|
2000
|
|
|
Baina gaurkoa amaitzen duenean... Aiuntamentuak ez ote
|
du
pentsioren bat ordaintzeko dirurik?
|
|
2003
|
|
|
Aurreko fasean, 1985etik 1997ra artekoan, lanean emandako eta kotizatutako 8 urteen arabera egiten zen kalkulua. Orain, PPren Gobernuak lan bizitza osoaren araberako kalkulua ezarri nahi
|
du
pentsioetan, Toledoko Itun berrituan.
|
|
|
Biztanleria zaharkituz doa etengabe, gaur egun egituratura dagoen bezala, nornahik kuestionatzen
|
du
pentsio sistemaren iraunkortasuna, gazteria lan merkatuan geroz eta beranduago sartzen da (eta, horrenbestez, beranduago hasten da Gizarte Segurantzan kotizatzen), lan kontratuen prekariotasuna egunetik egunera gorrituz doa...
|
|
2006
|
|
|
Kazetari hark, Xabik presentatu zidanak, deitu
|
du
pentsiora, Eider izena du, datorren astean gelditu gara.
|
|
2008
|
|
|
Kalkuluen arabera, hautsitako ezkontzen %30ek seme bat dute, eta %20k bi edo gehiago. Normalean, kasuen %78tan aitak ordaintzen du, eta %2, 5ean bakarrik amak hartzen
|
du
pentsioa. % 3,6an mantenua biei dagokie.
|
|
|
Oro har, aurreztaileak opariak ordaintzen ditu komisio handiagoak ordainduz edo, batzuetan, arrisku handiagoa hartuz. Komisioei dagokienez, kudeatzaile batek% 2,5eko komisioa (kudeaketa komisioa gehi gordailua) kobratu ahal izango duela ezartzen
|
du
pentsio erregelamenduak. Kategoria berean daude gehieneko tasa hori murrizten duten produktuak eta antzeko inbertsio politika duten beste batzuk, tasa txikiagoak eskatzen dituztenak.
|
|
2009
|
|
|
Bankuko gobernadoreak ohartarazi
|
du
pentsioen sistema publikoak jasangarritasun arazoa duela. Hori dela eta, besteak beste, aurretiazko erretiroa eta kotizazio epea handitzea ere proposatu du.
|
|
|
– Europako herrialde guztietan, gero eta pisu handiagoa hartu
|
du
pentsioen gastuak aurrekontu publikoetan.
|
|
|
Epe finkoko produktua da, eta ez du azken errentagarritasuna murriztu dezakeen komisiorik edo inolako gasturik; erakunde jaulkitzailearekin lotura jakin batzuk dituzten pertsona fisikoek soilik kontrata dezakete (kontu korrontea edo aurrezki libreta, zordunketa edo kreditu txartela, nomina helbideratuta, pentsioa edo autonomoen gizarte aseguruak). Gainera, harpidedunak ekarpen bat egin behar
|
du
pentsio plan batera, edo bizi edo etxe aseguru baten prima ordaindu. Harpidetzeko gehieneko zenbatekoa 20.000 eurokoa da.
|
|
|
Maindireak toles, oihala buru gainean biribilka eta barreñoa haren gainean jarri ta, etxe aldera egin
|
du
pentsioko neskameak. albaren irudiak 12
|
|
2010
|
|
|
Gobernuak iragarri
|
du
pentsio sistemaren moldaketa 2011 urteko lehen hiruhilekoan onartuko duela
|
|
|
Espainiako Gobernuak urtarrilaren 28a jarri du epemugatzat. Aurrez akordiorik lortu ezean, egun horretan dekretu bidez onartuko
|
du
pentsioen erreforma. Kongresura igorriko du gero egitasmoa.
|
|
|
Gobernua birmoldatu du gaur Nicolas Sarkozy Frantziako presidenteak, atzo bere alderdiak eskualde hauteskundeetan jasotako porrotaren ostean. Horrela, Lan ministro berria izendatu
|
du
pentsioen erreforma zailaz arduratzeko.
