|
2000
|
|
|
Baina horrekin batera eta, hain zuzen ere oso gogorra iruditu zitzaidalako, nik ezin hobeki oroitzen dut nobelako pasarte hau: ...ekin batera, gero eta jende gutxiago ikusten du kalean, gero eta ikasle gutxiago joaten zaio eskolara; hala ere, horrek ez du askorik kezkatzen herrixkako arotz batekin maitemindu delako; halako batean, gau ilun batez, arotza ezustean joango zaio etxera eta berarekin joateko eskatu, baina irakasleak ezetz erantzun; harrezkero arotza ere desagertu egingo da eta, jakina, horrek bete betean kezkatuko
|
du
emakume gaztea; handik gutxira, kalexketan barrena dabilela, irakasleak etxe batetik irteten den arnasketa sakon eta sarkorra entzun du: etxera sartu da, ganbarara igo, eta, han, sabaitik esekiak, bi zaku handi eta lirdinga  tsu ikusi ditu, barnean bizia dutenak eta arnasketa ikaragarri horren sortzaile direnak; gero, amona batek emango dio usadio bitxi horren berri:
|
|
2006
|
|
|
Intsentsua erre
|
du
emakumeak, eta puntzoi asiriarra kean murgildu du minutu batez edo. Gero, zeremonia gehiagorik gabe, sendo eutsi dio nire ezkerreko eskuari, eta, mugimendu bizkor eta zehatz batez, ebaki txiki bat egin dit esku ahurrean.
|
|
|
Azken momentuan bada ere, printzesak ez du onartu aukera hori: hunkitu egin
|
du
emakumea geratuko litzatekeen egoeraz pentsatze hutsak. Goi arnasa batek saritu egin du erruki une horregatik.
|
|
|
Zertan lan egiten ote
|
du
emakume honen... Zein dela bere izena esan du?
|
|
2007
|
|
|
Jende andana dago bere inguruan, denak eskuin ezker begira, aztoratuta. Agureak entzun
|
du
emakumearen galdera, poliziaren pilotakadek eta manifestarien garrasi eta lasterketek itota, baina hankartean sentitu duen bustiaren lotsak isilera bildu du. Jendea sentitzen du inguruan hizketan.
|
|
2008
|
|
|
–Ez da errezetarik gabe saltzen, esan
|
du
emakumeak eta urgentziatara joatea gomendatu dit.
|
|
|
Zer uste ote zuten oilar zirin horiek! Eskua pausatzen
|
du
emakumearen izterrean: Ederregi zaude, kota motzean katigatu zaitut.
|
|
|
Lan handia egin behar izan dugu, baina gustura gaude, zer nahi duzue esatea, diotse etxekoandreak, eta jatetxeko atea seinalaturik, aurrera egitera gonbidatzen ditu: Ea zuek ere gustura geratzen zareten, eransten
|
du
emakumeak, eta erreserbatuta daukaten mahairaino laguntzen die Tomasi eta Rosari.
|
|
|
Elizan sartu eta pasilloan aurrera hasi da erreketearen alaba. Haren oinen hotsak hartzen
|
du
emakumearen errezoen tokia.
|
|
|
Auto batek klaxona jotzen
|
du
emakumearen paretik pasa  tzerakoan. Rosak ez du begiratu ere egiten, baina eskua jasotzen du, desgogara, agur gisa.
|
|
|
Tuntun ostia!, diotso Inaziok, eta eskua jasotzen
|
du
emakumea jotzeko keinu garbian. Rosak burua babesten du besoarekin:
|
|
|
Guretzat ez dakar argi haundirik; badakigu nahi baino lehen dardarka biziko garela, baina emakumeentzat bai: erakusten
|
du
emakumea bere mundualdian hiru emakume dela.
|
|
|
Aurrekoak ez
|
du
emakumeentzat balio erabat, zeren haien barruko haurra beste gauza bat izaten baita maiz. " Gure barruko haurra atera beharra?".
|
|
|
Haurdunaldi biologiko batek sor ditzakeen aldaketa guztiak sentituko dituzu, baina zure sabela ez da handituko. Jendeak zu ikustean ez
|
du
emakume haurdun bat ikusten, eta, ondorioz, oso jende gutxik zorionduko zaitu. Eta arraro suertatzen da.
