|
2000
|
|
|
Ebakin bat zen, Parisko egunkari batetik moztua. Orrialde osoa, herri horretatik kanpora bake eta lasaitasun bila abiatutako turistek atzerri ustez zibilizatuan aurkitzen
|
dituzten
arrisku ustekabekoez. Ulermenak huts egiten ez bazidan, deus ez lehenagotik ez nekienik:
|
|
2001
|
|
|
Haizeak, euriak, elurrak, izotzak eta lainoak gidatzea eragotzi egiten dutenez, horiek sortzen
|
dituzten
arriskuen aurrean erne egon behar dugu.
|
|
|
Banatzaileek produktu seguruak banatzeko betebehar orokorra ere errespetatu behar dute. Alde horretatik, bai ekoizleek bai banatzaileek parte hartu behar dute merkaturatutako produktuen segurtasuna zaintzen; horretarako, produktuek
|
dituzten
arriskuei buruzko informazioa eman behar diete kontrol agintariei, eta arrisku horiek saihesteko egiten diren jardueretan lagundu behar dute.
|
|
|
Edozertaz. Eguraldiaz lehendabizi, herri guztian zehar egin berri dituzten biribilguneek bere ustez oinezkoentzat sortzen
|
dituzten
arriskuez gero, auzoko jaietako musika ozenaz. Edozertaz.
|
|
2002
|
|
|
Agian, kontsumitzaileak ari dira galdera hori egiten, eta, hain zuzen, janik emango genukeen ala ez eztabaidatu da. Hori, begi hutsez, oso interesgarria da; izan ere, beste eztabaida batzuk ahaztu ditugu, besteak beste, transgenikoak kontsumitzea komenigarria zen ala ez eta horiek elikaduran
|
dituzten
arriskuak. Egia esan, elikaduran genetika erabiltzea ez da gauza berria.
|
|
|
kirurgia tradizionala —oraingoz osasun publikoak eskain dezakeen bakarra—, laparoskopia eta brakiterapia. Haien arteko aldea ez dago emaitzetan, lauren antzekoa, baizik eta eragiten
|
dituzten
arrisku eta ondorioetan. Lehenengo biek inpotentzia eragiten diete ia esku hartu duten guztiei eta inkontinentzia handiagoa edo txikiagoa portzentaje handi batean.
|
|
2003
|
|
|
Pertsona bat hiltzen da munduan zortzi segundoz behin tabakismoaren ondorioz. Hori dela eta, Artzainek zuzentzen duen sailak, Tabakorik gabeko Nazioarteko Eguna dela eta, ohar bat helarazi nahi izan die Espainiako biztanleei, batez ere nerabeei, zigarretek osasunerako
|
dituzten
arriskuei buruz, eta eskatu die ez dezatela modetan eraginik izan ohitura horretan hasteko. Ana Pastorrek nabarmendu zuen tabako kontsumoa saihesteko ekimenak egin behar direla esparru guztietatik; besteak beste, Tabakismoa Prebenitu eta Kontrolatzeko Plan Nazionala.
|
|
|
Baina mundua mutu doa gazteria horren garapenera, gizakiaren hazkundearen etaparik ahulenetarikoa. Garapen bidean dauden herrialdeetan helduek
|
dituzten
arrisku eta arriskuez gain (pobrezia, gosea, langabezia, ur falta…), nerabeengan eragin berezia dutenak gehitu behar dira. Eta horien artean, neskak dira talderik sentikorrena.
|
|
|
Hegazti horiek ia ez dute gaixotasunik izaten, nahiz eta ornodunek izaten
|
dituzten
arrisku gehien agente infekziosoak izateko.
|
|
2004
|
|
|
Esne gordinarekin edo termizatuarekin egindako gazta freskoek, hegazti haragi freskoak eta espezieek osatzen dute 2004ko Europako Erkidegoko ikuskapen programa koordinatuetan lehentasuna izango duten elikagaien taldea. Estatu kideek oso gertutik zaintzeko asmoa dute, eta kontrol zorrotza egin ondoren lortutako emaitzek, gutxienez, kontsumitzaileen osasuna eta segurtasuna arriskuan jartzen
|
dituzten
arriskuak saihesteko prebentzio neurriak hartzeko balioko dute.
|
|
|
Gaur egun, energia ekoizteko modu horiek duela hamarkada batzuetatik gure eguneroko bizitzan eta industria fabrikazioko prozesu gehienetan erabiltzen dugunaren alternatiba erreala dira. Baina erregai fosilen eragin kutsagarriei edo fisio nuklearraren arriskuari buruz inork eztabaidatzen ez duen arren, energia lortzeko metodorik erabilienek
|
dituzten
arriskuen bi adibide jartzearren, gure gizarte ereduak energia kontsumo izugarria eskatzen du, eta horrek baliabide horien gehiegizko ustiapena bultzatzen du. Bestalde, uste zabaldua da energia berriztagarriak ez berriztagarriak baino garestiagoak eta “ekoizpen” gutxiagokoak direla.
|
|
|
Nafarroako Dietista Diplomadunen Elkarteak (ADDENA) azterlan bat egin du, “dieta miragarriak” direlakoek osasunerako
|
dituzten
arriskuen berri emateko. Lan horren arabera, pertsona bakoitzaren osasun egoeraren eta dieta horiek aplikatzeko epearen arabera, nutrizio arloko gabeziak eta asaldura metabolikoak ere izan daitezke.
|
|
|
Hala ere, horrek ez du esan nahi berrerabilgarriei lehentasuna ematen zaienik birziklapenari eta gainerako balorizazio moduei baino, eta ez direla errespetatu behar Itunaren oinarrizko printzipioak. Auzi nagusia eskatzen duten enpresek Zuzentarauaren arauek, bereziki II. eranskinak, ontziek ingurumenarentzat
|
dituzten
arriskuak zehatz mehatz estaltzen dituztela defendatzen dute, eta argudiatzen dute «babesteko oinarrizko baldintzak ez direla bete daitezkeen ontzien kuotak ezarriz zuzenbide nazionalak osatu ditzakeen gutxieneko klausulak». Izan ere, adierazi dutenez, energia berreskuratzeko moduan birziklatu eta balorizatu daitezkeen erabilera bakarrekoek ere gutxieneko eskakizunak betetzen dituzte, eta, beraz, ez da bidezkoa ontzi horietan edariak saltzea murriztea.