|
|
|
Kongresuko osoko bilkuran, Zapaterok azpimarratu
|
du
pentsioen arloan Gobernuak ez duela egitasmo propiorik aurkeztuko. Hori horrela, Parlamentuaren ondorioak aintzat hartuko dituela azaldu du eta ondoren, taldeak ados badaude, erreforma lege proiektu bezala tramitatuko dute.
|
|
|
Baina horrek azpimarratu
|
du
pentsioen murrizketa aurreikusten duen Erret Dekretu Legeak zor publikoaren merkatua egonkortzen lagundu duela.
|
|
|
Madrilgo Kongresuak urtarrilaren 25ean eztabaidatuko du Toledoko Itunaren dokumentua. Espainiako Gobernuak hilaren 28a baino lehenago onartu nahi
|
du
pentsio sistemaren erreforma.
|
|
|
Madrilgo Kongresuak urtarrilaren 25ean eztabaidatuko du Toledoko Itunaren dokumentua. Espainiako Gobernuak hilaren 28a baino lehenago onartu nahi
|
du
pentsio sistemaren erreforma.
|
|
|
Olaia Fernandez BNGren bozeramaileak gogor gaitzetsi
|
du
pentsioen erreforma merkatuen exijentziengatik egin izana eta eskubideak murriztea denentzat lanpostuak bermatu beharrean.
|
|
|
Gaspar Llamazaresek, IUren izenean, salatu
|
du
pentsioen sistema publikoa txiroen sistema bihurtzen ari dela.
|
|
|
Testuan, Batzordeak argi utziko du ez dagoela adostasunik erretiro adina luzatzearen inguruan, eta errefusatu egingo
|
du
pentsioen izoztea.
|
|
|
ELAren idazkari nagusiak azpimarratu
|
du
pentsioen arazoa ez dela dirua, negozia baizik eta orain duela 20 urte baino diru gutxiago gastatzen ari direla pentsioetan, nahiz eta orain duela 15 urte baino 1,3 milioi pentsiodun gehiago egon.
|
|
|
LABen buruzagi nagusiak uste
|
du
pentsioak direla gizarte ereduaren zutabea. Etxaideren esanetan, eredu soziala hankaz gora jarri nahi dute, baina Euskal Herrian ez dute lortuko, greba orokorra egingo dugu eta ez da arduradun politikorik geratuko pentsioen erreforma babesteko zilegitasuna duena.
|
|
|
Gobernuak ukatu egin
|
du
pentsioak kalkulatzeko epea 25 urtera luzatzea proposatu izana
|
|
|
GESTHAk pentsio plan pribatuen “arrakasta eskasa” egozten dio “espainiarrek aurrezteko duten gaitasun urriari”; izan ere, soldatapekoen, langabeen eta autonomoen %58, 8k hilean 1.100 euro baino gutxiagoko diru sarrera gordinak jasotzen ditu, gainera, ez dute lan segurtasunik. Horrek azaltzen
|
du
pentsio planetarako ekarpen gehien egiten dituzten espainiarren gehiengoa “45 urtetik gorako langileei dagokiela, enplegu egonkorra dutela eta 30.000 eurotik gorako diru sarrerak dituztela”. Hala, espainiarren %17, 6 pentsio planen abantaila fiskalen %65 da.
|
|
|
Hala, espainiarren %17, 6 pentsio planen abantaila fiskalen %65 da. Autonomia erkidegoei dagokienez, Andaluziak
|
du
pentsio plan pribatu gutxien, biztanleria aktiboaren arabera. Txostenean ageri denez, guztizkoaren %16k bakarrik du produktu hori kontratatua.
|
|
|
2049 urtearen inguruan, egungo superabita% 8ko defizita izango da, eta Erreserba Funtsa, berriz, urte horretako BPGaren% 94aren pareko zorra. Toledoko Itunak gomendatzen
|
du
pentsioen sistema publikoaren erreformarekin batera, aldi berean, enpleguko pentsio planen sistemak eta banakako planak indartzea, egindako doikuntzak konpentsatzeko. Bestela, biztanleria segmentu handi eta babestuak aurkituko ditugu.
|
|
|
Exekutibo zentralak espero
|
du
pentsioen erreformarako lege proiektua, erretirorako kalkulu aldia igotzea proposa dezakeena, urtea amaitu baino lehen prest egotea. Hala adierazi zuen Elena Salgado ekonomia lehendakariordeak, Ekonomia Gaietarako Ordezko Batzordearen ondoren.
