|
2000
|
|
|
Lehenik," berezitasun nazionalekiko" hausturaren beharra nabarmentzen du, beti estatuen mugetan itxita dabiltzan hainbat ohitura sindikalen haustura hain zuzen ere, beren iraupenerako ezinbestekoak zaizkien baliabideen kopuru handi bat horiengandik espero dituztelako, jokoan dutena eta aldarrikapen eta ekintzen espazioa zehaztu eta mugatzen dietelako. Bigarrenik, pentsamendu bateratzailearekiko haustura proposatzen
|
du
pentsamendu eta ekintza kritikoa ahularazten duelako eta gizarte adostasuna gehiegizko neurritaraino balioesten duelako, sindikatuak" menperatuek beren menpekotasuna onar dezaten lortu nahi duen politikako arduretan iritsiz".
|
|
|
Ezin nau izutu pentsatzeak botoiez egindako pastelak sakrifiziorako biktima aukeratzeko balio izan zuela behin? Ez
|
du
pentsamenduak zerbait izugarririk? —Bai, baina kontakizun hauetan ikusten dudana ebidentziaz lortzen da, baita kontakizunekin harreman zuzenik ez duen ebidentziaz ere; gizakiaren eta bere iraganaren pentsamenduaren bidez ere bai, baita ikusi ditudan gauza arraro guztien bidez ere, niregan zein besteengan ikusten edo ikusi ditudan gauzen bidez ere.
|
|
2002
|
|
|
Ezin da hizkuntza abstrakzio huts legez komunikatu; hizkuntzaren atzetik beti dago beste zerbait, horren atzetik bizitza osoa dago. Hizkuntzak berak determinatzen
|
du
pentsamendua, hizkuntza bera baita pentsamenduaren edukiontzia; hizkuntza eta pentsamendua banaezinak dira: hitz egitea logika, arrazonamendua eta kultura transmititzea da.
|
|
|
Lev Vigotsky k eta Luria k, bitartean, Uzbekistan sobietarrean egindako ikerketen ostean, hizkuntzak pentsamendua sortzen eta garatzen lagun tzen duela esan zuten. Ildo horretatik, abstrakzio eta orokortze prozesuak garapen ekonomiko eta kulturalen menpe daudelarik, hizkuntzak berebiziko rola
|
du
pentsamenduaren garapenean.
|
|
2003
|
|
|
Horrela planteatzen da Munduko Gizarte Foroareneragina ren arazoa. Ezbairik gabe, MGFk kultur aldaketa nabaria ekarri
|
du
pentsamendu bakar neoliberalak menperatzen duen mundura. " Bestelako mundu bat posible da" ideiak berak bere bidea egin du mundu mailako kulturan, eta hori lorpen handia da.
|
|
2004
|
|
|
Zoriona (Jambliko, Vida de Pitdgoras, 82). Adimcn unibertsala (nous) deituko dio Pitagorasek unibertsoaren harmonia matematikoari. Pitagorasen ostean, Krotonako Alkmeonek giza aberearen ezaugarri bereizgarrienartean kokatzen
|
du
pentsamendua: –Gizona beste gauzak ez bezalakoa da, zeren berakbakarrik pentsatzen baitu haien artean; beste gauzek sentitu egin dezakete, baina pentsatuez?
|
|
|
Descartesek, dena dela, askatasuna norberaren baitan sartzen du, kontzientziaren eremuan, Niarengan, eta horrela bizitza praktikoaren eremutik urruntzen du eta gehiago lotuko
|
du
pentsamenduarekin ekintzarekin baino. Berak askatasuna erabateko bezala bururatuko du, ez du kanpoko mugatasunik izango geure barruan egongo delako guztiz, beste inorentzat helezina den instantzia batean egongo delako.
|
|
|
Susmo hori iziotuko da eurek nolabaiteko higidura suposatzen duten neurrian, Niarengan ematen den higidura; kontua izango da argitzea zerk eragindakoa den higidura hori. Izango al
|
du
pentsamenduak zereginik euren sorreran. Erantzuna arin etorriko da eta garbia izango da:
|
|
|
Halaxe hil nahiko luke. Beldurtu egin
|
du
pentsamendu horrek. Hozkailurainoko brausteko jauzi batez saiatu zaio ihes egiten.
