|
2008
|
|
|
nalak, ahal duen neurrian, hizkuntzalaritza orokorretik edan eta gero hori guztia kon putazionalki tratagarri izango den modu batean jartzen du. Ahal duen neurrian diogu, izan ere, hizkuntzalaritza konputazionalak corpus> errealen> gainean> (hau da, gure eguneroko jardunean topatzen ditugun euskarazko testuen gainean) egiten
|
du
lan, eta corpus erreal hauek ezagutu eta analizatu ahal izateko beharrezkoa den sistematiza zioaren bila jotzen duenean, behin baino gehiagotan topatzen du agor hizkuntzalari tza orokorraren iturria, askotan baliabide automatikoen eskaerei erantzuteko nahikoa suertatzen ez delarik. Puntu honetan, automatizazio prozesua, hizkuntzalaritza oro korraren lagungarri bihurtzen da, eta fenomeno linguistiko jakin bat definitzerakoan beharrezko diren ezaugarri eta prozedurak, gizakiok gure kabuz beharbada errepara tuko ez genizkienak, argitan jartzen dizkigu.
|
|
|
Ez
|
du
lan erraza Euskaltzaindiak euskaldun guztien gustuko diren arauak ema tea. Eskuarki, erabaki zuzenak hartu ditu, eta oinarrizkoaren eta txokokeriaren artean bereizketa egin du.
|
|
|
Ezin
|
du
lan honen muga barnean, Mendebal euskalki eremuan aurkitzen diren uri edo hiribildu guztien adibideak jarri, bakarrik azalduko ditut Ekialdetik Mendebaldera esanguretsuenak izan daitezkeenak: Arrasate> eta Eibar, Debarroan; Ermua, > > eta Durango, Durangaldean; Gerrikaitz, > Lea Artibaiko> uri txikia, baina adierazkorra; Larrabetzu, > Mungia> eta Plentzia, > Uribe merindadean.
|
|
|
Ikasgelan beharrezkoa da ikasleek beren ingurunean erabiltzen dituzten hizkuntzaren barianteak errespetatzea, zeren eta ikasleak erabilitako hizkuntza baliozkoa gertatzen baitzaio normalean dabileneko egoera guztietan. Irakasleak planifikatu egin
|
du
lana, ikasleak bere adierazpena komunikazio egoera sail bariatu batera egoki dezan.
|
|
2009
|
|
|
Zuzenbideari lotuta egin
|
du
lanik handiena, baina literatura sormenean eta itzulpengintzan ere aritu da Urrutia. Bi narrazio liburu ditu argitaratuak. Orrialdeak (1992) eta Berbondo (2004)?
|
|
|
Emeki emeki gero eta gehiago dira idazleak sartu Euskaltzaindian. Euskaltzaindiak ukan
|
du
lan ikaragarria egiteko, euskara batua, eta horretarako beharrezkoa zen jakituria zuen jendea. Horrela egin da.
|
|
|
Hizkuntza eta kultura katalana duten lurralde guztiei begira egiten
|
du
lan. Institutuaren Sail Filologikoak eskumen arauemaile aitortua du Katalunian, Balear Irletan, Andorran eta Ipar Katalunian.
|
|
|
Hizkuntzaren normatibizazioan baino gehiago, hizkuntza politikaren, hizkuntza zerbitzuen eta sustapenaren arloan egiten
|
du
lan. Galeseraren erabilera sustatzea du eginkizun nagusi, Galeseraren Legeak ezarritako irizpideen arabera.
|
|
2010
|
|
|
Oso jende gutxik irakurri ahal izan
|
du
lan hau orain arte, lehen bertsioan; izan ere, tesi lan bat zen, eta tesiek ez dute bide samurra izaten mundu akademikotik mundu zabalagora igarotzeko. Nire lan honek zorte hori izan du, mundu zabaleko argia ikusteko, eta Euskaltzaindiaren eskutik egiteko zoriona egokitu zaio gainera.
|
|
|
Aspaldikoa
|
du
lan hori Euskaltzaindiak. Are gehiago, sorreratik bertatik izan du kezka hori Euskararen Akademiak, eta, IKER nahiz JAGON sailetan barne, emaitza ugari erakutsi ditu historian zehar.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, norbanako edo nortasun bakoitza tentsio eta jakintza kontraesankorrez osatzen da (generoa, klasea, ogibidea...). Ondorioz, testu bat ongi aztertu ahal izateko, irakurleak ongi ulertu behar
|
du
lan hori nola erlazionatzen den bere buruarekiko duen kontzeptu pertsonalarekin. Nork bere buruaz duen pertzepzio horrek izugarrizko garrantzia du norberak testu baten zentzuaz egiten duen interpretazioan.
