|
2001
|
|
|
Plano politikora etorriz, Batasunak Eusko Legebiltzarrean esan zuen gizarteak ez direla autodeterminatzen herriak baizik. Alegia, Euskadik edo Euskal Herriak herri delako izango
|
du
autodeterminazio eskubidea, ez gizartea delako. Ados, baina egia da ere lurraldeak ez direla berez autodeterminatzen, lurraldeek hiritarrak dituzte beren baitan.
|
|
2002
|
|
|
Ez bere konstituzioan ez legedian, Kanadako Konstituzioak ez
|
du
autodeterminazio eskubidea zehazki onartzen. Kanadako Auzitegi Gorenaren ebazpen ospetsuan Konstituzioaren hainbat printzipio sakon aipatzen da eta egoera desblokeatzen laguntzen dute:
|
|
2003
|
|
|
Bestetik, Ibarretxek bere proposamenean autodeterminazio eskubidea aipatzen du, espreski aitortzen
|
du
autodeterminazio eskubidea. Eskubide horren garatzean, erreferendumaren pauso horretan, EAEko herritarrek dute zilegitasun eta aukera gehien.
|
|
2006
|
|
|
Daniel Philpottek demokraziari loturik ikusten
|
du
autodeterminazio eskubidea. Hala aldarrikatzen du ezin nabarmenago ‘In Defense of Self Determination’ artikuluan.
|
|
2013
|
|
|
Arrazoi humanitarioak Gerra Hotzetik hona bizi dugun demokrazia kontzeptuaren gorakadari loturik doaz. Demokrazia gakoa izanik, herritarraren borondatean jarri nahi da protagonismoa, eta hor garrantzi berri eta berezia hartzen
|
du
autodeterminazio eskubideak; kontzeptu zaharra berori, baina urte hauetan berpizturik aurkitzen duguna. Izan ere, autodeterminazioa tresna ezin egokiagoa bihur daiteke herrialde bateko biztanleek euren iritzia plazara dezaten, eta gehiengoaren ustea nagusi dadin.
|
|
2015
|
|
|
Oraindik ez dago batere garbi testuinguru horretan nola geratuko den erabaki eskubidea, baina oso posible da orain bezala geratzea: hau da, Eusko Legebiltzarrak onartua
|
du
autodeterminazio eskubidea, baina ez da ezer egiten uneren batean herritarrek horren gainean erabaki dezaten.
|
|
|
Estatuko biztanleak aberkide izateak erraztu egiten du arazo kolektiboen konponketa. Helburua hori izanik, Millerrek onuragarritzat jotzen
|
du
autodeterminazio eskubidea (1997: 124).
|
|
|
Bere azterketan Nazio Batzordeak nabarmentzen
|
du
autodeterminazio eskubideak Europa zaharrean ere balio duela, eta ez dela zuzena eskubide hori hirugarren munduko egoera kolonialetara mugatzea. Bestalde, norberaren herriarekiko nahitasuna eta atxikimendua, haren ezaugarriak mantendu eta garatu nahia, eta etorkizuna nazio gisa lantzeko borondatea bizipen sakonak dira askorentzat, eta bere askatasun pertsonalaren adierazpen; hortaz —dio ELAk— kontraesana da norbanakoen askatasuna aldarrikatzen den bitartean, herriei bere etorkizuna erabakitzeko askatasuna ukatzea.
|
|
2016
|
|
|
Euskal Herriak ez
|
du
Autodeterminazio Eskubiderik. Nork eta zertan funtsaturik erabaki du ezetz?
|
|
|
ez langabezia, ez gizarte politikak, ez hezkuntza, ezta osasungintza ere". Sozialistak" abenturatzat" jo
|
du
autodeterminazio eskubidea eta argi utzi du PSE EE horren aurkakoa dela.
|
|
2018
|
|
|
Iñigo Urkullu lehendakariak adierazi duenez, EAJk estatus politiko berrirako egindako proposamenak ez
|
du
autodeterminaziorako eskubidea planteatzen; bainan," legezkoa eta adostua" izanen den erabakitzeko eskubidea defendatu du. EAJk Legebiltzarrean aurkeztutako dokumentuaren arabera, Estatutu berrirako itunak aldebikotasuna izanen luke ardatz, eta bi aldeek errespetatuko dutela bermatu lukete.
|
|
2020
|
|
|
Cominek ere konfrontazioaren alde hitz egin du, eta nabarmendu
|
du
autodeterminazio eskubidea gauzatzeko «ekintza gehiago, konpromiso gehiago eta sakrifizio gehiago» dituztela, «beti ez indarkeriaren bidetik». Hark ere «prestatzera» dei egin die independentisten, konfrontazioa ondo ateratzeko baldintzak ezin direlako «inprobisatu».
|
|
2023
|
|
|
Jarduneko gobernuko bozeramaile Isabel Rodriguezek nabarmendu zuen, atzo, agerraldi batean, Espainiako Konstituzioaren esparruak «soilik« duela lekua Espainian —ez
|
du
autodeterminazio eskubidea jasotzen— eta Katalunian, eta kataluniarrek azkeneko bozetan erakutsi dutela esparru hori «gogoko« dutela. Izan ere, Kataluniako alderdi independentista guztiek elkarrekin —JxC, ERC Esquerra Republicana eta CUP— baino boto gehiago lortu ditu PSCk.
|