|
2000
|
|
|
izeneko paradigman, kognizioa gizabanako barneanematen den zerbait da eta, gainera, sortzetiko, berezkoa eta definitzailea gertatzenda gizabanako bakoitzean eta guztietan. Teoria honetan sartzen diren ereduteorikoen artean, batek esaten
|
du
gizabanakoen kognizioak sortzen dituela ezagutzak, eta ezagutzekin batera baita errealitateak ere; bestalde, kognizioa zenbaitmodulu edo azpikognizio berezirekin osatuta egongo da, adibidez: modulu linguistikoa edo hizkuntzarekikoa, modulu soziala, sen oneko modulua, etab.; gauregunean ondoen ezagutzen dena modulu linguistikoaren estruktura eta funtzionamendua denez, ezagutza linguistikoa eredu analogiko bihurtu da, beste edozeinezagutza mota nolakoa izan eta azter daitekeen ikusteko.
|
|
|
Eta hurrengoak dira bere mugak: 1) gauzen begirada eternala bizitza zoriontsuaren sekretua da; 2) ez dago zoriontasunaren teoriarik; 3) zoriontasunerako bidea logikak seinalatzen du; 4) bide hori estetikak betetzen du; 5) etikak jasotzen
|
du
gizabanakoa bizitza zoriontsuraino; 6) erlijioak ahaleginak egiten ditu Jainkoa bizitza zoriontsutik jaisteko. Liburuaren berezitasuna zuzentasuna eta onestasuna dira (eta hori ez da gutxi gaurko kultur industrian).
|
|
2001
|
|
|
Izan ere, Allard eta Landry k (1986, 1994; Landry eta Allard, 1994) hizkuntza baten ezagutzaeta erabilera azaltzeko ez dute bizitasun etnolinguistikoa eta identitate etnolinguistikoa bakarrik kontuan hartzen, autore horientzat askoz garrantzitsuagoak dirapertsonarteko kontaktu linguistikoak. Bizitasun etnolinguistiko objektiboak eragina
|
du
gizabanakoek beren talde etnikoko jendearekin izango dituzten kontaktuetan. Bizitasun etnolinguistiko objektiboa altua denean hizkuntza batean, taldeetnikoko kideekin hitz egiteko aukera handiagoa egongo da.
|
|
2002
|
|
|
Azken gogoeta hori ulertzeko, destradizionalizazioaren ondorioz, pertsonaren esperientziak eta norberaren nortasunaren eraikuntza gero eta zatikatuagoak daudela frogatu besterik ez dago. Aldi berean, testuinguru, talde eta bizitza sozial eta kulturalaren arlo desberdinetan jarduten
|
du
gizabanakoak batak bestearekin loturarik zertan eduki ez duena. Nia definitzeko esparruak aniztu egiten dira.
|
|
2003
|
|
|
Istripu batek eragindako esku hartze gehienak gazteei dagozkie (batik bat, motozikleta batean edo ziklomotor batean). “Horrelako gertaera batek aldatu egiten
|
du
gizabanako baten bizitza une batean. Lesio larriak eta baliogabetzaileak dira.
|
|
|
8 Gizartea gizabanako guztien bilera denez gero, gizarte ordenarekin zerikusia duen guztiak betebeharra eratzen
|
du
gizabanako bakoitzarengan; horregatik, gizabanakoak ez badu betebehar hori borondatez betetzen, agintaritza zibilak horretara behartu dezake. Hala nola, norbait alkate edo erregidore izendatuz gero, edo norbaiti bestelako komisiorik emanez gero, horrek kontzeju zamak bete behar ditu.
