2000
|
|
Ekonomikoki munta handiena duen Espainiako literatur sariaren irabazle edo finalista azken urteotan komunikabideekin lotutako norbait izatea ez da kasualitatea: proiekzio publikoa
|
duen
idazle bat saritzea salmentak ziurtatzeko era bat da. Hiztun kopuru handia duten hizkuntzetako argitaletxeek izan duten garapena ikusita, argi dago enpresaren kontzeptu estandarrera gero eta lerratuago daudela, ahalik eta gehien saltzea dela helburu bakarra, eta gutxi direla liburu on bat argitaratu edo ziurtasun osoz" best-seller" bat izanen den liburua argitaratzearen artean lehena aukeratuko luketen editoreak.
|
|
Ekonomikoki munta handiena duen Espainiako literatur sariaren irabazle edo finalista azken urteotan komunikabideekin lotutako norbait izatea ez da kasualitatea: proiekzio publikoa
|
duen
idazle bat saritzea salmentak ziurtatzeko era bat da. Hiztun kopuru handia duten hizkuntzetako argitaletxeek izan duten garapena ikusita, argi dago enpresaren kontzeptu estandarrera gero eta lerratuago daudela, ahalik eta gehien saltzea dela helburu bakarra, eta gutxi direla liburu on bat argitaratu edo ziurtasun osoz" best-seller" bat izanen den liburua argitaratzearen artean lehena aukeratuko luketen editoreak.
|
2002
|
|
Azken batean (eta oraintxe azalduko dut atal honen hasieran aipatzen nuen tranpa dialektikoa), Kirmen Uribe eta biok ados gaude zeren eta, egia da," Poesia ez dut irakurtzen esaten
|
duen
idazle bat, nire ustez ez da serioa. Ezin esan dezake poesia ez zait gustatzen" zioen, baina ondoren honako hau eransten zuen:
|
|
Honako hau esan zuen Uribek: " Poesia ez dut irakurtzen esaten
|
duen
idazle bat, nire ustez, ez da serioa". Eta, zer esan daiteke horren aurrean?
|
2008
|
|
Bestetik, berriz, kaltegarria, lehen lerroko idazleak traba handiegia egiten dietelako atzekoei". Irakurleak izan dezake gutxieneko kalitatea bermatuta liburua hautatzen duenean, baina kaltegarria da pentsatzea izena lortu
|
duen
idazle batek beti lan ona egin behar duela.
|
|
Hala ere, estiloaren arazoa hona ekarri dut, uste dudalako gustu arazo batez haratago, komunikazio estrategia zehatz bati lotuta dagoela. Izan ere, nire ustez, idazle bati eska dakiokeen gauzarik oinarrizkoena estiloa izatea da; eta zerbait azaldu nahi
|
duen
idazle bati, estilo ulergarria izatea, alegia, beharbada gaizki baina garbi idaztea. Alabaina, Nabarraldeko idazleen (eta oso bereziki, Tomás Urzainquiren) estiloaren ezaugarririk nabarmenenak honako hiru hauexek dira:
|
|
Carlos izenak Atxagaren Gizona> bere> bakardadean> eleberriko protagonista dakarkigu gogora. Euskal Herriarekin moztu eta Bartzelonara bizitzera joaten den pertsonaia. Urretabizkaia abizenak, berriz, abertzaletasun estutik harat doan aldarrikapen feministarekin zerikusia
|
duen
idazle bat oroitarazten digu ezinbestean, eta azkenik« Bazter» sasizena bera ere gardena suertatzen da pertsonaiak euskal munduan izango duen izaera marginala adierazteko unean. Ezizena, bidenabar, komunitateak gizabanakoari inposatzen dion nortasuna sinboliza dezake:
|
|
«Ahots propioa»
|
duen
idazle bat da, Parisko idazle gehienekin «halako kontraste bat» egiten duena
|
2009
|
|
Haurrentzat idazten ez
|
duen
idazle batek edo haurren heziketarekin zerikusi zuzenik ez duen profesionalak helduen talaia hantustetik begiratzen dio haur literaturari eta, oro har, ahozko tradizioarekin zerikusia duen orori. Itsumen handia.
