|
2000
|
|
|
Jean Claude Corbeil, Quebec-eko hizkuntz politikarako ministrordeak, oso ongiezagutzen
|
du
Quebec-en azken 30 urteotan egindako hizkuntz politika. Bartzelonanizandako hizkuntzen nazioarteko mintegian, 1999ko urrian, honela zioen IñakiPetxarroman ek egindako elkarrizketan (ikus Egunkaria, 1999ko urriaren 5a):
|
|
2001
|
|
|
Itunaren ondorioz, zenbait erakunde berri sortu ziren: Grand Conseil des Cris
|
du
Quebec (Quebeceko Cree en Kontseilu Nagusia), Conseil Cri de la sante et des services sociaux de la Baie James (osasunaz eta gizarte zerbitzuez arduratzen dena) edo Commision scolaire Crie (eskola batzordea). Eta, oro har, Quebec barruko eskualde autonomia aitortu zitzaien cree ei, praktikan herri bezala trinkotzea ekarri duena.
|
|
2002
|
|
|
–LUniversite et la Communaute: LExemple del. Universite
|
du
Quebec, in (Hainbat egile, 1982), 63 orrialdeak.
|
|
2003
|
|
|
–LUniversité et la Communaute: LExemple de l' Univer sité
|
du
Quebec, in Zenbaiten artean, (1982):
|
|
|
Nazioarteko merkatua Nazioarteko merkataritzari dagokionez, garapen bidean dauden herrialdeek nazioarteko akordio orokorren eta, bereziki, nazioarteko baso produktuen merkatuari buruzko akordioen onura jasotzeko zain daude oraindik. FAOk espero
|
du
Quebeceko bilerak fruituak emango dituela basoen antolamendu iraunkorrean ez ezik, herrialde pobreenek hitz egiteko eta botoa emateko orduan ere. Garapen bidean dauden herrialdeetan, zuraren ondoriozko erregaiak dira bi mila milioi pertsona baino gehiagoren energia iturri nagusia.
|
|
2004
|
|
|
Horrekin nahikoa ez, eta, zabalkunde lanari begira, erakunde berri bat sortzea erabaki zuten: " La Grande Bibliotheque
|
du
Quebec" deitu zioten hasiera batean biblioteka berriari.
|
|
|
Leku arazoak zirela eta, batetik, Biblioteka Nazionalaren hedapenerako funtsak (kontserbaziorako bilduma beste leku batean zegoen), eta, bestetik, Montrealgo Biblioteka Nagusiaren funtsak lekube rean kokatzeko ideiarekin hasi ziren. Quebec eta Mont realgo agintarien bilerak, batzordeen txostenak, biblioteka definitzeko audientzia publikoak eta abarrak egin ondoren, 1998an" La Grande Bibliotheque
|
du
Quebec" eko zuzendaria eta administrazio kontseilua ezarri ziren. 2001eanQu ebeceko gobernuak bi erakundeak batzeko legea onartu zuen:
|
|
|
2001eanQu ebeceko gobernuak bi erakundeak batzeko legea onartu zuen: erakunde berria" Bibliotheque nationale
|
du
Quebec" bataiatu zuten.
|
|
2006
|
|
|
363). Eta gakoa demokrazian ere ipinita, Quebec eta Kanadaren arteko auzia dela eta, David Coppek uste
|
du
Quebeceko etorkizuna bertako herritarrei dagokiela, eta ez beste inori.
|
|
2009
|
|
|
Greziako mitologiako Ikaro pertsonaiak Eguzkira hurbildu nahi zuen, baina izarraren beroak hegoak lotzeko erabilitako argizaria urtu zizkion, eta itsasora erori eta ito egin zen. Mitoaren moldaketa egin nahi izan
|
du
Quebeceko Cirque du Soleil konpainiak, akrobaziak eta artea uztartuta.
|
|
2011
|
|
|
Somatzen diren samindura batzuk oso kontuan hartu genituzke Hegoaldekook, gure" hego zentrismoa" alegia; baita euskaldunoi oraindik falta zaigun euskal harrotasuna. Çuebectarrek" j' ai le gout
|
du
Quebec" esan ohi omen dute. Eta Ipar Ameriketan (baina ez hemen) erruz zabaldu dira" I am proud to be Basque" izkirikoa daramaten nikiak.
