|
2000
|
|
|
Bestela, ez dut ulertzen zergatik inork ez dituen Epaitegi Konstutizionalera eraman Kataluniako 1981 eta 1993ko legeak. Areago, kontuan hartuz EAEn
|
duela
hamar urte onartu zen Euskal Kultur Ondareari buruzko legean (7/ 1990) espreski sortu zirela Agirigordetegi, Liburutegi eta Erakustetxeetako Nazio Mailako Erapidetzak (hots, Sistemas Nacionales de Archivos, Bibliotecas y Museos). Lege hori onartu zenean PSE Eusko Jaurlaritzaren kide zen.
|
|
|
Aurtengo erroldak erakutsi du Zuberoak 13.500 biztanle dituela, hots, ia milako bat galdu
|
duela
hamar urtez. Aurreikuspenak betez geroz, 2010ean bi mila zuberotar gutiago biziko dira sorlekuan, bortxatuak izanen baitira kanpora joatera lan bila.
|
|
|
Duela hogeita hamar bat urte ezberdintasunak genituen eta Jakes Abeberrik garai hartan gaudela uste du. Iraganeko eskemetan ainguraturik dago eta Miarritzeko Herriko Etxean
|
duela
hamar urte bizi izan genituen gertaeren eskemekin eta klabeekin jarraitu nahi du Abeberrik. Ezin dugu 1990ko gertaera partikular batek eragin zuen egoeraren ondorioekin bizi betirako; Abeberriren gustuko egoeran beti bizi alegia.
|
|
2001
|
|
|
Haurren Munduko Goi bileratik hamaika urte igaro dira, eta herrialde askok Ekintza Planean ezarritako helburuak bete dituzte; beste batzuek, berriz, ez, Bellamyk. “Zalantzarik gabe, munduan,
|
duela
hamar urte baino osasuntsuago daude haurrak; izan ere, txertaketa politikei esker, polioa bezalako gaixotasunak desagerrarazteari esker edo edateko ura eskuratzeko aukera hobetzeari esker, prebenitu daitezkeen arrazoiengatik hiltzen ziren orain”, adierazi zuen. Hezkuntza da Bellamyk aurrerapen batzuk nabarmendu zituen beste alderdi bat; izan ere, mundu osoko eskoletan izena eman zuten haurren kopurua% 78tik% 82ra igo zen 1990ean.
|
|
|
Puleva Fundazioko Omega 3 institutuak sustatu eta gaur aurkeztu duen “Elikadura eta osasun ohiturak” azterlanaren arabera, espainiarren% 42
|
duela
hamar urte baino gehiago arduratzen da osasunaz, eta% 47k uste du elikadura osasuntsua dela osasunerako garrantzitsuena. Ariketa fisikoa egitea eta tabakoa uztea dira espainiarren ustez osasuna zaintzeko giltzarriak diren faktoreak.
|
|
|
ori izan daiteke Euskel Idazle Batza, erderaz Federación de Escritores Euskéricos". Juan San Martin izan da, dakidanez, leialkienik erdal deitura horri lotu zaiona bere Escritores euskéricos (Bilbao 1968;
|
duela
hamar urte, beraz) delako liburu ezagunean.
|
|
2002
|
|
|
Plangintzak leku formaletarako edo administrazioen arteko esparrutarako bakarrik egiten badira, gizartearen parterik potoloena ahazten dugu. Gogoan dut eremu euskaldun bateko lanbide eskola bateko ikasle euskaldunek
|
duela
hamar urte esaten zutena: " Ez, euskara hemen ez da garrantzitsua, gero lanera zoaz eta erdaraz egiten da".
|
|
|
Alabaina, Frantzian, horrelako ikerketak oso sekretuak egoten dira eta ondorioz, erabaki guziak aitzinetik hartuak dira, gizartearekin inolako harremanik ukan gabe. Hemen, zorionez, ez da horrelakorik gertatu eta horrek erakustera ematen du,
|
duela
hamar urte Iparraldean abian ezarri ekimen publiko batzuek (Iparraldeko lurralde antolaketa eskema, Garapen kontseilua, Hautetsien kontseilua, …), hautetsien eta gizartearen arteko lan amankomunak lehenetsi dituztela.
|
|
|
Atal hau ezin dugu amaitu,
|
duela
hamar urte? 1991ko irailean, alegia, euskal gatazkaren konponbidea bilatze aldera izan zen ekimena aipatu gabe.Gernika Gogoratuz taldearen bitartez gauzatu zen eta Washington go GeorgeMason unibertsitatea izan zen babesle eta antolatzaile. Euskal Herritik 8.000kilometrora, telebistako kameretatik urrun, lehenbiziko aldiz, euskal alderdiguztietako ordezkariak bilduta egon ziren astebetez euskal gatazkaren konponbideaaztertuz.
|
|
|
Aurkikuntza horrek geldiarazi egingo du Iberiar Penintsulako espezie autoktono horren pixkanakako desagerpena, azken berrogeita hamar urteetan herena izan baita. Rafael Álvarez Nogal biologoak atzo azaldu zuenez,
|
duela
hamar urte hasi zen “igel berdeari” buruzko ikerketaren aurrerapen handia, “perezi” ere esaten zaiona, hauxe da: “frogatu dugu anfibioak oso txikitatik ikasten duela pentsua arazorik gabe jaten, eta ez da beharrezkoa pentsuak flotatzea edo mugitzea, pentsalariek zioten bezala”.
