|
2004
|
|
|
–Familia bidezko transmisioa hautsia da eta euskararen praktikak mugak dauzka, euskaldun direla dioten taldeetan berean. Oro har euskaldunak konfiantza gutxi
|
du
bere hizkuntzaren baitan. (...) Errebendikazio teorikotik praktikarako urratsa nekez egiten dugu euskaldunek, bitartean errealitatea den bezala onartu behar baita?. 605
|
|
2006
|
|
|
– Nortasun oinarriaren arabera, hizkuntzaren aukera, gizabankoaren eskubide indibidualetan sartzen da, zeren herritar bakoitzak Estaduarengandik itxoiten
|
du
bere hizkuntza eta kulturak errespeta ditzan.
|
|
2007
|
|
|
Valentziarrak azaldu zuenez, asmo hori burura eramateko ez da nahikoa hizkuntza gutxiagotuaren kontzientzia izatea, eguneroko hizkuntz gatazketan zerbait gehiago behar da hizkuntza dominatzaileak mendean har ez zaitzan. Hiztunak garbi izan behar
|
du
bere hizkuntzari eutsiko diola, kontuan izan behar du deseroso sentituko dela muturrak ikusi ditu, denbora galdu du... eta pentsatu behar du egoera horietan zer esango eta zer egingo duen. Suayren ustez, horrelako ariketarik gabe hizkuntz sumisioa bermatua dago.
|
|
|
Gogoratu beharrik ez dago noski, oraindik Darwin ez dela eszenan agertu, eta «gizakiaren» eta bere adimen edo kontzientziaren bilakabide urratsik urratsezko bat fakultate bezala denboran zehar, beraz hizkuntzarena «gizakiarekin» batera (edo gizakiarena hizkuntzarekin batera) gizatasun osoaren gradura heldu arte, pentsaezina zuela Humbold ek. Aldiz Humboldt-ek oso aintzat hartzen
|
du
bere hizkuntzaren filosofian gizakiaren kontzientzia eta autokontzientziaren garapen historikoa mailaz maila, berarentzat kontzientziaren garapen hori beti hizkuntzaren garapenaz batera baitoa: hizkuntzak kontzientzian eragina duela esatea orduan ez da besterik, gizakia hizkuntzaren baitan geroz eta bere kontzienteago bilakatuz doala baino, cfr. Ib., 154
|
|
2008
|
|
|
Aipamen horrek ez du neholako hizkuntza eskubiderik bermatzen, eta eragile gehienek diote euskara eta antzeko hizkuntza gutxituek duten aitzinamendu bakarra onarpena dela. Nolanahi ere, Frantziak lehen aldiz onartu
|
du
bertan hizkuntza gutxituak daudela.
|
|
2009
|
|
|
Isildu ezean elebakarrak ezin
|
du
bere hizkuntza ez inposatu, ez du ezarri beste erremediorik. Eta ia euskaldun guztiak gara elebidunak.
|
|
|
adierazkortasuna eta hitz jarioa izateak; bestela, beste hizkuntzaren hautua egiten/ egingo baitu euskal hiztunak. Elebakar denak ezinbestean erabiltzen
|
du
bere hizkuntza bakarra, bakarra duelako; elebidunak, ordea, bien artean aukeratu egiten du hizkuntza, eta, kasu batzuetan, askotariko zirkunstantziek behartuta egiten du hizkuntza hautua, baina, beste askotan, bere borondate hutsez.
|
|
|
Munduan badira beren mugen barruan lurralde bakoitzean hizkuntza ofizial bat, beste lurraldeekiko ezberdina dena, duten herrialdeak, Belgika eta Suitza esate baterako. Suitzan lau dira hizkuntza ofizialak (alemana, frantsesa, italiera eta erromantxera), eta erabilienak lehen biak badira ere, kantoi bakoitzak berak aukeratzen
|
du
bere hizkuntza ofiziala. Hizkuntza bakoitzak, beraz, badu bere barrutia, handiagoa edo txikiagoa.
|
|
2010
|
|
|
Hocevarek 1975ean argitaratu zuen artikuluan azaltzen duenez, hizkuntza gutxitu bat eta hizkuntza nagusi bat lurralde eta gizarte berean erroturik daudenean, ezaugarri linguistikoa dituzten produktu eta zerbitzuetarako –prentsa, liburuak,, irakaskuntza,... – bi merkatu desberdin sortzen dira. rio nagusia da ingurune linguistikoak garrantzia eduki dezakeela zenbait lanpostu betetzen dituzten langileen produktibitate mailan, langilearen hizkuntz gaitasunaren arabera. Langileak bere satisfazioa handitzen
|
du
bere hizkuntzaren erabilera bermatzen dion ingurunean1 Aurrekoaren ondorioz egileak frogatutzat ematen du hizkuntza bateko elebakarrek beste hizkuntzako elebidunek baino soldata txikiagoak, berdinak edota handiagoak eduki ditzaketela, horretarako enplegatzaileen jarrerak zer ikustekorik eduki behar izan gabe.
