|
2000
|
|
|
" A la par de' l pertues, a partir de hoije, ye lhuç de Miranda, lhuç de Pertual", esaldiak bururatzen
|
du
hizkuntza eskubideak onartzeko aurkeztu zuten poesiaz betetako testuak. Ordutik aurrera mendetako gutxiespenaren aurkako lana luzeagoa bada ere nekazal inguru hori hainbat eta hainbat esparrutan Portugalgo atzeratuenen artean dago, eta analfabetismo maila ere handienetakoa da, sekulako mugarria izan zen, urte askoko lanen emaitza.
|
|
2004
|
|
|
Eta bukatzeko —last but not least—, Behatokiarenekarpenak balio aparta
|
du
hizkuntz eskubideen urratzeak dituen alboko kalteen ondorioak —askotan gogorrak— agerian jartzeko, zeren sarritan hizkuntz eskubide soila dirudienaren urraketa beste eskubide batzuen bortxaketaren adierazgarri bihurtzen baita, Administrazioek bitarteko guztiak erabiliz eragotzi luketenarena. Esandako guztiak ezinbesteko zerbitzu bihurtzen du eta gu guztioi dagokigu tresna indartsu eta eraginkor bihurtzea.°
|
|
2009
|
|
|
Gertaera hori ezaguna dela jakinarazi
|
du
Hizkuntz Eskubideen Behatokiko zuzendari Paul Bilbaok. Aurreko lan deialdian antzeko kexak izan genituen, gogorarazi du.
|
|
|
Horregatik guztiagatik, ez zaitezte tronpatu, hori egiten badizuete/ badigute, horrek esan nahi
|
du
hizkuntza eskubidea berdin zaiela eta ez dutela euskaldunekiko inolako errespeturik. Beraz, hori gertatuz gero, nik egin dudan moduan, ez utzi pasatzen; eta, zalantzatik gabe, kexa bat bidali helbide honetara:
|
|
|
bestelako neurri eraginkorrak pentsatu dituenak proposa ditzala hala nahi badu, baina, neurri zehatzak eta epeak eztabaidagarriak badira ere, eztabaidatik salbu gorde dadila beti guztionen helburua, hots, kontsumitzaileen eta erabiltzaileen hizkuntza eskubideak egiazki bermatzea. Horrela ez jokatzeak esan nahi
|
du
hizkuntza eskubideak ukatzen direla, eta hori ez da inondik ere zilegi. Galdera bidez esango dugu zergatik.
|
|
2010
|
|
|
Helburu nagusia aberastasun kulturala babestea da. itunak ez
|
du
hizkuntza eskubiderik aitortzen. iii. atalak konpromiso zehatzak jasotzen ditu itunak, eta horretan Estatuek nahi dituzten hizkuntzei aplikatzen diete. iii. atala status ofiziala duten hizkuntzei besterik ez die aplikatuko eta irakurketa zurrun eta diskriminatzaile horren ondorioz, kanpoan geratzen dira euskara legeak nafarroan ezarritako eremu mistoan zein ez euskaldunean, euskara Trebiñun eta ...
|
|
|
Strasbourgen eman zitzaion oniritzia 1992an erregio edo gutxiengoen hizkuntzen europako itunari. aipatu itunaren helburu nagusia aberastasun kulturala babestea da; hortaz, ikuspegi kulturala du. ondorioz, ezin har daiteke hizkuntza eskubideak babesteko tresnatzat. are gehiago, itunak ez
|
du
hizkuntza eskubiderik aitortzen. hala ere, eskubide indibidualak edo kolektiboak ez aitortu arren, estatuei betebeharrak ezartzen dizkie hizkuntza horien erabilera bermatzeko. erregio edo gutxiengoen hizkuntzak sustatzeko trena da, eta zeharka besterik ezin har genezake gutxiengoen hizkuntzen babeserako mekanismo juridiko gisa.
|
|
2011
|
|
|
Noraezekoa da kulturaren, hedabideen eta hizkuntzaren arteko ehundura harilkatzea. Gobernuak batzorde berezi bat sortu
|
du
hizkuntz eskubideak zaintzeko eta babesteko, inori halakorik gertatuko balitzaio. Hizkuntzaren aitorpen ofizialik ezean, gaitz da hizkuntza bat atxikitzea, ahozko tradizioa besterik ez baita geratzen?.