|
|
|
Javier Aznar Sevillako zentroko Mikrobiologia Zerbitzuko buruak azaldu zuenez, “ez dugu azken emaitzarik eta ez dugu baieztatu, baina infekzioaren prebalentzia, ez gaixotasunarena, kasurik egon ez delako, %2 ingurukoa da, eta hori oso txikia da”. Birusarekin kontaktuan egon ahal izan diren eta antigorputzak sortu
|
dituzten
arrisku populazioak (ehiztariak eta nekazariak, esaterako) aztertzen ditu ikerketak, “birusa gure ingurunean hedatuta dagoen ala ez jakiteko zeharkako modua”.
|
|
|
Naturak atmosferara askatzen ditu sumendien erupzioen edo baso masen suteen bidez, baina, zalantzarik gabe, giza industria da egunero arnasten, edaten edo jaten ditugun bentzopireno gehienen erantzulea. Joan den urriaren 22an, Bartzelonako Unibertsitateko Nutrizio eta Bromatologiako katedradun María Carmen Vidalen hitzaldia izan zen Institut d’Estudis Catalansen, Ministerioak uxualeko oliba olioaren inguruan duen ekimenaren zehaztasun zientifiko eskasa salatzeko eta bentzopirenoek gizakien elikaduran eta osasunean
|
dituzten
arriskuak argitzeko. «Gertatu ohi denaren kontra, Osasun eta Kontsumo Ministerioak piztu zuen alarma ez zen oinarritu kasuistika klinikoan, ez ikuskapen baten emaitzan, baizik eta Nekazaritza Ministerioaren agiri baten sail arteko iragazketan, non adierazten baitzen hidrokarburo aromatiko poliziklikoak (HAPc) zeudela Andaluziako industriek egindako oliba patsaren olioetan», esan zuen adituak.
|
|
|
Hala ere, erakunde ekologistak ohartarazi du horrek ez duela esan nahi genetikoki eraldatutako zuhaitzak “arrisku gutxiagokoak” direnik. Aitzitik, zuhaitz horiek sortzen
|
dituzten
arriskuak “labore transgenikoek aurkeztutakoak baino larriagoak dira”, dio. Praktika horrek ekar ditzakeen arriskuak gorabehera, basoko zientzialariak “oso lanpetuta daude geneekin jolasten, zuhaitzak “hobetzeko”, baina, berez, “zuhaitz horien ezaugarri batzuk aldatu egiten dituzte, ikerketa finantzatzen dutenen interesei zerbitzu hobea emateko, zur negozioen edo bestelako negozio inplikatuen errentagarritasuna hobetzeko modu gisa”, salatu du WRMk.
|
|
2005
|
|
|
). Gertaera politiko eta sozialek
|
dituzten
arriskuen artean daude terrorismoa, matxinada, albaramendua, matxinada eta herri istiluak, baita Indar Armatuen edo Segurtasun Gorputzen bake garaiko gertakari edo jarduketak ere.
|
|
|
" 2005eko Datuen Liburu Berdeak" garapen bidean dauden herrialdeek osasunerako
|
dituzten
arrisku handiak salatu ditu
|
|
|
Egur hori da 2.000 milioi biztanlerentzako energia iturri nagusia, Munduko Bankuak atzo aurkeztu zuen “2005eko Datuen Liburu Berdean” jasotzen denez. Liburu honek herrialde horiek osasunerako
|
dituzten
arrisku handiak salatzen ditu, eta hainbat ingurumen faktorek zigortzen dituzte: ur eskasia, biomasa erretzea, osasun azpiegiturarik eza edo hiri presioa.
|
|
|
Produktu horrek arrakasta gutxi izan du Espainiako merkatuan. Gainera, duela zenbait hilabetetik hona, Gobernuak proiektu bat du mahai gainean, finantza erakundeak behartzeko hipoteka bat kontratatzean
|
dituzten
arriskuen berri ematera bezeroei, batez ere gaur egungoa bezalako garai batean, non euroguneko diruaren prezioa% 2ko minimo historikoan baitago.
|
|
|
Günter Verheugen Europako Batzordeko lehendakariorde eta Industria eta Enpresa arduradunak atzo esan zuenez, produktu kimikoen Europako erregistro berriak (REACH) 3,9 milioi animalia gehiago erabili ditu esperimentuetan, 2.800 milioi euroko kostu gehigarriarekin. REACHen helburua substantzia kimikoek giza osasunean eta ingurumenean duten eragina murrizteko
|
dituzten
arriskuak ebaluatzea da. Verheugenek esan zuen, animaliekin egindako esperimentuei buruzko biltzar batean, Erkidegoko Gobernuak antolatuta, zifra horiek “erakusten dutela kasurik okerrenean esperimentuen kostua 2.800 milioi eurokoa izango dela eta 3,9 milioi animalia erabiliko direla”.
|
|
|
Bestalde, talde ekologistenak 30.000 substantzia inguru kontrol zorrotzen pean jartzeko eskatzen du, merkatuan jarraitu ahal izateko. Gaur egun, kalkulatzen da 100.000 substantzia inguru dabiltzala Europar Batasunean, giza osasunean
|
dituzten
arriskuen berri izan gabe. Erresuma Batuko Ingurumen Kutsadurari buruzko Errege Batzordeak 2003an egindako azterlan baten arabera, giza osasunaren eta ingurumenaren babesa urratzen duten produktu kimikoak dira, besteak beste, DDT eta beste pestizida organokloratu batzuk, dioxinak eta furanoak.