|
|
2004
|
|
|
Alkohola Alkohol gehiegi edateak aho barrunbeko, laringeko, esofagoko, koloneko eta ondesteko minbizia izateko arrisku handiagoarekin du zerikusia. Alkoholismoak eragina
|
du
gizabanakoaren nutrizio egoeran, zenbait bitamina eta mineral falta edo deplezioa eragiten du, eta gai da gure sistema immunologikoaren erantzuna aldatzeko, minbiziari aurre egiteko ahulago bihurtuz. Sukaldaritzako teknikak:
|
|
2005
|
|
|
Honen oinarrian," gizakiak" aurrera egiteko berez duen grina dago, hau da, honek ez du inoiz bere horretan geratzeko asmorik eta," barneko sakonenetik batasuna eta osotasuna" lortzeko helburua duelarik," bere indibidualitatearen mugak gainditu nahi ditu" 114 Apenas esan beharrik ere ez dago batasun eta osotasun hori lortzea" desideratum" baten moduko zerbait dela eta, egiaz, honetara zuzenduriko bilakaera intelektuala amaierarik gabeko prozesu bat bezala ulertu behar dela. Kontua da, eta hau azpimarratu nahi dugu orain," hizkuntzak era benetan itzel batean laguntzen duela" 115 hemen, are gehiago," hizkuntzak subjektibitatetik objektibitaterako igarotzea ematen deneko puntu nagusia osatzen duela" 116 Honi esker bakarrik ahal izango
|
du
gizabanakoak bere jatorrizko esparrua gainditu eta, aldi berean, printzipioz kanpotik datorrena barneratu eta berea egin. Gizakiaren formazio prozesua dela eta, bigarrenik, ezin dugu ahaztu honek beste alde bat duela, hain zuzen, gizabanakoaren garapen pertsonalarekin loturik dagoena.
|
|
|
Zeregin hau benetan da garrantzitsua baina, egiaz, ez da nahikoa norbaitek bere burua pertsona bezala guztiz osatzeko, alegia, azken honetarako beharrezkoa da gainera batek bere barruko edo berezko ahalmenei bide ematea. Azken finean, intelektoak ez
|
du
gizabanakoaren nortasuna agortzen eta, beraz, garapen kognitiboak ere ezin du garapen pertsonala ordezkatu. Bien arteko elkarlana nahitaezkoa da eta, zentzu honetan, horrelako esaldiak aurkitzen ditugu bere testuetan:
|
|
2006
|
|
|
Platonen erabilpena oso zehatza da, zentzu honetan: ideien munduan, hots, zeruan
|
du
gizabanakoak lurrean burutuko duena ikusteko eta ikasteko ispilua. Platonek paradeigma hitza darabilenean gizakiaren izaera tragikoa uzten du agerian:
|
|
2007
|
|
|
Ez dirudi norberarenezagutza gizarte lorpen bat denik, gizabanakoak bere burua aztertuz lortzen duenezaguera baizik. Hala ere, ezagutza horrek adierazten
|
du
gizabanakoak badakielabere inguruan beste pertsona batzuk daudela eta haiengandik bereiziriko gizakiadela. Hori dela-eta, gizarte ezagutzaren zatitzat hartzen da (Durkin, 1995).
|
|
|
Adibidez, diruak erosteko balio dezake, baina bi hilabeteko haur batek ezin du hori egin. Testuinguru batean dagoen aukera multzoakzehazten
|
du
gizabanakoak testuinguru horretan egin ahal izango duena. Egondaitezkeen aukera guztien artean, bakar batzuk besterik ez dira gauzatzen, etahoriei benetakoak esaten zaie.
|
|
|
Horien artean, behaketa naturalaeta laborategiko behaketa erabiltzen dira gehien. Behaketa naturalean, ikertzaileakgiro naturalean behatzen
|
du
gizabanakoaren portaera. Esaterako, ikertzaileak haurbati behatzen dio panpina batekin jolasten ari den bitartean, beste pertsonen egoeramentalei buruz duen ezagutza aztertzeko.
|
|
|
Alde batetik, gehienetan, bakarka egiten dira, eta, ondorioz, gizabanakoaren erantzunak argigera daitezen, galdera gehiago egiteko aukera ematen dute. Bestetik, elkarrizketaegiten duenak aukera izaten
|
du
gizabanakoaren sentimenduei, emozioei zeinjarrerei behatzeko, eta, zenbaitetan, behaketa horien bitartez, galderenerantzunetatik lortzen dena baino informazio interesgarriagoa lortzen da. Bestalde, elkarrizketei esker, informazio zehatza lor daiteke.