|
|
|
Erantzun egoki bat zor digu euskaldunoi". Hori esan
|
du
Hizkuntz Eskubideen Behatokiko zuzendariak, Garbiñe Petriatik Eusko Legebiltzarrean. Behatokiko zuzendariak Kontseiluko idazkari nagusi Paul Bilbaorekin batera agerraldia egin du Gasteizko Legebiltzarrean.
|
|
2012
|
|
|
2 Deklarazio honek abiapuntutzat
|
du
hizkuntza eskubideak indibidualak eta kolektiboak direla. Horrela, hizkuntza eskubideen betetasunaren erreferentetzat hizkuntza komunitate historiko bat bere lurralde eremuan hartzen du, beti ere, eremu hau ulerturik komunitate hori bizi den eremu geografikoa ez ezik, bai eta hizkuntzaren garapen osorako ezinbestekoa den espazio sozial eta funtzional gisa ere.
|
|
2014
|
|
|
Bilbaoren esanetan, Espainiako Gobernuko ordezkari Carlos Urkijok 46 udalen kontra egin du dagoeneko, kontratazioetan hizkuntz irizpideak ezartzeagatik. Bilbaok oroitarazi
|
du
Hizkuntz Eskubideen Adierazpen Unibertsalak hizkuntzen kudeaketa dagokion komunitateari aitortzen diola. «Eskubidea dugu gure hizkuntz eredua bultzatzeko, kanpo esku hartzerik gabe».
|
|
2015
|
|
|
Akuilari aplikazioa sortu
|
du
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntza eskubideen gaia gero eta pisu handiagoa hartzen ari da. Hori uste
|
du
Hizkuntz Eskubideen Behatokiko zuzendariak, Garbiñe Petriatik. «Hizkuntza eskubideak zapalduta sentitzen dituzten komunitateak zor zaien eskubideekiko jabetza maila garatzen ari dira.
|
|
2017
|
|
|
Zalantzarik gabe horrek zailtzen
|
du
Hizkuntza Eskubideak Bermatzeko Protokoloa bere horretan dokumentu erabilgarri izatea Europako Batasunaren mailan. Zaildu egiten du, izan ere, Estatuei haien hizkuntzapolitikan aldaketak egiteko eskaerak ezin egin daitezkeelako Europatik.
|
|
|
Alsaziaz gain, Korsikari ere so egin litzaioke, dudarik gabe. Hain zu zen ere, Korsikako Lurralde Biltzarrak Korsikeraren Ituna onartu zuen 2005eko uz tailaren lehenean15 Izan ere, testu horretan balio bat eskaintzen zaio korsikerari eta momentu berean, ez du legea urratzen, elebitasun parekatuan oinarritzen baita16 Bes talde, aintzat hartzen
|
du
Hizkuntz Eskubideen Deklarazio Unibertsala, eta bereziki
|
|
|
Euskal hiztunen hizkuntza eskubideak bermatzeko, herri administrazioetan bestelako kontratazio politika izan dezaten eskatu
|
du
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak. Hau da, langile elebidunak kontratatzea.
|
|
2018
|
|
|
Eskaintzen dituen zerbitzuen artean hizkuntza eskubideen urraketen inguruko salaketak jaso eta kudeatzea dago. Horrek ahalbidetzen
|
du
hizkuntza eskubideen urraketa batzuen berri izatea, eta horien oinarrian egon diren arrazoiak zuzentzen saiatzea, baina zerbitzuak ez du urraketa guztien berri izango, bakarrik salatzen direnak ezagutuko baititu.
|
|
|
Behatokiaren ustez," Euskara ez da normalizatuko lan mundua euskalduntzen ez den bitartean". Enpresa batzuetan euskara planak abiatu arren, maiz eskolak euskaldundutakoa lanak" erdalduntzen" duela ohartarazi
|
du
Hizkuntza Eskubideen Behatokiak.