|
|
|
Espainiako gaixotasun horri buruzko lehen azterketa epidemiologikoa egin eta hamarkada bat geroago, Axarkian (Malaga), komunitate zientifikoak egoki deritzo gaixotasunaren egungo bilakaera zehatz mehatz islatzen ez duten datuak eguneratzeari. “Azterlana
|
duela
hamar urte baino gehiago egin zenez eta espero baino askoz zifra handiagoak agertu direnez, bidezkoa dirudi eguneratzea”, dio Oscar Fernández Carlos Haya Ospitaleko Neurologiako buruak. Adituen datuen arabera, esklerosi anizkoitzak 60 kasu izan ditu ehun mila biztanleko, eta ia laurogei.
|
|
|
Are gehiago, azken hori kartzinogenotzat hartzen da. EZTAINUA, MERKURIOA ETA KADMIOA Eztainu metalikoa ez da oso toxikoa, eta, horregatik,
|
duela
hamar urte erabiltzen da kontserba latak fabrikatzeko. Hala ere, merkurioaren kasurik ezagunenean gertatzen den bezala, haren forma organikoak askoz arriskutsuagoak dira.
|
|
|
Faktore horrek modu negatiboan laguntzen du aurrerapenean, Sginals en artikuluan aipatzen dutenez. Azaldu dute
|
duela
hamar urte baino gutxiago hasi diren ikerketak direla, hau da, lehen urratsak egiten ari direla, eta orain arte lortutako aurrerapena garrantzitsua izan arren, oraindik bide luzea eta ikerketa dagoela helmugara iritsi eta lehen emaitzak lortu arte. Ikerketaren oztopo nagusietako bat lankidetza da.
|
|
|
«Goi bilera paraleloa» NBEko estatu kideen ordezkaritzak biltzen diren egoitzaren ondoan «Goi bilera paraleloa» egiten da, Gobernuz Kanpoko Erakundeen (GKE) ONUk baimendua. GKEek, besteak beste, pentsamendu kontserbazionistaren bi muturrek eta globalizazioaren aurkako borrokek, herrialde pobreenei laguntza eskasa emateaz gain, beste gai batzuen artean,
|
duela
hamar urte egindako Rio de Janeiroko Munduko Goi bilerako akordioak praktikan jartzea bizkortzeaz arduratzen dira. Kalkuluen arabera, ehun estatuburu eta gobernuburu joango dira bilerara, eta, adituen esanean, garrantzitsua da, adituen iritziz, gaur egun, astelehena, puntu pelakideenak konpontzen jarraitzea, neurri handi batean, erantzukizunak banatzea «munduko garapen iraunkorra» lortzeko.
|
|
|
Johannesburg en (Hegoafrika) egiten den Garapen Jasangarriari buruzko Munduko Goi bileraren helburu nagusia da ekintza planak eta egutegi loteslea, Agenda 21 izenekoa, onartzea,
|
duela
hamar urte Rio de Janeiron egindako Goi bileran onartu ziren 2.500 gomendioko deklarazio politikoa. Ordezkariak joan den larunbatean iritsi ziren Hego Afrikako hiriburura, eta ekintza planaren zirriborroa jaso zuten.
|
|
|
Prestige petrolio ontziak fuel olioa isurtzen jarraitu zuen atzo itsasora, tanke batean arraildura bat agertu ondoren, eta Galiziako historiako ingurumen hondamendirik handiena eragiteko mehatxua egin zuen,
|
duela
hamar urte Mar Egeo petrolio ontziak Galiziako kostaldean eragin zuena baino handiagoa. Bien bitartean, epaile batek saltzailearen kapitaina kartzelan sartzea agindu zuen atzo; arrantza sektorea, berriz, beldur da marea beltzak eragindako kalteak “konponezinak” izango ote diren, eta “eremu katastrofiko” izendatzea eskatu du.
|
|
2003
|
|
|
Perratzaileen betebeharra, berriz, gizakiak neke handiko lanetan erabili ohi dituen ganaduei eta zaldizkoei perrak jartzea da, hanketatik gutxiago sufritu dezaten. " Bergara aldeko berbak eta langintza zaharrak" deitu proiektua
|
duela
hamar urte jarri zuen martxan UNEDeko Euskal Kultur Departamendu ohiak, Bergarako Udalaren laguntzarekin, eta azken honekin baditu lau liburu kaleratuak.
|
|
|
Goierri aldea, berriz, gogorragoa da, besteak beste, aurreiritzi gehiago daudelako". Bestalde, aurrireitziak apurka desagertzen doaz eta egun
|
duela
hamar urte baino xamurragoa egiten zaie beraien proiektua edozein herritan aurkeztea.
|
|
|
Hurrengo pausoa artikulu bat idaztea izan zen, argitalpen zientifiko batera bidaltzea, kasu honetan Frantziara, eta, era berean, nazioarteko ebaluatzaileen esku utzi zuen, aurkikuntzari oniritzia eman ziezaion. Azkenik, Nizako Lorategi Botanikoaren aldizkariak jakinarazi zuen
|
duela
hamar urte entomologoak aurkitutako intsektua ezezaguna zela eta Madrilen espezie endemiko berri bat zela, patataren kakalardoaren antzekoa. Dedikatuaren izena Espezie berri bat deskribatzen duenak bataiatzeko pribilegioa du.
|
|
|
Irudia: ARS Image Gallery Gurinaren ordez margarina erabiltzea ukaezina da
|
duela
hamar urte baino gehiagotik. Hainbat arrazoik lagundu lezakete fenomeno hori ulertzen, hasi osasunari mesede egiten dionetik eta horrek kontsumitzaileari irudi hobea ematen dionetik eta etxean erabilgarritasun handiagoa izateraino.
|
|
|
Beste batzuk egoera tamalgarrian daude, haiek mantentzeko baliabiderik ez dutelako. Natura Babesteko Elkartearen (ADENA) bozeramailearen arabera, Miguel Ángel, ares,
|
duela
hamar urte Espainian parke zoologikoei buruz egin zen txosten bakarraren arduraduna, ingurumena babesteko erakundeen sorta zabalaren kalkuluen arabera, legeak eskuan dutela, instalazio horien %40 eta %80 artean itxi dute. Horiek guztiek beren ikuskapen lana iragartzen dute, behar izanez gero itxiturak eskatzeko.
