|
2002
|
|
|
Unibertsitaterako ikerketa arindu eta ulermena erraztu zezaketen azalpenak txertatzea erabaki dut. Halaber, Euskadiko gertaera eta auzi zehatzak erabili
|
ditut
lanaren ardatz. Horiek horrela, saiakera edonork landu dezakeela uste dut.
|
|
2003
|
|
|
Hiru helburu nagusi izan
|
ditut
lan hau egiterakoan. Batetik, munduan bizirik dauden hizkuntzen aniztasuna nabarmendu nahi nuen, eta bide batez, hizkuntza aniztasuna eta giza dibertsitatea gauza bera direla agerian jarri.
|
|
2007
|
|
|
Eta berdin gertatu zen auzoan oraindik gelditzen ziren sunita urriekin. Euren etxe erreak egunero ikusten
|
ditut
lanerako bidean, beltz eta hutsik. Orri hauetako argazkiak dituzue, hain justu, nire eguneroko ibilbide bakarren lekuko.
|
|
2008
|
|
|
Ez zait interesatzen Europan daukazuen ikuspegia. Nik Kubako publikoari zuzenduta egiten
|
ditut
lanak. Kanpoan banatzen badira, bada bikain, baina ez dut kontuan hartzen.
|
|
|
Arkeologiko Nazionala eta Albacetekoa: horretan 28 urte eman
|
ditut
lanean era 21 zuzendari gisa.
|
|
|
Mugako paper guztiak beteta hartu dugu bide berria. Duela hiru hil burutu zuten, azken urte biotan Internetez jarraitu izan
|
ditut
lanen gorabeherak. Bidaiarien foroetan ohiko galdera zen:
|
|
|
Ilabete ta erdi edo bi bear izango
|
ditut
lan au ango toki batzuetan amaitzeko. Otsailaren erdi inguruan itzuli nai nuke:
|
|
|
– Zuk agindutako moduan egin
|
ditut
lanak.
|
|
2009
|
|
|
Handia. Gurasoengandik jaso
|
ditut
lana, sakrifizioa eta umiltasuna bezalako baloreak. Langile etxea zen gurea, ez aberatsa eta ez pobrea, baina gaur egungo atleta afrikarren ezaugarriak erantsi zizkidaten bertan.
|
|
|
Zapata gehienak, adibidez, larruzkoak dira, baina ez da batere zaila oihalezkoak erostea. Honakoak (Vegetarian shoes) Internet bidez erosi
|
ditut
lanerako zerbait dotorea behar nuelako, baina bestela, edozein dendan sintetikoak daude. Eta ez du zertan garestiagoa izan behar, hori mitoa da.
|
|
|
UNAI. Ez
|
ditut
lan kontuak eta kontu pertsonalak nahasten.
|
|
|
Nere bizitzan,[...] ez ditut liburu asko idatzi, bakarra baizik; ez
|
ditut
lan asko egin, bakarra baizik; ez ditut gai asko erabili, bakarra baizik: erria.
|
|
|
Paul Cezanne. . Nire bizitzaren parte dira haren obrak, urteak eta urteak igaro
|
ditut
lan horiek aztertzen?. Artista bien arteko loturaz jabetuta, obra biak aztertzen dituen erakusketa atondu dute Cezanneren sorterrian, eta etzi inauguratuko dute Aix en Provenceko Granet Museoan, Frantziako hego ekialdean.
|
|
|
Amorrua ematen du batzuetan erabiltzen duten letxe txarrak. Nik lau urte egin
|
ditut
lan honen atzean, nik profesional jokatu dut, eta hori bera eskatzen diot kritikariari, profesional joka dezala.
|
|
|
Baina taberna paretik pasa naizenean, Ramiro atera da arineketan mostradore atzetik, gelditzeko keinuak eginez, trapua astinduz. Alpargata berriak behar
|
ditut
lanerako. Oinak txikitu beharrean ibiltzen naiz.