|
|
|
• Xenofanesek ere teknikarekiko konfiantza islatzen
|
du
gizabanakoek lortu dituzten gauza guztiak ahaleginduz eta saiatuz lortu dituztela baieztatzen duenean333.
|
|
|
baldin eta" hizkuntz komunitatea" eta" hizkuntza" —Porzigen hitzetan—" giza errealizazio komunen lehen premisa" eta" kulturaren aurrebaldintza" badira212, orduan gure hezkuntzak arreta bereziz kontsideratu ditu euskaldunak eta euskara. Azken batean" hizkuntzak", Menzek gogorarazten digun bezala," ez du gizakia gizabanako bezala soilik ezaugarritzen; aldiz, hizkuntzak gizakia bere existentzia nazionalean ere ezaugarritzen du" 213 Horregatik, hezkuntzak —zeinak beti eta nolanahi hizkuntzaren beharra duen— ezin
|
du
gizabanakoaren humanizazio prozesua sustatu, une berean horri dagokion komunitate linguistiko osoaren garapena bultzatzen ez badu. " Hizkuntzaren eta nazioaren formazioaren arteko loturaren fundamentazioa", honela Humboldt," berez da garrantzi handieneko zerbait eta, egiaz, hizkuntz estudioaren azken emaitza bezala izan daiteke ikusia" 214 Horrela, bada, eta bukatzeko, zera esango dugu:
|
|
|
Ama hizkuntzak betiko moldatu
|
du
gizabanakoa. Eta hizkuntza bakoitzak bere baitan munduaren forma bereizi bat dakarrenez, orduan, horrek hari —zorioneko hainbat gaitasun emateaz gain— errotiko hainbat muga ezartzen dizkio.140
|
|
2009
|
|
|
Baina, zer gogoratzen
|
du
gizabanakoak. Zer gogoratzen du giza talde batek. Banakoak oroitzapenak oroitzen eta transmititzen ditu, hau da, iragandako esperientzien aztarnak.
|
|
2010
|
|
|
negoziatzen. Orain, aitzitik, dena zatietan erabaki eta negoziatu behar
|
du
gizabanakoak, aukera anitzen artean. Bizimodu tentsiodun horrek erresumina, babes erantzun eta erantzun oldarkorrak eragiten ditu.
|
|
|
Lanean, 1998 eta 2004 bitartean Mallorcako eta Menorcako uretan artisau arrantzaz eta jolas arrantzaz harrapatutako 400 meroren analisiaren bidez, ugalketaren garaia eta iraupena, sexu heldutasuna, ugalkortasuna eta espezie hermafrodita horretan sexu aldaketa eragiten duten mekanismoak aztertu ziren. IEOk azaldu zuenez, meroaren hermafroditismoa sekuentziala da, eta horrek esan nahi
|
du
gizabanako guztiak sexu batetik jaiotzen direla eta beren bizi zikloaren une batean bestea bihurtzen direla. Kasu horretan, mero zuria eme jaiotzen da.
|
|
2011
|
|
|
...oziolinguistikoa ulertzeko, ezinbestekoa da ikuspegi mentala, kognitiboa eta kognitiboemotiboa kontuan hartzea. gizabanakoen eta taldeen artean, sare sozialetan eta elkartasunaren arloan elkarrekiko erlazioa nola gertatzen den aztertzea, eta erlazio horretan esku hartzea; izan ere, gizabanakoak ez dira banan banan erlazionatzen besteekin, baizik eta sare moduan. hein batean, testuinguruak mugatzen
|
du
gizabanakoa: hark sortzen duen testuinguruak mugatzen du; hau da, elkarrekiko erlazioa dute.<0}
|
|
|
Esentziak ez
|
du
gizabanakoaren izatea bere osotasunean adierazten; espezie bereko gainerako kideekin dituen ezaugarri komunei egiten die erreferentzia. Aristotelesek gizakia arrazoimendun animali gisa definitu zuen.
