|
2000
|
|
|
Ordenagailuak bakarrik ez du ezer egiten. Ordenagailuak sintetizadoreak botatzeko eta soinua grabatzeko erabiltzen
|
ditut
nik. Emaitza sartzen duzunaren araberakoa izanen da.
|
|
|
Kultura, genoma bezala, osagaiez osaturik dago, baina ez banaka edo edozeineratan harturik, egitura eta harreman zehaztu batzuetan baizik. Giza genomaren kasuankromosomak deitzen dira eta Euskal Herriko kultura propioaren kasuan, eusko kulturgaiak deitzen
|
ditut
nik. Genomaren antzaz lagundurik asma ditzakegu euskal gaiak, bakoitza bere hamaika mila datuz osaturik, kromosomak bezalaxe, kate batean loturik.
|
|
|
Eta gero mingain xeratsua, ahosabaia... Ordurako Rocíok itxita zituen begiak, eta hatz luzea bere ahotik atera gabe izarak apartatu
|
ditut
nire ondoan leku txiki bat zain zuela uler zezan.
|
|
|
Aurreneko bi mailak lurrera begira igo baditut ere, egoera kursiegia zela iruditu zait, zentzua duen inork ez baitu atzera begira alde egiten. Eta horregatik burua altxatu eta gora egin dut begiekin, eta oraindik beste hamar maila edo ikusi
|
ditut
nire pausoaren zain, eta abioiko atea zabalik. Eta hau ere, idazten ari naizen hau ere, kursia iruditzen zait; baina hori orain, ze eskailera erdian aurkitu naizenean ez zait hala iruditu.
|
|
|
—Zertarako nahi
|
ditut
nik hire ahate filosofikoak, hitzaren hitzez deus ere erraiten ez dutenak, kua kua eta kua kua ez bada...? —eta egun osoan ibiliko zitzaidan kua kua eta kua kua, neure onetik ateratzen ninduen arte.
|
|
|
—Hori baino gauza inportantagoak
|
ditut
nik buruan, Elizaren etorkizuna jokoan dagoenean... —eta, hatza goiti altxatzen zuela, erran zuen—:
|
|
|
Emakumea da gizonon musa, geriza, talaia, arnasa, argia, jomuga eta galmendia; emakumea da biziaren sortzailea, fruitu arbola, lorea eta haizea, begiez ikus dezakeguna oro. Eta diren horretantxe errespetatu
|
ditut
nik beti, eman didatena esker onez jasoz, gehiago eskatu gabe, ezer eskatu gabe. Jasoak liburu bihurtu ditut, hitz egin dira nire esku tximeletatsuetan; eta hi  tzak, musu.
|
|
|
Baina haize hegoa dabilen udazkeneko gauetan bezala, kanpoan oso gaugiro ederra dago eta aspertu naiz denda itogarri honetan egoteaz. Eta beharbada gaur arratsaldean zaldi gainean ibiltzean askatasunaren zirrara sentitu dudalako, orain zerua bezalako espazio zabalak behar
|
ditut
nire gogoa hegalda dadin. Gaur izarren beharrizana dut, eta kanpoan esertzera noa.
|
|
|
Horiek ongi ezagutzen
|
ditut
nik gizasemeen jokabideak
|
|
2001
|
|
|
Bolada batean, ez zegoen ongi ikusia zaharrok, eskarmentu pixka bat daukagunok parte hartzea. Baina ni orain epaimahaikoa izan ohi naiz, eta ikusten
|
ditut
ni bezain zaharrak euren lanak aurkezten, eta gazteak hor konpon. Nik uste dut lehiaketak gazteentzat direla, eta modu on bat dela ezagutarazteko eta zure lanak sinesgarritasun pixka bat izateko.
|
|
|
Hori oso zaila da. Nik jokoak hartu eta egokitu egiten
|
ditut
nire izakerara. Elkartzen garenero eztabaida bera izaten dugu:
|
|
|
Batez ere bikingoek ez zituztelako galtzak bustitzen. Gaur busti
|
ditut
nik. Ez diot Mariari ezer esan; izan ere, likidoa hoztu denean ondo gustura egon naiz.
|
|
|
Txikiak dira zortzimilako mendiak. Telebistatik ikusi
|
ditut
nik. Ordu erdi eskaseko programan heltzen dira espedizioak zortzimilako mendietako gailurretaraino.