|
|
|
euskararen transmisioan eragiteaz gain, eepk hizkuntzaren erabilpena sustatu duela eta ez gazteengan bakarrik. " Irakaskuntzaren bidezko transmisioak bere mugak topatzen ditu eta ez
|
du
berak hizkuntza baten geroa bermatuko" (21 or.) ikuskariek" irakaskuntzatik at segur aski erabilpenaren finkotasuna desafio nagusiena" dela esaten dute (7 or.). bistan da, hau da nire ustez hizkuntza politika baten helburu nagusiena, hizkuntza komunitate batean hizkuntza baten bizitasun objektiboaren irizpide lehena horrren erabilera baita.
|
|
|
Hementxe bertan ikusten da, hain zuzen, hizkuntza komunitateak eta ama hizkuntzak elkarrekiko duten baldintzapena: hizkuntza komunitate bakoitzak mendeetan zehar lantzen
|
du
bere hizkuntza, bai, baina hasieratik jasotzen du ere ama hizkuntzaren eragina. Eta horrela —elkarrekiko baldintzapen horren osotasunean— iristen dira biak, bata eta bestea, diren hori izatera:
|
|
2011
|
|
|
Irakaskuntzan helduenean eta eskoletan pauso asko eman dira, baina iruditzen zait eta beharbada gehiago da ustea datuak baino azken hamar urte hauetan edo moteldu direla euskararen aldeko aurreratze horiek. Irakaskuntzan Gobernuak oso ongi asmatu
|
du
bere hizkuntza politika egiten, hau da, euskararen kontrako hizkuntza politika egiten, ingelesa jarri du tarteko. Horren bidez eredua moteldu da.
|
|
|
Lorenzo Vala,[], Elegantiarum Libri VI. Gai honen beronen harira, Koldo Izagirre: . Inperioa erretiratzen denean, bertan uzten
|
du
bere hizkuntza, okupatzaile ikusezin, gas alienatzaile. Iragaiten dira urteak iragaiten dira mendeak, eta munduan bortxaz ezarri hizkuntza baliatzen du metropoliak inperialismo berrirako?.
|
|
|
Zeren eta eskubide horretaz baliatzen da orain estatu etnozentrikoaren ideologia lehen eragindako glotofagia ahaztuta: . Hezkuntzan euskal herritar batek eskubidea izan behar
|
du
bere hizkuntza aukeratzeko. Garai batean asko aipatzen genuen ama hizkuntzan hezteko eskubidea.
|
|
2012
|
|
|
Pariseko Legebiltzarrean finkatzen dituzte legeak eta EEPk eraman behar
|
du
bere hizkuntza politika Frantzian indarrean dagoen legediaren arabera, eta badakigu ez dela abantzu fitsik lurralde hizkuntzen alde frantses legedian. Lurralde hizkuntzak ez dira ofizialak.
|
|
|
Nora ekarri nauzue?? galdetzen
|
du
bere hizkuntza isilean. Sabela utzi eta itsumustuan munduan esnatzea bortitza izan behar du, bere makakorroek adierazten duten bezala.
|
|
|
Berak dioenez, literatura itzuliak posizio zentrala duen literatura sistemetan, jatorrizko lanen eta lan itzulien arteko bereizketa nahiko lausoa da: itzultzaileak ez
|
du
bere hizkuntzak eskaintzen dizkion aukera linguistiko eta literarioetara jotzen itzulpena egitean; aitzitik, hizkuntza arrotzaren (gehienetan menperatzailearen) ereduak bereganatzen ditu, nahiz eta horrela xede hizkuntzako arau edo joeren aurka joan. Lortzen duen itzulpena, beraz, jatorrizko testuarekiko oso gertukoa izango da, egokitasunari?
|
|
|
Euskarak ere, hizkuntza landu eta dotore bihurtu nahi badu, itzulpenaz baliatu behar omen du ezinbestean. Baina horretarako itzultzaileak etsi etsita egon behar
|
du
bere hizkuntza itzulpenerako tresna egokia dela. Eta uste sendo hori beti izan zuen Orixek, Ibinagabeitiaren esanetan.