|
|
2011
|
|
|
Edonola ere, Aseguruen eta Pentsio Funtsen Zuzendaritza Nagusiak eskatzen
|
du
pentsio planean espresuki agertu behar duela dirua berreskuratzeko aukera berrien inguruko oharrak (erakunde gehienek onartu dituzte, eta salbuespen gutxi gutxi batzuk egon litezke).
|
|
|
Zentsu hartzaileak ezin
|
du
pentsioaren barkamenik edo urripenik eskatu, finka aldi baterako agorra izateagatik, ezta fruituak galtzeagatik ere.
|
|
|
Aldaketaren eta instalazioaren kostuak aldatu egiten dira bezeroaren tipologiaren arabera, baina leialtasuna gailentzen da: eskura ordaintzeak 1.750 euroko kostu osoa
|
du
pentsioa helbideratuta duten bezeroentzat eta erakundearekin kontratatutako asegurua dutenentzat, pentsioa helbideratuta duten pertsonek 1.850 euro ordaindu dituzte eta gainerako bezeroek 1.950 euro. Berritze hori hileko kuoten bidez ere ordain daiteke, 72,92 eta 81,25 euro artean, kasu horietako bakoitzerako, eta gehienez ere 24 hilabeteko amortizazio epea dago.
|
|
|
Erretiroagatiko pentsioari dagokionez, LAk dio erregimen orokorraren eta autonomoen arteko aldeak aurreko urtean bezala mantentzen direla; izan ere, erregimen orokorretik datorren erretiratu batek jasotzen duen pentsioa 1.132,11 eurokoa da, eta autonomoen araubideko erretiratu batek jasotzen duena, berriz, 621,54 eurokoa, %45 txikiagoa. ATA sindikatuak uste
|
du
pentsio sistemaren erreformarekin lortu behar dela autonomoak 42 urtetik aurrera (orain arte 50 urtera zen) kontzientziatzea eta kotizazio oinarriak gehitzea, erretiro pentsioa kalkulatzeko epea 15 urtetik 25 urtera luzatuko baita. “Erregimen orokorreko pentsioen eta autonomo baten pentsioen arteko zenbatekoan dagoen alde handi horren azalpena da hamar autonomotatik zortzik gutxieneko oinarriagatik kotizatzen dutela”, adierazi du Lorenzo Amor LAAko lehendakariak, “Egizu zugatik” kanpaina egin dutela gogorarazi ondoren, kolektibo hori kontzientziatzeko zer garrantzitsua den kotizazio oinarria diru sarreretara egokitzea.
|
|
|
Gutxienez 63 urte izan dira erretiro aurreratua eskatu ahal izateko… Hauek dira 2013tik aurrera indarrean izango diren aldaketetako batzuk, kontu fiskalak pentsioen merkatzearekin orekatzeko ahaleginean. Erreforma berriak gutxienez 37 urteko lana proposatzen
|
du
pentsioaren %100 lortzeko Ez gobernua, ez patronala, ez sindikatuak ez dira oso zehatzak izan Espainiako etorkizuneko pentsiodunen banku kontuetako murrizketa errealak kuantifikatzean. Analista batzuen arabera, %7 murrizten da sistema berria indarrean dagoenean.
|
|
2012
|
|
|
Epaileak kontuan hartzen ditu adina, osasun egoera edo ezkontzaren iraupena konpentsazio pentsioaren zenbatekoa finkatzeko. Beraz, ia prestakuntzarik ez duen ezkontideak ez
|
du
pentsio bera izango, lana aurkitzeko zailtasun handiak baditu eta lana lortzeko aukera gehiago baditu. Ordaintzaileak baliabide ekonomiko asko baditu, antzeko egoeretan soldata apalagoa duena baino diru gehiago pasako da.
