|
2008
|
|
|
Hain zuzen ere, altzairu produktu luzeak hobetzeko helburua izango du, talde osoarentzat. Urkijok berrikuntzaren beharra aldarrikatu zuen, eta horren erakusle egun konpainiak ekoizten dituen altzairu produktu luzeen %90 eta laburren %50
|
duela
hamar urte ez zeudela aipatu zuen.
|
|
|
Eta hori Google ri esker. Hain zuzen ere, Google, gaurko egunez,
|
duela
hamar urte kaleratu zen ofizialki Interneten. Ordutik hona munduan izan duen arrakasta dela medio, to google aditza Oxford hiztegian onartua izan da, «Google erabiliz bilaketa bat egin Interneten» adierarekin.
|
|
|
El Rompecabezotas,
|
duela
hamar urte arrakasta handia izan zuen lehiaketa, berriro hasiko da, etzi, ETB2 katean. Astelehenetik ostiralera emango dute (20:30), Iñaki Urrutiak gidatuta.
|
|
|
Euskararen egoera
|
duela
hamar urte baino hobeki dagoela ere nabarmendu zuen Metzeltinek; «pauso handiak» eman direla erantsi zuen. Aurrerapausoen artean, hizkuntza estandar bat eratu izana aipatu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Epaiak lehen geunden egoera berberean uzten gaitu. Izan ere, Espainiako Auzitegi Konstituzionalak antzeko erabakia hartu zuen
|
duela
hamar urte.
|
|
|
Palomaren kasuan, emakumeen arteko sareek bere emaitzak eman dituzte. Alde batetik, bera Maria de Maeztu Forum Feministako kidea zen, eta emakumeen aldeko borrokan harrapatu zuen heriotzak,
|
duela
hamar urte; eta, bestetik, bere taldekideok bere presentzia eraginkor egin nahi izan dugu. Horrela, hainbat tokitan sakabanaturik zeuden artikuluak liburu batean bildu genituen (Kronika Ekletikoak Crónicas Ecléticas.
|
|
|
Jostailu eta panpinen mundua aurkezten du, nahiko istorio sinplearekin, baina aldi berean irudimenez betetakoarekin. Gaur egun oraindik
|
duela
hamar urte bezain film freskoa izaten jarraitzen du. Izan ere, erabat ordenagailuz egindako animaziozko film honetan punta puntako teknologia erabili zuten.
|
|
|
Enrique Miranda Zizurreko Zendeako zinegotziak eta Nestor Martinez Barañaingo zinegotzi ohiak gogoan izan zuten
|
duela
hamar urte, 1999ko irailean, Bilboko Euskalduna jauregian Euskal Herriko zazpi lurraldeetako 1.800 hautetsik aho batez sortu zutela erakundea. Ordu hartan, hainbat printzipio hartu zituen Udalbiltzak bere gain:
|
|
|
Horren adibide jarri du Ipar Kaukaso. Duela aste batzuk Moskuk amaitutzat jo zuen Txetxenian
|
duela
hamar urte hasitako terrorismoaren kontrako operazioa. Khanen esanetan, ordea, Ipar Kaukason oraindik ohikoak dira tortura eta bahiketak.
|
|
|
Iparraldeko egoerari dagokionez, aldaketa demografikoek ekonomian ere eragin handia izango dutela uste du Garicoixek. . INSEEren arabera, 2009 amaieran
|
duela
hamar urte baino 40.000 biztanle gehiago izango ditu Iparraldeak. Non biziko dira, nolako azpiegiturak dituzte?
|
|
|
Errepresaliatuen alde egiteko ekimen gisa sortu zen Hatortxu Rock
|
duela
hamar urte. Azken urteotan elkartasun jaialdia antolatzen jarraitzeko arrazoiak areagotu egin direla diote antolatzaileek.
|
|
|
Iragarri zuten moduan, eta azken boladan egiten ari diren bezala, Irango Poliziak kontra egin die beste behin manifestariei. Atzo, baina,
|
duela
hamar urte gertatutakoa gogorarazteko egin zuten protesta ehunka ikaslek. Basij milizia islamistak indarra baliatu zuen milaka ikasleren aurka, 1999ko uztailaren 8an.
|
|
|
Vincent Gallo, Maribel Verdu, Klaus Maria Brandauer. 127 min. Bennie Tetrocini Buenos Airesera iritsi da,
|
duela
hamar urte galdutako anaiaren bila. Anaia olerkari distiratsua da, eta hura aurkitzean konturatuko da gauzak ez zirela berak uste bezalakoak.
|
|
|
Vincent Gallo, Maribel Verdu, Klaus Maria Brandauer. 127 min. Bennie Tetrocini Buenos Airesera iritsi da,
|
duela
hamar urte galdutako anaiaren bila. Anaia olerkari distiratsua da, eta hura aurkitzean konturatuko da gauzak ez zirela berak uste bezalakoak.