|
|
2009
|
|
|
Goxo daude. Baserritar erakargarriak atzetik besarkatua
|
du
emakumea, eta halaxe diotso azken honek: " Bizitzan hiru arerio ditugu, eta lanean ari dira gutako bakoitzaren eboluzioa saihesteko:
|
|
|
Herra gero eta erreagoak hartzen
|
du
emakume mesfidatiaren barrena, eta amorraziozko kolpe bat emanik, leiho ondoko emakumearen arnasgailua erauzten du.
|
|
|
egun batean emakumea desagertu egiten da arrastorik utzi gabe. Ematen
|
du
emakumea aspertu egin dela mutikoarekin. Bat batean, ordea, peripeziak erakarmen handiko bihurguneak hartzen ditu:
|
|
2011
|
|
|
lepoa zarrastada bakar batez moztuta, eskuineko eskuaz. Dirudienez, bisturi bat edo laban txiki zorrotza erabili
|
du
emakumeak akabatzeko. Hori eginda, gorpuei zatiki batzuk kendu dizkie, haien odola garbitu eta abitu zuriaz jantzi ditu.
|
|
|
Amorrua sentitzen
|
du
emakumeekiko.
|
|
|
Maizenik gizona bere baitan hartu behar izaten
|
du
emakumeak, zakila bezala.
|
|
|
Handik bi egunera, logelako neskameak dantzariari itxaron dio antzokiko atarian. Hurbildu zaio eta bere buruaz beste egiteko asmotan eskuratua zuen errebolber txikia hustu
|
du
emakume gazte irribarretsuaren aurka, zoriontsu azkenean dantza saioa ongi irten zaiolako eta damako pikaren mehatxutik libratua delako (baina halere, bart bertan kartak makur irten zitzaizkion). Dantzariak ez du garrasirik egin.
|
|
2012
|
|
|
Egun batez, Alzheimerraren lehen sintomak diagnostikatu dioten emakume bat sartzen da neurologoaren kontsultan. Hasieran, medikuak ez
|
du
emakumea ezagutzen. Atetik sartu denean bihotzak brinko egin diola, bai, luke kontrakorik esan, baina emakume ederrekin sarritan gertatzen zaion kontua da.
|
|
|
Oroitzapenotatik tiratzeak argi pixka bat egiten
|
du
emakumearen oroimenean, eta, pixkana pixkana, forma ematen hasten da guztiz borratuta daukan garaiari, isla gero eta perfilatuagoa hartzen hasten dira terraza eta bertan hartutako konbinatua, Bergerac-eko hotela eta katedralaren inguruko kaleak, elkarrekin ikusi zituzten filmak, biak haserretu zituen garrantzirik gabeko...
|
|
|
–du posatu, errepikatzen
|
du
emakumeak egonarri laburreko tonu batez.
|
|
|
Pintoreak pentsatzen
|
du
emakumea ez dagoela bere senean. Senarrak abandonatu izanak guztiz aztoratu duela.
|
|
|
Gauza bera egiten segituko dute hurrengo hiru astean ere. Sentimendurik gabe jarduten
|
du
emakumeak, ez dago afekturik haren jardunean. Ez du senarrari buruz biografiazko ohar bakar bat ere egiten.
|
|
|
Beste behin badarik ere, ez dio besterik eskatzen bizitzari. Baina koadroa bukatu zuenetik, ez
|
du
emakumearen berririk izan. Ez daki non bizi den, ibili da galdezka han hemen, baina ez du arrastorik atera.
|
|
2018
|
|
|
–Hiltzaileak narkotizatu egin
|
du
emakume hau, eter erabilita; gero, labana sartu dio lepoan, erabat odolustu arte; bukatzeko, bularreko eta bizkarreko larrua kendu dio, eta baita ile xerlo bat ere.
|
|
|
Zuhurtasunaren irudia emakume bat izan ohi da, eskuko ispilu bati begira egoten dena, beste eskuan suge bat kiribiltzen zaion bitartean. Ispiluari begiratuta, iraganari eta etorkizunari, biei begiratzen die, eta horrek aditzera ematen
|
du
emakume horrek bere burua ezagutzen duela erabakiak hartzeko orduan, eta, batez ere, egiten dituen akatsak. Sugea Itun Berrian ateratzen da, Mateok esana:
|
|
2019
|
|
|
Denak ederrak zaizkio, adina, itxura edota janzkera gorabehera. Bere eguneroko errutinako gauzarik nabarmenena
|
du
emakumeen sailetik barna ibiltzea, han egiten duenez lan. Hantxe ibili ohi da maitakerietan jolasean erakusmahaiaren bestaldean lan egiten duten neska gazteekin eta ez hain gazteekin.