|
|
|
En todo caso, cuando se alega una disminución en los ingresos, esta debe ser relevante (no puntual ni transitoria), acreditada y nunca provocada. Krisiak gora egin
|
du
pentsioaren zenbatekoa murrizteko eskaera kopuruan Respecto al cálculo exacto, las tablas y baremos ofrecen ejemplos orientadores. Sin tener en cuenta las circunstancias particulares de cada caso, fijan para una pareja con un hijo y dos salarios mensuales de 1.200 euros una pensión por alimentos de 245 euros. Si los hijos fueran dos, la pensión sería de 355 euros; si fueran tres, de 405 euros.
|
|
2013
|
|
|
Gizarte Segurantzaren azken bost urteotako eta hurrengo bostetako diru sarrerak eta gastuak, kotizaziodun pentsioen urte arteko bilakaera, batez besteko pentsioaren zenbatekoaren bilakaera eta doikuntzaren abiadura izenekoa (kontu publikoen egoera kontuan hartzen duen faktore bat). Indize horrek ez
|
du
pentsioen erosteko ahalmena bermatuko. –
|
|
2014
|
|
|
–Hementxe
|
du
pentsioa, eta hementxe eginen du Mamadouk lo! Nire ohean eginen du, gainera, zer demontre?!
|
|
2015
|
|
|
Eta krisiarekin egoera hori areagotu egin da. Baina seme alabek jaso behar dute, eskubidea baita, eta gurasoak ia beti erabakitzen
|
du
pentsioa bikotekide ohiari eskatzea. Komeni da konponbidea judizioz kanpo konpontzen saiatzea, eta zordunak erabaki batera iristeko dituen arrazoiak ezagutzea.
|
|
|
Eta ahalegina ahaleginaz ordaintzen da. Gurea eskertzen duen bezala berak ere" ahalegin bat egin nahi izan
|
du
pentsioen balioa handitzeko, ahal izan den neurrian". Izan ere, pentsiodunok ez ginateke erantzukizunez jokatzen ariko ministro andereari ezinezkoa eskatuko bagenio, jakinda dakigun bezala, zein nolako samina sentitzen duen neurri hauek hartzen dituenean.
|
|
2016
|
|
|
Murrizketa hori zelan egin, horren inguruan egin nahi du bataila Alexis Tsipras Greziako lehen ministroak. Aurkariak gotortuak ditu, bai oposizioa bai lau hartzekodunak. Europako Batzordea, Europako Banku Zentrala, ESM erreskate funts iraunkorra eta NDF Nazioarteko Diru Funtsa, hau da, lehengo troika?, eta hilaren 15ean parlamentuan bozkatu nahi
|
du
pentsioen erreforma, erreskatearen lehen azterketa lehenbailehen gainditu, eta zorraren kitaz berba egiten hasteko. Zorrarena da hasierako Syrizaren eskarietatik troikak erabat baztertu ez duen puntu bakarretakoa, eta, beraz, Tsiprasek bere jarduna justifikatzeko irabazi nahi duen bataila.
|
|
|
«Alderantziz, akordioak antzeko neurriak hartzeko aukera ematen du». Hori bai, Tsiprasek argi laga
|
du
pentsio sistema «kolapsoaren atarian» dagoela, eta berrikusi beharra daukala.Atenasek pentsio guztietarako kutxa bakarra sortu nahi du, eta 384 euroko oinarrizko pentsioa eratu nahi du 67 urterekin gutxienez 15 urte kotizatu duten guztientzat. Kopuru horri kotizazioei lotutako beste zati bat gehituko litzaioke, pentsioa lan bizitzan izandako soldata gordinaren %65era igotzeko.
|
|
|
Dagoeneko oposizioko alderdi guztiek eman diote bizkarra Tsiprasen proposamenari.Gianis Plakiotakis Demokrazia Berriko (ND) behin behineko buruak adierazi du alderdi kontserbadoreak «pentsioen edozein murrizketa eta kotizazio igoeraren kontra» bozkatuko duela. Pasok sozialistako Fofi Gennimatak ere proposamena kritikatu du, eta adierazi
|
du
pentsio funtsak pribatizazio bidez lortutako diruarekin osatu liratekeela. To Potami alderdia ere aurka dauka Tsiprasek, eta Stavros Theodorakis zentristak alderdiekin egiten ari den bilera erronda fartsa hutsa dela aurpegiratu dio, haren ustez, Tsipras ez dagoelako prest bere proposamenetik ezer aldatzeko.Atenasko gobernuak badaki ezinezko izango zaiola oposizioak pentsioen erreforma babestea parlamentuan, baina bozketaren puntu batzuetan lor ditzake alderdi batzuen aldeko botoak.