|
|
|
Orduantxe hasi ziren ia betidanikoa den garraio sistema hori birziklatu nahian. Eta
|
duela
hamar urte inguru, Hawaiin ospatzen den Bufalo Classic izeneko festan surf taularekin eta arraunarekin azaldu zen, eta hara joandakoen harridura sortu.
|
|
|
Gogora gaitezen
|
duela
hamar urte sakelako telefono bat zenbat kostatzen zen! Horrelako adibide asko jar daitezke.
|
|
|
–Zerotik hasiko gara,
|
duela
hamar urte inor gutxik ezagutzen zituen jokalariak genituenean bezala sentitzen naiz?. Serge Blanco Miarritzeko presidenteak ezin hobe azaldu du Agilera aldean udan bizi izan den giroa.
|
|
|
Kirmen Uribek eta Mikel Urdangarinek ere
|
duela
hamar urte estreinatu zuten Bar Puerto ikuskizuna. Literatura eta musika uztartzen ditu obra horrek, eta Poesiaren Astearen antolatzaileek hala eskatuta emango dute hainbeste urteren ondoren.
|
|
|
Horrek sistemaren salmentetan porrota ekarri zuen, eta egun PCen %18, 6k soilik dute instalatua Windows Vista. Gehien erabiltzen den sistema eragilea, beraz, Windows XP da oraindik; eta
|
duela
hamar urte kaleratu zutenez gero, eraberritu egin behar izan du Microsoftek.
|
|
|
Moviment Aranyenc Per l' Autodeterminacio k (MAPA) bultzatu zuen ekimena. Herritar talde batek sortu zuen
|
duela
hamar urte. MAPAk bere proposamena udalbatzan aurkeztu zuen, eta PSC izan ezik, beste talde politiko guztiek babestu zuten.
|
|
2010
|
|
|
Espainiako Auzitegi Konstituzionalaren sententzia batzuk jasotako eskubideak jaso behar izan zituen lege erreformak. Izan ere,
|
duela
hamar urte Jose Maria Aznarren gobernuak egindako lege berrikuntzak bertan behera utzitako hainbat eskubide berreskuratu dituzte. Horietatik aparte, ordea, ez die besterik aitortu.
|
|
|
Laster, are estuagoak izango dira Bordari eta herriaren arteko harremanak, Hondarribiko herriak Udalaren bidez
|
duela
hamar urte emandako hitza, kultur etxe berriko Bordari Aretoarena, egia bihurtzeko bidean baitago. Horrela, behin eta betiko esandakoa egiaztatuko da Hondarribian ere:
|
|
2011
|
|
|
Oxtikenea etxea erosi genuen partaideok. Ondarea bilatu eta lantzea ere izan da gure funtsa, eta
|
duela
hamar urte kantuari buruz lantxo bat egitea pentsatu genuen. Kantu Zaharraren Eguna egituratzen hasi ginen, baina behar zela urrutiago joan erabaki genuen, behar zirela ikerketak egin gordeak ziren kantuak berreskuratzeko.
|
|
|
Haren iritziz, horien inguruan gero eta informazio gehiago dagoela esan nahi du horrek. «Gu, Aranzadi elkartean,
|
duela
hamar urte hasi ginen hobi komunetan lanean. Orduan, testuingurua bestelakoa zen.
|
|
|
Aurten bukatuko dira
|
duela
hamar urte Izturitze eta Otsozelaiko harpeetan hasi ziren miaketak. Han aurkitutako aztarnek Neanderthalgo gizakia Homo sapiens arekin ordezkatua izan denekoak dira, erran nahi baitu Aurizaniar garaikoa.
|
|
|
Gaur egun hamasei langilek osatzen dugu Agora Newseko taldea.Zergatik hazi da hainbeste Interneteko bideoa. Telebista izan da beti komunikabideetan errege. Interneten,
|
duela
hamar urte, testuak ziren gehien kontsumitzen zirenak, alde handiarekin. Baina hori ez zen erabiltzaileengatik, azpiegiturarengatik baizik.
|
|
|
Baina, asmatu, Applek ez du gailurik asmatu. Bazeuden ordenagailuak Applek Macintoshak, eMacak eta iMacak egin aurretik; MP3 erreproduzitzaileak
|
duela
hamar urte iPoda kaleratu aurretik; musika Internet bidez saltzeko dendak, iTunes sortu eta musikaren negozioa aldatu zuenean; telefono adimendunak edo smartphone ak iPhonea merkaturatu zuenean; eta tabletak iPada aurkeztu zuenean.Beraz, zein izan da Jobsen sekretua beste batzuek lehenago egin dutena arrakasta bihurtzeko. Garrantzitsuena, ziurrenik, erabilerraztasuna da.
|
|
|
Jendeak ezagutzen zuen The Ghost of Fashion diskoa, edo Clem Snide zer den jakitera joan ziren. Diskoa ezagutzen zuten gehienek, aspaldiko zaleak ziren. Niretzat zoragarria da
|
duela
hamar urte eginiko kantak jotzea halako hiri batean eta topatzea jendeak hitzez hitz abesten dituela nirekin batera. Gauza bitxia da, eta ederra.Diskoak hamar urte bete ditu, baina gauza bera egingo duzu zeure disko guztien 10 urteurrenean. Ez dut uste.