|
|
|
Buruarekin ezetz egin
|
du
emakumeak.
|
|
|
Ondoren etorri den algarak kanpora irtenarazi
|
du
emakumeetako bat, zaratarik ez egiteko esanez, umeak esnatuz gero, gorriak ikusiko dituztela. Barrura sartu dira gizonak, merezi bezala zigortuta.
|
|
|
Horrela jakin du Lale baino urtebete gazteagoa dela, baina hortxe bukatzen dira antzekotasunak. Nerabearen moduan hitz egiten
|
du
emakumeen gainean. Lale ohartu da ezberdintasun hori abantaila gerta lekiokeela, eta neskak bereganatzeko erabiltzen dituen trikimailuak kontatzen hasi zaio.
|
|
|
Mulveyren saiakerak era berean esaten du begirada femeninoa begirada maskulinoaren berdina dela. Horrek esan nahi
|
du
emakumeek gizonen begiradarekin ikusten dutela beren burua. Begirada maskulinoa, pentsaera feministaren arabera, begiratzen duenaren eta begiratua denaren arteko botere desberdintasunaren adierazgarri bat da, edo generoen arteko berdintasun falta garatzeko ahalegin kontziente edo inkontziente bat.
|
|
|
Eskerrak esan dut, eta bi motibo dauzkat horretarako. Aurrenekoa, 1,80 neur  tzen dudala (desazelerazioa sufritu arren); horrek esan nahi
|
du
emakume handia naizela, eta hori problema latza izan daiteke zenbait gauzatarako (adibidez, nobioa izateko). Mutilei beldurra ematen die tamaina horretako behor puska batek.
|
|
|
Irakurlearen irudimenaren, formazioaren, inguruko ikusmolde hegemonikoen, pentsaera propioaren araberakoa da genero markarik gabeko pasarteen interpretazioa. Kamioizale esaten duen testu batean nork imajinatzen
|
du
emakume bat. Baina egon badaude emakume kamioizaleak.
|
|
|
Baina egon badaude emakume kamioizaleak. Harri jasotzaile edo futbolari esanda nork imajinatzen
|
du
emakume bat. Egon badaude emakume harri jasotzaileak eta futbolariak".
|
|
2020
|
|
|
Boligrafoari klik egin eta zerbait idazten
|
du
emakumeak. Urtarrilean, esaten du.
|
|
|
Beraz, horrek oso depresio serio baten eremura garamatza, esaten
|
du
emakumeak. Uste duzu bat datorrela zure esperientziarekin?
|
|
2022
|
|
|
Aleksandra Ivanovna Khramova, Alderdiaren lurralde  agintaritza klandestinoko idazkaria, in Svetlana Aleksievitx: Gerrak ez
|
du
emakume aurpegirik.
|
|
|
Gerrak ez
|
du
emakume aurpegirik (Svetlana Aleksievitx)
|
|
|
Vicenç Ballador du gizonak izena eta musikaria da, Martina Vila
|
du
emakumeak izena eta itsas biologoa da.
|
|
|
Bi auto gehiago gelditu dira. Galdetu egin
|
du
emakume batek: " Zer gertatu da?".
|
|
|
Barrenean autorik ez balerama bezala. Telefonoa hartu eta dei egin
|
du
emakumeak. Norbait aterako ote den zain dago aita.
|
|
|
ZER?!" oihu egiteko gogo bizia ito beharrean egiten duzu etxeranzko bidea. Horren gaizki pasa al
|
du
emakume horrek. Nork derrigortu du?
|
|
|
Guztiak ere hautespen presiopean egongo dira, eta batzuek aurrera egingo dute eta beste batzuk desagertu egingo dira. Etorkizunak erakutsiko
|
du
emakumeen mugimenduaren eta komunitate singular horren arteko aliantza sendoa den ala ez.
|
|
|
Emearen jaia eginez gero, bizirik eta zutik iraungo duzue, promesten
|
du
emakumeen mugimenduak. Badakigu zein den promesa horren oinarria.
|
|
|
Baina, obra eta bizitza, bizitza eta obra, biak ala biak dira jakingarri, irakurriak izan diren garaia gorabehera, eta garaiaren arabera: tradizioak Safo kritikatzen
|
du
emakumeekin maitemintzeko joeragatik," eta garaiera txikiak ematen zion itxura ez oso politagatik, baita garai hartako gusturako azala ilunegia izateagatik ere". Eta, gehituko genuke, emakume izateagatik, ausartu izanagatik gizonezkoena zen eremu batean aritzera.