|
|
2012
|
|
|
Beste bat organismoak eragindako erantzunean oinarritzen da, eta pertsonak bere burua egoerak gaindituta ikusten duenean agertzen den jokabidetzat definitzen du estresa. Hirugarren planteamenduak aurreko biak lotzen ditu, eta estresa elkarreragintzat ulertzen
|
du
gizabanakoaren eta hura gainditzen duen edo bere ongizatea arriskuan jartzen duen ingurunearen artean. Ideia horren arabera, estres erantzunean bi baldintza mota hauek esku hartzen dute:
|
|
|
ikuspegi honen arabera, gizabanakoarengan eragina duten kanpoko baldintzek eta egoerek moldatzen dute nortasuna. Ingurunearekiko duen elkarreraginetik dator eta horrek eratzen
|
du
gizabanakoaren biografia pertsonala, eta horren bidez diseinatzen da haren nortasun zehatza.
|
|
|
(1 artikulua) Gizabanako bakoitzak bere duintasunarekiko eta eskubideekiko errespeturako eskubidea du, edozein ezaugarri dituela ere. (2 a artikulua) Duintasun horrek eskatzen
|
du
gizabanakoak euren ezaugarrietara ez murriztea, eta bakoitzaren izaera bakarra eta dibertsitatea errespetatzea. (2 b artikulua) Giza genomak, berezko egoeran, ezin du diruzko mozkinik eman.
|
|
|
Burgesiak askatasunaren ilusioan oinarrituriko ohiturak sendotzeko mekanismo berriak eratu zituen. Gizabanakoak modelatzeko mekanismo berri hauen bitartez gizarteak onartzen duen jokaera automatismo bilakatzea bilatzen da, horrela, gizabanakoak inposatu izan zaion jokaera gizabanako beraren kontzientziak halaxe desiratu nahi izan balu bezala sentitu behar du; gizarteak eskatzen dion jokaera jakin bat izan behar
|
du
gizabanakoak, baina betiere, bere bulkada baten ondorio izango balitz bezala. Modernitatea ez da, beraz, askatasunaren eta autonomiaren garaia, menderakuntza eta lotura psikologikoena baizik.
|
|
|
Mendebaldeko kulturaren zibilizazioaren ibilbidearen azterketa sakonean esango du Elias-ek argi ikus daitekeela zelan armen mehatxuekin zein gerraren indarraz eragindako bortxaketa eta derrigortzea gutxika murriztuz doala, dependentzia moduak sendotuz doazen neurrian. Aldaketa horrek autoheziketaren mende dagoen bizitza afektiboaren arautzera edo administraziora eramaten
|
du
gizabanakoa; autoderrigortzearen formapean, self control pean, azken batean (Elias, 1993: 225).
|
|
|
Antsietatea eta Estresa Aztertzeko Espainiako Elkartearen (SEAS) arabera, laneko estresak ondorio kaltegarriak ekar diezazkioke osasunari. Estresak areagotu egiten
|
du
gizabanakoaren jarduera, eta areagotu egiten ditu produktibitatea handitzen duten baliabideak (arreta, oroimena eta errendimendua). Hala ere, estresaren kronifikazioak nekea eta errendimendu galera eragiten ditu.
|
|
|
" Ideazioak" antolatzen eta aldatzen
|
du
gizabanakoaren, kasu honetan Cantorren, eta mundu arruntaren arteko harremana. Bortizkeria ontologikoak bultzatzen du Cantor gorputz teoriko berri batekin bat egitera.
|
|
2013
|
|
|
Sexu ikuskizunak iragartzen dituzten kartel argidunen irudiak eta film pornografikoen zatiak tartekatuz doaz tai gabe. Haragiaren tentazioak mendean hartzen
|
du
gizabanakoaren borondatea. Merkatarien tenplua k, aldiz, New Yorkeko finantza bihotzaren erretratu gordina dakar.