|
|
2012
|
|
|
Hau da, estatubatuarrek zenbait berme konstituzional sakrifikatu behar dituzte euren segurtasuna bermatzeko. Argudio horixe nagusitu zen
|
duela
hamar urte, eta oraindik ere bere horretan dirau. Presidentetzarako hautagai zenean emandako hitza zatika zatika jan du Obamak.
|
|
|
«Lehenik eta behin arte garaikidearekiko ardura nabaria zuten Arabako artistak biltzea zen gure asmoa, inguruko probintzien mugak gainditzen zituztenen lanak gero, eta Espainian ezagunak zirenak». Melodrama, La mirada ajena eta Gótico... pero exótico izan ziren
|
duela
hamar urte inaugurazioaren egunean ikusi ahal izan ziren erakusketetako batzuk. Ehunka hiritar gerturatu ziren bertara lehen astetan, ikusminak erakarrita.
|
|
|
Museoaren barrenetan zegoela bizi izan zuen inaugurazioa. Non zeunden
|
duela
hamar urte, 2002ko apirilaren 26an. Hemen nengoen, noski.
|
|
|
Haatik, itxaropen gutxi sendi da militanteengan: soilik %14k diote onarpenaren helburua betetzeko aukera gehiago dela orain
|
duela
hamar urte baino; %23k diote aukera gutxiago dela; eta %52k dute uste berdintsu dela. Eskakizun horri begira eta orokorki ezkerreko mugimendu abertzaleak orain arte egindako lanari begira, militanteek ez dute egiten balorazio oso baikorrik.
|
|
|
Modako doinuei jarraikiz dantza egiten zuten lagunen artean zeuden Maria Elena Mendiola eta Pablo Ponce ama semeak. Caracaskoa izan arren (Venezuela), guraso bizkaitarrak ditu Mendiolak, eta
|
duela
hamar urte bizi da Bilbon. «Liluraturik» zegoen suak itsasadarretik ikusteko aukerarekin:
|
|
|
Hori da Nafarroako Kontu Ganberak 2001 eta 2011 urteen arteko osasun gastuaren bilakaerari buruz kaleratu duen txostenaren ondorio nagusia. 951 milioi euro gastatu zituen iaz Osasunbideak,
|
duela
hamar urte baino %86 gehiago? 511 milioi inbertitu zituen 2001ean?. Nafarroako Gobernuak, berriz, 3.657 milioi xahutu zituen iaz, eta 2.368 milioi duela hamar urte; %54 handitu dira gastuak, beraz.
|
|
|
951 milioi euro gastatu zituen iaz Osasunbideak, duela hamar urte baino %86 gehiago? 511 milioi inbertitu zituen 2001ean?. Nafarroako Gobernuak, berriz, 3.657 milioi xahutu zituen iaz, eta 2.368 milioi
|
duela
hamar urte; %54 handitu dira gastuak, beraz. Osasun gastua igo egin den arren, %6 jaitsi da Nafarroako ospitaleetako ohe kopurua.
|
|
|
Bi urte baino gehiago izan dituzte blokeo hori gainditzeko, baina denbora agortu zaie dagoeneko. Obamaren erabakia Urtarrilaren 1ean amaitzen da Bushek
|
duela
hamar urte ezarri eta Obamak duela bi luzatutako zerga murrizketa hura. Akordiorik ez badago, automatikoki 2013ari zergen igoerekin eta gastu murrizketekin aurre egin diote estatubatuarrek.
|
|
|
Obamak proposatzen du zergak jaistea urtean 250.000 dolar baino gutxiago irabazten dutenei eta, aldiz, zergak igotzea aberatsenei. Baina errepublikanoek proposatzen dute eustea
|
duela
hamar urte Bushek aberatsenei ezarritako zerga jaitsierari, eta arlo publikoan, Defentsan ezik, murrizketak egitea. EKONOMIAN ERAGINA DU?
|
|
2013
|
|
|
Lehenengoan, Argentinan bizi den juduen gutxiengoaren soinu berria izan genuen, Osvaldo Golijovek konpositorearen eskuetatik eta Davi Krakauer klarinete jotzaile bikainaren ezpainetatik. Hasierako, Last round, hari orkestrarako piezak, Golijovek duen tangoarekiko eta Astor Piazzolarenganako miresmena azalarazten du,
|
duela
hamar urte asmatua. Osagai disonantez beterik, harizko orkestrak bandoneoia imitatuz, tangoaren erritmoari jarraitzen dio, sinkopaz eta kontraerritmoz igurtzita.
|
|
|
32 orrialde baino ez zituen, baina handia zen. Handik hamahiru urteko otsaileko egun batez,
|
duela
hamar urte, ez ginen Lasarteko erredakzio zaharrean, ezta Andoaineko berrian ere, Tolosako urgentziazkoan baizik. Ez artxiborik ez agendarik, hutsetik hasita egunkari bat egitea zer zen ikasi genuen berriro txoko hartan, Guardia Zibilak eguna bukatzen utziko ote zigun jakin gabe.