|
|
|
Erabiltzaileen %50 baino gehixeago “hacker” eta programa espioien aurrean babestuta sentitzen da; %47, datu pertsonalen lapurretaren aurrean; %43, zabor postaren aurrean; %37, “pop up” (publizitate leiho) oldarkorren aurrean, eta %31, pasahitzen arrastoaren aurrean. Txikienak mehatxatzen
|
dituzten
arriskuei dagokienez, adingabeko seme alabak dituzten erabiltzaileen %57k ezagutzen ditu web gune jakin batzuetara sartzea eragozten duten tresnak. Hala ere, horien %22k bakarrik onartzen du erabiltzea.
|
|
2006
|
|
|
SEO/ BirdLife erakundeak eginiko inbentarioak, beste aldetik, Espainian hegaztiek
|
dituzten
arrisku larrienak jaso ditu, horra: lursailak lehorreko izatetik ureztatzeko bihurtzea, azpiegiturak (urtegiak, errepideak, etab.) egitea, industrializazioa eta hirigintza, etxegintza, alegia.
|
|
|
Gizarte modernoek askatasun indibidualak bermatu behar/ nahi dituzte, gizarte gatazkak ukatu barik eta, aldi berean, gizakion ekintzak behar bezala koordinatzeko beharra dute. Koordinazio hori ezinbestekoa zaigu, gizarte modernoek
|
dituzten
arrisku latzei aurre egin gura badiegu.
|
|
|
1.Osasuna eta segurtasuna kaltetzen
|
dituzten
arriskuen kontrako babesa: produktuen kalitate eta iraungipenaren kontrola, baimendu gabe dauden gehigarrien debekua, manufaktura ekoizpena zaintzeko betebeharra, eta abar.
|
|
|
Azkenaldian, kreditu azkarrak finantza erakundeek ohiko bezeroei eskaini ohi dizkieten kredituen bikoitza edo hirukoitza izan daitezke, Espainiako Bankuak dioenez. Kreditu horiek eskaintzen dituzten erakundeek interes tasa handiekin(% 20tik gora kasu askotan) konpentsatzen dituzte beren gain hartzen
|
dituzten
arrisku handiagoak eta eskaintzen duten malgutasun handiagoa, banku ikuskatzaileak bere Banku Bezeroaren Atarian dioenez. Espainiako Bankuak erabiltzaileei eskatzen die kasu horietan inoiz baino azkarragoak izan daitezela, eta aholkatzen die baldintzak antzeko beste eskaintza batzuekin konpara ditzatela, kontratua arretaz irakur dezatela, beren gain hartzen dituzten betebeharrak ulertzen dituztela eta egoera finantzarioki planifika dezatela, ez ordaintzeak edo gainzorpetzea saihesteko.
|
|
|
Kreditu jardueraren arriskuak Juan Ramón Quintás Espainiako Aurrezki Kutxen Konfederazioko lehendakariak alarma piztu zuen, CECAren XCIV Batzar Orokor Arruntean egindako hitzaldian. Ingurune ekonomikoaren bilakaerari buruzko baikortasuna erakutsi bazuen ere, Quintásek garrantzi berezia eman zien hurrengo hilabeteetan kreditu jarduera gauzatzeko mehatxuak eragiten
|
dituzten
arriskuei. CECAko lehendakariak etxebizitza transakzioen dezelerazioa nabarmendu zuen, eta horrek eragina izan zuen prezioen ibilbidean, 2006ko hirugarren hiruhilekoan %10etik beherako igoera tasak izan baitzituzten, eta hori ez zen gertatu 2001etik.
|
|
2007
|
|
|
Fitxategiaren arduradunak, eta, hala denean, tratamendu eragileak hartu ditu izaera pertsonaleko datuen segurtasuna bermatzeko beharrezko diren neurri teknikoak eta antolaketa izaerakoak, bai eta baimenik gabe datu horiek aldatzea, galtzea, tratatzea edo horietan sartzea saihestekoak ere, betiere teknologia egoera, biltegiratutako datuen izaera eta datu horiek
|
dituzten
arriskuak kontuan hartuta; arrisku horiek izan daitezke gizakiaren ekintzaren nahiz inguru fisiko edo naturalaren ondorio.
|
|
|
(§9 9.1) (e) Fitxategiaren arduradunak, eta, hala denean, tratamendu eragileak hartu ditu izaera pertsonaleko datuen segurtasuna bermatzeko beharrezkora, biltegiratutako datuen izaera eta datu horiek
|
dituzten
arriskuak kontuan hartuta; arrisku horiek izan daitezke gizakiaren ekintzaren nahiz inguru fisiko edo naturalaren ondorio. diren neurri teknikoak eta antolaketa izaerakoak, bai eta baimenik gabe datu horiek aldatzea, galtzea, tratatzea edo horietan sartzea saihestekoak ere, betiere teknologia egoe
|
|
|
2 Enpresaburuak neurri egokiak hartuko ditu, bere jarduerari ekin aurretik, aurreko idatz zatiak aipatu langileek informazioa jasoko dutela bermatzeko; informazio horretara bilduko dira langile horiek izango
|
dituzten
arriskuak, bereziki lanbide kualifikazio edo gaitasun jakin batzuk izan beharra, medikuen kontrol bereziak egin beharra edo bete beharreko lanpostuak dituen arrisku zehatzak, bai eta arrisku horiei aurre egiteko babes eta prebentzio neurriak ere.
|
|
|
Langile horiek beti jasoko dute prestakuntza, behar bestekoa eta bete beharreko lanpostuarekin bat datorrena, langile horien lanbide kualifikazioa zein esperientzia eta langile horiek izango
|
dituzten
arriskuak kontuan hartuta
|
|
|
2 Izendatutako langileek izan dituzte behar besteko gaitasuna, denbora eta tresneria egokia; eta behar beste langile izan dira, aintzat hartuta enpresaren tamaina, bai eta langileek
|
dituzten
arriskuak eta arrisku horiek enpresan zer nola banatuta dauden ere, lege honen 6 artikuluko 1 idatz zatiaren e) letrak aipatu xedapenek ezarri ginoan.