|
|
2010
|
|
|
Lan hobea egin zitekeela uste dut. Begira, nik eskularru berriak erosi
|
ditut
lanerako. Bakarrik dabil jardunean.
|
|
|
Gero eta hemen, gasolindegian, ezagutu genuen elkar, edo hobeto esanda, nirekin tematu zen. Normalean ez
|
ditut
lana eta harremanak nahasten. Gasolindegi batean lan egiteak aukera ugari eskaintzen dizkit harremanak izateko garaian, gaur egun harrigarria bada ere.
|
|
2011
|
|
|
Balkoi bat konpontzen ari direnak ikusten
|
ditut
lanean nire etzalekutik.
|
|
|
–Edozer gauzarekin konformatzen da jendea, eta amaituta dagoenez, bidali egiten du. Nik egin
|
ditut
lan kaskarrak, baina tiraderan geratu dira; orain jendeak ez du lotsarik, badirudi denak balio duela?. Saturazioa da okerrena:
|
|
|
Baina poskolonialtzat hartzen bada ezein zapalketaren aurka egiten duen literatura, ezein dominazio moduren aurkako erresistentzia jarrera duen literatura, noraino aplika dakioke poskolonial izenlaguna Sarrionandiaren liburuaren bigarren parteari, hau da, hizkuntzaz ez ezik, naziotasunaz, globalizazioaz, emigrazio immigrazioez, kultur aniztasunaz, bizikidetzaz, menekotasunaz, zibilizazioaz ari den parte horri? Ezen nik ikusi izan
|
ditut
lanak, adibidez, Mercè Rodoredaren literatura ikuspuntu poskolonialetik aztertzen dutenak, ez dakit, Michel Houellebecqen obra ikuspuntu feministatik lantzen dutenak bezalaxe. Afrikarra behar da izan literatura poskoloniala egiteko edota izan daiteke poskolonial Jean Paul Sartre bera, egile marxista bat aukeratzearren, Anthologie de la nouvelle poésie nègre et malgache (1948) famako haren hitzaurregilea?
|
|
|
JOANA. Ez, baina nahiago
|
ditut
lanak aurreratu. Azken momenturako uzten badut, badakizu?
|
|
|
Gainera, nire gurasoak oso zorrotzak ziren eta eskolatik edo lanetik irteten nintzenean etxera joateko esaten zidaten. Orain ez dut lagunik egiteko denborarik, ordu asko iragaten
|
ditut
lanean eta nire semearekin». Egun bere harreman sozialak bere semea Danielengana mugatzen dira.
|
|
|
Esparrago batzuk ateratzen dizkidazu platerera. Arkumearekin izango
|
ditut
lanak. Zuk, ez.
|
|
|
Lehenengoan erabili ditudan iturriak artxiboetakoak eta liburuetan aurkitutakoak izan dira; bigarren zatian, berriz, bibliografia alde batera ez utzi arren, kontrabandoan lan egindako lekukoekin aritu naiz informazioa jasotzen. Hauek kontatutako istorioak erabili
|
ditut
lan honetan. Pasadizo interesgarriak entzunez egin dut ikerketa.
|
|
2012
|
|
|
Pozik hartu zuen berria: " Askotan aurkeztu
|
ditut
lanak lehiaketara, eta bigarren saria edota aipamen berezia jaso izan dut, baina inoiz ez lehenengo saria". Kartelak maskara bat du oinarrian, eta kartoiz inguratuta dago.
|
|
|
...u, indarrez sartu, akaso ez du bilatzen maitasun amiñi bat besterik, diru truke bada ere, hitz goxo batzuk, diru truke bada ere, muxu bat, besarkada bat, eta han bihurtu minak hitzetara, bakarrik nago esan, bakarrik nago, ez dakit zenbat iraungo ote nukeen zuregatik ez balitz, ez diot zentzurik aurkitzen munduari esan ohe ertzean eserita zapata lokarriei begira, automata baten ilusioarekin egiten
|
ditut
lanak, ohetik jaiki eta fabrikara joaten naiz, katean egiten dut lana, jende asko kalera joango dela zabaldu da zurrumurrua, botatzen banaute nireak egin du, zorretan nago oraindik bankuarekin, justukoa gastatzen dut astean behin zu ikustera etortzeko, telebista edukitzen dut egun osoan piztuta etxean, jatekoa egin bitartean, ontziak garbitu bitartean, lagundu egiten dit ezertan ez pentsatzen, no... Zugana joaten zait gogoa gero.