|
|
|
Hala ere, ez da pentsatu behar alemaniarren bizitza ederra denik. Gobernuak orain beste estatuei behartu nahi dizkien neurri asko
|
duela
hamar urte jarri zituen indarrean han. 2004tik izugarri egin dute behera langileen bizi baldintzek:
|
|
|
Hori bakoitzak neurtu behar du, baina barruan jende askok hala hartu du. Realak
|
duela
hamar urte jokatu zuen Txapeldunen Liga azkenekoz. Talde hark ere gailurra jo zuen, baina gero ikusi zen ez zela proiektu iraunkorra.
|
|
2014
|
|
|
Eta halako presentzia dauka munduan, Legoren panpinatxoek bakarrik 4.000 milioiko familia osatzen dutela. Arrakasta bermatzen duten datuak dira horiek guztiak, baina konpainiak sortutako inperioa erortzeko zorian egon zen
|
duela
hamar urte. 90eko hamarkadaren amaierara arte, irabaziak izan zituen Danimarkako multinazionalak, baina orduan iraultza digitala iritsi zen.
|
|
|
Argal dago German Gabriel (Caracas, 1980), eta azkar azaldu du zergatia. «Jende askok esaten dit, baina
|
duela
hamar urte hemen egon nintzenean adina pisatzen dut: 108 kilo.
|
|
2015
|
|
|
Txostenaren egileek zehaztu dutenez, 10.000 pertsonak baino gehiagok galdu zuten bizia leku horietan. Toki bakoitzaren azterlana sei ataletan antolatu dute, gune bakoitzean erasorako erabilitako metodologia jasoz eta kartografikoki irudikatuta.Eusko Jaurlaritzak jakinarazi duenez, «ez dira zerrendatu ez hobiak, ez desagertutako pertsonak, Aranzadi elkarteak
|
duela
hamar urtetik baino gehiagotik diharduelako zeregin horretan». Kanpoan utzi dituzte erbesteratzeak ere bai.Eusko Jaurlaritzaren Bake eta Bizikidetzarako Idazkaritzaren mandatuz idatzi dute txostena, eta atzo aurkeztu zuten, Bilbon.
|
|
2016
|
|
|
Bukatzeke duten proiektu zinematografikoa partekatuko dute tailerreko parte hartzaileekin. Elkarlanean sortutako lan dokumentala garatzen ari dira biak,
|
duela
hamar urte baino gehiagotik. «Nor/ zer filmatu, zergatik, nori hitza eman, zer kontatu, nola irudikatu, baita norbere burua ere, istorio baten sormen prozesuari nola aurre egin...
|
|
|
Egun Garraio, Ingurumen eta Lurralde Politika sailburuordea da; urteen artean ere postu horrexetan egon zen. Han ikusi zuen trenaren bidearen garapena, paper gainean; egun, obrei bertatik bertara erreparatzen die, eta aurrera begirako lanetan ari da; hiriburuetako geltokien harira, esaterako.AHTaren lanak
|
duela
hamar urte hasi ziren Araban. Nola baloratzen duzu hamarkada hori. Lehenik eta behin, garrantzitsua da Jaurlaritzaren parte hartze zuzena nabarmentzea:
|
|
|
Guardia Zibilaren kuartelera eraman zuten, eta, 80 urteren ostean, ez dakigu non dagoen».«Beste bake bat ereingo dugu/ oroimenaren lurrean», amaitu zuen azken bertsoan Arzallusek. Fusilatutakoak oroitzeko, Carlos Lopez de Ceballosen Argi horma eskultura jarri zuten hilerrian
|
duela
hamar urte. Haren parean egin zuten agur dantza Ttarla taldeko kideek.
|
|
2017
|
|
|
Etxebizitzaren jabeak 5.000 edo 6.000 euro lor ditzake hilean, baina tokikoentzat ez dago alokairu aukerarik:
|
duela
hamar urte, garestiak ziren; orain, ezinezkoak.
|
|
2018
|
|
|
Esperientzia profesional aberatsa pilatu dut, bai Kalifornian eta baita Mexikon ere. Gainera,
|
duela
hamar urtetik egun arte, asko aldatu da jaialdien mundua. Ikuspuntu jaialdia jaio zenean halako ekitaldi oso gutxi zeuden Espainiako Estatuan.