|
|
2005
|
|
|
Ez mundu osoa, ordea. Naroa ezin
|
du
pentsamendutik baztertu, eta gainera ez du nahi, haren irudiak, goizean esan dionak, atseginezko paradisua osorik gozatzen galarazten badio ere. Goizean jakingo du zer azaldu; bakarka egoteko abagunea bilatuko du.
|
|
2006
|
|
|
Filosofia ez da enetzat egiaren atzemateko bide bat, baizik eta metodo bat, ariketa bat, trebatzen zaituen ariketa izpiritual bat. Baina ez da tresna bakarrik, bestela gauza hutsa liteke, behar
|
du
pentsamenduari buruz ere mamia.
|
|
2007
|
|
|
Nola funtzionatzen
|
du
pentsamendu ahulak. Zertan oinarritzen da?
|
|
|
edukizko eta neurrizko harreman orekatua gorde behar dute. Era berean, orekatua izan behar
|
du
pentsamenduen eta tropoen arteko harremanak.
|
|
|
Berlin-ek alde batera uzten ditu zuhurki holako pasarteak, baina, esate baterako, inor gutxik azpimarratu ditu Kant-ek adina karaktere nazionalak eta horien araberako diferentziak ohitura nazionaletan694, are tokian tokiko ekonomian eta politikan, eta hizkuntzaren espezializazio modu bat ere garabide sozialean eta tratuan695 Zientzia eta literaturan bertan, kreatibitateak eta jeinuak Frantzia eta Italia edo Ingalaterran eta Alemanian forma diferenteak hartzen ditu, eta arrazoia, Kant-en ustean, Goethe eta Humboldt-en modu berberean edo erromantikoek bezalaxe, giza irudimena eta jeinu kreatzailearen izaera nazionalari eta lurrari atxikia egotea da696 Hizkuntzaren izaerari buruz Kant klasikoago edo kontserbadoreagoa da bere ikasleak baino: hizkuntzan berak ez
|
du
pentsamenduaren zeinuztapen soila baino ikusten697 Baina nazioa Kant-ek, Herder eta Humboldt-ek adina ulertzen dizu hizkuntzagaz bat egina (jatorriarekin, Kant-en definizioan); «nazioaren izpirituaz» («Geist der Nation») Herder eta Humboldt bezalaxe mintzo
|
|
|
Kontzeptuaren baitako diferentzia objektibo guztiarekin ere, haren gainean hizkuntzak beti bere karakterearen maneran eragin daragiela, errepresentazioen masa guztiari berarekin erlazionaturiko molde eraberdina eransten dio. Berak bidatzen
|
du
pentsamenduen eraikera barne nahiz kanpo solasean, eta hala ideien elkarketa modua ere erabakitzen du, honek atzera eragiten baitu edozein aldetarantz gizakiaren gainean245.
|
|
|
Zergatik asoziatu duen gizakiak pentsamendua banaezinki tonuagaz, ezin dugu besterik erantzun, giza natura horixe dela esanez baino399 Baina giza izpiritua gizadian eite ezberdinetakoa ageriratzen den bezala, nazio bakoitzak bere hots artikulatu eta intonazio sistema ezberdinarekin antolatu/ ageriratzen
|
du
pentsamendua, bakoitzak bere entzumen edo musikalitatearen arabera400 Forma fonikoa izaten da hizkuntzen arteko ezberdintasuna deigarrikien markatzen duena401, eta hizkuntza bakoitzaren nortasun eta karakterearen determinatzailea da402 «Zenbat eta gehiago nazio baten sentsua edertasun erritmiko eta musikalari emana izan, beharkizun horrek intonazioan ere hainbat influentzia gehiago izango du»40...