|
|
|
Nigan luzaro izan dan asmoa da; hasieran, ez erabakia hartzera eroango ninduan asmo sendo legez, kontzientzian une batzuetan piztu eta itzali jardun ondoren, gehiago seinalerik emon barik geratzen zan argitxu bat legez baino. Barruko eta kanpoko eragingarriak izan
|
ditut
lan honi ekiteko. Barruan, egitearen alde agertzen jatan arrazoiren baten ondoan, ia beti handiagoa agertzen jatan kontra.
|
|
2013
|
|
|
Halaxe ibilian sortutakoak papereratu
|
ditut
lan honetan. Euskararen norabidearen ingurukoak bildu ditut, beste gaiak aparte utzita.
|
|
2014
|
|
|
...bat eta burusia hankarteak zanpatuta, jarrera horretan otutzen zaizkit beste eskuarekin heltzen diodan mugikorrak hasperen artean grabatzen dituen ideia onenak, bata bestearekin elkartuta otu ere, paragrafoak, orrialdeak, liburuak otutzen zaizkit denak batera, denak estekatuta, nolabaiteko erritmo bati, hari bati egiten diote tira, entzungailuak belarriko zuloetan kaltegarriki barneratuta adituko
|
ditut
lan mahaian jesarrita gero, ordenagailuaren leiho fosforitoaren parean, eta batzuetan lortuko dut, batzuetan bilakatuko zaizkit gogoeta abstraktuak hizkuntza gutxiagotu deszifragarri52.
|
|
2015
|
|
|
Sarreran esan dudanez, abertzale eta ezkertiar izatea batu nahi
|
ditut
lan honetan, eta batu nahi izate horrekin berez gai banatuak direla adierazi gura dut: nazionalismoa eskuindar edo ezkertiar izan daiteke; eta ezkerra, nazionalista edo ez nazionalista.
|
|
|
12 Egoki jaso eta komunikatu
|
ditut
lanaren emaitzak eta ondorioak, bitarteko digitalak erabiliz ikerketa
|
|
|
“16 urte eman
|
ditut
lan honetan eta hau izan da sari potoloa bate maten dudan lehen aldia”, adierazi du Bilboko Gran Viako El Corte Ingleseko salmenta gunean eman duen prentsaurrekoan. Bertan ere 2009an Euskadiko Saltzailerik Onena izendatu zen Delica Diazek ere egiten du lan.
|
|
|
Gauza batzuk egin behar
|
ditut
lanera joan baino lehen.
|
|
2016
|
|
|
12 Egoki jaso eta komunikatu
|
ditut
lanaren emaitzak eta
|
|
|
Bukatzeko, eskertu nahi
|
ditut
lan hau bukatzera bultzatu nauten lagun guziak, asko izan dira antzerkiak interes handia sortzen baitu euskal kultura eremuetan lanean dihardutenen artean. Denak atxikitzen zaituztet bihotzean lan neketsua izan baita eta lagunen bultzada baitezpadakoa izan baita une latzenetan.
|
|
|
Nigan luzaro izan den asmoa da; hasieran, ez erabakia hartzera eramango ninduen asmo sendo legez, kontzientzian piztu eta itzali jardun ondoren, gehiago seinalerik eman gabe geratzen zen argitxo bat legez baizik. Barruko eta kanpoko eragingarriak izan
|
ditut
lan honi ekiteko. Barruan, egitearen alde agertzen zitzaidan arrazoiren baten ondoan, ia beti handiagoa agertzen zitzaidan kontra.