|
|
|
Osmanen anai arreba guztiek nigarra begietan zuten hain aspalditik ikusia ez zuten anaia besarkatzean. Oya harriturik gelditu zen ikustean
|
duela
hamar urte ikusi ez zuen lehengusua zenbat aldatu zen. Izan ere, lau urte lehenago herri horretarat etorri zirelarik bakantzak pasatzerat, azken hau ez zuten ikusi ahal izan.
|
|
2004
|
|
|
Nork esan behar zuen
|
duela
hamar urte, Algeriakoa eta gero, Ajuria Enearen motorrak bero bero zirenean, hemen arazo bakarra" violentos" eta" democratas" artekoa zenean, batzuen deliberoa" Espainian nahiz Frantzian eroso sentitzea" izan zenean… egungo egoerara iritsiko ginenik!
|
|
|
FDAk, Estatu Batuetan osasun segurtasuna zaintzen duen erakundeak,
|
duela
hamar urte baino gehiagotik erabaki du silikonazko bular inplanteen gaineko debekua mantentzea. Bularra berreraikitzeko edo bularra handitzeko kirurgietan erabiltzea gomendatu zuen aditu talde batek, baina inplanteek ez dute azken azterketa gainditu.
|
|
|
“preserbatiboen erabilera zabaltzea da hiesaren epidemia murrizteko ezagutzen dugun metodo bakarra”. UNFPAren txostenak gobernuei eskatzen die, gutxienez,
|
duela
hamar urte Populazioaren Munduko Biltzarra Kairon egin zenean egin ziren inbertsioak ugalketa osasunean sar ditzatela. Zifra kezkagarriak Testuaren arabera, “metodo antikontzeptibo modernoak oraindik betetzeko dituzten munduko 201 milioi emakumeen eskura baleude, milioi eta erdi bizitza salbatuko lirateke urtero”.
|
|
|
Oscar Leiva Espainiako Urologia Elkarteko (AEU) presidentearen iritziz, gure herrialdean bizirik dauden emaileen organo eskasia, besteak beste, gorpuak dohaintzan emateko egun dagoen programa “hain aktiboari” zor zaio. Ildo beretik, adituak argitu zuen dohaintza emailearen profila aldatu egin dela
|
duela
hamar urtetik hona; izan ere, “lehen istripuan hildako gazte batena bazen, orain 60 urtetik gorako odol emaileak dira”. Nolanahi ere, Leivak onartu duenez, “organoa erauzteko teknika laparoskopikoa erabiltzen denetik, bizirik dagoen emailearen giltzurrun transplantea goranzko joeran dago, eta azken hiru urteetan hirukoiztu egin da”.
|
|
|
Ondorio horietara iristeko, Nietoren taldeak koloneko, maskuriko eta bularreko minbiziak eta melanomak eragin zituen karraskarietan eta giza zelula lerroetan. Ikerketa honen aurrekarietan aipatu behar da,
|
duela
hamar urte, Ángela Nietok “Science” lanean iradoki zuela oilaskoaren enbrioi garapenean parte hartzen duten “Slug” gene batzuek prozesu metastasikoen agerpenean eragin handia izango zutela. Orain ateratako ondorioen hasiera izan zen.
|
|
|
Aukeratutako teknikaren izena brakiterapia da eta ez da berria. Prozedura hori bera erabiltzen da Espainian
|
duela
hamar urte inguru prostatako minbizia tratatzeko, batez ere. Unibertsitate Klinikako erradioterapeutek beste aurrerapauso bat egin dute:
|
|
|
Hau da, arrisku handiko pazienteei konplikazioak saihesteko erabiltzen dira, bai eta lehendik ere infartua izan dutenei berriro ez eragiteko ere. Hain da ohikoa, ezen espezialistek ahaztu egin baitute
|
duela
hamar urte eskas agintzen zena. “Erretxina batzuk zeuden, albo ondorio gehiago zutenak…”, gogoratu du Gaztanbidek.
|
|
|
Urtean pertsona bakoitzak 80 kilo hartzea da helburua. Gaur egun,
|
duela
hamar urte baino %35 gutxiago jaten da, hau da, urtean 57 kilo pertsonako. Espainian, herritar bakoitzak, batez beste, egunero hartzen dituen 157 g ak Alemania, Frantzia eta Italiako 230 g ren oso azpitik daude, eta Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) gomendatzen duen kilo laurdenetik urrun.
|
|
2005
|
|
|
«Soberanismoak, ezezagun horrek, ez dauka nork idatziko dion. Quebeceko esperientziatik
|
duela
hamar urte jaso genuenok (Ollorak, Monterok, testu honen sinatzaileak...) gutxi azaldu dugu asko aipatzen den kontzeptu hau; hala ere, azken urteotan herrialdean praktikan jarri izan da. Ez da filosofia bat, baina bere sustraiak komunitarismoan sakontzen ditu;' komunitateak subjektu gisa existitzen duela aipatzen da filosofia honetan, ez besterik, eta gizarteetan diren beste subjektu historiko batzuen aldamenean dagoela (gizabanakoa, herritarra, klasea, generoa edo espeziea)...».
|
|
|
Hala ere, koordinakundeak herritarrak erakartzeko lanean jarraitzen du. 1998an sortu zenetik, bere baitan biltzen dituen GGKEak gehituz joan dira, baina benetako igoera
|
duela
hamar urte inguru eman zen, Administrazioak zabaldutako fondoek animatuta. Egun, ez dira gehiegi sortzen ari, GKEak gehienbat indartzen eta profesionalizatzen ari dira eta hori da etorkizunerako erronketako bat.