|
|
|
Hizkuntzan ekartzen
|
du
pentsamenduak izatea argira; izatearen beraren argira etorrera da hizkuntza, etab. Izatea, mundua, hizkuntzan dago (eta haren barruan geu ere). Hizkuntza izatearen eta gizakiaren etxe bezala, egoitza bezala, aterpe bezala, behin eta berriro errepikatzen da Heidegger-en idazkietan856 Usu aipatua eta ezaguna «Gutuna humanismoari buruz» delako adierazpena da; izan ere, oso sugestiboa baita bere formulazio guztiz heideggertarrean:
|
|
2008
|
|
|
Ondorioz, zuzi olinpikoaren Korrika mundiala uste baino mikatzagoa gertatu da eta agenda politikoaren lehen orrira ekarri du Tibet.Historian zehar konkistak eta okupazio militarrak halako gizalegezko motibazio batez ederturik egiten ziren: kultura, erlijioa, ongizatea, zibilizazioa ekartzen zizkieten mendean harturiko herriei, eta buruzpide honek ezker eskuin zeharkatu
|
du
pentsamendu politikoa gaur egun arte. Honen erakusgarri ezkertiar batzuen irizpena Tibeteko auziaren karietara:
|
|
|
Rosa oso serio dago eta kopeta zimurtua du. Ematen
|
du
pentsamenduak ordenatzen ari dela. Eransten du:
|
|
2009
|
|
|
Poesia narrazioarekin lotuta egon zen hasiera hasieratik, gero izurritetik bezala aldendu zen, eta orain, narraziora hurbildu da berriro, egungo poesia mota bat bederen?. Gaurko filosofia klase batek narrazioa baliatzen
|
du
pentsamendu hutsari lehorregia egiten zaion eremuetan ibiltzeko. Zientzialariei gero eta gehiagotan entzuten zaizkie metaforak, literaturak eta zientziak bere bereak dituzte balitz bezala eta demagun gisako espresioak.
|
|
2010
|
|
|
Haren iritziz, jendeak jakin egin behar du Kolonbiako desplazatuen egoera. Horretarako, txistua irentsi, eta tarte bat hartu
|
du
pentsamenduak ordenatzeko edo.
|
|
|
Bertrand Russellek gizatiarragotzat jotzen zituen Buda eta Sokrates. Ekialdeko jakinduriari ekiteko asmotan nagoen arren, aurretik ere saiatu izan naiz behin edo behin, baina ekialdeko filosofiak bigarren mailakotzat
|
du
pentsamendua, eta pentsamenduaren aurkako pentsamendu horrek atzeraka eragiten dit, egia esan, Jainkoarekin, hari zuzena, duten mistiko iluminatuek atzeraka eragiten didaten bezala??, ezer gutxi dakit Budaz, baina nik ere estimu handiagoan daukat Sokrates; eta Erasmo; eta Galileo; eta Giordano Bruno?
|
|
|
Nolabait errateko Jon Sudupek aipatzen ditu gaur egungo filosofiaren olatuaren buruan dabiltzanak, eta erran behar da ezen ez direla oso beroak erlijioa estudiatzean, erlijiogabeak direla erran daiteke, positivisten moduan erlijioa arkaismoen artean lurperatu nahi dutela dirudi, eta Habermas ateoak asmatua omen
|
du
pentsamendu postmetafisikoarena, erraten ezen pensamendu horrek integratu lukeela bere baitan fenomeno erlijiosoa ere. Ez dakit nik nola, zerbait bigarren mailakoa edo, historia zaharrean ageri den baliorik ez duen ilusioren bat (aztiek jucio sinteticoak a priori egiteko bilatze ezinezkoa).
|
|
|
Bertrand Russellek gizatiarragotzat jotzen zituen Buda eta Sokrates. Ekialdeko jakinduriari ekiteko asmotan nagoen arren —aurretik ere saiatu izan naiz behin edo behin, baina ekialdeko filosofiak bigarren mailakotzat
|
du
pentsamendua, eta pentsamenduaren aurkako pentsamendu horrek atzeraka eragiten dit, egia esan, Jainkoarekin" hari zuzena" duten mistiko iluminatuek atzeraka eragiten didaten bezala... —, ezer gutxi dakit Budaz, baina nik ere estimu handiagoan daukat Sokrates; eta Erasmo; eta Galileo; eta Giordano Bruno... baita jende arruntago eta grisagoa ere —Carlos eta Osmundo, Conchi eta I... " Nire alde ez dagoena nire aurka dago" esan zuen, ordea, Jesusek; esan zuen, halaber:
|
|
2011
|
|
|
Erantzuna zein den badakit, eta esango dizuet: hizkuntzak egiten
|
du
pentsamendua. Artikulu hura espainolez idatzia zegoen, eta euskal liburu asko espainolera itzulia dagoen arren, hizkuntzaren barrera ez da itzulpen soilarekin gainditzen.