|
|
|
12 Egoki jaso eta komunikatu
|
ditut
lanaren emaitzak eta ondorioak, bitarteko digitalak erabiliz ikerketa dokumentuan.
|
|
|
Orain ezer gutxi egiten ari naiz, nire defentsa prestatzen
|
ditut
lanak. Eta bizirik irauten.
|
|
2017
|
|
|
Zergatik ez ba nire seme alabak lagunak baino gehiago izatea nahi nuke bai Candace eta Quentin lagunak baino gehiago Aita nik zera egin dut zer pena zuk anaiarik edo arrebarik ez izatea Arrebarik ez arrebarik ez zuen arrebarik Ez galdetu Quentini bera eta Mr Compson pixka bat irainduta sentitzen dira mahaira jaisteko indarra biltzen dudanean orain nerbioek eusten didate gero izango
|
ditut
lanak dena bukatzen denean eta alabatxoa ondotik kentzen didazunean. Nire arrebatxoak ez zuen.
|
|
|
–Nik, anaiarentzat... baaa zuentzat ori... egin
|
ditut
lan horiek oro. Bihotz onez.
|
|
|
Bederatzi urteko mutiko batek disfrutatuko lukeen doitasun gabeko lan bat dela pentsatzen dute gehienek, eta maiz esan izan didate,, gure semeak ederki egingo luke zure lana?. Normalean ez ditut haien semeak ezagutzen, eta ezagutzen ditudanean, ez dakit, nik ez
|
ditut
lan honetan ikusten.
|
|
|
Hemen ere egokitu zait, beraz, lan bila aritu beharra. Asko jota lau hilabete pasa
|
ditut
lanik egin gabe, eta tarte horretan ere aukerak egon bazeuden, baldintza txarretan bazen ere. Bidea irekitzeko gauza garrantzitsu bat egin nuen unibertsitate garaian:
|
|
|
«Xenophon zenaren Orhoitzapenaketa Etxeko onaaskitto itzul erraxak zaizkit eta gure herriarrentzat badukete mami bezanbat gozo. Ez
|
ditut
lan horiek bururen buru itzuli nahi, zathiak hautatuz baizik»; Gorostiagak Homeroren Iliadako bi pasarte ezagun («Hektor, en azken agurra» eta «Akilesen mazmarroa (escudo) zelan egin zan») eta «Tirteoren olerki bat» aipatzen ditu, hasteko. Azkuek zioenez, egitasmo horretako lanak «aurrenez gure Euskera n eta gero gutun berezian azalduko dira».
|
|
2018
|
|
|
Bigarren elkarrizketak, aldiz, hiztun berri izatearekiko bizipenak eta diskurtsoak izan zituen ardatz. Bi elkarrizketatu hauen elkarrizketetako pasarteak soilik erabiliko
|
ditut
lan honetan: Nahia eta Aitorrenak14.
|
|
|
MacMillan, 1976). Hemendik aurrera testuan bertan emango
|
ditut
lan honen aipamen orri zenbakiak. [Testuan Butlerrek ematen dituen orri zenbakiak itzulpen ingeles horiexei dagozkie.
|
|
|
Ikus 60 oharra. Hemendik aurrera testuan bertan emango
|
ditut
lan honen aipamen orri zenbakiak.
|
|
|
Nik erabakitzen
|
ditut
lan txandak.
|
|
2019
|
|
|
Beti zuzendu nahi izan dut musika talde bat eta orkestra uztartzen dituen proiekturen bat, eta aukera izan dudanean buru belarri sartu naiz horretan. Orain arte idatzi izan
|
ditut
lanak orkestrentzat eta bandentzat, baina bi alderdiak uztartu ditudan lehen aldia izan da. Askotan zailena aukera sortzea izan da, ez baita beti orkestra bat eskura izaten.
|
|
|
Oso gauza interesgarriak aurkitu
|
ditut
lan egiten dudan liburutegian. Eskutitzak dira gehienak.