|
|
|
Hau da, jada mesederik egiten al dio ezker independentistari ETAren borroka armatuak, gaur eta hemen? Ezker abertzale horrek
|
duela
hamar urte esaten zituenak kontuan hartu eta duela urtebetetik hona esaten ari denarekin alderatzen badugu, argi dago egindako hausnarketak ondorio nagusi bat duela. Alegia, ezker abertzalearen egitasmo politikoak ez duela gaur beharrezkotzat jotzen ETAren borroka armatua.
|
|
|
Ia betidanik izan naiz feminista eta
|
duela
hamar urte nabil emakumeekin lanean. Emakumeok, eta are gehiago feministok, betidanik ezagutzen dugu arazoa.
|
|
|
Emaitzak ere, batzuetan ez dira espero zitekeen bezain onak, ebakuntzaren prezioa handia da eta epe luzerako onurarik ezin da bermatu, teknika batzuk
|
duela
hamar urte aplikatzen hasi zirenez, goizegi delako oraino balioztapenak egiteko baina, halaz ere, errefrakzioaren ondoriozko trastornoak zuzentzeko kirurgiari esker jendeak betaurrekoak edo ukipen lenteak kendu egiten ditu eta, horrek batzuentzat adierazten duen abantaila estetikoaz gainera, eguneroko bizimoduko jarduerak eta maite dituen kirolak ikusmenaz kezkatu gabe praktikatzeko aukera izaten...
|
|
|
Sendamena, nolanahi ere, luzea da, oso litekeena da kornea lauso bat geratzea eta, gainera,
|
duela
hamar urte hasi zela egiten izan behar du pazienteak gogoan; beraz, epe luzerako emaitzarik ez dugu ezagun oraino.
|
|
|
Gure egunotan, euren ardien esnearekin gazta egiten duten artzainak, lau probintziatakoak, Artzain Gazta Kooperatiban elkartuta daude. Elkarteak aspaldian hasi zuen bere ibilbidea,
|
duela
hamar urte baino gehiago, sektorea egituratzeko asmoz.
|
|
|
Lillyren arduradunek bazekiten laurogeiko hamarkadan Prozac ek albo ondorio problematikoak zituela, baina minimizatzen saiatu ziren, sendagaiaren salmentan eraginik izan ez zezan, “British Medical Journal” era bidalitako txostenen eta memorandumaren arabera. Aldizkari britainiarraren arabera, dokumentu horiek
|
duela
hamar urte desagertu ziren prozesu judizial batean. Prozesu judizial horren bidez, laborategiaren ustezko erantzukizuna ezbeharrean, joera depresiboak zituen pertsona bat izan zen protagonista, eta, Prozac ekin tratatu ondoren, zortzi lagun tiroz hil zituen, beste hamabi zauritu zituen bere buruaz beste egiteko.
|
|
|
Atzera begiratuta, gehiago dira atzerapena hautematen dutenak, hezkuntza bikaintasunaren bila aurrera egin beharrean. % 37,1en iritziz, gauzak okerrera egin du azken hamarkadan;% 34 ez da hain ezkorra, eta nolabaiteko hobekuntza ikusten du;% 18,6k uste du egoera
|
duela
hamar urte bezalakoa dela. Autokritika ere badago.
|
|
|
Liliana Spendeler, 38 urtekoa, bere jaioterritik Espainiara
|
duela
hamar urte baino gehiago iritsi zenetik, etengabe ari da lanean ingurumena zaintzeko eta kontzientziatzeko. 2000 urtean, lehen aldiz, labore eta elikagai transgenikoen kanpaina zuzendu zuen Amigos de la Tierra erakundean.
|
|
|
Gainera, aztarnak baino ez dira aurkitu, eta horrek esan nahi du oso kopuru txikiak direla eta ez dutela zertan inolako alarmarik piztu. Nestlék TetraPack enpresa suediarraren ontzi bera erabiltzen du esnerako
|
duela
hamar urtetik. Enpresa horrek brick motako ontzi ia guztiak hornitzen ditu EBn.
|
|
|
Don Ferminek esan zuen aireplanoen gida bat egin zuela berak
|
duela
hamar urte, eta erakutsi egin zien. Aireplano asko gorriak ziren, horri erreparatu zion Mateok.
|
|
|
Ez zait ezer bururatzen gaur:
|
duela
hamar urte lore koroena bezalako inozokeria koloretsuak esateko adorea izaten nuen behintzat. Absurdua da egiten ari naizena.
|
|
2006
|
|
|
Bide onean gara, baina gauzak ez dira irabaziak. Uste dut aski fite joanen direla hala ere, zeren
|
duela
hamar urte hizkuntza politika eta hitz horiek ez ziren sekula baliatzen. 30 urtez horrela pasatu da Iparraldean eta 30 urte luze da.
|
|
|
Gezurra dirudien arren,
|
duela
hamar urte arte Boliviako hidrokarburoak estatuak ustiatzen zituen. Evo Moralesek egin duenak halako zalaparta eragin badu ez da izan munduan petrolioa eta gasa nazionalizatu dituen lehen herrialdea delako; asko dira hala daukatenak, erregimen politiko ezberdinetako estatuak.
|
|
|
Espainian ugalkortasun tratamenduen emaitzak hobetu egin dira eta konplikazio gutxi sortu dira, nahiz eta etorkizuneko amen adina gero eta handiagoa izan. Haurdunaldien tasa %30 baino handiagoa da,
|
duela
hamar urte baino bi aldiz handiagoa, Espainiako Ugalkortasun Elkartearen Jarduera Erregistroko (SEF) azken datuen arabera. Emaitzak pozgarriak dira, tratamendu horietan parte hartzen duten emakumeen erdiak baino gehiagok 35 urte baino gehiago dituztelako, eta faktore horrek okerrera egiten du.