|
|
|
Bere barkuetara eramana
|
du
pentsamendua. Gastua besterik ez diote eragin horiek aspaldian.
|
|
|
1.Pertsona orok
|
du
pentsamendu, kontzientzia eta erlijio askatasunerako eskubidea.Eskubide horrek barneratzen du pertsona horren aukerako erlijioa edo sinesmena izan edo bereganatzeko, bai eta bere erlijioa edo sinesmena banaka edo era kolektiboan agertzeko askatasuna ere, jendaurrean nahiz modu pribatuan, kultu, erritu ospakizun, eginera eta irakaskuntzaren bidez.
|
|
|
– Egitura obsesiboa duenak zer nolako jarrera
|
du
pentsamenduaren aurrean?
|
|
|
Mugako nortasunaren nahastea duena jasanezinak zaizkion informazioetatik babesten
|
du
pentsamendu dikotomikoak. Pertsona bat guztiz ontzat jotzen du eta une batez ahaztu egiten ditu haren alde txarrak.
|
|
|
Egoera horretan, bistan dira elikadura nahasteak eta elikagaiei buruzko uste okerrak. Garrantzi berezia
|
du
pentsamendu dikotomikoak, elikagaiak onetan eta txarretan, eta baimendutakoetan eta debekatutakoetan banatzen baititu. Hori dela eta, dieta murriztaileei eusten zaie, jan eta pisua galtzeko.
|
|
|
Harridurak bizi
|
du
pentsamendua ziurgabetasun edo auskalo zer etengabeak bizi gaitu ziurgabetasunaren printzipioa existentziaren aldarria da.
|
|
2012
|
|
|
Uneka Denboraren hosto artetik izan daiteke idorregia, pentsamenduaren lurraldeetatik paseatzea idorra delako berez. Finean, poesia mota honek ez
|
du
pentsamenduan oihartzuna bilatzen: pentsamendua da.
|
|
|
Eta zer egiten
|
du
pentsamenduak?
|
|
|
Hizkuntza aniztasunaren, gaitza? arintzeko konponbide humanista gisa ikusten
|
du
pentsamendu modernoak itzulpengintza, Babelgo dorrearen eraisketaren ondoren sortutako kaosari aurre egiteko modu gisa. Babelgo mitoaren arabera, dorrearen eraikuntzaren aurretik, gizateria osotasun koherente eta batu batean bilduta zegoen.
|
|
|
b) Ikerketa askatasunak jatorria
|
du
pentsamendu askatasunaren esparruan eta premiazkoa da jakintzak aurrera egiteko.Giza genomari buruzko ikerketen aplikazioak, batik bat, biologia, genetika eta medikuntza arloan beti bideratu behar dira oinazea eta norbanakoen eta, oro har, gizaki guztien osasuna hobetzera.
|
|
2013
|
|
|
Prinzek egiten duen deskribapenean, chomskyarrek hizkuntza sena giza naturaren osagai gisa ulertzen dute. Gainera, sortzetiko hizkuntza sen hori isolaturik dago pentsamendua eratzen duten gainerako baliabide psikologikoetatik (180 or.). Horrek zailtzen
|
du
pentsamenduaren eta hizkuntzaren arteko interakzioaren aukera. Pinkerren arabera, giza gogamena sortzetiko mekanismo espezializatuen multzo bat da, eta eboluzioak zorrotz mugatu edo zehaztu ditu mekanismo horiek (190 or.). Horregatik, jendeak pentsatzen duen moduen edo pentsaeren artean ez dago alde handirik.
|
|
|
Postmodernitateak alde ateoa erakusten duelarik, erlijioari buruz susmoaren maisuek egindako kritika zorrotza are zorrotzago bihurtzen
|
du
pentsamendu korronte honek. Erlijioarentzat aurkezpen hori beldurgarria izan arren, hitz egiteko aukera egongo ote da?
|
|
2014
|
|
|
Beauvoirrek fenomenologiaren iturri eta emariak ederki ezagutzen ditu etaezagutzeaz gain edan ere egiten
|
du
pentsamendu horretatik. Hala, izatearen funtsahemen ere gorpuztasuna izango da.