|
|
|
Gizateriaren ondare izendatu zuen Unescok.Seigarren kontinenteaLurpea elkarteko kideek diote kobazuloek Lurreko seigarren kontinentea osatzen dutela. «Balio ekologiko zein natural handiko leku horietan, gizakiaren iraganaren arrasto garrantzitsuak mantendu dira, eta zenbait kasutan, berauen hormak oraindik artzain kondaira eta mitoei loturiko erritu herrikoiez hitz egiten digute».Aberastasun hori ezagutzera emateko sortu zuten
|
duela
hamar urte Lurpea elkartea. «Helburu argia da:
|
|
|
A.F.: Niretzat oso zaila da hain urrun proiektatzea;
|
duela
hamar urte erran izan bazenit bi orduko elkarrizketa bat egingo genuela Maxekin, ez zintudan sinetsiko. Ez dakit nora eramango gaituen honek denak, eta etorkizunean nola eta zertan izanen garen dena ongi egiten badugu.
|
|
|
Azken urteetan, egoera asko aldatu da, baina. Zenbakiak hartuta,
|
duela
hamar urte etorkin gutxi zeuden, eta azken bost urteetan gorakada gertatu da, eta prestatu gabe harrapatu gaitu».Gonzalo Larruzea. «Segregazioaren fenomenoak, funtsean, ez dauka zerikusi zuzenik ikasleen sorterriarekin.
|
|
2019
|
|
|
tenpluan sartzeko debekua. Indiako Abokatu Gazteen Elkarteak
|
duela
hamar urte ekin zion santutegi hori emakumeei ere zabaltzeko borroka.Indiako emakumeen borrokan mugarri bat izan da epaia, eta eragin dituen ondorioak erakusten dute garaipenaren neurria. Asteartean, 620 kilometroko emakume hesi bat osatu zuten estatuan emakumeek.
|
|
|
Bai, Nazio Batuetan, Txileko eta Estatuko gobernuan orain duela 25 urte baino emakume gehiago dago. Bai, Greta Thunbergek haurren eta gazteen ahotsa COPera eramateko aukera du eta hau pentsaezina zen orain
|
duela
hamar urte. Bai, gizarte zibilak parte hartzeko aukera (txikia) izan du.
|
|
2020
|
|
|
Etxetik hogei minutu eskasera jokatuko dugu, eta herriko jende anitz joango da Artalekura. Eta
|
duela
hamar urte baino gehiago dira ez dudala jokatzen Artalekun, Anaitasunan nintzenetik, eta Bidasoa Ohorezko B Mailan. Pista berezia da niretzat:
|
|
|
Ocalan ez da lider politiko bat, filosofo bat da, ideologo bat... Ekialde Hurbilaz eta Kurdistanez
|
duela
hamar urte idatzi zituen tesietan iragarri zuen egungo egoera. Konfederalismo demokratikoaren aita da, eta proiektu politiko hori giltzarri da:
|
|
|
ETBk ohiko betelan horietako bat, ezta? Lipdubak
|
duela
hamar urte egon ziren modan eta orain datoz honekin. Eta horrela beste guztia ere...».
|
|
|
Inguruko gaiak jorratzen ditugu taldean. Sustrai Erakuntzaren sorreraren berri izan genuen,
|
duela
hamar urte, eta, laguntza behar genuenez, harremanetan hasi ginen. Handik gutxira, fundazioko bazkide bilakatu nintzen, eta duela lau urte, berriz, patronatuko kide.
|
|
2021
|
|
|
ETAren indarkeria amaitu zen
|
duela
hamar urte. Armak entregatu zituen Lapurdin.
|
|
|
Hala ere,
|
duela
hamar urte hartutako bide bera hartu dute instituzioek gaur egun. Gauzak horrela, politika neoliberalak indartu eta ekoizpen kapitalista lehenetsi dute guztion osasunaren eta ongizatearen kaltetan.
|
|
|
Baina kontziente izan behar dugu jendeak ez duela heziketa hori. EHUn
|
duela
hamar urte inguru egin genuen azterketa batean azpimarratu genuen zer garrantzitsua zen heziketa komunikazioan. Herritar denek ez dute zergatik jakin behar informazio bat fidagarria den, eta horregatik da funtsezkoa heziketa komunikazioan.
|
|
|
Z.H.: Errealitatea aldatu egin da, eta kontatzeko genuena ez zen berdina
|
duela
hamar urte edo gaur egun. Gizartea aldatu egin da, eta gu aldatu egin gara: gure egoera, gure ingurua.
|
|
|
Halaber, EH Bilduko koordinatzaile nagusiak bereziki balioetsi zuen «nazioarteko komunitatearen ordezkaritza oso garrantzitsu bat» Euskal Herrira bertaratu izana
|
duela
hamar urte, eta erantsi zuen horrek han hitzartutakoaren balioa erakusten duela. Hala ere, gogorarazi zuen ordezkaritza hark «ibilbide orri bat» zehaztu zuela, eta hor zerrendatutako «hainbat puntu oraindik ere garatu gabe eta bete gabe» daudela salatu zuen.
|
|
|
Ekarpen erabakigarria izan da urte gutxiren bueltan aukera eta helburu berriak bistaratzeko. Ez gaude
|
duela
hamar urte geunden toki berean, bestelako agertokiak ikusten dira posible orain.
