa eleberri berezitu gisa argitaratu zenekoa. Zehazki, 2011ko berrargitalpena.
|
|
|
Eskuizkribu osoa argitaratuko ez dugunez, xehe eta luze jo
|
dugu
atal honetan haren deskribapen zehatza eginez, jakin mina asetzearren gure argitalpenaren iritziak argitu baititugu, zer eman eta zer ez adieraziz. Garbi dago, dena dela, bertsoak direla eskuizkribu horretatik argitaratu gabe geratu zirenak.
|
|
|
Horrekin guztiarekin pentsatu
|
dugu
atal honetan biltzen diren garaietan zehar emeki emeki eskuratu zituztela, eta, hondoko geruzetara joan ahala, nor, zer eta non izanen direla desagertzen azkenak. Beraz," min hartu dut" belaunaldiari oinarrizkoak baino ez dizkiogu emanen.
|
|
|
Goiko geruzan (gure eskeman, 9 zenbakiarekin markatuta) gaurko euskara dugu. Urdinez tindatu
|
dugu
Atal honetan baztertu duguna; beraz, 9 geruzatik 5 geruzaraino urdinez tindatu dugu. Tarte horretan menderakuntza osoa daukagu.
|
|
2020
|
|
|
Horri erantzunez osatu
|
dugu
atal hau. Beraz, kultura ondarearen inguruan, zein dira gure eskualdean dauzkagun interesguneak?
|
|
2021
|
|
|
Alabaina, aldi berean, aditzenak diren ezaugarri sintaktikoak gordetzen dituztela dirudi, behintzat kasu batzuetan. Euskaraz antzera gertatzen dela ikusiko
|
dugu
atal honetan. Horretaz gain, euskarazko aditzek izen ezaugarriak dituztela erakutsiko dugu, baita a priori jokatuak diren aditz egituretan ere; izan ere, aditz gehien gehienen forma jokatua analitikoa da.
|
|
|
Zein da, beraz, Beauvoirren subjektu eredua? Behin Beauvoirren lana xeheki azalduta, kontratu sozialeko teorialariek mahaigaineratutako norbanako buru jabea zein neurritan birsortzen eta pitzatzen duen aztertuko
|
dugu
atal honetan.
|
|
|
Kontratu sozialeko norbanako buru jabea eta kontratu heterosexuala azaldu ondoren, Beauvoirrek Bigarren sexua n (2019a, 2019b) 11 mahaigaineratutako norbanako eredua aztertuko
|
dugu
atal honetan. Zehazki, bere egitura filosofiko abstraktutik hezur haragizko egoera eta gorputzetara, subordinazioa nahiz emantzipazioa pentsatzerakoan esplizituki nahiz inplizituki bere egiten duen subjektu eredua azalduko dugu.
|
|
2023
|
|
|
Amaitzeko, gogoeta honekin amaituko
|
dugu
atal hau: Zer da familia normal bat?
|