|
|
|
Gogamenaren teoriaren ezaugarrien artean, besteak beste, honako hauek azpimarra daitezke: pentsamenduari eta buru egoerari buruzko ezaguera (umeen gehiengoak uste
|
du
pentsamendua buru barnean dagoela); sinesmen faltsuei dagokiena (umeak lau edo bost urteak arte ez du ulertzen beste pertsonek sinesmen faltsuak izan ditzaketenik); itxuraren eta errealitatearen arteko bereizketa (gauzak diruditenaren eta direnaren arteko desberdintasuna); eta fantasiaren eta errealitatearen arteko bereizketa (gertaera errealak eta irudizkoak desberdintzea).
|
|
|
Zer axola du hizkuntza bat edo bestea, baldin eta hartan edo honetan esaten duguna gure nazioaren onerako bada? Ez dira Sabino Aranaren garaiko kontuak, bide luzea egin
|
du
pentsamendu honek (Izagirre, 2010: 200).
|
|
2015
|
|
|
Nik ere uste dut gizakiok bereziak garela zentzu batean edo bestean, baina horrek, horrela esanda, ez
|
du
pentsamendu magikoa hobetzen. Eta ez daukat aukerarik hitz ilunagoren bat erabiltzeko, tranpa egitea litzateke-eta.
|
|
|
100 Brief über «Humanismus» («Humanismoari» buruzko gutuna) testuan (1946: 260), Heideggerrek baieztatzen
|
du
pentsamendua theoria eta techne soilik bihurtu dela, eta bere helburu bakarra kausak eta ondorioak ezagutzea dela. Hau da, pentsamendua tresna hutsa bilakatu dela.
|
|
|
Horrela, otoitzari ematen hasterakoan, garrantzi handia
|
du
pentsamenduetan ez kikiltzeak, eta sinets iezadazue hau, esperientziaz dakit-eta. Eta nigan ikas dezazuen, neure hutsegite hauek esateak ere on egin dezake.
|
|
|
8 Egoera horretan dauden pertsonei kontzientzia garbiagoa komeni zaie adimenaren laguntzaz joka dezaketenei baino. Izan ere, mundua zer den eta Jainkoari zenbat zor dion eta zenbat sufritu zuen eta zein gutxi zerbitzatzen dueneta Jaunak maite duenari ematen diona, gogoeta egiten duenak doktrina ateratzen
|
du
pentsamenduetatik eta erorbide eta arriskuetatik babesteko. Baina honetaz baliatu ezin denak, arrisku handiagoa du eta irakurtzeari ongi lotzea komeni zaio, bere aldetik ezin baitu inolako doktrinarik atera.
|
|
|
–Jauna, zer nahi duzu egin dezadan??. Bizitza Liburuan ere behin eta berriro agertu izan
|
du
pentsamendu hau: –Zurea naiz, erabil nazazu Zuk nahi duzun bezala?
|
|
|
Ziur asko, B. Laredoren Subida del Monte Sión liburuaren I. parteko 10 eta 22 kapituluez ari da. . Lehen idazketan zabal azaltzen
|
du
pentsamendu hau: liburu batzuetan idatzia dago, gogoetazko otoitzaz ari direnetan.
|
|
|
Atzean geratuko ziren paradigma modernoaren sinesmen nagusiak: Natura egonkorra eta lege erregularren araberakoa da, materia guztiz inertea eta pasiboa da, ez du bizirik, ez
|
du
pentsamendurik, ezta borondaterik ere, gogamenaren jardunak kontzienteak eta arrazionalak dira, zientziak badu errealitatea bere horretan (objektiboki) esplikatzea eta deskribatzea (metodo kontua da), Naturak kausalitatea eta Humanitateak arrazionaltasuna dute ezinbesteko logika gidari (egitate objektiboen kausalitatea eta balio subjektiboen arrazionaltasuna)... Modernitatearen paradigma horren erroa, Toulminen ustez, erlijio gerren garaian ziurtasuna eta egonkortasuna giza auzietatik kanpo topatzeko beharra izan zen, alegia, erlijioak ematen ez zuen" ziurtasun absolutua" Naturaren ideia modernoak emango zuen.