|
|
|
Berdin dio trena nora doan. Tren ezezagunak behar
|
ditut
nik. Horrexegatik hartu dut diru mordoa eta horrexegatik ematen du handituta daukadala ezkerreko izterra.
|
|
|
Mendikoak eta. Zortzimilako mendiak maite
|
ditut
nik: Shisha Pangma asko.
|
|
|
Nik mendiko aldizkariak baino ez. Zortzimilakoak maite
|
ditut
nik eta harako espedizioak eta hango zerua.
|
|
|
Gezigileak, bere lana ezertan aldatu gabe esan zion bere emazteari, Kanpoaldean baten bat dago, zaindu umea, baina ez beldurtu, hizketan jarraituko dugu lasaitasunez. Eta geziburu zorroztua lotu ondoren, ziria hortzen artean sakatuz berriro arteztu, gezia uztaian kokatu eta harantz honunzka apuntatuz frogatu zuen, lasai, eta emazteari hitz eginez bezala esan zuen, Badakit hortxe kanpoan zaudela, zure pausoa entzun dut, zure begiak sentitu
|
ditut
nire gainean. Kiowa baldin bazara, esaten ari naizena ulertuko duzu eta esadazu zure izena.’
|
|
|
Ustekabean itxitako ateak edo uste baino ozenago zarratutakoak gogoratu
|
ditut
nik ere.
|
|
|
Ezagutzen ote ditut begiok? Non ikusi
|
ditut
nik bi osin bezalako begi zaharrok?
|
|
|
‘Ez
|
ditut
nik deitu! ’ erantzun nion minduta.
|
|
|
Ez
|
ditut
nik gogoko erabat gaurko berrikeriak eta ezin ditzaket izan. Gehiegizkoak direlako batzuetan, beharbada, eta gehienetan gure garaikoek maiteen genituen (txoro txoroan ala jakinaren gainean eta merezi onez, bestek esan beza) uste eta balioen kontra doazelako batez ere.
|
|
|
Bat ez natorkien arren, ez
|
ditut
nik besterik gabe gaitzetsiko. Baroja borrokalaria zen eta borroka borrokaren eske dago beti, orain berriro Fausto Arozenak erakutsi digun bezala.
|
|
|
Bi adibide erabiliko
|
ditut
nire ikuspuntuak azaltzeko. Lehenengoan gizarte zientzien arloko kritika batek sortutako polemika izango dut hizpide; bigarrenean, kritikak ere nolabaiteko garrantzia izan lukeen beste esparru batera salto egingo dut:
|
|
|
Laguntza apur batekin askoz gehiago egin zitekeen. Eusko Jaurlaritzako ateak bi aldiz jo
|
ditut
nire egitasmo bat azaltzearren. Herrip rosa hori nola ugaldu, alegia.
|
|
|
Hots, legeetan eta nola edo halako babesa eman diotenean, ez da borondate propioz ez gogo onez izan, egoerak eta joko politikoen unean uneko interesek hartaratuta baizik. Azken aldiko erasoak ere horrela ulertzen
|
ditut
nik. Ez dut uste erasotzaileen euskararekiko herra bat batean areagotu delako sortu denik eraso bolada hau.
|
|
|
Eragina ren eraginez, komunikabideak ikusten
|
ditut
nik hor garrantzitsuenak. Irakaskuntza, hezkuntza... aipatzen dira galderetan.
|
|
|
‘Hemen bai, hor aldean zergatik ez? ’, besterik gabe, ez da galdera zientifikoa. Galdera horri eutsiz egiten diren ahaleginak erantzun baieztakor bateren baten bila, ontzat ematen
|
ditut
nik ere. Baina, oraingoz, gizakiaren ase ezinezko jakin minaren alde egotea da, ez zientziagintza; ez dagoelako inolako datu izpirik galdera horren erantzunari babesa emango dionik.