|
|
|
Une honetan konpainia batzuk pindolarena baino produktu hobeak ateratzen ari dira konbinaziorako, eta beste enpresa batzuek bi jarduerak aldi berean dituzten molekulak diseinatu dituzte. Lehen lanak
|
duela
hamar urte baino gehiago egin zituen. Zergatik hainbeste denbora eta oraindik ez dago kalean?
|
|
|
" El Niño" itzuli da, baina
|
duela
hamar urte baino intentsitate txikiagoarekin
|
|
|
Latinoamerikako zenbait herrialde, “El Niño” delakoak 1997an eragin zituen ondorio suntsitzaileak gogorarazten dituztenak, euri jasetarako edo gerta daitezkeen lehorteetarako prestatzen ari dira dagoen eskualdearen arabera. Hala ere, NOAAk dio fenomenoak ez duela lortuko
|
duela
hamar urte erregistratutako intentsitatea. Urte bukaera hurbildu ahala, “El Niño” taldeak indarra hartuko duela aurreikusten da, eta 2007ko lehen hilabeteetan mantenduko da.
|
|
|
Ez da gaixotasun kardiobaskularrik ohikoena, baina AEBetan. eta
|
duela
hamar urte, sortzetiko kardiopatiek 5.000 pertsona inguru hiltzen zituzten. Heriotza tasa %20 baino gehiago jaitsi da orain arte, eta, hala ere, jaiotako haur guztien %1ek bihotz konplikazio bat du, eta horrek arriskuan jartzen du haien biziraupena.
|
|
|
Horrelaxe hasten zen 1996ko uztail hasieran proba gisara munduratu genuen lehen edizio elektronikoaren agurra. Gaur eguneko mundua nekez uler daiteke Internet edo posta elektronikorik gabe, baina
|
duela
hamar urte ezezagunagoak ziren, gure inguruan bederen. Ordurarte, irakurleekin nahiz berriemaileekin telefonoz, eskutitzez edo faxez izaten genituen harremanak posta elektroniko bidez ere gauzatzen hasi ziren.
|
|
|
Lekaroz eta Gartzaingo frontoiak sartu ditugu; Arizkungo frontoia ekainaren 16an inauguratu zen… Gauza aunitz eta garrantzitsuak egiten ari gara. Egia da kontribuzioa aunitz igan zela, baina
|
duela
hamar urtetik ukitu gabea zegoen, horregatik urtez urte egin balitz baino gehiago somatu da igoera.
|
|
|
Eta gaineratu du gizon hari deika ibili dela Luisa, eta senarra izango zuela German hori, ezta? Xabierrek kontatu baitio
|
duela
hamar urte hil zela...
|
|
|
Alabaina, ezelango bidaiaren aipamenik ez. Eta horregatik ere, Jameson
|
duela
hamar urte zegoen bidaia horren esperoan. Hain zuzen ere, Noriko Renotik irten zenez geroztik, literatura doktoretza besapean.
|
|
2007
|
|
|
Ez dakit ba, Leon Bilbaori egin genion omenaldi hartan jo nuen,
|
duela
hamar urte baino gutxiago, eta Hernaniko Albokarien Egunean ere izan nintzen duela hiru urte edo. Pieza pare bat edo jo nuen, eta entzun ere han entzuten ditut albokari guztiak, baina arretarik jada ez daukat nik hainbeste entzuten egoteko, eta gazteak ez ditut entzuten.
|
|
|
" Gu hasi ginenean baino hobeto prestatuta dago ELA orain, ekarpena kolektiboa da, ez pertsona batena. Alde horretatik baikorra naiz". ELAk Gernikan
|
duela
hamar urte burutu zuen ekitalditik, hurrengo berba hauek gogorarazi dizkigu bereziki Jose Elorrietak: " Egoera oso oso gogorra zen, baina itxaropentsua".
|
|
|
Jaun eta jabe. Bere aita
|
duela
hamar urte arte zen bezala. Aitonak munduko lehen express kafe makina sortu zuenetik, enpresa handitzen eta indartzen joan da, eta egun, kafe makinekin batera, hainbat etxetresna elektriko egiten dituzte, eta askoz gehiago egingo dituzte txinatarrekin sinatu berri duen tratuaren ondoren.
|
|
|
Euskal basoen egur bolumena 55 milioi kubikokoa da, hau da,
|
duela
hamar urte baino 13 milioi kubiko gehiago. Beraz, argi eta garbi dago basoak benetako â?, oxijeno hornitzaileakâ?
|
|
|
Euskal basoen egur bolumena 55 milioi kubikokoa da, hau da,
|
duela
hamar urte baino 13 milioi kubiko gehiago. Beraz, argi eta garbi dago basoak benetako â?, oxigeno hornitzaileakâ?
|
|
|
Ipar Euskal Herrian duela hogeita hamar urte sortu zen lehenbiziko artzain eskola. Eta
|
duela
hamar urte, Batiz eta bere taldea etorri ziren gurekin hitz egitera, Maulera alegia, eta beraien proiektuan parte hartzea proposatu ziguten. Beraz, orain parte hartzen hasi gara eta prestakuntza horrekin bat egin dugu.
|
|
|
Azken urteetan ohikoa izan denez, Larraitzeko mendi zelaiak aukeratu ziren antzinako erritu hau ospatzeko, hantxe, Txindokiren magalpean, laurehun metroko garaieran. Inguruko ganaduzale ugariek irrikitan itxaroten duten unea,
|
duela
hamar urte eskas ofizial bilakatua. Aralarko bazkaleku oparoak xede harturik, ganaduaren transhumantziari bide ematen dion irteteko seinalea da.