|
|
kaskezurrean eta begiradan dago. Orain berrogeita hamar urte bezala pentsatzen
|
duen
idazle bat idazle zaharkitua izango da, nahiz Joyce, Faulkner eta Robert Grillet en baliabide guztiak batera erabili. Eta aitzitik:
|
|
Hizkuntza hegemoniko batean idazten
|
duen
idazle batek, baita txit irudimentsua izanda ere, nekez irudika dezake, eta gutxiago sentitu, zer den hizkuntza baztertu bateko hiztun izatea, eta are ulergaitzagoa egiten zaio, eta baita susmagarria ere?
|
2010
|
|
Zaila da esaten bidaia hori ia denaren historia bat ote den, baina, hala ez bada ere, liburu hori irakurtzea merezi du, besteak beste, zientzia dibulgazioa egiten ez
|
duen
idazle batek idatzi duelako.
|
2011
|
|
Saltokitik atera eta autora bidean begiz jo nuenean ohartu behar izango nuen minigonaren azpitik hanka zuztar gizenegiak erakusten zituela, ezpainetako gorria esajeratuegia zuela edo ilaje kardatuak urratuak eragin zitzakeela ingurukoen aurpegietan. Hori guztia ikusi nuen, baina emakumeei buruz idatzi behar
|
duen
idazle batek hori eta gehiago eramaten jakin behar duela erabaki nuen. Nire pausoa bere pausajeari egokitu ezinik egin genuen bidea, oso trakets alegia (beldur nintzen bere takoiren batek ez ote zidan oina hondatuko), eta igogailuak aurrez aurre jarri gintuenean jakin nuen sekula ez nintzela emakume haren aurreikuspenen mailara iritsiko.
|
|
Gustu txarreko broma bat iruditu zitzaidan hasieran. Ni ez naiz zaletasunez bost urtetik behin eleberri bat idazten
|
duen
idazle bat baizik. Ez naiz horretatik bizi eta ez nuke bizi nahi gainera.
|
2012
|
|
Idazleak, horregatik, ez du testua gehiegi maite. Irakurri, zertxobait irakurtzen du, eta, ahal bada, bere idazkera bainoago, bere irudi soziala aberastuko
|
duen
idazleren baten obra. Kontua ez baita irakurtzea, irakurri behar dena irakurtzea baino.
|
2013
|
|
Eta orduan ohartu nintzen Atxagaren erreferentziaz, egin zuen lanaz, eta beste herrialde batzuetan jasotzen zuen begiruneaz. Hor bai ikusi nuen mundua aldatu egin zela, eta herri txiki batean idazten
|
duen
idazle batek eduki dezakeela AEBetako idazle batek besteko estimua. Kanpora joatean igarri nuen bide hori eginda zegoela, eta jendeak ezagutzen zuela euskal literatura».
|
2015
|
|
Hizkera neutroa izaten da. Baina esatari batek, kazetari batek eta, batez ere, fikzioa sortzen
|
duen
idazle batek irudi gehiago dituen hizkuntza erabiltzen du; hau da, konnotatiboagoa, koloretsuagoa», azaldu du Labayru fundazioko zuzendari Adolfo Arejitak. Mezuari zolitasun hori ematen laguntzeko esamoldeak bildu dituzte Labayru Hiztegi Fraseologikoan, eta www.labayru.eus webgunean ipini dute.Elebiduna da:
|
2017
|
|
–Bere edertasuna eramaten nekaturik dagoen emakume bat izan daiteke?, erantsi nuen. . Zuk bezala, oso barruraino begiratzen
|
duen
idazle batek nigan zer ikusten duen jakiteak lagundu egingo lidakeela iruditzen zait?, esan zuen niri begietara begira eta barre egin zuen berriro. Izaera bizikoa zela zirudien, alaia eta bromazalea.