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, ganberako laugarren indarra QS independentista ezkertiarra izango da, bi eserlekurekin. Kanadak arnasa hartu du Kanadako Gobernuak arreta handiz jarraitu
|
du
Quebeceko hauteskunde kanpaina, eta emaitzak ikusi ostean arnasa hartu du, ez duelako ikusten aukerarik legealdi honetan bere probintzia estatu burujabe bihur dezakeen galdeketarik egiteko, eta eginez gero, independentistek irabazteko. «Ez dugu uste quebectarrek iraganeko borroka konstituzionaletara bueltatu nahi dutenik», esan du Stephen Harper Kanadako lehen ministroak, Quebeceko bozen emaitzak eskuan.
|
|
|
EAJk bere poztasuna azaldu
|
du
Quebeceko Alderdi independentistaren garaipenagatik. Ezker abertzaleak Espainiari eta Frantziari oraindik Kanadagandik asko ikasi behar dutela nabarmendu du.
|
|
2013
|
|
|
119 Aurélien Leclerc eta Jacques Guay, L, entreprise de presse et le journaliste (Sainte Foy: Presses de l. Université
|
du
Quebec, 1991), 111; Javier Diaz Noci, Kazetaritza idazkuntzarako eskuliburua: informazio generoak (Bilbo:
|
|
2018
|
|
|
MONTREAL, QUEBEC. Lehenengo diska ateraia
|
du
Quebec-eko Sasi Ardiak taldeak eta ondarreko egunetan aurkeztu du Montrealen eta Quebec Hirian: joanden igandean lehenik, Montrealeko Balattou Klubean eta gero astelehen asteartez hiriburuko Le Murphy pub ean eta Tadoussac aterpetexean.
|
|
2021
|
|
|
Frantsesa babestu nahi
|
du
Quebecek
|
|
|
Europan garatutako korronteak, bestalde, ekonomia sozialaren influentzia handiagoa izan du. Batez ere, Europa frankofonoan garatu den ikuspegia da, baina garapena izan
|
du
Quebec-en ere. XX. mendearen azken laurdenean ekonomia sozialaren enborretik, baina beste logika ezberdin batzuekin garatutako esperientziak izendatzeko, ekonomia sozial berriaren terminoa erabiltzen hasten da.
|
|
2022
|
|
|
Irailean ere gertakariak antolatu ditugu. Etxepare Instituzioarekin elkar lanean Saison Quebec Pays Basque 20202021 eta horri esker, euskal zinemagintzak tokia ukan
|
du
Quebec-eko zinematekan, euskarazko film ezberdinak ikusteko parada ukan genuen. Bestalde, Soka Dantza erakustaldia, dantza emanaldiak eta kontzertuak ere iragan ziren kultura uztartuz eta Euskal Herriarekiko distantzia murriztuz.
|
|
|
Laburpena. Frantses Hizkuntzaren Kartak frantsesa" Estatuaren eta Legearen hizkuntza" bihurtzen
|
du
Quebecen, baita" lan, hezkuntza, komunikazio, merkataritza eta negozioen ohiko hizkuntza" ere (GQ 1977). Hizkuntza legeek Kanadako probintzia horretako espazio sozioekonomikoan eta lantokietan duten eragina aztertuko dugu, eta frantsesaren, ingelesaren eta hizkuntza autoktonoen inguruko dinamikei helduko diegu.
|
|
|
101 Legeak aurreikusten
|
du
Quebeceko Gobernuak eskala handian esku hartuko duela hizkuntzaren erabileran zerbitzu publikoetan eta enpresa handietan. Zehazki, arlo hauetan jartzen du arreta:
|
|
|
Heller et al. (1982: 10) ikerlariek dioten gisara, probintziako hizkuntza politika horrek, Kanadako aldaketa ekonomikoekin batera, eragin zuzena izan
|
du
Quebeceko enpresa pribatuen sektorean, nahiz eta 50 langile baino gutxiagoko enpresak eta jurisdikzio federalekoak salbuetsita egon. Enpresa batzuek uko egin zioten lege berria betetzeari eta egoitza soziala Quebecetik kanpo lekualdatu zuten.