|
|
|
â?. Gondraâ? taldeak, hala ere, beste merkataritza jarduera bat ere badu,
|
duela
hamar urte lorezaintza saltoki bat zabaldu baikenuen Mungia eta Plentzia arteko errepidean, eta hemen ekoizten ditugun produktuak saltzen ditugu bertan.
|
|
|
Arau garrantzitsuena, ordea, zaharkituta geratu da:
|
duela
hamar urte, 100 kilobytetik gorako mezu elektroniko bat bidaltzeak lagun kuttunenak suntsi zitzakeen.
|
|
|
Bill Gates-ek etorkizunean etxeko tresna guztiak elkarrekin konektatuta egongo direla aurreikusten du. Microsoft eko presidenteak igande gauetan plazaratu zituen bere aurreikuspenak,
|
duela
hamar urte egin duen bezala, CES inauguratu aurreko gauean. Munduko azoka teknologiko garrantzitsuenetako bat da CES, eta gaur Las Vegasen (AEB) irekiko ditu ateak.
|
|
|
“Gaur haur horiek tratatzeko teknologia asko hobetu da. Gaur,
|
duela
hamar urte bizirik iraun ez zuten haurrak salba ditzakegu”, esan zuen adituak.
|
|
|
Sailburuak esan zuen Sevillako portuan ontziek askatzen duten lasta uraren bidez iritsi dela Txinako karramarroa. Asiako hego ekialdetik dator Eriocheir sinensis, estuarioetan eta paduretan bizi da, eta
|
duela
hamar urtetik Guadalquivir ibaiaren bokalean habitat egokia aurkitu du bizirik irauteko. Animaliak bere matxarda sendoak erabiltzen ditu gordelekuen moduko galeriak hondeatzeko, eta horrek ibaiertzen higadura azkarra errazten du.
|
|
|
Objektu horiek guztiek mundu osoko bildumazaletasun merkatu handiak elikatzen dituzte, eta garrantzi handia hartu dute azken urteotan Espainian epe luzeko inbertsio aukera gisa. Merril Lynch ek Munduko Aberastasunari buruz 2006an egindako txosten baten arabera, ondare handiak dituzten partikularrek inbertsio alternatiboetara bideratzen dituzten aktiboen ehunekoa guztizkoaren% 15 izan zen iaz,
|
duela
hamar urte baino% 5 gehiago. Oro har, inbertsio horiek epe luzera errentagarriak dira.
|
|
|
Prozesu itxuraz sinplea da, eta ez du justifikatzen Espainiako bide sareak soilik 300 kilometro asfaltatu izatea erabiltzen ez diren pneumatikoak birziklatzen dituen material horrekin (NFU siglak dira). Lehen zatiak
|
duela
hamar urte baino gehiago eraiki ziren arren, 2002tik aurrera eman zaio bultzada handiena neurri horri, Herri Lanetako Azterlan eta Saiakuntza Zentroaren (CEDEX) arabera. Hori dela eta –eta formula horren bidez eraikitako errepide kilometro gutxi gorabehera–, Espainia punta puntan jarri da teknika horren azterketan.
|
|
|
Gainera, edozein unetan erreskate osoa edo partziala egiteko aukera ematen du, inbertitzaileari zigorrik jarri gabe, eta heriotza gertatuz gero ondarea oinordekoei transmititzeko bermea du. Produktu hau Estatu Batuetatik dator,
|
duela
hamar urte merkaturatu zen eta 2006an 13.000 milioi dolar saldu ziren. Arrakasta horrek eta gure herrialdean horrelako produkturik ez egoteak eta AXAren' Erretiroaren Nazioarteko Azterlana' k ematen dituen datuek ekarri dute AXA Winterthur aseguru kontzeptu berri hori gure merkatuan jartzera.
|
|
|
Inbertitzaile profil guztietara egokitzen den produktua da, kontserbadoreenetatik agresiboenetara, eta eskatzen duten malgutasuna eskaintzen du. Horretarako, funts desberdineko bost saski eta bi kontratazio modalitate ditu, inbertitzaile profil bakoitzaren beharrak asetzeko,' Accumulator Futuro' eta' Accumulator Selección' direlakoen bidez. Estatu Batuetatik dator produktu hori, eta
|
duela
hamar urte merkaturatu zen. 2006an 13.000 milioi dolar saldu ziren.
|
|
|
Brasilgo agintarien kalkuluen arabera, sorta honekin 75.000 gaixo artatu ahal izango dira, hau da, herrialdean dauden hiesdun gaixoen %10 baino gehixeago. “Efavirenz” generikoak
|
duela
hamar urte Espainian abian jarri zen hiesaren aurkako botikak doan banatzeko programarako erabiliko dira. “Lula” da Silvaren Gobernuak maiatzean Mercken patentea bertan behera utzi zuenean, hiru urte iraun zuen farmazeutikarekiko prezioei buruzko negoziazioari amaiera eman zion.
|
|
|
Hazkunde horiek argi eta garbi islatzen dira hezkuntzako datu estatistikoetan. Hala,
|
duela
hamar urte, ikasturtean, gure herrialdean unibertsitatez kanpoko irakaskuntzetan matrikulatutako atzerritarrak ikasle guztien %0, 7 baino ez ziren; gaur egun, Espainiako ikasgeletan dauden 608.040 ikasle atzerritarrak ikasleen %8, 4 dira. Igoera hori batez ere ikasturtetik aurrera gertatu da, eta urte horretatik aurrera 100.000 ikasle inguru sartu dira.
|
|
|
Higiezinen “boomak” eta interes tasen martxa neurrigabeak eragin dute proportzio hori urte gutxiren buruan zabaltzea. Hain zuzen, ratioa
|
duela
hamar urte sei soldatakoa zen “bakarrik”. Etxebizitzak bere eskalada geldiarazi duen arren, moderazio hori berandu iristen da.