|
|
|
5 Sei langile baino gutxiagoko enpresetan, enpresaburuak bere gain har ditzake 1 idatz zatian aipatu eginkizunak, bere jarduera lantokian ohikotasunez gauzatzen badu eta behar besteko gaitasuna badu, langileek
|
dituzten
arriskuak eta jardueren arriskua kontuan hartuta, lege honen 6 artikuluko 1 idatz zatiaren e) letrako xedapenenek ezarri ginoan
|
|
|
1 Langile baten edo batzuen izendapena ez bada nahikoa prebentzio jarduerak gauzatzeko, enpresaren tamaina, langileek
|
dituzten
arriskuak edo gauzatutako jardueren arriskua aintzat hartuta, lege honen 6 artikuluko 1 idatz zatiaren e) letrako xedapenek ezarri ginoan, enpresaburua baliatuko da enpresako edo enpresatik kanpoko prebentzio zerbitzu batez edo batzuez, eta horiek, hala behar denean, elkarlanean arituko dira.
|
|
|
f) Lan baldintzak edo prebentzio neurri bereziak, aparteko arriskua duten lanetan, bereziki lan horietarako medikuen kontrol bereziak ezarri baditzuek nahiz egoera bereziek eratortzen
|
dituzten
arriskuak daudenean.ra, edo langileen ezaugarri jakin ba
|
|
|
Osasuna eta ingurumena mehatxupean ipintzen
|
dituzten
arriskuen ugaritzeakgeure instituzioak bultzatu ditu mehatxu horren analisi eta kontrolerako mekanismoak garatzera. Hala ere, segurtasuna sortzeko saiakera hauek ez dituzte ustebezalako emaitzak lortu, eta horrek arriskuak kontrolatzearen ardura duten azpisistema sozialen zilegitasun krisi bat eragin du (Beck, 1986; 1988).
|
|
|
Osasuna eta ingurumena mehatxupean ipintzen
|
dituzten
arriskuak zehaztasunez determinatzeko ezagutza aurrehartzaileak mugak ditu. Hori dela eta, guregizarteek erabaki dute inpaktu ez desiratuen problematikari ikuspuntu zuhurbatetik ekitea.
|
|
|
Europako nerabeen %80 baino gehiago Interneten ibiltzen da, eta sei eta hamaika urte bitarteko haurren ia erdiak Sarean sartzen dira. Kopuru horiek gora egiten dute urtero, eta, horregatik, Europak ikerketa programa bat jarri du abian haur eta nerabe horiek
|
dituzten
arriskuak detektatzeko eta agintariei gomendioak egiteko: “Eurokids Online”.
|
|
|
Era berean, zenbait ordezkari sindikalek Risctox datu basearen berri eman zuten. Datu base hori sarbide librea da, eta 30.000 substantzia kimikok ingurumenean eta osasunean
|
dituzten
arriskuei buruzko informazioa ematen du. Bestalde, Espainiako ordezkaritzak, Ingurumen Ministerioa buru zuela, Espainiako COPari buruzko Stockholmeko Hitzarmenaren Aplikazio Plan Nazionala (PNA) egiteko prozesua aurkeztu zuen.
|
|
|
Abereen hazkuntza sustatzeko hormonak erabiltzeak kezkak sortu ditu komunitate zientifikoaren artean, osasunean
|
dituzten
arriskuen ondorioz. Kezka hori sortzen du, halaber, hondakin horien presentzia identifikatu eta kuantifikatzeko aukera ematen duten proba analitiko sentikorrak oso gutxi erabiltzeak.
|
|
|
Beste irudi batzuek, berriz, gure gaur egungo ingurumenaren errealitate gordina erakusten dute: itsasontzien desegiteetako arriskuak, artsenikoz kutsatutako ura edaten duten haurrak, atmosfera oso kutsatuak arnasten dituzten pertsonak, eta langileek zabortegietan
|
dituzten
arriskuak. Bideoan egindako lanetako batek rap kanta bat ere badu, barruko espazioetako airearen kutsadurari eta etxeko segurtasunari buruzkoa, eta beste batzuek hondakinen eragina, pobrezia eta adimen eta gorputz ezgaitasunaren estigma erakusten dituzte.
|
|
|
Arriskua aurkitu Produktu freskoaren mikrobiologia izeneko gida argitaratu du AEBetako gobernuak, elikadurako praxi txar baten ondorioak geldiarazteko. Bertan, elikadura kate osoan zehar (laborantza, prozesamendua, biltegiratzea eta salmenta) patogenoek
|
dituzten
arriskuak aztertzen dira. Produktu freskoak, azken hilabeteotan, herrialdeko zenbait tokitan elikagaiek eragindako intoxikazio agerraldiei lotuta daude, hala nola duela astebete letxugetan E.coli agertzeak eragindakoa, Kanadara iritsi dena, edo 2006ko azken poltsetan ziazerba freskoetan izandako patogenoak eragindakoa.
|
|
|
Jarraibide dietetikoak funtsezkoak dira neurriz kanpo jateko joera duten pertsonek jakin dezaten argaltzeko dietak egitearen (horietako asko miragarritzat jotzen dira) eta atrakatzea izatearen arteko inplikazio handia. Izan ere, pisua galtzeko dieta gehienak, hainbat baliabideren bidez zabaldu eta merkaturatzen direnak, baztergarriak dira, osasun fisikoan eta mentalean
|
dituzten
arriskuengatik. Dietistaren berreziketa bazkaltzen irakastea da Neurriz kanpoko irenstea Bistan da tripakadekin batera izaten diren kaloria, gantz eta azukreen arteko desproportzioa handia dela.
|
|
2008
|
|
|
Arrisku mekanikoak. Eta hor barruan sartzekoak dira makinetako elementu mugigarriek sortarazten
|
dituzten
arriskuak: zapalketak, ebakidurak, kolpeak eta abar.