|
|
Ez iezaiok tratu txarrik eman, esan nion?. Gehiegi edan
|
duen
idazle bat baino ez duk.
|
2019
|
|
Beste bi hitzaldiak azaroaren 14an eta abenduaren 12an izango dira. Andu Lertxundi idazleak Euskaraz idazten
|
duen
idazle baten bizipenak hitzaldia eskainiko du azaroan; bestetik, Mikel Landa txirrindulariak Kirola eta herriaren inguruko gogoetak hitzaldia emango du abenduan. Bi solasaldiak Elkargunean izango dira, 18:30ean hasita.
|
|
Halatsu itzultzaile bat: txango egiten du beste hiz  kuntza batera, irakurriz baizen ezagutzen ez
|
duen
idazle baten eta haren hizkuntzaren mundura, haren maisulan bat ahalik zuzenen jaso eta harekin itzultzeko gogoz. Fruitua umotutakoan, etxera bueltatzea du helburu, maisulanaren itzulpena maleta nano baten itxurako pendrive batean duela, eta etxeko irakurleak berriz ikusteko ilusio guztiarekin, baina baita itzuleraren drama, gizakia bera bezain zaharra, bizitzeko beldurrez ere.
|
2020
|
|
Baina ez zioten argibide gehiegirik eman. Gaia labainkorra da berez eta kontu zaharrak ziren gainera, neurri batean bederen ahaztu beharrekoak, eta Agirrezabal bera ere ez zitzaien erabat fidagarria iruditzen,. Lejarzaren auzia ikuspegi abertzale batetik arakatu nahi
|
duen
idazle bat?, halaxe egiten baitzuen bere buruaren aurkezpena. Gau batean oso abailduta deitu zidan kasuaren inguruan omertà gisako bat sumatzen zuela esanez eta ez atzera ez aurrera aurkitzen zela jakinaraziz.
|
|
Berak editorearen laguntzailea zela jakinarazi zidan. . Asko saltzen
|
duen
idazle bat hiltzen denean editore burua bera agertzen da hiletetara, baina bigarren lerrokoa denean ni bidali ohi nau?, esan zuen,, baina lekuaz behinik behin gara kexatu?, erantsi zuen, eta Getariako San Anton mendia eta itsasoa elkartzen diren gunea seinalatu zuen buruarekin. Kopa balaustradaren gainean utzi eta bi eskuekin adatsa lotu zuen kokotean.
|
|
Tarteka, ageri dira atzerria eta itzulera kontzeptuak, eta Natura hila (I, II, III) ederretan, heriotza. Joan etorrian egon arren, erdigunea gorputzean
|
duen
idazle baten zalantzak biltzen ditu liburuak, baina interesgarria da gorputz indibidual hori nola bihurtzen den zenbaitetan gorputz kolektibo, ni aren eta gu-aren arteko harremanak eta gatazkak bere hausnarketetara ekarriz.
|
|
Euskaraz idazten
|
duen
idazle batek idazten du hizkuntza hori indartzeko eta babesteko. Norbere hizkuntza delako, eta hizkuntza hori bigarren maila batean ere badagoelako.
|
2021
|
|
Ahal den guztietan ebitatu behar dira eta utzi, sufrimendu iturri badira. Bizitza laburregia da bere lana ondo egin ez
|
duen
idazle batekin denbora galtzeko. Batzuetan esan izan didate irakurleek liburu bat hasten dutenean ezin dutela utzi.
|
|
Irakurri, ariketa literarioari buruz eman den master class onena da. Cervantesen eta lagun imajinario baten arteko elkarrizketaren bidez kontatzen zaigu zer egin behar
|
duen
idazle batek arrakasta izateko –nola lortu kritikoen txaloak, nola eman jakitun itxura, nola engainatu sistema prestigioa lortzeko– eta zer egin behar duen ondo idatzi nahi duenak: asmoak argi utzi, berba egokiak eta esanguratsuak erabili, eta esan nahi duena oztoporik eta iluntasunik gabe esan.