|
|
|
Gutizia du horietan berriena, eta 2011n abiatutako beste egitasmo batekin lotu du artistak. «Esango nuke lan hau dela
|
duela
hamar urte pasa egindako Txistu Symphonic proiektuaren kontsolidazioa. Orduan, txisturako idatzitako hainbat obra orkestratu ziren, eta horrek urte hauetan guztietan ahalbidetu dit egiaztatzea Euskal Herritik kanpo ere zein arretarekin entzun daitekeen txistua eta beste bakarlari guztien pare lan egin dezakeela».
|
|
|
Beste hirutan ere gertatu da. Azkena,
|
duela
hamar urte. Orduko presidente Giorgio Napolitanok Mario Montiren esku utzi zuen gobernua eratzea, krisi ekonomikoaren eraginez Silvio Berlusconik dimisioa aurkeztu ostean.
|
|
2022
|
|
|
Gero eta informazio genetiko eta datu gehiago daude. Agian
|
duela
hamar urte gauza hauek planteatzea ezinezkoa zen, ezagutza eta teknologia aldetik ez geneukalako oinarri nahikorik. Orain badaukagu.
|
|
|
Ez dute ulertzen, ez dute ulertu nahi, errealitate berri baten aurrean jartzen gaituela, bai gizartea, bai klase politikoa. Baina hala ere,
|
duela
hamar urte entzuten genuen mezu berbera entzuten diegu: orain arte egin duzuena ez da aski, ez du balio, agian, auskalo noiz, beranduago beharbada...
|
|
|
Euskal Herrian ere ezaguna da arazoa:
|
duela
hamar urte baino gehiago, EHUko irakasle talde batek detergente, kosmetiko eta antisorgailuen arrastoak atzeman zituen Urdaibaiko uretan. Ez baitira botikak eta plastikoa bakarrik; beste konposatu arriskutsu asko ere iristen dira uretara.
|
|
|
Zaintza eredu berriak aldarrikatu ditugu Euskadirentzat, eta dagoeneko berandu datoz. Administrazioak orain ari dira apustu egiten,
|
duela
hamar urte baino gehiago aztertu ziren ereduen alde. Honek guztiak adierazten du «erlojua geldirik» dagoela, herri bezala estrategikoa den gai honetan.
|
|
|
Merezi du saiatzea, Europa aparteko zerbait delako. Apartekoa izan baitzen, adibidez, gaurko egunez
|
duela
hamar urte Manchester Unitedi Marcelo Bielsaren Athleticek eman zion astindua Old Trafforden, Europa ligan (2).
|
|
|
Barne desplazatuak
|
duela
hamar urte erregistratutakoak halako bi dira, txostenean nabarmendu dutenez. «Desplazamenduak handitzen ari dira tamainan, konplexutasunean, larritasunean eta iraupenean», azaldu du IDMCko zuzendari Alexandra Bilakek, ikerketaren aurkezpenean.
|
|
|
Etxe barrurako lanak ere jarri dizkiete gazte antolakundeko kideek euren buruei. Ernai «ezker abertzaleko lehen antolakunde feminista» izan zela gogorarazi du Iker Eizagirre kideak, eta
|
duela
hamar urte «feminismoa erdigunean jarri eta gazte belaunaldi eta jardun oso bat feministatu» zutela. Alabaina, egun egoera «bestelakoa» dela aitortu du, eta autokritika egin:
|
|
|
2000ko urteetan zientzia fikziozko komikiak irensten genituen, euren mania autoritarioak asetzeko mundua gobernatu nahi zuten bilau totalitaristek grazia egiten zigutelako. Black Mirror ze ona zen komentatzen genion elkarri
|
duela
hamar urte, gure jokabide geroz eta mediatizatuagoak eta geroz eta martzianoagoak muturrera eraman zituelakoan. Utopia mini telesailarekin beldur pixka bat pasatu genuen, artean imajinatu gabe birus batek mundu osoaren bizimodua baldintzatuko zuela zazpi urte geroago.
|
|
|
Urte pare bat gorabehera, mende erdiaren bueltan dabil euskal animazioaren historia, eta oparo segitzen du loratzen, Aitor Oñederra zinemagile eta Animadeba jaialdiaren zuzendariaren esanetan. Hark abiatu zuen egitasmoa, Deban (Gipuzkoa),
|
duela
hamar urte pasa, eta nazioarteko lehiaketaren kategorian da egun festibala. Askotariko tokitatik heldutako lanak jaso dituzte aurten ere —90 herrialde baino gehiagotakoak—, eta, 1.057 film laburren artean hautaketa eginda, bi aste barru egingo dute hurrengo edizioa, irailaren 7tik 10era.
|
|
|
Indarkeria hazten ari da, hori hala da. Poliziak kontatu zigun, adibidez, kalamuarekin trafikatzen dutenen artean suzko armak erabiltzen direla egun,
|
duela
hamar urte gertatzen ez zena. Suzko arma bat agertzen da filmean, eta aurrez ez dugu inoiz halakorik erakutsi.