|
|
|
Zamak eskuz jaso eta garraiatzeak berez dituen arriskuetan areago sakonduko dugu gaur. Joan den astean gehien gertatzen diren lesioak izan genituen aztergai; aste honetan, berriz, lesio horiek baldintzatzen
|
dituzten
arrisku faktoreak zeintzuk diren ikusiko dugu.
|
|
|
Europako eta Ipar Amerikako administrazioak presaka joan dira hegazkinez bidaiatu nahi duten BGBK gaixoentzako gomendioak zabaltzera, eta Erresuma Batuan berdin aplikatzen zaizkie arnas aparatuko beste gaixotasun batzuei ere. Aireko azterketa Cokerren taldeak aire garraioarekin zerikusia duten arnas gaixotasunek
|
dituzten
arriskuak eta kasu horietan oxigenoterapiak izan ditzakeen abantailak identifikatzeko egindako ikerketaren berri eman du. Hiru hilabetez, 37 klinika britainiarretako birika eritasuna duten 616 gaixok antzeko iraupena zuten hainbat hegaldi esperimental egin zituzten, eta, ondoren, galdera sorta bat bete behar izan zuten.
|
|
|
Programa ezezagunak ez deskargatzea ere gomendatzen du, ordenagailuan instalatzen diren birusak daudelako eta hackerrei datuak atzitzeko aukera ematen dietelako. Gurasoei dagokienez, gidak seme alaben ondoan nabigatzeko eskatzen die gurasoei, eta debekatu ordez, haien datu pertsonalak ematean
|
dituzten
arriskuak azaltzeko.
|
|
|
Txirrindularien segurtasuna: atal honetan, ibilgailu aparkatuek edo bidegorritik zirkulatzeak, bidezidor horiek begiratu gabe gurutzatzen dituzten oinezkoek, bizikletak behar ez bezala aurreratzen dituzten ibilgailuek, hirigunea ez daramaten txirrindulariek edo gehiegizko abiaduran doazen ibilgailuek… sortzen
|
dituzten
arrisku egoerak aztertu ziren. (5).
|
|
|
Ekintza Aluvizeko presidenteak, esaterako, Hezkuntza edo Osasun departamenduen presentziarik eza sumatzen du jokoari buruz erabakiak hartu behar direnean. «Hezkuntza ezinbestekoa da, apustuak zer diren eta apustuek
|
dituzten
arriskuak azaldu behar zaizkielako adingabeei. Eta, ludopatia gaixotasuna den neurrian, osasun arloak ere zeresana izan luke».
|
|
2009
|
|
|
Kudeaketa txosten bateratuak benetako azalpena eman behar du bateratzean sartutako sozietateen negozio bilakaerari eta baterako egoerari buruz, eta deskribatu behar ditu sozietateok aurrean izango
|
dituzten
arrisku eta ezbaiak.
|
|
|
Kostaldeko egoera ona mehatxupean jartzen
|
dituzten
arriskuei aurre egiteko, administrazio zentrala zein autonomia erkidegoek Kosten Legea errespetatzea eskatu du Greenpeacek.
|
|
|
NARRATOR: (OFF) Motor eta auto gidari guztiek dakite garaipenaren ordaina gogoz hartzen
|
dituzten
arriskuak direla.
|
|
|
Bi aldagai horiek emakumeen depresioan duten eragina ulertu ahal izatekoeguneroko biziren nolakotasuna ikertu eta ulertu behar dugu, emakumeen egunerokotasunean gauzatzen baita ondoeza. Beraz, analiza ditzagun zein diren emakumeekdepresioa pairatzeko
|
dituzten
arrisku faktoreak (Burin, 1991; Matud, Guerrero etaMatias, 2006):
|
|
|
Bankuek
|
dituzten
arriskuak neurtzeko orduan, bankuak beraiek daude erakunde publikoak baino hobeto kokatuta. Hala ere, ematen zaien aukera hori emateak interes gatazka nabariak sortzen ditu, gordailuen azken bermatzailea gobernua bera izanda zer egingo dute bankuen kudeatzaileek?, beraien aktiboen arriskuak gutxietsiko dituzte arauen araberako kapitalkargak murrizteko?, estandar delako aukera onartuko dute beharrezkoak diren kapital mailak jaisteko?
|
|
|
Bankuentzako kostuak linealak zirenez, «arrisku morala» (moral hazard) delakoaren ohiko arazo bat sortu zen, bankuek hartzen
|
dituzten
arriskuak nolabait subentzionatuz.
|
|
|
Elikagaiek transmititzen
|
dituzten
arrisku ugariek, batzuk antzinatik ezagutzen direnak eta beste batzuk berriak, osasunerako mehatxuak eta elikagaien nazioarteko merkataritzarako oztopoak sortzen dituzte, ebaluatu eta kudeatu beharrekoak. Arriskuen azterketa tresna ahaltsua da azterketa zientifikoak egiteko eta elikagaien kaltegabetasun arazoekiko soluzio sendo eta koherenteak bilatzeko.
|
|
|
UNESCOk Mundu Ondare izendatutako leku naturalek jasaten
|
dituzten
arriskuak gero eta handiagoak dira. Arriskuan dauden eremuen zerrenda ere ez da murrizten, handitu baizik.
|
|
|
Araudi berria oraindik ez da argitaratu EBko Aldizkari Ofizialean, eta argiago eta errazago aplikatu nahi da, batez ere eraldaketa maila jakin bat lortu duten produktu batzuei dagokienez. Halaber, animalien azpiproduktuek osasun publikoan edo animalien osasunean
|
dituzten
arrisku errealen araberako baldintzak ezarri nahi ditu. Gainera, animalien azpiproduktuen araudiak beste lege esparru batzuekin duen elkarreragina argitu nahi du, hala nola ingurumen araudiarekin edo elikagaien higienearekin.