|
|
2016
|
|
|
Hiru aldiz zapaldua denak hiru aldiz errebelde eta hiru aldiz aliatu izateko aukera eta zoria duela aldarrikatzen
|
du
pentsamendu feministaren lan mugarrietako bat den honetan.
|
|
2017
|
|
|
Hiztun honen kasuan, bere burua ‘hiztun berritzat’ jotzen
|
du
pentsamendu eta barne gramatikaren ondorioz, nahiz eta euskaraz hitz egitean automatikoki irteten zaiola aitortzen duen. Bestela esanda, hiztun honentzat, hitz egiteko erraztasunak baino pisu handiagoa dauka pentsamenduen antolaketarako hizkuntzak.
|
|
|
Corpus literarioaren gaineko konklusioei helduta, hasteko eta behin, ikuspuntu teoriko kritiko postmodernistak Bernardo Atxagaren Obabakoak en gainean ahalbidetzen duen irakurketa berritzailea azpimarratu behar da. Azaldu bezala, Obabakoak ek gorpuztu mundu ikuskerak dekonstruitu egiten
|
du
pentsamendu mendebaldarraren oinarrian dagoen oposizio bitar funtsezko bat," mitoa vs. Arrazoia", alegia, bi elementu horien arteko muga lausotuz eta" Arrazoia" modu saihetsezinean mitoarekin kutsatua dagoela erakutsiz.
|
|
|
Dena aitortzen hasita, zerikusi handia du gure etxean noizean behin hozkailuaren hondoan ahaztuta geratzen zaizkigun kontserba potoetako barrunbe urdinekin. Halere, salto egiten
|
du
pentsamenduak, nahi gabe, orain urte asko ikusitako Peter Greenaway ren Zoo filmera: Bi anaia biki, usteltzen doazen landare, animalia eta abarren time lapse ak egiten hasi, eta beren buruaren deskonposizioa filmatzera iristen dira.
|
|
|
Bere pentsamenduaren eta jakintzaren egiturak euskaraz zizelkatuta dauzka euskal elebidunak; euskaratik eta euskaraz dihardu halakoak. Euskara
|
du
pentsamenduaren hizkuntza, erdal elebidunak ez bezala. Hala ere, euskaldun izateko betegintzarre hori ez zaio hainbati aski iruditzen borroka politikoaren xedetzat:
|
|
|
Belaunaldi bakoitzak bere egoera deskubritzen du eta bere egoeratik begiratzen dio munduari. Berak jasotzen duen informazioa, irakurtzen duen literatura baliatzen
|
du
pentsamendua hornitzeko. Guretzat ez da beti samurra egungo gaiak eta arrazoibideak segitzea.
|
|
|
ederra datorkiena (datorkiguna, baina hango etorkinei eta batez ere). Bere noblean ere, ordea, ez al
|
du
pentsamendu horrek inozo edo itsutik ez gutxi, Europan dagoeneko duguna kontuan izanik. Hori ere asmatu ote dugu, hara, Mundu Zahar gainbeheratuaren burubide berri gisa:
|
|
2018
|
|
|
Wittig «materialista» da, baina bere marko teorikoan termino horrek esangura berezia du. Gainditu nahi
|
du
pentsamendu «heterozuzenak» materialtasunaren eta errepresentazioaren artean egiten duen banaketa. Materialismoa, zentzu hertsian, ez da ideiak materiara murriztea, ez teoria bere oinarri ekonomikoaren islatzat jotzea.
|
|
|
Zer axola
|
du
pentsamendu ego sintonikoek edo ego distonikoek menderatuta egin ote zuen. Zer axola dute Beck edo Edinburgoko zerrendek?