|
|
|
Gainera," literatura frankofono" etiketaren garapena, neurri handi batean, 1970eko hamarkadatik 2000ko hamarkadara bitartean, antzinako kolonia eta itsasoz haraindiko departamendu edo lurraldeetan sortutako literaturaren, eta gogoeta postkolonialaren, ondorioz inportatu zen Hexagonora. Giro honetan leku gutxi
|
du
Quebeceko literaturak. Quebecen egiten den literatura bera ere, ingelesez egiten den literaturarekiko barne botere borrokan harrapatuta dago, eta, paradoxikoki, Amerikako Estatu Batuen bitartekaritzaren eta zenbait itzulpen zirkuituren bidez batzuetan arinago iristen da Frantziara.
|
|
|
Kanadaren kasuan, nazioaren gehiengoa ez ohi da agertu komunitatearen printzipioa babesteko oso prest, eta, hala ere, tentsio politiko handiko uneetan, onartu egin
|
du
Quebecek zilegi zuela demokraziaren printzipioaren erabilera osoaz baliatzea. Hala gertatu zen bai burujabetzari eta elkarketari buruzko 1980ko maiatzeko erreferendumean, bai akordio konstituzional baterako proiektuari buruzko 1992ko herri galdeketan (Charlottetowneko proiektua) eta bai burujabetzarako eta aliantzarako proposamenarekin lotutako 1995eko urriko erreferendumean.6 Belgikaren kasuan, 1970eko hamarkadaren hasieraz geroztik, eragile politikoak komunitatearen printzipioa onartzearen alde agertu ziren (Van den Wijngaert, 2011), betiere nazioarteko harremanen arloan subiranotasuna partekatzearen eta iraunaraztearen aldeko gaitasun estatikoa sakonduz (Paquin, Beaudoin, Comeau, Lachapelle, 2006) eta, flandriar komunitate oparoaren kasuan?
|
|
|
Aitortu egiten
|
du
Quebecen abenaki, algonkin, atikamekw, cree, huroi, mikmak, mohawk, montagnais, naskapi eta inuit nazioak existitzen direla;
|
|
|
Baieztatu egiten
|
du
Quebeceko nazio autoktonoekin egindako akordioetan ezarritako eskubideak bere oinarrizko legeetan babesteko borondatea; eta
|
|
|
Ikuspegi Komunak harrera ona izan
|
du
Quebeceko zenbait eskualdetan, Lac Saint Jean eskualdean bereziki. Étienne Rivardek (2013) lurralde kogestioari buruz egindako azterketa batek nabarmentzen du garrantzitsua dela elkarrizketan eta komunitateen nahiz etnien arteko harremanetan oinarritutako ikuspegi bat izatea lurralde batean bizi diren taldeek ekonomikoki, politikoki eta kulturalki aurrera egin dezaten.
|
|
|
126 James Tully filosofo politikoak zehaztasun handiz deskribatu
|
du
Quebeceko garapen politikoan eragina duten ezinegon gero eta handiagoa eta defizit federal eskerga (Tully, 1995b).
|
|
|
Hala ere, kanadar ikuspegi homogeneizatzaileak, 120 desberdindu gabeko herritarren sistema unitario baten onarpenarekin lotua dagoenak, zaildu egiten
|
du
Quebeceko kulturarteko proiektua ezartzea, nahiz eta Quebec modu irekian eta legitimoan proiektatu erabat eratutako subjektu politiko gisa. Kanadarako herritartasun sistema berezia bilatzeak ere eragin handia izan du Kanadako gizarteko hainbat kiderengan.
|
|
|
Inoiz begietara balekizkit, kita nitiro ene zorrak. Eskerrik asko eman nahi dizkiet, orobat, Miren Ibarluzeari bai eta Bibliotheque et Archives nationales
|
du
Quebec (BAnQ) eko Jean François Palominori eta Rachelle Celestini ere, 1704ko L’esprit de Seneque liburuaren irudiak fite (eta urririk) eskuratzeko emandako erraztasunengatik. Lan hau" Monumenta linguae vasconum (VI):
|