|
2004
|
|
|
Politikaren eragina erlatibizatu egin digu, eragin horren beharra ukatu gabe. Politikaren edo boterearen eskuak oratzen eta taxutzen
|
du
euskal nazioaren identitatea, baina orerik gabeko ogirik ez dagoen bezala, orobat ez dago euskal kulturaren mamirik gabeko euskal naziorik. Politikaren edo boterearen eskua ez da beharbada tresna hutsa, ez da bitarteko soil, baina, nolanahi ere, euskal nazioaren izana eta izatekoa euskal nortasunaren sistema osatzen duten osagarrien garapen soziala baizik ezin da izan.
|
|
|
Euskaldunak zergatik ez diren espainolak azaldu eta gero, euskaldunen berezitasunak zehaztera pasatzen da eta, ondorioz, euskal nazioaren definizioa ematen du. Honela, Aranak« ¿ Qué somos?» artikulu sortan (1896) mugatzen
|
du
euskal nazioari buruzkoa. Bost elementu dira euskal nazioa definitzen du tenak:
|
|
2008
|
|
|
Garatek nahiago
|
du
euskal nazio kultural euskalduna euskal nazio politiko erdaldun burujabea baino. Nik ere bai.
|
|
2009
|
|
|
%24, 5 euskal herritar bezain espainiar, %22 euskal herritar gehiago, %3, 8 espainiar gehiago eta %3, 3 soilik espainiar. Hamarretik seik, beraz, errotuagoa
|
du
euskal nazio sentimendua, espainiarra baino.
|
|
2011
|
|
|
Gainera, esan
|
du
euskal nazioa dela abertzaleen topaleku eta helburu. Horren harian, tamalez, beste urte batez herri zapaldu gisa heltzen ari gara Aberri Egun honetara, askatasunik oinarrizkoena aldarrikatzeko beharrean, gaineratu du.
|
|
2012
|
|
|
Eta, bien bitartean, artikulazio horiek lortzeko bidean, gutxiengotik, euskal«gizartearen» parte gisa? ere lan egin
|
du
euskal nazioak, euskal herriosoan hegemonikoa izango bada.
|
|
|
Bainahorretarako «nazio euskaldunak», bere baitako unibertsaltasuna, borondateorokorra? deskubrituko du, hizkuntz komunitate objektiboa bera gaindituz.Azken urteotan, lehen urrats hegemonikoaren bertutez, euskarak hegemonizatu
|
du
euskal nazioa, (euskal nazioa= euskal nazio euskalduna delaulertaraziz), eta, bigarren urrats hegemoniko partzial batean, (euskal) «herria» legez azalduko zaigu7, errebindikazio alternatibo guztien borrokagunea bilakatuta: euskal herria= euskal nazioa= euskal nazio euskaldunagisa azalduz.
|
|
|
Aitzitik, bereiztezinak lirateke. Euskaran errotutako identitate politikakardazten
|
du
euskal nazioa. Eta euskal nazioa, beste hainbat errebindikazioartikulatzen dituen mugimendu zabal eta konplexu gisa antolatuta, Euskal Herrianhegemoniko izateko beharrezkoa den (kontra) botere paradigman jokatuko du.Horrela, euskal nazioak (eta horren barnean euskarak) euskal herria behar du, errebindikazio desberdinen artikulatze jakin batean txertatuta behar du, alegia.
|
|
|
Euskal herriaren logikagaraikideak, ekintza kolektiboaren oraingo logika artikulatzaileak11? posibleegiten
|
du
euskal nazioa izatea euskaltasunaren eduki tipikoa (hegemonikoa), eta euskara, euskal nazioarena, eduki horiek kontingenteak izan arren.
|
|
|
Nazioari dagokionez, ikuspuntu subjektibo huts batetik, besterik gabe, milakadira euskal nazioa badela pentsatzen dutenak, eta horretan sinesten dutenak, eta horinahikoa arrazoi litzateke, gure ustez, euskal nazioaren existentzia ondorioztatzeko.Era berean, espainiar edo frantziar nazioan sinesten duen Euskal Herriko biztanleaskok uste
|
du
euskal naziorik ez dela. Ikuspuntu objektibo batetik, bestalde, nazioaren existentzia aurretik ezarritako baldintza batzuen arabera erabakitzeaadostu bada, posible litzateke euskal nazioa eta naziokidetasuna ezartzea (historiakomun bat partekatzen delako, edo euskara partekatzen delako, adibidez) edo ez (baldintza estatu bat osatzea delako, adibidez).