|
|
|
Hizkuntza komunitateak eskubidea
|
du
bere hizkuntza normalizatzeko politika definitzeko eta garatzeko inolako kanpo esku hartzerik gabe. Gaur egun, hizkuntza politika eragingarria abian jartzeko oztopoak daude.
|
|
|
Hizkuntza komunitate orok eskubidea
|
du
bere hizkuntza ofizialtzat erabilia izan dadin bere lurraldearen barruan. Hartara, gure hizkuntzaren berreskurapena ahalbidetuko duen estatus juridiko bakarra ofizialtasuna da.
|
|
|
1 Hizkuntza komunitate orok eskubidea
|
du
bere hizkuntza ofizialtzat erabilia izan dadin bere lurraldearen barruan.
|
|
|
Hizkuntza komunitate bateko edozein kidek eskubidea
|
du
bere hizkuntzan erlazionatzeko eta harrera izateko hizkuntza hori berezkotzat duen lurraldean bere baitan dauden botere publikoen, eta administrazio dibisioen zerbitzuen aldetik, zentralak, lurraldekoak, tokikoak edo lurraldez gaindikoak izan.
|
|
|
Hizkuntza komunitate orok eskubidea
|
du
bere hizkuntza sistemari egokitutako informatika ekipamenduak, eta bere hizkuntzako tresneria eta produktuak eskura izateko, teknologia horiek eskaintzen duten ahalmen guztien onura atera ahal izateko, bai autoadierazpenari, hezkuntzari, argitarapenari edo itzulpenari dagokienez, bai eta, oro har, informazioaren tratamenduari eta kultur hedapenari dagokionez ere.
|
|
|
l. Hizkuntza komunitate orok eskubidea
|
du
bere hizkuntza kultur adierazpen guztietan erabiltzeko, sostengatzeko, eta bultzatzeko.
|
|
|
Hizkuntza komunitate orok eskubidea
|
du
bere hizkuntzan ekoitzitako lan guztietara iristeko.
|
|
|
2 Hizkuntza komunitate bateko edozein kidek eskubidea
|
du
bere hizkuntzan eskura izateko lanbide jarduera egikaritzeko baliabide guztiak, hala nola kontsultarako dokumentuak eta liburuak, jarraibideak, formularioak eta informatika ekipamenduak tresnak eta produktuak.
|
|
|
1 Hizkuntza komunitatearen lurraldean, herritar orok eskubidea
|
du
bere hizkuntza balio juridiko osoz erabiltzeko edozein motatako salerosketa ekonomikotan, esaterako, ondasunen eta zerbitzuen salerosketak, banku eragiketak, aseguruak, lan kontratuak eta abar.
|
|
|
3 Gizaki orok eskubidea
|
du
bere hizkuntza komunitatearen lurraldean bere hizkuntzan eskura izateko aipatutako eragiketak egiteko behar diren agiriak, hala nola inprimakiak, txekeak, kontratuak, fakturak, ordainagiriak, emate agiriak, eskaerak eta gainerakoak.
|
|
|
Gizaki orok eskubidea
|
du
bere hizkuntza komunitatearen lurraldean bere hizkuntza erabiltzeko edozein motatako erakunde sozio-ekonomikotan, hala nola, laboralak, sindikalak, patronalak, lanbidekoak eta gremioak.
|
|
|
1 Hizkuntza komunitate orok eskubidea
|
du
bere hizkuntzak presentzia nagusia izan dezan publizitatean, errotulazioan, kanpo seinaleztapenean eta lurraldearen irudi orokorrean.
|
|
|
1) Jendearen interesa. Jendeak benetako interesa izan behar
|
du
bere hizkuntzarekiko, mantentzeko, transmititzeko, bizirik izateko. 2) Gobernuaren, instituzioen benetako interesa.
|
|
2013
|
|
|
... baina zentzu horretan. Bezeroak ikusi behar
|
du
bere hizkuntzan aritzeko prest gaudela, baina guk beste hizkuntza batean oinarritzen dugula gure lana eta gure izatea. Adibidez, noizbait bezeroarentzat bideoak egiten baditugu ikusi da nola txertatzen den bertakoa kanpoko hizkuntzetan.
|
|
|
Arrazoia? Bere garbiketari eskainitako zortzi ordu igarotzen ditu, gutxienez, felido batek, eta lan zorrotza egiten
|
du
bere hizkuntza zimurtsu eta bitxiari esker. Artikulu honetan azaltzen da nola lagundu behar zaion katuaren garbiketa eskuilatzeari eta noiz bainatu behar den.