|
|
|
Bero handia behar du zuhaitz honek, eta nahikoa da neguko izozte bat zuhaitz guztiak sustraietatik erretzeko». Preseski, ekoizpena handitzen entseatu zen
|
duela
hamar urte; alta, neguko hotzak 70 landare erre zizkion. Iaz landare gehiago landatu zituen:
|
|
|
Arabako hiriburua euskalduntzea ez da erronka makala, baina badira nahikoa zume xedea lortzeko. Euskaraz hitz egiteko ohitura dutenak eta mintzapraktika egin nahi duten pertsonak biltzen dituen programa da Mintzalaguna, eta Pui Larak
|
duela
hamar urte izena eman zuenetik, euskara «egunero» erabiltzen saiatzen da. Mintzalagunari esker ezagutu dituen lagunekin batera joan zen atzo garagardo dastaketara.
|
|
|
Sozietate publikoetan ez dago joera bera:
|
duela
hamar urte baino goi kargudun gutxiago daude orain, nahiz eta antzeko kopurua den: 227 Horren azalpena Osakidetzan dago, haren egitura argaldu egin delako azken urteetan:
|
|
|
227 Horren azalpena Osakidetzan dago, haren egitura argaldu egin delako azken urteetan: gaur egun, ehun baino gutxiago dira eta,
|
duela
hamar urte, ehundik gora. Batik bat, ESIen egitura berriak ekarri du argaltze hori.
|
|
|
Hasierako «su txikia» piztu zioten bi une ere aipatu ditu. Batetik,
|
duela
hamar urte inguru, testu bat idazten hasi zela azaldu du, gazte hil zen bere aita baino zaharragoa zela jabetuta —«halako toles bat egiten dit denborak momentu horretan»— Bestetik, garai bertsuan, hamahiru olibondo zaintzeko ardura heredatu zuela kontatu du. «Esango nuke badagoela abiapuntu bat bi elementu horietan».
|
|
|
Pabiloi 6 da kasu paradigmatikoa:
|
duela
hamar urte abiatu zuten hamahiru artistak, eta ordutik bestelako kultur egitasmoak loratu dira haren inguruan. Eta, hain justu, urteurrenari tiraka, arteak biziberritutako guneez eta horien eraginaz mintzatu dira Ainhoa Urgoitia eta Enrique Rey zinema zuzendariak Bigarren ekitaldia dokumentalean; Bitart New Media etxeak ekoitzi du, Bizkaiko Foru Aldundiaren, Pabiloi 6ren eta Hiria arkitektura estudioaren laguntzarekin.
|
|
|
Azkenean, aurtengo martxoan hasi zituzten grabaketak, Berrizen (Bizkaia), Lorentzo Records estudioan, Aitor Ariño teknikariarekin, eta «lasai» aritu direla esan dute, tarteka kontzertuak emateko geldialdiak ere eginda. Gorosabelekin eta Bastidarekin batera, Igor Diez baxu jotzaileak eta Galder Arrillaga bateria jotzaileak osatzen dute taldea
|
duela
hamar urtetik. Eta estudioan izan duten lasaitasunari esker musikari guztien ekarpenak gehiago igarri direla azaldu du Gorosabelek.
|
|
2023
|
|
|
Amaitu da Foro Sozial Iraunkorraren bidea, EITBk jakinarazi duenez. Gatazkaren ondorioen konponbidean aurrerapausoak emateko asmoz sortu zen,
|
duela
hamar urte, eta, hamarkada bat igarota, Foro Sozialaren fasea bukatutzat ematea erabaki du. Iazko ekainetik zabaldua zuen barneko eztabaida prozesu bat, eta horren emaitzaren berri datorren larunbatean emango dute, Durangon egitekoak diren ekitaldi batean.
|
|
|
Amaitu da Foro Sozial Iraunkorraren bidea. Gatazkaren ondorioak konpontzeko bidean aurrerapausoak emateko asmoz sortu zuten,
|
duela
hamar urte, eta, hamarkada bat igarota, erabaki du bere egitekoa bukatutzat ematea, EITBk atzo jakinarazi zuenez. Iazko ekainetik zabaldua zuen barneko eztabaida prozesu bat, eta horren emaitzaren berri etzi emango dute, Durangon egitekoak diren ekitaldi batean.
|
|
|
Eskean Kristo taldeak
|
duela
hamar urte plazaratu zuen aurreneko maketa, eta, pandemia iritsi zen arte, buru belarri ibili ziren proiektuan murgilduta. Pandemia, baina, «nolabaiteko mugarria» izan zen, Artaberen hitzetan:
|
|
|
Arazi enpresak duela urte batzuk Zarauzko (Gipuzkoa) triatloia antolatzeko ardura izan zuen, eta ikusi zuen kirol horren ezagutza falta handia zegoela. Jendea triatloira hurbiltzeko asmoz sortu zuten, beraz, Triatloia maite dut egitasmoa,
|
duela
hamar urte pasatxo.
|
|
|
Herritarren %30 daude alde: 1991n baino 8,4 puntu gehiago dira, baina
|
duela
hamar urte baino 7,7 gutxiago. Gazteen artean sustapen horrek izan duen beherakada nabarmendu du Nafarroako Gobernuak.