|
|
|
Oro har, gizarte postindustrialean, lau prozesu dira garrantzitsuak: emakumeen lan merkaturatzea; adinduen kopuruaren hazkundeak eragin handia
|
du
pentsioetan eta osasun sisteman; lan merkatuko aldaketek (prestakuntzarik gabeko lanen proportzioaren murrizketa, herrialdeen arteko lehiakortasunaren areagotze eta hazkundea) hazkundearen eta enpleguaren arteko harremana zaildu dute, ondorioz, hezkuntza maila baxua dutenen artean gizartetik baztertzeko arriskuan eragiten dute; Ongizate Estatu zaharraren presioei aurre egiteko zerbitzu pribatuen ... Bonolik (2006) beste era batera laburbiltzen ditu:
|
|
2018
|
|
|
Pentsionisten mobilizazioaren hastapenean izan zen, eta 200 pertsona baino gehiago mobilizatzea lortu
|
du
pentsioen gainbeheraren aurka protesta egiteko.
|
|
2019
|
|
|
Ama, ordea, orain dela urte batzuk gaixotu zitzaion, eta, hura zaintzeko, erretiroa hartu behar izan zuen. Hori dela eta, ez
|
du
pentsio osoa jasotzen, eta, gainera, bizitza osoa lanean eman ostean, gaur egun, guztiz baldintzatuta dago.
|
|
2020
|
|
|
«Gezurretan ari da; adarjotzea iruditzen zaizkit hitzok». Besteak beste, gogoratu
|
du
pentsioak «osatzeko eta hobetzeko» eskumenak dituela, eta lehendakaria dela «herri honetako enplegu emaile nagusia», zuzenean eta zeharka. « [Espainiako] Estatu osoko langile publikoen artean, hemen dago behin behinekotasun handiena», salatu du.
|
|
|
Philippek atzo arratsaldean jakinarazi zien erabakia Asanblea Nazionalean zeuden diputatu bakanei: gobernuak konstituzioaren 49.3 artikulua baliatu nahi
|
du
pentsioen erreforma Asanbleatik bozketarik gabe pasatzeko.
|
|
|
Kaltetuen plataformari erantzunez, azaldu
|
du
pentsio publikoak osatzea dela Geroaren helburua. " Uste dugu ona dela gure bazkide guztiek errenta osagarri hori edukitzea luzaroan.
|
|
|
Mikel Novalek, ELAko gizarte politikako arduradunak, aitortu
|
du
pentsioez harago eztabaidatu behar dela. Halaber, pentsatzen du oso ondo lotu litzatekeela alargun sariaren ordezko egitura.
|
|
|
Dagoen bezala mantenduz gero zaintzarena" kale itsu bat" delakoan dago Otxoa, eta uste du etxeko langileen ogibidea, dagoen bezala," desagertu" egin litzatekeela. Haren iritziz, behar beharrezkoa da zerbitzu publikoen sare bat sortzea, eta horregatik azpimarratzen
|
du
pentsioekin bakarrik ezin direla konpondu emakumeen arazoak, ez eta 1.080 euroko gutxieneko pentsioa lortuko balitz ere. " Horrekin bakarrik genieke aurre egin ez ordainpeko zaintzari, ez eta adinarekin gero eta beharrezkoagoak diren bestelako zaintzei ere:
|
|
|
Madrilek lehenengo aldiz sartu
|
du
pentsioen kudeaketaren transferentzia negoziazioaren agendan, eta, datak beteko balira, Gasteizko gobernuaren eskuetan egongo litzateke 2022aren hasieran. Hortaz, inoiz baino eskurago egon daitezke Gizarte Segurantzaren eskumenaren giltzak.
|
|
|
" Atal publikoak gutxieneko bizi duintasun bat bermatuko luke, solidarioa izan luke, belaunaldien artekoa, justizia sozialekoa". Baina erantsi
|
du
pentsio publikoa osatzeko plan pribatuak sustatu liratekeela, bereziki enpresarien eta sindikatuen artean adostutako planak. Gainerako alderdiak ez datoz bat hiru hankako eredua sustatzearekin, irizten diotelako sistema publiko pribatu misto bat sortzeko atea zabaltzea ekarriko lukeela.