|
|
|
Bestalde, egia esan, jarduera fisikorik ezak ez du eragin gehiegizko pisua, baizik eta justu alderantziz: gehiegizko pisuak logikaz murrizten
|
du
gizabanakoak egiten duen ariketa, eta horrek berretsi egin zuen 2009an argitaratutako azterlan bat. Artxibo of Disease in Childhood. Gainera, gizarteak ez onartzea hesia (batez ere emakumeentzat) gimnasioetan edo aire zabalean ariketak egin ditzaten.
|
|
|
Gizabanakoak hitzen bitartez eraikitzen ditu bere pentsamenduak, argudioak, ametsak eta ideiak. Hizkuntza zehatz bateko egituretan hitzak puzzlea balitz bezala kokatuz garatzen
|
du
gizabanakoak oldoztea. Azken finean, hizkuntzako hitz sarean dauden bidezidorrak ibiliaz burutzen dugu gizakiok pentsaketaren ariketa.
|
|
2014
|
|
|
Gainera, OEak nahikoa izan behar
|
du
gizabanakorentzat oinarrizkoak diren beharrak betetzeko eta, aldi berean, bereizi gabe herritarren eta auzokideen artean. Beraz, edonork jaso lezake baldiltzarik bete gabe (BIEN, 2012).
|
|
2015
|
|
|
bezalako klixe eta estereotipoak anti teknologistentzat, sistemaren aurkakoentzat, asmatu dira, eta horrela jarraituko du izaten. Baina inork ez
|
du
gizabanako bat masa jende bihurtzen termino bat asmatzen duelako». Ados nago eta liburuan zehar erabiltzen ditudan «etiketak»? «bohemio» barne?
|
|
|
Zer justifikatzen du estrategia horien arrakastak? Kalifornia Behereko Unibertsitateko zientzialarien hitzetan, «automonitorizazioak esan nahi
|
du
gizabanakoa, pisua edo kontsumitzen dituen elikagaiak, ariketa edo jokabideak erregistratzen ari denez, bere jokabideez jabetzen dela». Laburbilduz, pentsatzen du.
|
|
|
Aspaldira arte gizabanakoak bere bizitza apaizari kontatu behar bazion barruak eta ezinegona baretzeko, egun psikologo zein psikoanalistarengana jotzeko joera dago; lehenago Ni-aren historia narratzeak deabrua uxatzea bazuen xede, orain, oroimen pertsonalaren arte berriari ekinez, barnean dabilen mamua baretzea bilatzen da. Eta horrela, sendatu nahi zuen gizabanakoak apaizaren eskuetan geratu behar zuen bezala, psikoanalisi freudarrak ere ez gai ikusten
|
du
gizabanakoa bere borondate hutsez sendatu ahal izateko. Ikuspegi pesimista honekin halabeharrez bilatu behar du laguntzaren bat gizabanako galduak adituarengan.
|
|
|
Errealitatea zein den, beraz, tradizio kultural jakin batetik definitzen da une oro. Herentzia kulturalaren bidez jasoko
|
du
gizabanakoak zenbait narrazio edo konbentzio narratibo ongi eratuak, horien bidez bere bizitzari zentzu eman eta ingurua azter dezan. Kultura oro da, ondorioz, normala eta normatiboa.
|
|
|
batzuetan jendeak higuindu egiten nau, halako moldez, non nekez eusten diodan oka egiteko gogoari. Ez
|
du
gizabanako zehatzekin zerikusirik; jende guztiaren kontrako zerbait da. Peter Gorria, azken batean, bost urteren buruan tximino izatetik pertsona izatera igaro zen.
|
|
2016
|
|
|
Desegokitasun hau, jakina, larria da oso, ezen gizakia intrantsigentziarik basatienera lerra baitezake. Zenofobia, orain gutti jakin denez, giza arlo guztietan garatzen
|
du
gizabanakoak, baina arte mailan ematen da gehien. Pintura abstraktuarekiko zenofobikoak omen dira gogorrenak, eta, elkarte bat izateaz gainera (www.cenophobiabstract.com), kale borroka erabiltzen dute euren aldarri fobikoak ezagutzera emateko.