|
|
2019
|
|
|
Flora hil ondoren, epaitegitik bueltan, Adolfok Florari emandako postala poliziak aurkitu ote zuen edo ez ziurtatu ondoren, bere etxean gordeta dituen alkohol botiletan jartzen
|
du
pentsamendua:
|
|
|
Kulturaren abantaila du emakumearen aldean, edo lanbide prestakuntzarena gutxienez; nerabezaroaz geroztik, interesekoak ditu munduko kontuak: berari dagozkio halakoak; badaki zertxobait zuzenbideaz, eta jakinaren gainean dago politika kontuetan; alderdi edo sindikatu bateko, elkarte batzuetako kidea da; langilea eta herritarra izanik, ekintzan txertatua
|
du
pentsamendua; badaki zer den errealitatearen proba, eta horretan ezin dela tranparik egin: hau da, batez besteko gizonak baditu arrazoimenaren teknika, egitateetarako eta esperientziarako gustua, nolabaiteko sen kritikoa; horixe falta zaie neska gazte askori; nahiz eta asko irakurri, hitzaldiak aditu, arte apaingarrietan menturatuak izan, haien ezagutza gutxi asko zoriz pilatuak ez du osatzen kultura bat; txarrak dira arrazoitzen, baina ez, ordea, garuneko makur bategatik, baizik praktikak ez dituelako hartaratu; neskentzat, pentsamendua gehiago da jolasa, tresna baino; argiak, sentiberak, egiatiak direnek ere ez dakite beren iritziak frogatzen eta ondorioak ateratzen, ez baitute horretarako teknika intelektualik.
|
|
|
aberetasunari dagokio, eta hortxe ditu gizakiak sustraiak. Lawrencek grina handiz arbuiatzen du sexua garuna antitesia; baikortasun kosmiko bat du, Schopenhauerren ezkortasunaren kontrakoa guztiz; faloan adierazten den bizinahia poz modu bat da, eta faloak izan behar
|
du
pentsamenduaren eta ekintzaren iturria; bestela, kontzeptu hutsal bihur daiteke, mekanismo antzu. Sexu zikloa ez da nahikoa bere hartan, immanentzian erortzen baita:
|
|
|
Eta, hala ere, emakume intelektualek eginiko lan kolektibo hori garrantzitsua izanik ere, haien ekarpen indibidualek gutxiago balio dute, oro har. Ekintzari loturik ez dagoenez, emakumeak toki pribilegiatua
|
du
pentsamenduaren eta artearen alorretan, baina ekintza da artearen eta pentsamenduaren iturri bizia. Mundutik bazterturik egotea ez da onuragarria mundua berregin nahi duenarentzat:
|
|
|
Eta Idoia. Antropologiako liburu mardul horietan izango
|
du
pentsamendua, aitak Hordago! esan eta eguneko irribarre bakarra erakusten duen arte.
|
|
|
Subiranotasun politikoa estatuarena dela defenditu
|
du
pentsamendu kontserbadoreak Jean Bodinez gero.134 Soberaniaren subjektua estatua da Jean Bodinentzat, Jainkoa izan arren hilen eta bizien benetako soberanoa, aspaldiko euskal katiximetan irakurtzen zenez," gauza guzien Jaun soberano ezin geiagoa". Thomas Hobbesentzat ere autoritarismo estatala eztabaidaezina zen.135 Monarkia absolutuetan estatuarena zen soberania, estatua erregearekin identifikatzen zen artean:
|
|
2020
|
|
|
Azurmendiren hausnarketa propioak bikain islatzen
|
du
pentsamenduaren euskal pentsamenduaren eta edozein pentsamendurenpatu betiereko hori. Pentsamendua, pentsamendu den heinean, beti egiteko dago osatzeneta, aldi berean, besteekin elkarrizketan.
|
|
|
Hizkuntza, karakterea eta nazioa uztartzen dituen mugimendua, ordea, ez da esklusiboki alemana: Azurmendik ongi frogatu duenez, tradizio oso luzea
|
du
pentsamenduaren historian: Herodotorengana joan genuke sustrai bila, edo Tomas Akinokoarengana; eta handik aurrera, ia unibertsalki aipatzen da, Lockerekin, Condillacekin...
|
|
2021
|
|
|
“6 urteko haur batekin ez duzu politikaz hitz egingo, baina zalantzan jar dezakezu zergatik hitz egin behar zaien ondo lagunei edo zer egiteko baimena eskatu behar zaien”, azaldu du. Gainera, eskolak eginkizun garrantzitsua
|
du
pentsamendu kritikoa sustatzeko. Filosofia ikasgaia funtsezkoa da ikasgelan, izan ere, “gauza materialen ezagutza ez ezik, ordena intelektualarena ere indartu dezake”.
|
|
|
Galparsorok dioen bezala, Googlek (sinbolo gisa) urte askotako lana jarri du, jartzen ari da, arriskuan. Gu distraitzeko internetek duen gaitasun handiak arriskuan jartzen
|
du
pentsamendu sakona; labur esanda, azalkeria Vs pentsamendu sakona.