|
|
|
Gainera, israeldarrek badakite zer egin indarkeria hori harreman publiko bihurtzeko. Mekanismo ona dute horretarako, nahiz eta
|
duela
hamar urte baino okerrago egiten duten orain. Urtarrilean, mundu guztiak izan zuen Jerusalemgo sinagogako alferrikako hilketaren berri.
|
|
|
Ez dago hain argi nola eta non ekoitziko duten. Hori izan zen, hain justu, teknologia hori baztertu izanaren arrazoietako bat
|
duela
hamar urte.
|
|
|
Herritarren %26, 5 euskaldunak edo euskaldun hartzaileak dira Nafarroan,
|
duela
hamar urte baino bi puntu gehiago
|
|
|
Nastat Nafarroako Estatistika Institutuak atzo argitaratu zuen Nafarroako euskararen ezagutzaren gaineko txostena, eta, haren arabera, herritarren %26, 5 dira euskaldunak edo euskaldun hartzaileak:
|
duela
hamar urte baino 1,6 puntu gehiago, alegia. Horien artean, herritarren %14, 9 euskaldunak dira, eta %11, 6, berriz, euskaldun hartzaileak.
|
|
|
Egia da orain berrikusi egin dugula, lan errentak eta BEZak sarreren %80 direlako; baina lehen ere antzera zen. Fortuna handien zerga adostu genuen Bildurekin
|
duela
hamar urte, eta 57 milioi sartzen ziren; gero, ondareen zerga ezarri genuen, eta 11 milioi gehiago biltzen dira. Dena den, Espainiako aberastasunaren zerga hona ekartzea nahi dugu, baita bankuei eta energia konpainiei jarri dizkieten zergak ere.
|
|
|
Ekonomian dago jarrera horren arrazoietako bat. Greziak %4ko hazkundea izan zuen iaz, eta egungo langabezia tasa %11 inguruan dago;
|
duela
hamar urte, hori halako bi zen. Tsiprasek aurreko agintaldian egin bezala, Mitsotakisek ere igo du gutxieneko soldata, 650 eurotik 780ra, eta inflazioari aurre egiteko laguntzak eta neurriak ere hartu ditu; horietako asko ezkerrarenak direla esan liteke —supermerkatuetan gastatzeko 75 euroko bonu bat hilero, adibidez—.
|
|
|
Gera zaitezte eserita, ez mugitu». Hori
|
duela
hamar urte esan zuen, eta orain arte agintea mantendu du, bere aurka ere protesta gogorrak izan diren arren. 2020 urtean, ehun mila pertsona biltzea lortu zuten manifestazioak izan ziren Prayuth Chan ocharen dimisioa eta konstituzioaren erreforma eskatzeko, baina hainbat astez luzatu ondoren larrialdi egoera deklaratu zuen gobernuak, eta Poliziak manifestazioak geldiarazi zituen.
|
|
|
Bigarren epaiketa horren ondorioz iritsi da orain jakinarazi duten zigorra. Auzitegi Nazionalaren Zigor Arloko bigarren sekzioak aintzat hartu du «bidegabeko luzamenduaren» aringarria, delitua duela 33 urte gertatu zelako eta auzibidea
|
duela
hamar urte inguru ireki zutelako.
|
|
|
Bederatzi pertsona bizi dira gaur egun eraikin okupatuan, eta baieztatu dute eskaera gehiago ere eskuratu dituztela. Gazteen hitzetan, Etxegaraik erran die ezin dizkiela eraikinean diren bizitegiak utzi,
|
duela
hamar urte bertan bizi ziren auzokideak kanporatu zituztelako.
|
|
|
Haiek gure muga, gure eremua ez ukitzea nahi dugu. Ez ditut eduki nahi semearekin gure inguruko helduekin
|
duela
hamar urte inguru izaten genituen hizketaldiak. Beti etortzen zait burura helduek esaten zutena:
|
|
|
Artsakheko Errepublika Azerbaijanen eskuetara pasatuko da, baina Bakuren gosea ez da apalduko. «Artsakh gurea da», zioen
|
duela
hamar urte Aliyevek, eta errealitate bilakatu da. Gaur egun, «Erevan eta Sevan [lakua] gureak dira» esaten du.
|
|
|
Cristina Ibarrola alkate berriak ahaleginak eta bi egin zituen festen hasieraren xehetasun denak kontrolpean izateko: goizean goizetik, droneak eta helikopteroak zebiltzan Iruñeko Alde Zaharra zaintzen, inoiz baino polizia eta segurtasun neurri gehiago jarriak zituzten Udaletxe plazaren inguruko kaleetan, eta teilatuetan ere udaltzainak ikusten ziren,
|
duela
hamar urte arrantzale talde batek zintzilikatutako ikurrin erraldoiarekin gertatutakoa berriz gerta ez zedin. Eta, hala ere, ez du lortu:
|