|
|
|
Ez bakarrik nire gorputzaren guretatik sortua, edo nire nahimenaren nahietatik, edo beste gizakiek eta gizarteak eragiten dizkidaten joeretatik; baita ere nire gogoan bertan sortzen edo azaltzen den sarkina. San Agustinen eta Tomas Akinotarrarengandik103 hasi eta Kant104 geroztik Erich Fromm105 bera arte, aldiz, gehienak gehienetan, nolabait, aburu batekoak aurkitzen
|
ditut
nik: gizakiaren instintu eta beharretatik sortzen direla ongiaren edo maitasunaren kontrako joerak:
|
|
|
gizakia gogo maitaria da, gizakia maitagogoa da. Hitz gutxitan laburtuz eskainiko
|
ditut
nire tesiaren berezitasunak:
|
|
|
Ari laria naiz. Eta nire gogoeta, gogo eta gogorapenez erabiltzen
|
ditut
nire potentzia diren adimena, nahimena eta oroimena. Nire gogoeta, gogo eta gogorapenak ni maitagogoaren beraren ariketak dira.
|
|
|
Jesusen parabolak behatzen
|
ditut
nik ere, noiztenka igandeetan mezara noanean, urtean bizpahiru ehorzketaz eta eztei bakarraz betetzen dut ene zerrenda, eta jainko deiei marrakaz erantzuteko gutizia hazten zait, auzoko emazteen ahotsak imitatuz. Oraiko artzainek ez naute beldurtzen, lehenagokoek aldiz daldaraka atxikitzen gintuzten, batez ere misione garaietan.
|
|
|
Antihidrogeno multzoak bilduz geroztik, uneon Burbankeko ikerlariak bilakaera sail horren aztertzen ari dira. Partikula mononuklear berezien lasterra ehun biderkatzeko sortuak izan diren hodien esperientzien ondorioak berantetsiak
|
ditut
nik behintzat.
|
|
|
Maindireak estutu
|
ditut
nire kontra,
|
|
2002
|
|
|
Neu harrituta gelditzen naiz askotan. Gauza asko ikusten
|
ditut
niri ez zaizkidanak baleta iruditzen. Memento honetan, dantza kontenporaneoan hainbeste gauza berri eta ezberdin egiten saiatzen ari dira, azkenean oso muturrera iristen direla:
|
|
|
Orduan sortzen da komunikazioa. Gure lokalean, inoiz inori kontatu ez dizkiodan gauzak bota
|
ditut
nik. Komunikazioa horixe da, momentuko jario hori, sentimenduak botatzea.
|
|
|
Orain badakit zein den nire lekua taldean eta udalekuan. Ezagutzen
|
ditut
nire lagunak eta urruti eduki beharrekoak. Eta nola ez, baditut nire fitxajeak...
|
|
|
korapilatzen
|
ditut
nire ametsik goxoenak,
|
|
|
Ez
|
ditut
nik gurasoen aberastasunak eta fruituak eskatzen,
|
|
|
Hamasei dira guztira. Buruz dakizkit eta letania bat balitz bezala errepikatzen
|
ditut
ene baitan, askok zer esan nahi duten jakin gabe. A pimpompet, a cochonnet va devant, a ventre contre ventre, a la vergette.
|
|
|
Pauso batzuk sentitzen
|
ditut
niregana hurbiltzen, lasterka bizian. Imajinatzen dut zer datorren.
|
|
|
Beti gustatu izan baitzait historia markatu duen pasadizo hura, Martin Luterok [7] 1517an bere lauretan hogeita hamabost tesi famatu haiek besapean hartu eta Wittenberg eko eliza [8] atarian iragarri zitueneko pasadizo hura. Ez
|
ditut
nik, jakina, Luterok zituen asmo berak, baina tesien ideia argia eta erabilgarria iduritzen zait, haiek ere bazuten gaztetasunaren haize freskoaren gozamena. Horregatik, hona hemen, isilune tapitutik atereak, nire tesi pertsonalak euskararen egoeraren zenbait punturi buruzkoak, ele zuritzera bezala emanak.
|
|
|
Honen lekuko
|
ditut
niri neuri gertatutako zenbait pasadizo. Gogoan dut nola 1997an, unibertsitateko errektore nintzela, Korrika izeneko lasterketan eraman nuen lekukoa zati batean, Bilboko Zazpi Kaleetan, Euskaltzaindiaren izenean, zu bezalako gazteak nituela inguruan, batzuk praka motzetan, besteak kirol arropetan, eta gehienak guk gure garaian erabiltzen ez genituen bezalako apaingarriekin.