|
|
2017
|
|
|
Ikuspegi postmodernistan, ordea, ez nazioak, ez beste ezein ideiak, ezin dute gizabanakoa zer den zehaztu, gizabanakoa berez izate zehatzezina baita, zer den guztiz argitzerik ez dagoena. Nazioak bizitza indibidualei zentzu betea eman diezaiekeelako ideiak, beraz, totalitarismo nabaria ezkutatzen du bere baitan, gizabanakoaren berezko zehatzezintasunari muzin egin eta bortxatu egiten baitu, ideal kolektiboaren muga hertsietara zeharo azpiratuz.208 Hau da, nazioak ez
|
du
gizabanako erabat engaiatuaren singulartasuna berreskuratzen eta atzera agerrarazten, galarazten eta desagerrarazten baizik. Erabateko konpromisoa eskatuta, finean, nazioak gauzaki bihurtzen du gizabanakoa, helburu kolektiboen mesedetan baliaturiko bitarteko huts, alegia.
|
|
|
Nazioak bizitza indibidualei zentzu betea eman diezaiekeelako ideiak, beraz, totalitarismo nabaria ezkutatzen du bere baitan, gizabanakoaren berezko zehatzezintasunari muzin egin eta bortxatu egiten baitu, ideal kolektiboaren muga hertsietara zeharo azpiratuz.208 Hau da, nazioak ez du gizabanako erabat engaiatuaren singulartasuna berreskuratzen eta atzera agerrarazten, galarazten eta desagerrarazten baizik. Erabateko konpromisoa eskatuta, finean, nazioak gauzaki bihurtzen
|
du
gizabanakoa, helburu kolektiboen mesedetan baliaturiko bitarteko huts, alegia. Halaxe gertatu zen Daniel Zabalegirekin ere, Iñaki Abaituak eginiko salaketa suminduak gogorarazi bezala.
|
|
|
Iñakik aldarrikatu legez, gizabanakoari ezin zaio konpromiso erabatekorik eskatu, berez ez baitauka halakorik sekula ere erdiesterik. Hau da, altruismo orotan atzemandako nartzisismo saihestezina galgarri zaio konpromiso puruaren ideiari eta galarazi egiten
|
du
gizabanakoak ustez erdiets lezakeen nazioarekiko identifikazio osoa. Baina galarazte horrek, aldi berean, babestu egiten du gizabanakoa azpiratze totalitario ororen aurrean:
|
|
|
Hau da, altruismo orotan atzemandako nartzisismo saihestezina galgarri zaio konpromiso puruaren ideiari eta galarazi egiten du gizabanakoak ustez erdiets lezakeen nazioarekiko identifikazio osoa. Baina galarazte horrek, aldi berean, babestu egiten
|
du
gizabanakoa azpiratze totalitario ororen aurrean: gizabanakoa ez da nazioa, ez erabat behintzat; gizabanakoa beti da beste zerbait, guztiz zehazterik ez dagoen singulartasuna.
|
|
2019
|
|
|
Lan honetan agertu zaizkigun emozio guziek kalte egiten diote Jakileari. alegia, lekukoa borrokan ari da horiek guziei behar izaria emateko ongizaterako bidean. Fanonek aldarrikatzen
|
du
gizabanakoak bere askatasunaren alde egin dezan partaide den taldearen alde ere eginez, baina
|
|
|
686 Handikeria funerarioek galdera ikur bat ezartzen dute Darwinen tesiaren gainean. Zer eginkizun ebolutibo betetzen
|
du
gizabanakoaren ahanzturarekiko beldurrak. Besteengan bizirauteko grina edota iraupenaren fantasia eragitea ote?
|
|
|
Osotasunak ez du gizona liluratzen emakumearen birjintasunaren sinbolo delako, baizik eta osotasunari dion maitasunak egiten du preziatua birjintasuna. Lanak, gerrak, jokoak, arteak munduan egoteko erak definitzen dituzte, beste inolako moldetara ezin erreduzituzkoak direnak; nolakotasun batzuk azaleratzen dituzte era horiek, sexualitateak agerrarazten dituenekin nahasten direnak; hain zuzen, molde horien bitartez eta esperientzia erotikoen bitartez hautatzen
|
du
gizabanakoak bere burua. Baina ikuspegi ontologiko bat izatea ezinbestekoa da hautu horren batasuna ikusteko.