|
|
|
zentzua bezala, dekonstrukzioak zalantzan jarriko ditu Mendebaldeko tradizio filosofiko eta teorikoaren beste hainbat oinarri edo dogma. Jacques Derrida, jatorrizko mitoa iraunarazten duten axioma filosofikoak deseraikiz, filosofia tradizionalak adieraziaren eta adierazlearen, hizketaren eta idazketaren, jatorrizkoaren eta itzulpenaren artean ezartzen dituen hierarkiak deuseztatzen saiatzen da, eta itzulpena erabiltzen
|
du
lan horretarako abiapuntu gisa:
|
|
|
Era berean, argi utzi nahi dugu ez dugula inoiz ukatu Sarrionandiaren lanetako ezaugarri literario asko modernitateko estetika literarioekin bat. Horrek, ordea, ez
|
du
lan honetan defendatu dugun ideia nagusia ahultzen: Sarrionandiaren lanetan itzulpen jarduna nola gauzatu den aztertzea izan dugu helburu, eta, haren lanak aztertuz, itzultzaile bizkaitarrak itzulpenaren inguruan harilkatu duen gogoetak itzulpenaren epistemologia postmoderno bati erantzuten diola frogatu dugula uste dugu.
|
|
|
– Ixil ixilik, liburuaren izenari dagokionez [Musika ixilla], jardun
|
du
lanean Joan Inazio Goikoetxea?. Gaztelu, euskal letretan?
|
|
|
– Ixil ixilik, liburuaren izenari dagokionez, jardun
|
du
lanean Juan Inazio Goikoetxea?. Gaztelu, euskal letretan?
|
|
|
Ez
|
du
lan honek euskal prosan nabarmentzen diren hutsuneak gainditzeko formula magikorik eskainiko; ezta hurrik eman ere! Gure helburua askozaz xumeagoa da:
|
|
|
Enuntziatu batean (eta, beraz, ez soilik perpaus batean) ager daitezkeen osagai guztiak sistematizatzeko ahalegina egin
|
du
lan honetan, perpausaren azterketa tradizionalarekin uztartuta. Hau da, enuntziatua bere osotasunean aztertu nahi izan du, perpaus bazterreko osagaiak perpaus barnekoekin osaturik.
|
|
2013
|
|
|
Lan honen bitartez, garai hartako Ipar Euskal Herriko euskal elizak eta haren klase politikoak Frantziarekin nolako harremana garatu zuten azalduko dugu, Eskualduna garai hartako Ipar Euskal Herriko elizaren eta eskuineko politikarien hurbileko astekaria baitzen. Hots, Ipar Euskal Herriko euskaldunak frantsesteko bidean, eragile haien boza izan zen Eskualduna k izan zuen papera aztertzen
|
du
lan honek. Horrez gain, beste hainbat ekarpen ere eskainiko ditu, Eskualduna astekariaren egituraz, historiaz eta hango idazleez bereziki.
|
|
2016
|
|
|
Antzerki guzian Tturrutek garrantzi handia du, portuko kontuak dira agertzen eta Tturrutek ez
|
du
lan askorik. Solasak ostatu solasak dira gehienbat.
|
|
|
Neskatxoetako batek elkartearen helburua zein den azaltzen digu eta Jaureguiberry anderenoak zehazten du egitaraua: euskararen salbatzeko jende guziak hasi behar
|
du
lanean eta bereziki emazteak; berak baitu ohitura salbatzen edo galtzen familia batean, neurri xumeei esker baina edozoin kanpoko manifestaldi baino era eraginkorragoan. Begiraleek helburu desberdinak dituzte, ondarea zaindu nahi dute baina hizkuntza mailan «Eskualzale»ekin elkar lana bultzatu nahi dute.236
|
|
|
–Neskatxoetako batek elkartearen helburua zein den azaltzen digu eta Jaureguiberry anderenoak zehazten du egitaraua: euskararen salbatzeko jende guziak hasi behar
|
du
lanean eta bereziki emazteak; berak baitu ohitura salbatzen edo galtzen familia batean, neurri xumeei esker baina edozoin kanpoko manifestaldi baino era eraginkorragoan. Begiraleek helburu anitzak dituzte, ondarea zaindu nahi dute, aldiz hizkuntza mailan «Eskualzale»ekin elkar lana bultzatu nahi dute.251
|
|
|
Batean, zerri baten bila dabiltza, eta, bestean, senar eta emazteak ohoinekin dute afera. Lehen antzerkiari dagokionez, Piarres Xarritonek adierazten
|
du
lana «haur lan gisa», baina ez du azaltzen noizko lana den.
|
|
2019
|
|
|
Zenbait zailtasun eta mugaren berri ere eman zen, adibidez, Arabako herriek eta herriadministrazioko erakundeek duten dimentsioarena. Horrek markatzen omen
|
du
lan egiteko modua zein asmoen edukiak, txarrerako, baina baita onerako ere. Onuren arteko bat gertutasunarena da:
|
|
|
Baina gurean lekua aspalditik egina duen zeharkakotasunari ez dio mesederik egiten horrek. Hizkuntzarekin egiten
|
du
lan administrazioak, eta administrazioaren sail guztiek egin behar dute hautu bat: hizkuntza bakarrarekin edo birekin jokatu behar duten erabaki behar dute.