|
|
|
Nik badakit, hala ere, aparra zeriela oihuka ari ziren gazteño haguntsu eta erdezu haiek gazte guztiak ez zarete inola ere antzekoak kontu hauetan ez ziotela honi inolako garrantzirik ematen, euskara bazter batean utzirik, nahiago baitzuten bai Euskaltzaindian bai EHUn politikoki hurbilago, euskaraz jakin nahiz ez, hori bigarren mailakoa denez gero, senti zezaketen beste norbait. Horiek deitzen
|
ditut
nik elkarrizketari kortejanteak, haizea aldeko dutenean leunkerietan ibiltzen direnak.
|
|
|
Egia esan, luzatu naiz parentesi honetan, barkatuko didazu, irakurle, zu ere nire kezkekin batera urrundu baldin bazara bidetik, baina nola gauzek, lehen esan bezala, behin eta berriz esateagatik ere ez dioten beren jatorrizko izateari uzten, eta nola gezurrak ez duen egiatasunaren maila hartzen horregatik, zehaztu nahi izan
|
ditut
nire ustez funts okerra duten iritzi batzuk. Hortaz, itzul gaitezen berriz ere aspaldixko galdutako harira.
|
|
2003
|
|
|
Duela hamar bat urte ETBk eman zuen Elgoibarko hiesaren inguruko programa bat, eta hura ikusitakoan erabat hunkitua geratu nintzen. Geroztik gertatu izan dira makina bat gauza hiesa dela-eta, baita Altzan ere adibidez, gogoan
|
ditut
nire etxearen aurrez aurre bizi ziren bi anaia, zoritxarrez hiesak jota joan zirenak. Beraz, beti izan dut hiesaren kezka nire barruan, eta halako batean, futbolaren inguruko liburua idazten ari nintzela (umorezkoa, lehen idatzi nuen" Kalamidadeen liburua" ren ildotik zihoan) barruan nuen kezka hori esnatu eta istorio hau nagusitu zitzaidan.
|
|
|
Roman Garyren eta Emile Ajaren lanak erabat diferenteak dira. Gero, bien arteko tirabirak sortu ziren eta horiek erabili
|
ditut
nire nobela egiteko.
|
|
|
Errepidean oso zuhur ibili behar da. Nik ere egin
|
ditut
nire erokeriak; gazteak ginenean azkar ibiltzen ginen, eta lagunekin bagindoazen, erakutsi nahi izaten genien zer ondo gidatzen genuen. Hori arrisku handia da.
|
|
|
ANDER: Nik ere egin
|
ditut
nire erokeriak. Baina kontuan izan behar da jende gehiago badela inguruan.
|
|
|
Aita, nola segituko
|
ditut
nire ikasketak Turkian izanen garenean. Zoin ikasketa. Moztu zuen Osman-ek, zer uste duzu zuk, emazteak ez dira eskolarat joaten Turkian.
|
|
|
Beharbada alderantziz izango zela pentsatu nuen. Ezagutzen
|
ditut
nik beren ibilerak. Badakit nola pasatzen dituzten asteburuak gautoki hits horietan tabureteen gaineko talaietatik atezuan edo edalontzi bati beila egiten, badakit nola estutzen diren orduak aurrera joan ahala ezer lortzeko aukerak murrizten zaizkienean eta badakit baita ere nola oldartzen diren beren eserlekuetatik zalapartaka aretoa itxi aurreko unean, piztia harrapariak bezala, emakume hondarren atzetik.
|
|
|
Aldizkarietan eta pasarelan agertzen diren nesken antzik ez daukat. Tira, bi beso, burua, gerria eta izterrak
|
ditut
nik ere. Alde horretatik bai, beraien antzekoa naiz.
|
|
|
Hezurra gehiago haragia baino. Nik beti gorrotatu izan
|
ditut
nire izterrak. Luzeagoak izango balira...
|
|
|
–Denetik pilatzen da egun hauetan –esan zuen Rakelek– Gauza politak ere eskuratu izan
|
ditut
nik hemen. Jendeak denetik botatzen du zaborrera.
|
|
|
Jantzi iezadazu soineko hori! Zure eskuak sentitu nahi
|
ditut
nire azalaren gainean. Zuk janztea nahi dut, zuk biluztea, zuk garbitzea, zuk...