|
|
|
Guztira, 228 lagunek jo zuten larrialdi zerbitzuetara mozketa eta kolpeengatik. . Botilek eragiten
|
dituzten
arriskuez kontzientzia hartu behar dugu, bati baino gehiagori festak izorratu dizkiote begietan kortxoarekin jota?.
|
|
2010
|
|
|
Antzina antzinatik Homo Sapiensa gainerako espezietatik nabarmendu da arriskuari aurre egiteko izan duen jarrera eta moduagatik. Egungo gazteek gainditu behar
|
dituzten
arriskuak oso bestelakoak badira ere ez baitute haiek bezala zerupean sorrarazten duen beldurrik edota animalia harraparien hatzaparretan erortzeko izurik sentituko, baditu erronka handiak: garapen neurrigabea eta kaotikoa duen gizarte batean bizi beharra, hain zuzen.
|
|
|
Tradizionalki errentaren banaketaren aurrean sentikortasun gutxi erakutsi duten sektoreek orain haren esangura azpimarratzen dute. Zentzu horretan ErreserbaFederaleko zuzendaria, Ben Bernanke, desberdintasun hazkorrek
|
dituzten
arriskuez mintzatu da, Financial Times en gai honen inguruko eztabaidak egin dira etaNazioarteko Diru Funtsak ere bere kezka adierazi du (Hoeven, 2008). NazioBatuen zenbait agentziatan gero eta irmoagoak eta konstanteagoak dira mailaglobalean banaketa hobea bultzatzeko beharrari buruzko adierazpenak (LNE etaPNUDen bereziki).
|
|
|
Nola jokatu behar du erakunde batek haurrak babesteko gatazka egoeretan? Askoz lehenago prestatu behar da, haurrek
|
dituzten
arriskuei buruz hausnartu, eta agintariekin harremanetan jarri, konpromisoak lortzeko eta gatazkarik izanez gero jokabide kodeak adosteko. Babes eremuak eta ihes-bideak aurreikusi behar dira, eta azkar erreakzionatzeko prest egon.
|
|
|
Ohikoa da oso enpresa globalizatuek eskubide sozialen multzo hori borondatezko izaera duten aldebakarreko tresnen bidez aurrera eramatea. Hartara, modu autonomoan arautuko ditu enpresa horrek lan esparruko harremanak" halako moldez non araudi horren egozpen eremua enpresak berak bere buruari —eta berak definitutako enpresen arteko lankidetza elementuei— egiten dion aipamen hutsa besterik ez den" 21 Publizitazio ikaragarria izanagatik, asko dira aldebakarreko tresna horiek
|
dituzten
arriskuak: kanpo araudien beharra urritu eta sindikatuek lantokietan duten zeregina ahultzeko balizko tresna gisara erabil daitezke, besteak beste.
|
|
|
Banakoei dagokienean, lehentasuna ume txikienek izan behar dute (haien guraso eta irakasleak barne). Izan ere, euren Interneten erabilera azkarren handitzen dena da (nerabeena baino gehiago), baina ezer gutxi dakigu haien ohitura, trebetasun eta jasaten
|
dituzten
arriskuei buruz. Badirudi Internet tresna arrunta bilakatu dela hamar urteko umeentzat, eta gero eta erakargarriagoa da sei urtetik hamar urtera bitartekoentzat.
|
|
|
Neskek eta mutilek Internet era antzeko batean erabili arren, ikerketak desberdintasun batzuk aurkitu ditu haien erabileran, eta horren ondorioz, aurkitu
|
dituzten
arriskuetan. Hori dela-eta, sentsibilizazio ekintzak era desberdinetan antolatu behar izango lirateke neskentzat eta mutilentzat.
|
|
2011
|
|
|
Aspaldi bateko zuzendari likits, itsaskor, probokatzaile horren itzalik ez da ageri Austriako karrika dotoreetako bazterretan.Itxura batean, kanon klasikoaren araberako pelikula egin nahi izan du zinemagile beteranoak. Nolanahi ere, beste askok ez bezala, oso ongi neurtu du Cronebergek halako gaurkotze historikoek izaten ohi
|
dituzten
arriskuak, gehiegikeria oro saihestuz.Hortaz, janzkerari erreparatuta, ez da batere bere tankerako filma, ez. Baina hori bakarrik balitz... Pelikulak kontatzen duenari, alegia, istorioari erreparatuta, A Dangerous Method filmografia aberats oso bat gidatu duten obsesio eta gai guztien bilduma paregabea da.
|
|
|
Laneko arrazoiengatik edo bestelakoengatik transformazio zentroetatik hurbil edo haien barruan daudenean pertsonek
|
dituzten
arriskuak dira.
|
|
|
Jakinarazpena bi modutara egin daiteke: inprimaki normalizatu bat betez, edo haurrek eskolan
|
dituzten
arrisku eta tratu txarren jakinarazpen orria betez, 4.5 irudian agertzen den bezalakoa.
|
|
|
4.5 irudia. Haurrek eskolan
|
dituzten
arrisku eta tratu txarren jakinarazpen orria.
|
|
|
Aipatu berri ditugun bi modalitateak ez direnean behar adinakoak prebentzio jarduerarako, enpresaren tamainagatik zein langileek aurrean
|
dituzten
arriskuengatik, prebentzio zerbitzu batera jo behar du enpresariak.
|
|
|
Horrez gainera, lan antolaketarekin erlazionatutako alderdiek (txandak) edo langilearen ezaugarri pertsonalek (adina, prestakuntza maila...) osasunean sortzen
|
dituzten
arriskuak ere.
|
|
|
Laginak hartzen dituzten langileen jasaten
|
dituzten
arriskuetatik, eskuak kutsatzea eta orratzek eta objektu zorrotzek ebakiak edo ziztadak egitea dira aipagarrienak.