|
|
|
hizkuntza bakarrarekin edo birekin jokatu behar duten erabaki behar dute. Eta gizartera begirako lana egiterakoan ere, gizarteko esparru guztiei begira egin behar
|
du
lana (hala diote, gutxienez, planen egiturek). Agerikoa da konexiobeharra, izan zeharkakotasunaren izenean, izan ardura partekatuen izenean.
|
|
2021
|
|
|
Bi ezaugarri nabarmendu dituzte gramatikariek: a) Partitiboa onartzen du lehen osagaiak, ez
|
du
lanik egin, ez du minik hartu, ez du negarrik egin... Egia da aditz esapide hauetako batzuetan izenak ez duela partitiboa hartzeko aukerarik, ez, behintzat, bestelako ñabardura semantikoren bat erantsi gabe (ez du hitz egin/ ez du hitzik egin, ez du inoiz hutsegin/ ez du inoiz hutsik egin).
|
|
|
23.2.1.3.1e Partitiboa onartzen du lehen osagaiak gehienetan, ez
|
du
lanik egin, ez du negarrik egin... Egia da aditz esapide hauetako batzuetan izenak ez duela partitiboa hartzeko aukerarik, ez behintzat bestelako ñabardura semantikoren bat erantsi gabe (ez du hitz egin/ ez du hitzik egin, ez du inoiz hutsegin/ ez du inoiz hutsik egin).
|
|
|
Argi geratzen da amaierarik gabeko jarduera adierazten duten eta amaiera duen aditz predikatuaren arteko aldea: Jonek bi orduan lan egin du, baina ez
|
du
lana amaitu/* Jonek bi orduan harrikoa egin du, baina ez du harrikoa bukatu (Zabala 2004; Martinez 2015). Aditzak bere baitatik dakarren aspektuari aktionsart edo aditzen aspektu lexikala esaten zaio (ikus § 26.1.4.1).
|
|
|
Ezezkoetan, bat egiten du aditz modalak partizipioarekin: ez du ogia ekarri nahi, ez
|
du
lana egin behar, ez du lana egiten ahal/* ez nahi du,* ez behar du edo* ez ahal du.
|
|
|
Ezezkoetan, bat egiten du aditz modalak partizipioarekin: ez du ogia ekarri nahi, ez du lana egin behar, ez
|
du
lana egiten ahal/* ez nahi du,* ez behar du edo* ez ahal du.
|
|
|
Inesibo pluralak ere zenbatzaile gisa jokatzen du zenbaitetan; hala, adibidez, egunetan, astetan eta urteetan pluralek —edo urtetan mugagabeak15— ‘{ egun ∼ aste ∼ urte} askoan’ adieraz dezakete: Urteetan egin
|
du
lan lantegi horretan; Urteetan eta urteetan egon ziren haren zain;[...] poztualdiak egunetan eta astetan iraun ohi zion (Etxaide).
|
|
|
" dagokionean [denborazko esaldietan bakarrik]: dagokionean egiten
|
du
lan(* honi dagokionean e. honi dagokionez)".
|
|
|
Erabaki ezazu behingoz eguna ezkontzarako, hots, ‘ezkontza egiteko’; onuradunik edo gertakari izenik ez denean, aditzen bat suposatzen da askotan, sintagmari bere esanahia ematen diona: Oporretarako erosi du liburua, ‘oporretan irakurtzeko’; Hazitarako utzi, ‘hazia eman dezan’; Diruagatik egin
|
du
lan gogor hori, ‘dirua irabazteko’ Motibatiboak kausa zein helburua adieraz dezake sintagma hauetan ere: Sariagatik{ poztu da ∼ ari da hainbeste saiatzen}, hots, ‘saria irabazi duelako’ edo ‘saria irabazteko’.
|
|
|
Autoreek osagaien arteko lotura horren ezaugarriak zedarritzeko azterketak egiten dituzte. Badira berezitasun sintaktikoak, batzuetan determinatzailea ezinbestekoa da (euria egin); beste batzuetan ezinezkoa(* loa egin); zenbaitetan determinatzaileak esanahia aldatzen du (gauza desberdinak dira lan egin eta lana egin); desberdintasun sintaktikoak (ez
|
du
lanik egin/* ez du hankarik egin); egin aditzaren eta izenaren arteko harreman semantikoak aski desberdinak dira, eta zenbait kasutan egin aditzak ez du" pisurik", galdua du esanahia: lan egin, irri egin, negar egin edo barre egin alde batean daude, baina hanka egin edo piper egin bezalakoak beste batean.
|
|
|
Baina askotan adjektiboa izen sintagma baten barruan dago, izenari lagunduz: Liburu polit bat erosi dute; Mutil galant horrek egingo
|
du
lan hori eta abar. Holako sintagmetan adjektiboa superlatiboan doanean, aurreko izena partitiboan joan daiteke:
|
|
|
Edozein postposizio sintagma ere izan daiteke galdegai: Zure arrebarekin joan nintzen auto berria erostera; Hiru egunean amaituko omen
|
du
lana; Leku askotatik iritsi zaigu berri bera; Kontu handiz gidatzen duzu zuk. Adberbioak ere berdin:
|