|
|
|
Orain, gainera, superatu ditut buru jate horiek guztiak. Kolega jator askoak
|
ditut
nirekin. Ez dut zuen beharrik.
|
|
|
Nire ikerketak ere hipotesi hori indartzen du. Krisialdi garai hori, eta bereziki Frantziako Iraultzatik (1789) Lehenengo Gerrate Karlista amaitu arte (1839) doazen berrogeita hamar urte horiek aukeratu
|
ditut
nire lentea enfokatzeko, beti ere aurreko eta ondorengo soka luzea ondo gogoan izanda; izan ere, garai horretako kleroaren, eta bereziki euskal hiztunaren, eta are, euskaltzalearen, estrategia diskurtsibo eta praktikoa azter  tzeak gauza asko ulertzen lagunduko digu.
|
|
|
Zein da irtenbidea? Bi ikusten
|
ditut
nik. Lehenengoa, xinpleena, aitzakia hori mahai gainean jartzen dutenek argumentu hau alde batera uztea, ikusita debatea nahastu besterik ez duela egiten.
|
|
|
Baina zentzutasun eta justiziaz gauza onen inguruan burutzen denak, bai gure eta bai jainkoen artean, horrek dauka indarrik handiena eta zoriontasun oro ematen digu elkarrekin harremanak izan eta lagun izateko gai izanik, gu baino boteretsuago direnekin ere, jainkoekin. Eta Maitasuna goresterakoan agian gauza asko utzi
|
ditut
nik ere alde batera, nahita ez behintzat ordea. Baina zerbait kanpo utzi badut, zure lana da hutsunea betetzea, Aristofanes.
|
|
|
Eta ez esan derrigorrezkoak dituzula zure lanean. Zuretzat baliteke, baina zertarako behar
|
ditut
nik euliak. Nire etxean.
|
|
|
Ikusteko nago halako eguraldiarekin muga marra zaintzera bere borondatez joango den txapelokerra. Eta txapelokerrak, asko ezagutu
|
ditut
nik.
|
|
|
–Honelako denak galdutzat ematen izan
|
ditut
nik.
|
|
|
oheratu naizen neska guztiak maite izan
|
ditut
nik,
|
|
2004
|
|
|
Bestalde, artearen historian emakumearen irudiak izan duen bilakaera ere kontuan izan dut. Finean, artearen historian oso irudi arketipiko direnak baliatu
|
ditut
nire lanetan. Meninak, Madonna...
|
|
|
Hainbeste ordutan lorik egin gabe, begiak erreta
|
ditut
nik ere. Eztarria ere bai, hainbeste mahats aihen erre ondoren.
|
|
|
Ez. Mendekatu egin behar
|
ditut
nire hilak. Azken baten, nor naiz ni bizirik jarraitzeko, eurak guztiak hilda egonez gero?
|
|
|
Baina hori ez da benetako maitasuna, Aitor. Nik ere maite
|
ditut
nire lagunak, baina zurekin sentitzen dudana ez da maitasuna soilik. Beste zerbait da.
|
|
|
Liburugintza du abiaburu, euskalgintzaren gainerako adarretan murgiltzeko: . Sektorean kezkak sumatu
|
ditut
nik, eta nola ez naizen liburuen munduan bakarrik bizi, galdera batzuk egin ditut. Jaitsiera ez da liburugintzan bakarrik sumatzen, Euskalduntze Alfabetatzean ere jaitsiera izugarria egon da.
|
|
|
Eskertzekoa da horrenbeste argitasun, handik eta hemendik kontzeptuak murriztuz eta bere ideologiara egokituz, nahi duenak gogoak emandakoa pentsatzeko parada bide duenez gero. Ostarteak ostarte, ordea, hitzaren argitasuna behar genuke oroz gainetik, eta zalantza handiak
|
ditut
nik Ibon Sarasolaren aburu honetan: –Gainera gure hizkuntzaren egoera larriaren errua besteei, kanpokoei boteaz, aitzakia bat ematen diegu euskaldunei beren burua zuritzeko eta bertan goxo egiteko.
|
|
|
Ez da hori nire ustea. Mintzamena eta idazmena, biak ikusten
|
ditut
nik neurri batean kamusturik, eduki linguistikoetan itorik. Egia da bakoitzak bere legeak dauzkala, baina uste dut bata landuz bestea ere hobe litekeela?.