|
|
2014
|
|
|
Android en bertsio mota ere jakin behar da, honetarako: hizkuntza gaztelaniara alda daitekeen jakin. Bestela, erabiltzaileak ROM independente bat instalatu
|
du
bere hizkuntzan. Mugikorrik onenak, merkatuko prezioan Irudia:
|
|
2016
|
|
|
Txinak baieztatu
|
du
bere hizkuntza adituek ultimatum bat eman dietela Shanghain.
|
|
|
Hemen dugu euskarazko etsenplu garbi bat: Giltzu ofizialea erdiko edo behereko klaseko da, euskara ongi mintzo du eta gainera idazten badaki, Agintaria Frantsesa da edo Frantsesa hartzen
|
du
bere hizkuntza bezala. Pierre Guilsou Sr D' Inhargue a emporté, au rabais 128 livres, le prix sera fixé 178§ 10s.
|
|
2017
|
|
|
Txepetxen behinolako ustea erdia ustela ez bada, oro har, euskaldunak ez
|
du
bere hizkuntzaren zoria nazioaren patuarekin lotzen. –Euskal Herrian bere buruaren kontzientzia, edo bere buruaren pertzepzioa duen komunitate bakarra erdalduna da.
|
|
|
Komunitate etnokulturalaren hizkuntzak motibazio arazo latz bat dauka, eta arazo hori erabat loturik dago esan berri dugunarekin: hots, beren nazio ondasunak kudeatzeko eskurik ez daukan komunitateak ezin
|
du
bere hizkuntza txertatu prestigio sozialaren instantzietan. Horrek guztiak hiztunak bere hizkuntzaren gainean daukan autopertzepzioan eragiten du, eta ez, hain zuzen, zentzu positiboan.
|
|
|
Nazio estrategiak burujabetzaren aldeko programa politiko baten testuinguru zabalean kokatzen
|
du
bere hizkuntzari opa dion estatus sozial eta politiko orokorra; aldiz, ikusmolde etnikoaren estrategiak ez du halako beharrik sumatzen, eta hizkuntzaren auzia parametro etnokulturaletan kudeatu nahi du. Moulinesek ederki dioen moduan, jatorrizko hizkuntza duten munduko herri gehienen asmoa ez da nazio politiko burujabe bat eraikitzea beren identitate etnonazionala zurkaizteko.
|
|
2018
|
|
|
Joxe Manuel Odriozolak nabarmendu du nortasun etnikoaren" heldulekuak" ahuldu zirela industrializazioa eta modernizazioa garatu eta" egiturazko heldulekuak zartatu" ahala.59 Etnia anitz desagertzeko bidean jarri dira; bakar batzuk —nahiko indar zeukaten batzuk— ahalegindu dira nazio estrategia indarrean jartzen. Euskal Herrian hori gertatu da," euskaldun izateko identitate etnikoaren ezintasuna gero eta itogarriagoa bihurtu ahala". 60 Odriozolak dioen bezala, nazio estrategiak" burujabetzaren aldeko programa politiko baten testuinguruan kokatzen
|
du
bere hizkuntzari opa dion estatus sozial eta politiko orokorra". 61 Euskal nortasuna etnikotasunera mugatzeak eta nortasun horren izaera nazionala ukatzeak dakar autoestimu falta, hizkuntzari berari uko egiteraino.62" Euskalduntasun etnikoaren antzutasunaz" ari da Odriozola, eta horretaz oharturik," euskara hizkuntza nazional" bihurtzeko beharraz jabetu ziren euskaltzalea...
|
|
|
Azurmendiren arabera, hizkuntzak balio dio nazio bati bere kasa eta bere erara pentsatzeko; hezkuntzak berdin erabili behar
|
du
bere hizkuntza nazionala bere burua hobetzeko. Politikoki zuzenaren izenean, testu oro bi eletan idazteko ohitura hartu dugu, eta ohitura horrek arazo praktiko ugari sortzen dizkigu.
|
|
2019
|
|
|
seme alaba nagusiarekin txikiari arreta gehiagoeskaintzen zietelako, edo familiako egoeragatik ezin zirelako horretan zentratu. Beraz, adinbatera ailegatzean, seme alaba nagusiak kontrola hartzen
|
du
bere hizkuntza praktiketan etahorrek eragiten dio luzean bere neba arreba txikiari.
|
|
|
–Euskara garrantzitsua da hemen. Ez dakit beste leku batzuetan gertatuko den, baina hemengo jendeak gurekin partekatu nahi izan
|
du
bere hizkuntza, eta aukera eman digu ikasteko, elkarrekin hitz egiteko. Gainera, eskertu egiten dute gu euskaraz ahalegintzea.