|
|
|
Modu honetara, Nafarroako" eremu erdaldunean" belaunaldiz belaunaldiko katean euskara galdu duten nafarrek ez dute hizkuntza eskubiderik euskararik ez dakitelako. Beraz, hizkuntzakeriaren arrazoibidetik hizkuntzarik ez dakienak, ez
|
du
hizkuntza eskubiderik, horregatik, nafarroako" eremu erdaldunean" hizkuntzakeriak ez du euskara ofiziala egin, ez dakienari eskubiderik aitortzeko beharrik ez dagoelako. Baina, hizkuntzakeriaren arrazoibidea erabat hankamotza da, izan ere, hizkuntza ez da norbanakoarena bakarrik, hizkuntza zerbait bada, komunikazio ekintza da eta, ekintza horretan, hiztun batek baino gehiagok esku hartzen du.
|
|
2020
|
|
|
Aliantzak egitea eta beste kolektiboek hizkuntz eskubideak aldarrikatzea lortzea erraza den galdetu diogu Gaubekari, eta erantzun digu ezetz, asko ez direla ausartzen' euskaraz bizi nahi dut' aldarrikapenarekin bat egitera: " Jende askok uste
|
du
hizkuntz eskubideak defendatzen baditu politikoki gehiegi bustitzen dela. Hainbat pertsonak, talde politikok eta erakundek arrazakeriaren, feminismoaren eta LGBTI mugimenduaren aldeko eskubideak argi dituzte, baina hizkuntz eskubideak ez dira haientzat oinarrizko eskubide.
|
|
2021
|
|
|
HIZKUNTZA ESKUBIDEEN BEHATOKIA (2021), 2020ak agerian utzi
|
du
hizkuntza eskubideei ematen zaien bigarren mailako balioa https://www.behatokia.eus/EU/ albisteak/ 2020ak_ agerian_ utzi_ du_ hizkuntza_ eskubideei_ ematen_ zaien_ bigarren_ mailako_ balioa()
|
|
|
Euskararen Agenda Estrategikoa aurkeztu du, aldirako. Besteak beste, gobernuak «ondo betetzat» jo
|
du
hizkuntza eskubideen babesa bermatzeko 2017an jarri zuen xedea
|
|
2022
|
|
|
«Neurri eraginkorragoak behar dira, eta inbertsio ekonomikoak». Susana Gabantxo Garbilaneko ordezkariak erantsi
|
du
hizkuntza eskubideak «lan baldintza hobeen aldeko borrokan» txertatu behar direla: «Premiazkoa da euskara ikasteko modua ematea pertsona guztiei, horretarako denbora ziurtatzea eta zerbitzua doakoa izatea».
|
|
|
Halaber, Behatokiak azpimarratu du egungo deialdiek hurrengo urteetarako zerbitzu publikoak baldintzatuko dituztela, eta, alde horretatik, kezkagarritzat jo
|
du
hizkuntza eskubideak «zerbitzuen kalitatearen eta herritarren aitortzaren muina» ez izatea. Horrez gain, gogorarazi du hizkuntza eskubideak aitortuta edukitzea «erabat lotua» dagoela osasunerako eta informazioa berdintasunean jasotzeko eskubideekin.
|
|
|
Halaber, Behatokiak azpimarratu du egungo deialdiek hurrengo urteetarako zerbitzu publikoak baldintzatuko dituztela, eta, alde horretatik, kezkagarritzat jo du hizkuntza eskubideak «zerbitzuen kalitatearen eta herritarren aitortzaren muina» ez izatea. Horrez gain, gogorarazi
|
du
hizkuntza eskubideak aitortuta edukitzea «erabat lotua» dagoela osasunerako eta informazioa berdintasunean jasotzeko eskubideekin.
|
|
2023
|
|
|
Elkartasuna adierazi du Omnium Culturaleko nazioarteko ordezkari Elena Jimenezek ere, eta argi utzi
|
du
hizkuntza eskubideen urraketak «elkarrekin salatzen» jarraituko dutela. Azaldu duenez, katalanaren aurka «justiziak egindako erasoek» berekin ekarri dute botere judiziala ikasgeletan sartzea, eta horrek «hezkuntza ereduaren aurka» eta «gizarte kohesioaren aurka» egin du.
|