|
|
2023
|
|
|
" Emakume iletsuari, deabruak laguntzen"," Deabruak ezin duelarik, emakumea du igortzen"," Deabruak zalantza duelarik, emakumeari dio galdetzen"," Emakumerik ez den lekuan, deabrua nagusi". 8 Baietz egiten zion Bouk. " Deabruak ikasi nahi duelarik, maistratzat hartzen
|
du
emakumea"," Behin jokatu zuten deabruak eta emakumeak elkarren aurka, eta emakumeak zuen irabazi". 9 Gauetan, agindu egiten zien Francescek," Belauniko jar zaitezte. Otoitz egizue.
|
|
|
Xavier Roviró i Alemanyren Montseny. Històries i llegendes lanean irakurri nuen lehen aldikoz" Lâhostal de la Lletja" ipuina (hartan, deabruarekin eginiko tratua haustea lortzen
|
du
emakume batek, bere senarrak oin bateko behatz ttikia ments duelako). Guilleries eskualdeko iruditeria sakonago ezagutzeko orduan, berebiziko laguntza eskaini didate, besteak beste, aurreko autorearen beraren Històries de les Guilleries liburuak, bai eta Josep Tarrés i Turonen" Les Guilleries.
|
|
|
Nor ote zen, zein krimen motak bultzatu zuen presondegira, ezin halakorik jakin. Eta lekuek ez baitute beren egoiliarren memoriarik atxikitzen, ahanzturak irentsiko
|
du
emakumearen izena eta ahantziak izango dira, halaber, Galerara zigortuak izandako hirurehun emakumeak, haien patua edozein izanik ere. Eta, hala ere, apur bat makurturik, hormako behealdean zikingune bati antzeman dio, lastairak ezkutatuxea.
|
|
|
Alkaidearekin eta beste gobernadoreekin ongi moldatzen ez, antza. Eta haren irteerak ezinegona eragin
|
du
emakumeen artean; Otiliak dio kartzelandreen bizimodua hobetu nahian zebilela.
|
|
|
Egia hauek bistakoak dira bai infantizidioa egitean bai abortua bideratzean, baina azken delitu hau egitean, gainera, bere osasuna eta bizitza arriskatzen ditu. Ezjakintasunak baino ezin
|
du
emakume haurduna abortatzera eraman; bere bizitza hain dago haurrarenari lotua, ezin baitio bati kalte egin bestea arriskuan utzi gabe. Abortua indarkeriaz gauzatzen duen emakumeak jakin behar du, abortaturik edo gabe, betiko galduko duela osasuna, betiko, seguruenik, bizitza.
|
|
|
Baina neskenean josten irakasten dute. Jende askok uste
|
du
emakumeek ez dutela zertan irakurtzen jakin. Juana MarÃa anderea ez dago ados, horrexegatik irakatsi zidan niri, orain nik zuri bezala.
|
|
|
Gizonen altuerakoa, hortxe hortxe, ilea erdizka urdindua erdizka gorria dauka, kopetan erdibitua eta atzeraka bildua. Betidanik entzuna
|
du
emakume kaskagorriak oso ausartak direla, agian honakoa bezala, baina arropa serio eta apaindurarik gabeek halakorik pentsarazten ez. Bel  tzez jantzia dago, lepo zuri eta begizta beltzarekin, gizonen antz  antzera, eta beroki zabala dakar.
|
|
|
Burrustan ekin diote gehienek, eta banan banan esateko adierazi behar izan die: " osmiña", esan
|
du
emakumeetariko batek, itzelezko hotza;" oskirri" bota du beste batek, aro freskoa edo pertsona bat ondoezik edo alditxartuta dagoela esateko;" oskorri", entzun da atze atzetik gazte garai batek esanda, zeruaren gorritasuna aditzera emateko; gainera erantsi du" goiz oskorrixak, gau eurixak"; hur hurrean duen gizon txiki batek ondoko hau esan dio: " guk osmiña esaten xu, baina iñor gitxik ebalten xok", hau da, hotz handi handia; beste batek esan dio odeixa sartu aurretik ostaizia ibiltzen dela, ekaitzaren aurretiko haizea, hain zuzen ere; gaztetxo batek ostadarra hitza esan dio aro bidaiariari, baina segituan beste herritar batzuek agiraka egin diote herrian betidanik ostarkua erabili izan dutela esanda.
|