|
|
|
" Atzerritarrak, beraz, ezin
|
du
bere hizkuntza herritartasuna eskuratu, ez bada gaizkile, arau urratzaile, huligan moduan, sarrerako atea nolanahi behartuz. Eta aberriak kanporatzen zaituenean, hizkuntza hartuta ihes egiten duzu, besterik gabe?
|
|
2020
|
|
|
Ikusmolde aldaketak asko balioko luke. Izan ere, ume askok ez
|
du
bere hizkuntza hitz egin nahi, estigmatizatuta sentitzen dira eskolan esaten dizkioten gauzengatik. Unibertsitatean kanpotik etorritako ikasle asko dauzkat eta denei autobiografia linguistikoa idatzarazten diet. Askok adierazi dute estigmatizatuta sentitu direla haien hizkuntza hitz egiteagatik.
|
|
2021
|
|
|
1999ko erroldaren arabera, bielorrusiar etnikoetatik% 85,6ren ama hizkuntza zen bielorrusiera; hogei urte beranduago, berriz,% 61,2rena besterik ez6 Horrez gain, bielorrusiar erroldetan etxean normalean erabiltzen den hizkuntzari buruz galdetzen da, eta bielorrusieraren erabilera oso apala seinalatzen dute azken datuek: bielorrusiarren% 28,5ek (gehienak herri txikietako biztanleak) bakarrik hitz egiten
|
du
bere hizkuntzan etxean. Bielorrusieraz mintzatzeak, batez ere hirietan, askotan pertsonaren jarrera politikoa islatzen du, gaur egungo gobernuarekin desadostasuna, alegia (Giger eta Sloboda, 2008).
|
|
2022
|
|
|
Bolivian 36 hizkuntza hitz egiten direla azaldu du Marcia Mandeporak, eta guztiak direla ofizialak eta estatuak errekonozituak. Guaraniera
|
du
bere hizkuntza: «70.000 laguneko komunitatea gara, eta %49 dira guaraniera hiztunak.
|
|
|
Eta, era horretan, Erromantizismoaz geroztik literatur ikerketek zabaldu zuten mapa da errepikatzen dena, literatura nazionalak batzen dituena Goethek marraztutako literatura unibertsalaren markoan. Nazio bakoitzak
|
du
bere hizkuntza eta bere literatura, eta horiek denek egiten dute bat Weltliteratur edo literatura unibertsalaren tenplu handian. Kanonak lantzea, itzultzea eta konparaketak egitea dira gizadiaren espirituaren adierazpide den literaturarekiko erlazioa ahalbidetzen duten praktikak, gizadiaren herrien espirituaren bidez gauzatzen direnak.
|
|
|
Leonardo Boff teologo brasildarrak gizakiarentzat eskertzeak edo eskerrak duen garrantzia azpimarratu izan du. Eta estima handian
|
du
bere hizkuntza portugesa, baina dio ez duela gustuko portugesez eskerrak emateko hitzaren azpian ageri dena. " Obrigado" hitzak iradokitzen du jasotako mesedea itzultzeko obligazioa," orain behartua nago zuri mesedea itzultzera" esanez bezala.
|
|
2023
|
|
|
Palestinako diaspora berriz antolatzen ari da, batez ere gazteria. Palestinatik kanpo jaiotako gazteria, Palestina ezagutzen ez duena, arabieraz hitz egiten ez duena, bakoitzak
|
du
bere hizkuntza, baina Palestina defendatzeko antolatuta dago, batez ere" piztiaren bihotzean", Mendebaldean. Hemen bertan, Espainiako Estatuan, Palestinako gazteriaren mugimendu bat dago:
|
|
|
Abiapuntu horri segika, hizkuntza proiektuen baliozkotzearen eta ebaluazioaren garrantzia azpimarratu dute. Izan ere, ikastetxe bakoitzak egin
|
du
bere hizkuntza proiektua. Eskisabelen iritziz, kanpo begirada batek baloratu luke helburuak lortzeko egokia ote den, eta kanpo ebaluazioaren beharra ere defendatu du:
|
|
|
Halaber, hitz hauek ere izan zituen Macronek: «pertsona orok
|
du
bere hizkuntzak ezagutzeko, hitz egiteko eta transmititzeko eskubidea, eta eskubide hori negoziaezina da». Eskubide hori aipatzen duten nazioarteko testuak «izenpetu eta berresteko» eskatu dio Gure hizkuntzak bizi daitezen kolektiboak.
|