|
|
|
Euskal Kantuzaleen Elkartea Nafarroan euskaraz abesteko dagoen ohitura aberatsa mantentzen eta bultzatzen duen erakundea da. Honen eredu den Nafarroako Haur kantari Txapelketa haurrei espreski bideratutakoa,
|
duela
hamar urtetik goiti ospatzen da Nafarroan. Irakasleendako, kanta haurrak motibatzeko eta hezitzeko tresna da, eskoletako ikasleak anima daitezen.
|
|
|
Guggenheim urtea izan da 2007, eta
|
duela
hamar urte erraldoia sortu zutenean bezainbeste hitz egin da, aurten, proiektuaz, eta etekinaz, onuraz eta ederraz. Ondorioa oso argia da.
|
|
|
– Engelblau ostatua ireki dut
|
duela
hamar urte, operaziotik landa. Gay, lesbiana, trabesti, drag queen eta trans guztiek Bilbon toki lasai, libre eta alaia ukan zezaten.
|
|
2008
|
|
|
Geografikoki elkartasuna adierazteko zabaldu egin zaigu mundua. Adibidez, Irak, Afganistan, ekialde ertaina deitzen zaion inguru horretan ere elkartasuna adierazteko aukera izan dugu,
|
duela
hamar urte ez zitzaigun burutik pasako horren inguruko hitzaldirik ematea. Afrikarekin ere saiatu gara, lehengo urtean eman genuen hitzaldi bat, aurten ere saiatu gara ezin izan dugun arren, baina emango dugu aurrerago.
|
|
|
Frantzian berragertu zen, 1930eko hamarkadan, dirudienez bertako bilduma egile batek Istanbuleko merkatari bati erosi eta gero. Eta bilduma pribatu horren barruan egon da,
|
duela
hamar urte dirudun anonimoak zientziaren esku utzi zuen arte.
|
|
|
Beste alde batetik, Euskalduna Jauregiak,
|
duela
hamar urte Aste Nagusiko programa antolatzen hasi zenetik, diru bilketaren errekorra ere gainditu du, 1.476.411,5 euro jaso ditu guztira. Arte, Seis clases de baile en seis semanas eta Adulterios lanek aldez aurretik sarrerak agortu zituzten.
|
|
|
Nik izugarri gustuko dut klaseak ematea. Bada, behin,
|
duela
hamar urte, ikasleentzako hitzaldi batzuk prestatzea bururatu zitzaidan, klasean kontatu ezin diren gauzak kontatzeko, klaseen osagarri moduan. Adibidez, hitzaldi haietan mapei buruz hitz egin nahi nuen; klaseak mapak egiteko tresnei buruzkoak izaten ziren, baina ez nuen aukera handirik izaten mapekin lotutako istorioez hitz egiteko.
|
|
|
urrezko lehoi haserrea, zola gorri baten gainean. Lehoiari, Zuberoan, euskaraz olerki luzea egin zaio
|
duela
hamar urte. Horrez kanpo, ez du ez euskal mitologian, ez eta sinbolikan, ez eta ere literaturan lehoiak biderik egin.
|
|
|
Mahalok, proba fasean, berrogeita hamar editore ditu 50.000 bilaketatarako orriak sortu dituzte desberdinak. Mahaloren editoreek emandako emaitza orriak gida izateko behar den informazio guztia dute gai bakoitzari buruz, adituen gidarien eta esteken direktorioak,
|
duela
hamar urte webean bizi zirenak Nork: adibidea, bilaketa ‘New Web guneetarako estekak dituen orri bat erakutsi du York Cityk ofizialak, hiriari buruzko oinarrizko informazioa, trafikoa, albisteak, gidak… eta horiekin lotutako beste bilaketa batzuk, hotel gisa merkeak New Yorken, edo gida bat mashup baten barruan dauden jatetxeak Google Maps en egina.
|
|
|
Nafarroan, batez beste, 78 euro, eta Granadan eta Gipuzkoan, 93 euro. . lore koroa arruntena (krabelinekin, krisantemoarekin, gladioloren batekin, arrosaren batekin, etab.) batez besteko prezioa 131 eurokoa da (urte sasoiaren eta aukeratutako barietateen arabera),
|
duela
hamar urte baino% 49 handiagoa. Lore koroa merkeena Gipuzkoako ehorzketa etxe batean aurkitu zen (60 euroan), eta garestiena (azpimarratu behar da ehorztetxe bakoitzean merkeena zela), 214 euroan.
|
|
|
Merkeenak Sevillako (110 euro batez beste), Valladolideko (134 euro) eta Malagako (165 euro) egunkarietan argitaratzen dira. Prezioa tanatorioa Kontzeptu oinarrizkoenean (aretoa bakarrik erabiliz, beste zerbitzurik gabe), 325 euro ordaindu behar dira, batez beste(
|
duela
hamar urte baino %77 gehiago), eta hilkutxaren ondoren, ehorzketaren kostu osoaren bigarren handiena da. Hala ere, datuak asko aldatzen dira probintzia batetik bestera:
|
|
|
Pazienteen %15 inguruk alergiaz erreakzionatzen du sendagai baten aurrean, eta egoera hori ospitaleetako alergologia zerbitzuetako hirugarren kontsulta arrazoia da. Alergologia eta Immunologia Klinikoaren Espainiako Elkartearen (SEAIC) datuen arabera,
|
duela
hamar urte kopuru hori %12 ingurukoa zen. Alergia arazo gehien sortzen dituzten sendagaien artean daude analgesikoak, antiinflamatorioak eta antibiotiko betalaktamikoak, hala nola penizilina.