|
|
|
Beste batzuetan, ordea, hegemoniaren zerbitzura jardun beharrean, umoreak beste logika bati erantzuten dio, ordena jakin baten apurketa probokatuz. Horrelakoetan, haustura eragiten
|
du
pentsamenduaren ildo arruntean, klixez betetako mundu ikuskeran, eta leku egiten die pentsamendu modu alternatiboei. Horretan datza, hain justu, bere balio eraldatzailea.
|
|
2022
|
|
|
Zuloetan elkarrekin aritzea da kontua: horrela ulertzen
|
du
pentsamendua, adibidez, haur filosofiak: ikerketa komunitate gisa.
|
|
|
Komunera ekarrarazi duen estanpa berregin nahi izan
|
du
pentsamenduan: Lili agertzen zen kontsultatik irtendako bezero batekin jesarrita harrera gelako sofan.
|
|
|
Nahiago du jatorrizko Big Bang unibertsalaren eztanda zigarrokin espazial bati egotzi, Jainko apetatsu baten deabruzko kalkuluei baino. Emantzipatuago sentiarazten
|
du
pentsamendu hari horrek, subirano. Noren eskutan legoke gizakia bere patu tragikoaren erantzulea laino artean etzandako ahalguztidun bihurri bat balitz?
|
|
|
Humanismoa desagertu da ia programetatik, gero eta teknokraziatuagoa dago. Agian unibertsitateak uste
|
du
pentsamendurako eta juizio independenterako gaitasunarekin iritsi behar dutela ikasleek. Agian uste du berez lortzen dela halakorik, garai batean ciencia infusa deitzen genuenaren eskutik?
|
|
|
Ahotsaren eta norberaren esperientziaren singulartasunak ezeztatu ez baizik aurresuposatu egiten du komuna den horren lurraldea. Norberaren filosofiak nekez izango
|
du
pentsamenduaren sistemaren osotasuna lortzeko asmorik. Baina munduaz duen perspektibaren partzialtasuna ez dago, hori dela eta, erlatibismora edo huskeriara behartua.
|
|
|
Lehenengoa ezaguna da muturreko alteritatetzat hartzen duelako filosofia txinatarra, ulergarritasun greziar mendebaldekoaren markoaren kanpoalde absolututzat. Jullienek, nozio foucaultiar batzuk hartuta, heterotopiatzat hartzen
|
du
pentsamendu txinatarra, lekurik gabeko lekutzat, eta hura inguratzeak guretzat pentsagarria den horretatik guztitik erabat urruntzea dakarrela dio. Jullienek ez du bestearen egia menderatzeko asmorik, ezpada pentsamenduaren markoan bertan bestearekin elkartzearen ondorioei aurrez aurre begiratzekoa.
|
|
2023
|
|
|
Irakurketa eta idazketa uztartzen dira. Idazketak ere denbora galdetzen
|
du
pentsamendua argitzeko eta engaiamendu bat delako. Klonek eta inteligentzia artifizialak harrituko gaituzte.
|
|
|
Biak karikaturak dira eta bi kasuetan emaitzen ebaluazioak huts egiten du. “Modu zaharrak” edo “modu berriak” erabiliz, emaitzen ebaluazioak huts egiteaz gain, huts egiten al
|
du
pentsamendu kritikoa ikasgeletan sustatzeak ere. Bai.
|
|
|
Euliak urruntzen direneko keinu igualtsuarekin aldendu
|
du
pentsamendu izatera ere iritsi ez den sentsazio gordina, jada ez daukalako hain argi ere biluztasuna eta libertatea nola azaldu behar dizkion Maudeyri, nori eta berak ez bezala ezagutzen dituenari. Zeren Virgil, eta hau nik diotsut, kapitain zahar honek:
|
|
|
Kultur programatzaileak erabakigarriak dira: publikoa beti gauza berdinak ikustera kondenatzen baduzu, azkenean publiko horrek ez
|
du
pentsamendu kritikorik izango, eta antzerkiaren inguruan duen ikuspuntua ere oso murritza izango da. Antzerki mundua dagoeneko txikia bada, kultur programazio estu batek are eta txikiago egiten du inbutua!
|