|
|
Lurraren eta karearen azpian geldi zegoena mugitu egiten da, hezurretatik hezurdurak sortzen dira, gorpuzkiak gorputz bilakatzen dira, eta ezerezetik kontakizuna. Zeremonia sobrenaturalaren bidez, hilda zeudenak bizitzera konbokatzen ditu literaturak, bizi daitezen eleberriak irauten duen bitartean69 Literaturaren ahalmenetan idazle gutxik bezala sinesten
|
duen
idazle baten botere erakustaldi horrekin abiatzen da Twist, literaturan dena posible dela frogatzen digun erritual magiko eta haluzinante horrekin.
|
|
Kritikoagoak izan behar dugula esaten
|
duen
idazle bat genuke, jakina. Badakizue ze idazle:
|
|
Komedia batek drama batek baino aukera gutxiago ditu Oscar bat irabazteko. Harrigarria zaigu umorerako etorria
|
duen
idazle bat Stockholmera ailegatzea. Publizistek eta telebistako programatzaileek badakite umoreak asko saltzen duela, baina akademiak ez du artearen podiumera igo nahi.
|
|
Jeneral baten autobiografia bat eta ondoan desertore baten memoriak. Inork ulertzen ez
|
duen
idazle baten obra baikorra eta egile arrakastatsu baten obra iluna. Emakume idazle bidaiazale baten apunteak eta gizon idazle sedentario batek bere fantasiak zehatz mehatz kontatzeko behar dituen bost liburukiak.
|
2022
|
|
Baina, aldi berean, egileak egindako hautu literarioaren aitortza ere izan zen saria. Albistea plazaratu zenean, leku gehienetan nabarmendu zuten Suediako Akademiak estreinako aldiz saritu zuela fikzioa edo poesia jorratu ez
|
duen
idazle baten lana. Aleksievitxen lanari gorazarre egiteaz gain, bazirudien kazetaritza erreportajearen balio literarioa aitortu nahi izan zutela sari horrekin, eta kronikaren generoari duintasuna eman.
|
|
Literatur irakurlea, orri arteko munduetara erretiratzea atsegin duen gizaki hori: orduak eta orduak pasatzen ditu lerrotik lerrora existitzen ez den mundu batean, askotan ezagutzen ez
|
duen
idazle baten eskutik, biak guztiz estrainioak izaki elkarrekiko; berak inoiz imajinatuko ez lituzkeen bazter deigarrietan dabil irakurlea pertsonaia deigarrien jardunak entzunez eta haien ibilerak segituz lerroetan barrena.
|
|
Beharbada saiakera literario gisa definitzea izango da irtenbide eraginkorrena, genero aski zabala baita Galarragak idatzitakoaren ugaritasuna bere osoan besarkatzeko. Eta gainera, Michel de Montaigneren Entseiuak hainbestetan aipatzen
|
duen
idazle baten kasuan, tradizio horrekiko lotura nahiko agerikoa da.
|
|
Liburu denda feminista batean, She said liburu dendan, azken orduan iragarri den liburu aurkezpen batera noa. Alemanez idazten duen idazle ukrainar baten eta jatorriz errusiarra den baina alemanez idazten
|
duen
idazle baten arteko solasaldia entzutera noa. Katja Petrovskajak liburu berria aurkeztuko du Lena Gorelikek gidatuta.
|
|
Berri on bat izan da askorentzat. Gertakari handiek kontatzen duten historiaz gain, mikroan ezkutatzen den (edo erakusten den) aldaketarako ahalmena kontatzen
|
duen
idazle bati eman diote saria.
|
2023
|
|
Alde batetik, oso liburu literarioa da, ez bakarrik nobela bat delako: idazten ez
|
duen
idazle bati buruzko liburua da, eta kontatzen du nola sortzen zaion berriro idazteko gogoa, bat batean. Idazteari buruzko idazki bat da.
|