|
|
|
miguel ugalde Zer gertatzen da matematikarako talentu berezia duten haurrekin estimulatzen ez badira? Galdera hori egin zuen
|
duela
hamar urte baino gehiago hil zen Miguel de Guzmán irakasleak, Zientzien Errege Akademiako Analisi Matematiko eta Akademikoko katedradunak. Erantzuna ez zen batere pozgarria; izan ere, ikasle horiek, arreta egokia izan gabe, beren eskola urteak igaro zitezkeen tratamendu egokirik ez izateagatik oharkabean edo zapuztuta; hala ere, matematikari on gisa, Guzmanek arazoari irtenbidea aurkitu zion:
|
|
|
liburu elektronikoa industria teknologikoa eta argitaletxea
|
duela
hamar urte. Hala ere, merkatuan ez da amaitzen inposatzea.
|
|
|
Iktus unitateak Espainiako ospitale publikoetan, iktus unitateen eskaera konstantea da
|
duela
hamar urte. Espainiako Neurologia Elkarteak (SEN) Iktusaren Eguna ospatzen den bakoitzean gehiago sortzen direla eta premia hori azpimarratzen du.
|
|
|
Hain zuzen ere, altzairu produktu luzeak hobetzeko helburua izango du, talde osoarentzat. Urkijok berrikuntzaren beharra aldarrikatu zuen, eta horren erakusle egun konpainiak ekoizten dituen altzairu produktu luzeen %90 eta laburren %50
|
duela
hamar urte ez zeudela aipatu zuen.
|
|
|
Eta hori Google ri esker. Hain zuzen ere, Google, gaurko egunez,
|
duela
hamar urte kaleratu zen ofizialki Interneten. Ordutik hona munduan izan duen arrakasta dela medio, to google aditza Oxford hiztegian onartua izan da, «Google erabiliz bilaketa bat egin Interneten» adierarekin.
|
|
|
El Rompecabezotas,
|
duela
hamar urte arrakasta handia izan zuen lehiaketa, berriro hasiko da, etzi, ETB2 katean. Astelehenetik ostiralera emango dute (20:30), Iñaki Urrutiak gidatuta.
|
|
|
Euskararen egoera
|
duela
hamar urte baino hobeki dagoela ere nabarmendu zuen Metzeltinek; «pauso handiak» eman direla erantsi zuen. Aurrerapausoen artean, hizkuntza estandar bat eratu izana aipatu zuen.
|
|
|
Hegoaldera etorri berri den etorkin atzerritarren argazki arin bat egitea, EIN (Estatistikako Institutu Nazionala) eta Ikuspegi (Immigrazioaren Euskal Behatokia) erakundeen datuetatik abiatuta. Horrela,
|
duela
hamar urtetik hona, Hego Euskal Herriak, espainiar estatuak bezalaxe, immigrazio fluxu berrien etorrera bizi izan du, eta %1era heltzen ez zen presentzia batetik ia %5, 6ra pasatu da batez beste. Urte hauetan 118.289 biztanle berri dago Hegoaldeko lau herrialdeetan, baina bertakoen saldoa negatiboa da, 16.645 pertsonatan gutxitu baita.
|
|
2009
|
|
|
EAEko populazio dentsitate txikienetakoa duen eskualdea da, baina baita aberatsenetakoa ere, upeltegi, mahastizaintza eta ardogintza industria sendoa medio. Mahastiek 13.000 hektareatik gorako azalera hartzen dute
|
duela
hamar urte baino %23 gehiago, 1.700 ustiategitan eta 400dik gora upeltegitan banatuta. 3.100dik gora ekoizle eta 5.000 inguru langile daude.
|
|
|
Hiri zaharrean jende kontserbadoreak bizi dira, desertu ertzeko bizimoduan ohituak. Base militar garrantzitsuak zeuden bertan; II. Mundu Gerratik zegoen handi bat
|
duela
hamar urte itxi zuten, baina Marineen kaserna handiak martxan dirau. Orain dela hamar urte, kreditu merkeek berotuta milaka kanpotar iritsi aurretik, Victorvilleko gizonezkoen artean seitatik bat armadako beteranoa zen.
|
|
|
Euskaraz bizi gara, batez ere, hala nahi dugulako, horrek asetzen gaituelako, hala gustura bizi garelako, finean, halakoak garelako. XX. mendearen hastapenean ekin eta Argiak Gure mendea egin zuen
|
duela
hamar urte sasoi honetan, eta beste hamarrera gure mendea egingo duelakoan nago.
|
|
|
EITBk kalitatearen aldeko apustu indartsua egin du eta Europan jasotako onespenak ia
|
duela
hamar urte hartutako konpromisoa sendotzen du. 2004an Zilarrezko Q eta 2007an Urrezko Q jaso zituen EITBk, Eusko Jaurlaritzaren eskutik.
|
|
|
Eguneroko bizitza egurraren menpe egoteak arrisku larria suposatzen du zonaldeko biodibertsitatearen babeserako. Hala ere, deforestaziorik nabarmenena
|
duela
hamar urte hasi zen. 1994.urteko tutsien aurkako genozidioaren ondorioz, hutu asko errepresalien beldur ziren eta Virunga Parke Nazionalean sartu ziren errefuxiatu moduan.
|
|
|
Kolonbiako Gobernuak grabazioetan ikusten diren bahituen egoera negargarria salatu du. Lau soldadu eta sei polizia dira, guztiak
|
duela
hamar urte baino gehiago harrapatuta.
|
|
|
EITBk kalitatearen aldeko apustu indartsua egin du eta Europan jasotako onespenak ia
|
duela
hamar urte hartutako konpromisoa sendotzen du. 2004an Zilarrezko Q eta 2007an Urrezko Q jaso zituen EITBk, Eusko Jaurlaritzaren eskutik.
|