|
|
|
Bizimodu modernoaren ezaugarrien ondorioz, ez da lehen bezain egonkorra, lehen bezain segurua?, orain ezkontzaren zama astunagoa da mutil gaztearentzat; onurak, berriz, apaldu egin dira, mutilak aise segurta baitezake bere mantenua, eta, oro har, eskura baitu asebetetze sexuala. Dudarik gabe, ezkontzak erosotasun material batzuk dakartza(. Etxean hobeto jaten da jatetxean baino?), baita erosotasun erotikoak ere(. Burdela etxean bertan dugu horrela?), eta bakardadetik askatzen
|
du
gizabanakoa, espazioan eta denboran finkatzen, etxea eta seme alabak ematen dizkionez gero; existentzia behin betiko mamitzeko modu bat da. Hala ere, gizonen eskaerak urriagoak dira emakumeen eskaintzak baino, oro har.
|
|
2021
|
|
|
Psikosozialki gai diren gizabanakoak desozializatzea helburu duten estatuek bultzaturiko" ebanjelizazio psikikoa" bizi dugu, zeinetatik eskola bera ere ez den libratu. Berdin
|
du
gizabanakoa gai den edo ez, zein narrazio dituen, helburua optimizatzea baita, beti hobea izaten saiatzea. Horretarako gizabanakoak pentsatu/ sinistu behar du autonomoa eta askea dela, benetan ez denean horrela, ez baitiote utzi, atrofiatu baitute.
|
|
|
Egungo eskola hipermodernoaren arazoa da eredu ilustratuari jarraitzen diola saltzen digula, ume eta nerabeak beren kabuz garatzen laguntzen duela, benetan ilusio bat gehiago baino ez denean; hau da, forma eta diskurtsoa aldatuta ere, egungo heziketa eredua (ezkutuko) doktrinamendua da, dudarik gabe. Paradigma berriaren eskutik, eskolak auto esplotazioaren bidez ekoizten dituen gizabanakoen optimizazioa bilatzen du; eta, bere helburua lortu ohi
|
du
gizabanakoek kanpo eraginik denik ere nabaritu barik, modu aske eta autonomoan beren buruak produzitzen dituztela sinesten duten bitartean. Bereziak, bereiziak, apartak eta artistak direla sinestarazten zaie maizegi, dena hasten dela beraiekin, historian paper garrantzitsua betetzera izan direla deituak, pentsatzen edo desiratzen duten guztia lortuko dutela, benetan dagokiena edo egokitu zaiena baino ez dutenean egiten.
|
|
|
(Euskarria behar
|
du
gizabanakoak, eta euskarria ez dago beti berak utzi uste duen lekuan, bilatu egin behar, hasieran pentsaezinezkoak dira, oso inportantea da hau jakitea... eta jendeak ez daki! Begiratzen jakitea, hortxe dago koska!)
|
|
2022
|
|
|
Han hemengo artikulu eta saiakera politiko ugaritan ezkerraren eta eskuinaren norabide falta azpimarratzen da behin eta berriro, baina inork gutxik seinalatzen du horren guztiaren atzean dagoen giltzarria, eta da humanismoaren bazterketa. Nekez ikusten da haren erreferentziarik, nahiz gizakia eta giza balioak dituen oinarri; ematen
|
du
gizabanakoan zentratutako humanismoaren perspektiba kontu zaharra dela, desfasatua, baliorik ez duena argi egiteko gaurko munduan.
|
|
2023
|
|
|
Zenbat eta melanina gehiago, orduan eta ilunagoak izango dira begiak; aldiz, melanina gutxiago izanez gero, begiak argiagoak izango dira. Genetikak zehazten
|
du
gizabanako bakoitzak zenbat melanina duen, baina talde etnikoak ere badu eragina. Melanina ere adatsean agertzen da (falta hasten denean ile zuriak agertzen dira) eta larruazalaren tonalitatean.
|