|
|
|
2009an, antropologia, soziologia eta psikologiaren arlotik zuzendutako ikerketa egin genuen. 20 elkarrizketa egin genituen bortizkeriaren biktimekin eta esparru horretan lanean diharduten profesionalekin, emakume horiek oldartzaileen ikusmiraren erdi erdian jartzen
|
dituzten
arrisku faktore estrukturalak azaleratzeko xedez. Baita baliabide soziosanitario, juridiko eta polizialetan kolektibo horretan izandako jarduera ebaluatzeko ere.
|
|
|
Lanak ikuskapenak egingo ditu, gidariek
|
dituzten
arriskuak enpresek nola kudeatzen dituzten egiaztatzeko.
|
|
|
Akordioa 404/ 2010 Errege Dekretuaren jarraipena da, laneko ezbeharrak gutxitzen eta prebenitzen laguntzen duten enpresei kontingentzia profesionalengatiko kotizazioak murrizteko sistema ezartzea arautzen duena. Valeriano Gómez lan ministroak azaldu zuenez, bide segurtasunarekin konprometitutako enpresei laguntzeko plan horretaz gain, bere sailak 400 lan ikuskapen inguru egiteko asmoa du 2010 eta 2011 artean, “gidariek
|
dituzten
arriskuak enpresek nola kudeatzen dituzten ikusteko, eta enpresei laguntzeko langileek izaten dituzten zirkulazio istripuen prebentzioa hobetzeko lanean”. Gizarte Segurantzako kotizazioak murriztu nahi dituzten enpresek hainbat ekintza egiaztatu behar dituzte, besteak beste, laneko istripu gutxiago izateko konpromisoa eta Bide Segurtasuneko Europako Gutuna sinatu beharra.
|
|
|
Unicef ek hau zehaztu du: “gazteen artean GIBaren/ IHESaren kutsadurari buruzko datuak lantzen diren lehen aldia da”, eta “nerabeek helduarora igarotzean
|
dituzten
arriskuak azpimarratzen ditu”. Era berean, adierazi du “2009an 15 urtetik gorako kaltetutakoen %41 15 eta 24 urte bitarteko pertsonak izan zirela”.
|
|
|
Gehienek bost urte baino gutxiago zituzten, eta, batez ere, bi urte baino gutxiago. Bizitzako etapa horretan, haurrek beren ingurua aztertzen dute,
|
dituzten
arriskuez jabetu gabe. Hala ere, intoxikazioak ez dira haurren kontua soilik.
|
|
2012
|
|
|
1) Guraso eta seme alaben artean konfiantza izatea. 2) Gurasoek sare sozialak erabiltzen jakitea, haurrei horiek
|
dituzten
arriskuen berri emateko.
|
|
|
– Kontsumitzaileen eskubideak arriskuan jartzen
|
dituzten
arriskuen prebentzioa. –
|
|
|
1 Osasuna eta segurtasuna kaltetzen
|
dituzten
arriskuen kontrako babesa: produktuen kalitate eta iraungipenaren kontrola, baimendu gabe dauden gehigarrien debekua, manufaktura ekoizpena zaintzeko betebeharra, eta abar.
|
|
|
Eraso fisiko edo psikologikoak areagotu egin dira, eta horiek nola konpondu nahi da. Mapfre Fundazioaren ‘La seguridad integral en los Centros de Enseñanza Nahitaezkoa de España’ txostenak derrigorrezko hezkuntzako ikastetxeak aztertu zituen, besteak beste, ikasleek eta irakasleek ikastetxeetan
|
dituzten
arrisku psikiko eta sozialak detektatzeko. Horren ondorioz, ikasleen arteko jazarpen psikologikoko kasuen %40, 75 argitu zen, eta indarkeria fisikoaren kasuen %57, 25 Datuak altuak dira.
|
|
|
Hori gutxi balitz, teknologia berriak sartu egin dira, eta beste jazarpen modu batzuk ere ekarri dituzte, hala nola ziberbullyinga. Gailuek eta sare sozialek
|
dituzten
arriskuen ondorioz, ikasleek teknologia berriak erabiltzea «bigarren hezkuntzako ikastetxeek gaur egun dituzten arazo nagusietako bat» da. Ikasleek beste kideen bideoak grabatu eta sare sozialetan zabaltzen dituzte, edo irakasleei edo ikastetxeko edozein alderdiri buruzko iruzkinak egiten dituzte, barregarri uzteko asmoz.
|
|
2013
|
|
|
Kalorien kontsumo hutsari eusteko ideia praktikoak Azukrea eta haren eratorriak elikagai osatu gabeak dira, eta murriztu egin behar dira karbohidrato konplexuak eta nutrienteak (proteinak, bitaminak edo mineralak, adibidez) dituzten beste batzuen mesedetan, organismoak ongi funtzionatzeko ezinbestekoak baitira. Hori dela eta, beti egon behar da adi kaloria hutsen kontsumoari, bereziki nutrizionistek (haurrak, nerabeak, haurdun daudenak, bularreko haurrak eta zaharrak)
|
dituzten
arrisku talde nabarmenen aurrean. Kasu horietan, funtsezkoak dira mantenugai egokiak.
|
|
|
Zailtasun horiek, gainera, arriskutsua izan daitezke haurtxoarentzat eta amarentzat. Artikulu honetan, haurra dilatatzean eta kanporatzean izaten diren arazorik ohikoenak azaltzen dira, eta arrisku horiek adinarekin nola hazten diren, baita horiek eragiten
|
dituzten
arrisku faktoreak ere.
|
|
|
Udan atseden hartzeko eta erlaxatzeko garaia izan arren, uretatik gertu gaudenean ezin da erne egon. Ezbeharrak saihesteko eta urak eta uretako kirolek
|
dituzten
arriskuez kontzientziatzeko, batez ere haurrentzat eta desgaitasunen bat duten pertsonentzat, segurtasun arau nagusietako batzuk ematen dira jarraian. Bainatu aurretik Haurrei eta adinekoei arreta ematea Bainatzeko eremu batera joaten garenean, eta adingabeak, adinekoak edo mugikortasun murriztua duten pertsonak ondoan ditugunean, arreta berezia jarri behar diegu arriskuak saihesteko, horiek baitira pertsonarik ahulenak.