|
|
|
Hala, Oteizak, joan berri zaigun Oteizak, testigantza garratz hau utzi digu euskarari dagokionez: . Euskara ez da nire ama hizkuntza izan, nire haurtzaroa ez da euskalduna izan eta desgrazia konponezin horren errudun egiten
|
ditut
nire familia eta gure herri hau. Eta horregatik, nire euskalduntasun galduari erantzuteko dut aldarte bortitz eta gogorra.
|
|
|
Hori da herri honi egin dioten indarkeritza izugarria eta beste indarkeria guztiak horren ondorio baizik ez dira. Horregatik maite
|
ditut
nik hainbeste ikastolak. Ez duk nere kontua bakarrik.
|
|
|
Txiki txikitatik maite izan
|
ditut
nik katuak.
|
|
|
Sabino Aranaren eraginpeko euskalgintza aurpegi askotatik izan daiteke aztertua. Besteak beste, hasierako puntua jarriz, Bizkaian bizpahiru abiapuntu
|
ditut
nik nagusi. Lehen lehena, ekimen politikoarena, ordu arteko forutasuna gainditu zuena, Euskal Herri oso baten asmopean.
|
|
|
Bizitzaren joan etorriak gordetzen dituen harri piloa utzi eta mendian gora joan gara. Oraindik sinetsi ezinean nabilela, mendian marrazturik diruditen eta hain itxiak diren bihurguneak zeharkatzen ditugun bitartean irakurri
|
ditut
nire familiartekoan datu eta dokumentuak. Osabarenarekin ari nintzela iritsi gara helmugara.
|
|
|
Hizkuntzaren aldetik lau eginkizun nagusi ikusi uste
|
ditut
nik gure honetan:
|
|
|
Bihotz bihotzez txalotu nahi
|
ditut
nik hemen andereño guziak, gure erakastea bait da hain zuzen, eta ez inportazioko eskematan usteltzea. Gauza bat da zaharra eta kiratsa Euskal Herrian:
|
|
|
Proposamendu batzuk eginak
|
ditut
nik Bergarako Biltzarre Nagusian (1978.ko Irailean, ikus" Euskera" XXIV, II). Bi txosten horiek orrialde hauetan aurki daitezke:
|
|
|
Beraz, bi irizpide arkitu uste
|
ditut
nik, jeneralean beñipein, betetzen diranak:
|
|
|
" Hitz zerrenda" ri buruzko sasi teoria horren aurkako kritika gogorrak eta bidezkoak irakurri nahi izan ezkero, edozein hizkuntzalariren izkribuetan aurki ditezke. Maiz topatu izan
|
ditut
nik liburuetan; eta laurdena bakarrik hemen aipatzea, luzeegia litzake.
|
|
|
Hau dela ta, hiru hizkuntza pizkunderen gorabeherak eta geureak alderatuko
|
ditut
nik hemen laburki: Finlandiakoa, Txekoslobakiakoa eta Israelgoa.
|
|
|
suomiera (frantsesez" finnois" esan ohi dena), gaur% eko 90 ek; eta Sueziatik aspaldian etorritako sueziera (frantsesez" suédois") mendebaldeko itsasertzean eta Aaland uharteetan mintzatua. Finlandiar batzuk ezagutu
|
ditut
nik; eta benetan esaten dizuet izpirituak ez daudela han puntu honi buruz oso hotz (ezta Belgikan ere, alajainetan!).
|
|
|
Hau dela eta, ezin
|
ditut
nik onetsi, inolaz ere ez, arazo publikoetan beti beste eraberritzeren bat asmatzen diharduten giza natura bazter nahastaile eta geldigogor horiek, deituak izan ez direnak, ez jaiotzez, ez aberastasunez, jendarteko arazoak gobernatzera. Eta idazki honetan halako zorakeriaren susmagarri egin nazakeen zertxobait legokeela uste izango banu, ni neu damutu egingo nintzateke erabat bera argitaratuko balitz.22
|
|
|
Ideiek eta burutazioek gogoa kolpatzen diote: kontrabandoa bai, baina iruzurrik ez; bi pertsona mota deitoratzen
|
ditut
nik: bere jatorriari, bere izateari uko egiten diona, eta bere burua handietsi egiten duena.