|
|
|
Are gehiago, Euskal Herritzat hartzen diren zazpi herrialdeakegitura administratibo batean baturik ez egoteak zaildu egiten du euskal herritarranor izan daitekeen zehaztea bera. Hala ere, euskal nazionalismo indartsua egoteakekarri
|
du
euskal nazio sentimendu indartsua ere agertzea, eta ondorioz, Espainiakoedo Frantziako herritartasuna ukatu nahi izatea, modu subjektiboan, noski. Erahorretara, estatu batek egingo ez lukeena egiten du euskal nazioan sinesten duenak, autoidentifikaziora jo:
|
|
|
Hala ere, euskal nazionalismo indartsua egoteakekarri du euskal nazio sentimendu indartsua ere agertzea, eta ondorioz, Espainiakoedo Frantziako herritartasuna ukatu nahi izatea, modu subjektiboan, noski. Erahorretara, estatu batek egingo ez lukeena egiten
|
du
euskal nazioan sinesten duenak, autoidentifikaziora jo: ni euskal herritarra naiz, halaxe nahi dudalako.
|
|
2014
|
|
|
Datuekin, emaitzekin. Hala eraiki
|
du
euskal nazioa EAJk, Izaskun Bilbaoren arabera. «Besteek bezain argi hitz egiten dugu, baina emaitzekin, bortxakeriarik gabe, damutzeko iragan beltzik izan gabe eraiki dugu euskal aberria».
|
|
|
Bikoiztasun horrek ezinezko bihurtzen du, beraz, kultura konpar titzen duen komunitatea, ezinezko egiten
|
du
euskal nazioa. sua eta ura ezin nahasi. zatiketa erabatekoa da, eta geografian ber tan ere isla du:
|
|
2015
|
|
|
alde batera utzi nahi dira proposamen honetan (baina bigarren mailan geratzen direla esatea zuzenagoa da, definizioen aurkezpen teorikoan ohartu denez) eta, horrela, euskal herritarren borondatea eta etorkizunean proiektu komuna garatzeko erabakia bihurtzen dira naziorako funtsezko ezaugarri. Herritartasuna eta naziotasuna berdindu egiten dira eta, ondorioz, Euskal Herrian era egonkorrean bizi den orok osatzen
|
du
euskal nazioa, bestelako eskaerarik gabe. Ikuskera subjektibista honetan inon baino ageriago geratzen da naziotasunaren banaketa espaziala:
|
|
2017
|
|
|
Argudio horri erantzuteko, batetik, gogoratu egin behar da gorago jada egin lez Atxagak Obabakoak idazteko izandako akuilua ez zela nazionala izan. Atxagak ez
|
du
euskal nazioa irudikatu nahi izan
|
|
|
naziotzat daukatela eta garaikideek ere halakotzat daukatela. Lexiko ernazentistan, Euskal Herria izenak berak ez ote
|
du
Euskal Nazioa esan gura. Leizarragak Euskal Herria, Bearnoko herria, bertze nazioak, esaten du.
|
|
|
Baieztapen horretan, zehazki, berak oso presente dauzka euskal foruek bizirauteko dituzten arazoak; izan ere berak ikusi bezala, Frantziako Iraultzak ezabatu ditu jada horrelakoak Iparraldean, eta monarkia espainiarrak ere horiek murrizteko asmoa erakusten du Hegoaldean. Horrela, Humboldtek benetako arriskuan ikusten
|
du
euskal nazioaren existentzia bera, hain zuzen, aipatutako kanpoko presioen ondorioz euskal hizkuntzak, oro har, geroz eta presentzia gutxiago duelako. Hauxe dio hitzez hitz:
|
|
2018
|
|
|
Horren adibide bat Torrealdaik (2000: 241) ematen
|
du
euskal nazioaren gezurrezko izaera azpimarratzearen harira:
|
|
2019
|
|
|
Estrategia politikoari dagokionez, Brankakoek diote euskal nazio askapenerako mugimenduak alienazio linguistiko eta kultural horren erabateko kontzientzia izan behar duela, eta soberania politikoa eskuratzeko ezinbesteko tresnatzat jotzen
|
du
Euskal Nazio Fronte bat osatzea. Horregatik, Hirugarren Munduko hainbat herriren Nazio Askapenerako Frontearen eredua bere eginez, Branka ren ustetan behar beharrezkoa da eragile abertzale guztiak batzea Euskal Herriaren independentziaren alde eta estatu zapaltzaileen esplotazioaren kontra borroka egiteko.
|
|
2020
|
|
|
Politikoki euskal kontzientzia ahula edukitzeaz gain, kulturalki euskaldunen artean hizkuntza nazionalak egoera minorizatua izatea. Mende luzez bizi izan duen menderakuntzak eragin
|
du
euskal nazioa dagoen egoeran egotea.
|
|
2021
|
|
|
Hasteko, arrazan oinarrituriko nazionalismoaren aurrean, Krutwigek hizkuntzan ikusten
|
du
euskal nazioaren izaeraren gordailua eta gerorako itxaropena. Honekin batera, nazionalismoak Sabino Aranaren formulazioan zuen izaera defentsibo eta gordekor hutsa, modu dinamiko eta integratzailean ulertzeko bidea zabaltzen da[...] proposamen honek nazionalismo aurrerakoia aldarrikatzen zuen, nazio askapena eta gizarte mailako askapena borroka batean bildu beharra azpimarratuz.
|