|
|
|
Askotan, telebista gehiegi kontsumitzeak eta beste gailu teknologiko batzuek osasun fisikorako
|
dituzten
arriskuez hitz egiten da. Erresuma Batuan argitaratu berri den txosten batek ohartarazi du adingabeentzako beste arrisku mota bat dela:
|
|
2014
|
|
|
Norovirus eta Salmonella dira hosto berdeko barazkiek gordinik kontsumitzen
|
dituzten
arrisku biologiko nagusiak, EFSaren arabera
|
|
|
euren bizitzako episodio parte hartzaileak ahaztea, behin eta berriz" hau ez da garrantzitsua" edo" hau ez da parte hartzea" esatea. Azpimarragarria da diskurtso horiek elkarrekin bizi izan direla emakume askok bere gain hartu
|
dituzten
arriskuekin. " Egin nuen hori ez da garrantzitsua" diskurtsoaren atzetik, emakumeek euren proiektuak aurrera eramateagatik kaleratze bat edo euren lanetan etete bat jasan dute.
|
|
2015
|
|
|
Gaur egungo artistek, berriz, irudi guztiz berritzaileak ehizatzen dituzte. Eskertzekoa da monotonia hausteko hartu
|
dituzten
arrisku kromatikoak eta tematikoak.
|
|
|
Gomendio horiez guztiez gain, kontuan izan behar da ez direla ebaluatu behar landare basatiak jateagatik kontsumitzaileak dituen arrisku kimikoak edo mikrobioak. «Elikagai» horiek ez dute gainerakoek jasaten
|
dituzten
arriskuen ikuskapena edo kudeaketa. Beraz, giza jarduerek (nekazaritzako poluzioa) edo naturak (toxinak eta bakterioak) eragindako arriskuak ez dira gutxietsi behar.
|
|
|
Irudia: Pantaila lagunak Teknologia berriek pertsona ezinduentzat
|
dituzten
arriskuak Adimen urritasuna duten pertsonen telefono mugikorren gastua zaindu behar da, eta Internet erabiltzeari buruzko aurreiritziak ezabatu. Teknologia berrien aukerak berberak dira pertsona guztientzat.
|
|
|
Carmen Fundazioaren langile eta erabiltzaileen artean egindako 2011ko azterketa batek zehaztu zituen 2013an honako hauek: teknologia berriek adimen urritasuna duten pertsonentzat
|
dituzten
arriskuak. Sakelako telefonoak. Arrisku nagusia deien, mezuen edo Interneteko konexioen mugikorraren gastuarekin lotuta dago; beraz, aurrez ordaintzeko telefonoen kasuan, faktura edo kargatzeak zaindu behar dira.
|
|
2016
|
|
|
Gizentasunak lotura du bihotz hodietako gaitzak eragiten
|
dituzten
arrisku faktoreekin, adibidez arteria presio handiarekin, glukosarekiko intolerantziarekin, 2 motako diabetesarekin eta dislipidemiarekin.
|
|
|
Horixe bera esaten du Bihotzaren Mundu Federazioak ere, zeinak nabarmentzen baitu bihotzeko gaitzik gehienak eragiten
|
dituzten
arrisku faktoreak kontrolatzeko, tratatzeko edo aldatzeko modukoak direla:
|
|
|
alde batetik, sortuko diren erreboteak aprobetxatzea, beren ekintzak, baita minusbaliotasunak ere, saltzeko, eta, bestetik, haien posizioak salerostea, prezio hobean berrerosteko. Haien aukera eragiketak beren gain hartzen
|
dituzten
arrisku mailaren araberakoa izango da. Irudia:
|
|
|
«Albaitariak hasierako zauria sendatzen duenean ere, egurrezko ezpalak harrapatuta gera daitezke, eta zakurrean ebakuntza kirurgikoak egin», azaldu du Grace Websterrek The Times egunkarian. Palmakek harengan
|
dituzten
arriskuek, zuraren higiene faltatik eratorritako arriskuak barne hartzen dituzte: makila zikin badago, normala bada, txakurraren ahoa ere bakterio arriskutsuz beteko da jolasean zehar.
|
|
2017
|
|
|
Hain zuzen ere, ezintasunei aurre egin eta gurpil aulkietan dauden pertsonek osatzen duten Kon Mocion konpainiaren Sobre Ruedas lana ikusteko parada ere izango da igandean, Agoizko Kultur Etxean. Koreografiaren eta inprobisazioaren artean dantzariak aske sentitzen dira jolasteko eta nahi
|
dituzten
arriskuak hartzeko.Astebururako azken proposamena Gilles Jobinen Força forte lana da. Koreografoaren irudiko, gorputzak izarren hautsez eginda daude, eta, beraz, gorputzaren konexioak espazioaren bidez arakatzen ditu.
|
|
|
Jatorrian, krisi kudeaketa gerta litezkeen krisiak identifikatzen, haiek prebenitzeko neurriak ezartzen eta haiei modu eraginkorrenean erantzuteko trebetasunak garatzean oinarritzen zen (Labaka, 2013). Azkenaldian, aurreikusi ezin diren gertaerek, hondamendi naturalek, eraso terroristek edo azpiegitura kritikoek sufritutako istripuek, sorrarazten
|
dituzten
arrisku eta ahultasunek kezka sortu dute gizartean.
|
|
|
Hau da, adingabeak ez dira konturatzen euren erabilera pertsonalean ere maila teorikoan ezagutzen
|
dituzten
arriskuak daudela. Hots, emaitzen arabera, eta Livingstone ren (2004) ondorioekin bat eginez, adingabeek heldutasun eza eta irizpide falta dute sarearen erabilera kritikoa eta arduratsua gauzatzeko zein Interneten gertatzen diren egoera arriskutsuei erantzuteko.
|