|
|
|
uzten
|
ditut
nire lorratzak
|
|
|
" Utzi horiek! esan zuen Mikaelak; gero egingo
|
ditut
nik!"
|
|
2005
|
|
|
Benetan euskaldun, ezkerreko eta abertzale gisa zailtasun handienak
|
ditut
nire burua identifikatzen alde batean edo bestean. Erran gabe doa, zailtasun haundiagoak oraindik nituzkeela, kide naizen mugimendu politikoa, zerrendatua ikustea alde batean edo bestean… Ezkerrekoa naizen pundutik, nire lehen erreakzioa litaike itun horren aurka bozkatzea, bainan ongi pentsatuta beharrezkoa zait nire pentsamoldea besteekin konpartitzea, elementu guziak eskuetan ukanez, erabaki bat hartu aintzin.
|
|
|
Gainera, kultura baloratu behar da, mekanikoarengana noanean sekulako sustoak hartzen
|
ditut
nik faktura ikustean baina ez naiz kexuka hasten. Kulturarekin, ordea, erraza da kritikatzea.
|
|
|
Protagonistak? Lau multzo ikusten
|
ditut
nik. Batetik, Herri Agintea.
|
|
|
Gidoia ondo ikasi, eta aldatu behar badut, akotazioentzat toki bat libre utzi
Nik uste lanean nahiko artatsua naizela, baina halakoa naizelako izaeraz. Ikusten
|
ditut
nik askoz lan gutxiago egin eta lan hobea ateratzen dutenak nire gremioan. Baina zer egingo diogu, ba?
|
|
|
–Ilegorriak asko ezagutu
|
ditut
nik ezkonduta.
|
|
|
Eta orratzak burdinazkoak dira, eta horregatik harrapatzen
|
ditut
nik iman harriarekin eta ez eskuekin, ze orratz batzuk ezin dira eskuekin harrapatu. Orratz batzuk ezin dira eskuekin harrapatu egurren zirrikituetatik sartzen direlako.
|
|
|
Iruditzen zait Atlantikoan baino hobeto dagoela orratz beterano bat zirrikitu batean, josteko gelan. Horregatik salbatzen
|
ditut
nik orratz batzuk. Orratz bat ugertuta dagoela ikusten dudanean, zirrikituan sartzen dut berriz.
|
|
|
Osaba Simonek askotan errepikatzen ditu zelaien izenak, asko gustatzen zaio zelaien izenak esatea. Horregatik ikasi
|
ditut
nik buruz, izen guztiak, zelaienak. Irlandakoa Lansdowne Road da eta besteak dira
|
|
|
Baina Dolfok eta Ismaelek esan didate Zertarako joango gara putzuetara, Zer dago putzuetan, Putzuetan ez dago ezer. Baina konbentzitu egin
|
ditut
nik. Kontatu dizkiet intsektuen misterioak, Iñesek niri kontatzen dizkidanak.
|
|
|
Amak esan zidan zer esan behar dudan telefonotik. Hiru gauza esan behar
|
ditut
nik telefonotik. Lehenengo gauza:
|
|
|
San Fausto ospitalean. Hiru gauza horiek esan behar
|
ditut
nik telefonoak jotzen duenean, besterik ez.
|
|
|
Telefonokoak galdetzen badit" Txarto dago oraindik aita?" edo" Zelan dago ama?", nik ez dakit erantzuten. Amak esan zizkidan hiru gauzak esaten
|
ditut
nik: Ez, ez dago (lehenengoa), Ospitalean dago aita (bigarrena) eta San Fausto ospitalean (hirugarrena), eta Agur esaten diet gero edo Gero arte edo isilik geratzen naiz.
|
|
|
Oso oroitzapen ederrak
|
ditut
nik haur garaietatik. Ume guztiok lehenago aipatu dudan Goiko Errota deitzen den lekura joaten ginen, ibaira.
|
|
|
Markinako baserrietan ere entzuten
|
ditut
nik horrelakoak. Ez duzu holakorik entzungo Eibarren, Markinako euskara ofizialki askoz hobea izan arren.
|
|
|
Hiru elementu ikusten
|
ditut
nik ezinbesteko. Ez dakit zein hurrenkeratan eman() liratekeen, baina hauexek lirateke, nire ustetan, gakoak:
|