|
|
|
Miren Etxezarreta katedradun emerituak hain zuzen ere hamarkada horretan kokatzen
|
du
pentsio publikoen gastua murrizteko arrazoibidearen abiapuntua, II. Mundu Gerraren osteko itun sozial eta politikoa ahultzen hasi zen garaian.
|
|
|
Denera, 314.000 milioi euroko faktura, herrialdeko BPGaren %13, 7 Espainiak, ostera, 9,8 milioi pentsio pagatzen zituen 2019aren amaieran (8 irudia). Jasotzaileak gutxixeago ziren, 8,8 milioi pentsiodun, pertsona batzuek bi pentsio jasotzen zituztelako –erretiroa eta alarguntza, esate baterako– Faktura orokorra, beraz, ia 144.000 milioi eurokoa zen Espainian, herrialdeko BPGaren %12 Proportzionalki, hortaz, Frantziak BPGaren 1,7 puntu gehiago inbertitzen
|
du
pentsioetan.
|
|
|
Enpleguko planen kontzentrazioari erreparatuta, CCOOko Loli Garciaren errezeloa da sistema propio batean EAJren eredua nagusituko balitz are gehiago ahulduko litzatekeela pentsio publikoa, eta BGAEek ez luketela konpentsatuko: " Eredu misto baterantz bagoaz, langile ugarik pentsio negargarria izango dute, zeren hamar langiletik beherako enpresetan nork negoziatuko
|
du
pentsio osagarri bat langile horientzat?".
|
|
|
Eredu aktuarialarekin jarraituz gero, 2011ko eta 2013ko erreformak indarrean izanda, Zubirik kalkulatu
|
du
pentsioak batez beste %35 inguru apaldu daitezkeela epe luzera. Haatik, uste du eredu sozialarekin galera hori saihestu ahal izango litzatekeela; gainera, eredu bideragarria izango litzatekeelakoan dago, gaur egungo eta etorkizuneko hazkunde ekonomikoak sostengatu ahal izango lukeelako.
|
|
|
Espainiako Gobernuko alderdi nagusiaren barruan, printzipioz, ez du harrera txarrik aurrekontuak erabiltzearen ideiak. Jose Antonio Pastor PSE EEko bozeramaileak" logikotzat" jo du, eta gaineratu
|
du
pentsio publikoen defizita zirkunstantziala izango dela, baby boom belaunaldiak erretiroa igaro bitartekoa: " Oraindik bi hamarkada iraungo duen defizit koiuntural bat da, baina gero orekatu egingo da biztanleria aktiboaren eta pasiboaren artean.
|
|
|
Epe ertainera, prekaritatea ezabatzeko neurriak hartu lirateke, eta lan merkatuan enplegu gehiago eta soldata handiagokoak sortu. Luzera begira, berriz, uste
|
du
pentsioa herritartasunean oinarritutako eskubide unibertsal bihurtu litzatekeela, eta ez lukeela izan behar enpleguan soilik oinarritutako eskubide bat. Etxezarretaren esanetan, teknologiaren iraultza dela eta, luzera begira" birpentsatu egin behar dira lanaren gainean oinarritzen diren eskubide guztiak".
|
|
|
14 Espainiako Gizarte Segurantzak bakarrik lau erkidegotan biltzen
|
du
pentsioak ordaintzeko erabiltzen duen baino diru gehiago kotizazio sozialetan: Madrilen, Balearretan, Kanaria uharteetan eta Murtzian.
|
|
|
Frantziak pentsioak ordaintzeko erabiltzen duen diru kopurua bere BPGaren %15 inguru adinakoa da, baina Bruselak espero du 2060 urterako %12ra jaistea kopuru hori. Espainiak, berriz, BPGaren %13 baino gutxiago erabiltzen
|
du
pentsioak ordaintzeko, eta 2060rako %11ra jaitsi nahi du kopurua (5 irudia).
|
|
|
Mugimenduak bere gordinean eta konplexutasunean planteatu nahi
|
du
pentsioen inguruko debatea, eta gizarteko adin eta sektore guztietara zabaldu. Matrioxka errusiar panpinaren eran aurkezten du eztabaida, geruzaz geruza eta arazoz arazo, pentsioena ez baita gai bakan bat.
|
|
|
Jean Jacques Manterolak, Euskal Hirigune Elkargoko Gizarte Ekintza eta Elkartasunen zuzendariak, uste
|
du
pentsioen inguruko mobilizazioen gihar soziala balia daitekeela beste errealitate batzuk ere eztabaida publikoaren arretapean jartzeko. " Prekaritatea dela eta, arazo bat dugu gazteen integrazio ekonomiko eta sozialarekin, eta hori lotuta dago jendeak pentsioen inguruan duen beldurrarekin, zeren eta ikusten dute beren gazteek 30 eta 35 urte izan arren ez dutela egiazko lanposturik atzeman eta, beraz, zahartzaroa ere ez dutela ziurtatua izango.
|
|
|
Hegoaldean bakarrik ez, Ipar Euskal Herrian ere babes zabala izan
|
du
pentsio duinen aldeko aldarriak, Emmanuel Macron Frantziako presidenteak iragarritako erreformaren kontra. " Badago beldur azkar bat, baina beldurra ez da horrenbeste pentsiodunen artean, baizik eta langileen artean", esplikatu du Jean Jacques Manterolak, Euskal Hirigune Elkargoko Gizarte Ekintza eta Elkartasunen zuzendariak.
|
|
2021
|
|
|
Pentsio publikoen filosofiaren aldaketak adierazi nahi
|
du
pentsioen zerbitzuak, beste edozein zerbitzu publiko bezala izan behar duela. Hau da:
|
|
|
Nork
|
du
pentsioan seme alabagatiko osagarria jasotzeko eskubidea. Ama guztiek, seme alaba bakarra izan arren, pentsioan osagarri bat izateko eskubidea izango dute, pentsioen zenbatekoan genero aldeak duen eragina konpentsatzeko.
|
|
|
Sindikatuek haren aurka egin dute, eta gobernuak haien eskaera onartu arte ez dute akordio osoa bideratu ahal izan. Edonola ere, sistema berriak modua izango
|
du
pentsioetan egiten den gastua kontrolatzeko eta «belaunaldien arteko berdintasuna» bermatzeko. Bost hilabeteko epea dute orain alternatiba hori negoziatzeko; akordiorik ez badago, Espainiako Gobernuak bere proposamena ezarriko du, urtarrilaren 1ean indarrean jartzekoa den legean izango dela agindu baitio Europako Batzordeari.
|
|
|
Erretiro adina gaindituta ere langileek lanean jarraitzea sustatu nahi du gobernuak. Gaur egun, hori egiteak %2ko hobaria
|
du
pentsioetan gehienentzat, eta %4ra helduko da kasu guztietan. Sari hori ordainketa bakar batean jasotzeko aukera ere izango dute:
|
|
|
Erretiro adina gaindituta ere langileek lanean jarraitzea sustatu nahi du gobernuak. Gaur egun, hori egiteak %2 hobaria
|
du
pentsioetan. Gobernuak hiru pizgarri proposatu ditu:
|
|
|
Neurri hori erreformaren bigarren zati baterako utzi du Jose Luis Escriva Gizarte Segurantzako ministroak. Azken erreforma batek hamabostetik 25 urtera handitu
|
du
pentsioaren zenbatekoa kalkulatzeko kontuan hartzen diren kotizatutako urteak —aurten 24 urte izango dira, eta 25 urte 2022an— Epe hori 35 urtera handitzeko aukera aipatu izan du Escrivak, baina baita kotizazio urterik txarrenak kalkulu horretatik kentzeko aukera ere.
|
|
|
2023an hasiko dira erretiroa hartzen 1950eko hamarkadaren amaiera aldetik 1970ekoaren erdialdera arte jaiotakoak, baby boom deituriko belaunaldikoak. Pentsioen kutxari 2.000 milioi euro baino ez zaizkio geratzen; hamar urtean 66.000 milioi euro galdu ditu eta Espainiako Gobernuaren aurrekontuetatik tira egin behar
|
du
pentsio guztiak ordaintzeko. Hori dela eta, Europako Batzordeak ere exijitu du erreforma sakon bat.
|
|
|
Batzordeak ez al du bere ohiko lerro politikoa berreskuratuko, funtsak egon ala ez? Ez al
|
du
pentsioen erreforma eskatuko, funtsekin edo gabe?
|
|
2022
|
|
|
Beste herrialde batzuetako ereduetatik bereizten gaituena hiru ardatz horiek banatzen diren proportzioa da. Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundearen (ELGA) barruan, Espainia ordezkapen tasa altuena duen kideetako bat da; horrek esan nahi
|
du
pentsio publikoa kobratutako azken soldataren% 72,3 dela, eta beste herrialdeetako batez bestekoa ez dela% 50era iristen. Aldi berean, aurrezki pribatua, banakakoa edo kolektiboa, oso tasa baxuetan mantentzen da eta ez da pizgarririk ematen lana hasten denetik, beste herrialde batzuetan gertatzen den bezala.
|
|
|
Pentsioen ordainketa data erabakigarria izan daiteke kontsumitzaile askorentzat, hilero prestazioa zein bankutan jaso nahi duten hautatzeko. Orain, Gizarte Segurantzak aukera ematen
|
du
pentsioa kobratzen den kontu zenbakia erakundearen beraren bidez aldatzeko. Bezeroak egin behar duen gauza bakarra bankuari kontu korronte berria Gizarte Segurantzari jakinarazteko baimena ematea da, pentsiodunak ez baitu gestiorik egin behar.
|
|
|
LABek ez du jarraituko Enpleguko Borondatezko Gizarte Aurreikuspeneko Erakundeetako (BGAE) zuzendaritza organoetan. Militantziarekin eztabaidatu ondoren, ondorioztatu
|
du
pentsio publikoak «ahultzeko» tresna bihurtu direla eta ez dutela balio izan sistema publiko propioa sortzeko. Azpimarratu du ez dutela beren jatorrizko helburua bete:
|
|
|
Higuerak hutsune bat ikusten
|
du
pentsioen atalean, eta hori xedapen iragankor batean jaso dela uste du. Pentsio sistema pribatua da Txilen, eta hori aldatzeko eskaera historikoa da, pentsioak txikiak direlako eta horiek kudeatzen dituzten enpresen irabaziak, handiak.
|
|
|
Gehieneko oinarria igo arren, bere asmoa da hori ezabatzea, langile batek jasotzen dituen diru kopuru guztiek Gizarte Segurantzan kotiza dezaten. Hori egiteko asmoa
|
du
pentsioen erreformaren bigarren eta azken fasean, datorren urtean ziurrenik.
|
|
|
Gehieneko oinarria igo arren, bere asmoa da hori ezabatzea, langile batek jasotzen dituen diru sarrera guztiek Gizarte Segurantzan kotiza dezaten. Hori egiteko asmoa
|
du
pentsioen erreformaren bigarren eta azken fasean, datorren urtean ziurrenik.
|
|
|
72 urte ditu hark, eta andre bat zaintzen egiten du lan. Izan ere, nahiz eta Mirenek Venezuelan kooperante sariak eta irabazi zituen, han egondako lanaren aitortza ekonomikorik ez du, eta ez
|
du
pentsio duin bat jasotzeko eskubiderik. Ondorioz, lan egiten du, 70 urtetik gora eduki arren.
|
|
2023
|
|
|
Espainiako pentsioen erreforma ixtear dira Madrilen, eta ELAk gogor egin
|
du
pentsio sistema berriaren aurka. Mitxel Lakuntza ELAko idazkari nagusiak erreformari buruzko dokumentu bat aurkeztu du gaur Donostian, eta gezurtatu egin du Madrilen bertsio ofiziala, «murrizketarik gabeko erreforma» batena.
|
|
|
«Aitzakiak amaitzeko behintzat. Jaurlaritzak eskuduntza hori ez izatea aitzakia gisa erabiltzen
|
du
pentsioak ez hobetzeko. Baina guk badakigu egungo lege esparruan ere hori posible dela, eta borondate politikorik eza dela arazoa».
|