|
|
|
Orain etxeko apaletik hartu behar
|
ditut
lanak, baina ez da gauza bera. Norbere apalean ez baitago edozein liburu, natura otzanduaren arriskua da zoologikoa, jubilatuen etxeko safaria.
|
|
|
Hasiera hasieratik ibili naiz Artgazkik antolatutako lehiaketetan, ez bakarrik sanjuanetakoan. Elkarteko kide ere banaiz eta urtean zehar egiten direnetara aurkeztu ohi
|
ditut
lanak. Jaietako edizioan, iaz ez ezik, 2017 eta 2016an ere neure argazkiak saritu zituen epaimahaiak.
|
|
|
Prozesuak naraman bideetatik egiten dut lan, nahiz eta azken aldian eskulturatik edo objetualizaziotik nabilen, beste diziplinatan ere sostengatzen naiz nire praktika egiterako orduan. Inguruan eta egunerokotasunean topatzen ditudan elementuak erabiltzen
|
ditut
lan egiterako orduan.
|
|
2020
|
|
|
80 ETA nahiz ETA militarra, biak ibiltzen
|
ditut
lanean zehar. Erakundearen militanteentzat, ETA militarra eta Bereziak bat egitetik sortu zen erakundea ETA zen, besterik gabe; kaleko erabilera arruntean eta komunikabideetan ETA militar izaten segitzen zuen.
|
|
|
PATXI: Eta lanean errieta egiten badidate, etxean aurreratuko
|
ditut
lanak! Bederatzi mila bostehun eta hogeita hamabost, bederatzi mila eta hiru aldiz, laurogeita bost milioi zortziehun eta berrogeita hiru mila, seiehun eta bost!!!
|
|
2021
|
|
|
Bezala eta legez modua adierazten duten adberbioak dira; adberbio horiekin ere osatzen dira parekotasunezko konparazio perpausak (ikus 32 Konparazio perpausak): Zuk irakatsi zenidan bezala/ legez egin
|
ditut
lan guztiak; Jainkoak agintzen duen bezala/ legez bizi bagina, ongi ginateke.
|
|
|
Adibidez, tu arau denborazkoen atalean aztertu dugu (§ 36.6), eta tu bezala konparaziozkoenean (§ 32.4); baina modua adierazteko ere balia ditzakegu: Zuk esan bezala egin
|
ditut
lanak; Sartu arau agurtzen zituen. Ataltxo honetan, partizipioa oinarri hartuz era batera edo bestera moduari eta nolakotasunari erreferentzia egiten dioten postposizio eta molde nagusiak aurkeztuko ditugu.
|
|
|
argazkiak, eskulturak, audioak... «Hizkuntzalari eta ikerlari askoren liburuak irakurri
|
ditut
lan hauek sortzeko, eta nire hausnarketa metafora bisualen bidez islatzen saiatu naiz».
|
|
|
Eta enkarguek mugatzen dute lan pertsonalari eskaintzen diozun denbora; agian ez naiz hain libre sentitzen edozer gauza egiteko. Erantzukizun bat daukat dena delako enkargua eskatzen duenarekiko, epe batean entregatu behar
|
ditut
lan horiek... Batzuetan baduzu aukera proiektu pertsonalean gehiago sakontzeko, eta orduan badago askatasun hori, edo argiagoa da.
|
|
|
Zaila da definitzea. Askotan, enkarguz egiten
|
ditut
lanak, eta enkargu horiek nire estiloa baldintzatu dute. Ez dakit nire unibertsoa zenbateraino den nirea edo beste horiena.
|
|
|
Ondo ezagutzen zuen errepidean gailendu zitzaien 59 txirrindulariri asteburuan, Eibarko IV. Sarian: " Normalean, Eskoriatza, Oñati eta Soraluze artean egiten
|
ditut
lan saioak; Soraluzeko saihesbideko maldetan lortu nuen aurkariengandik diferentzia handitzea", azpimarratu du Errastik. Txirrindulari bakarrak jarraitu zion Maltzagaraino, baina han ere erritmoa aldatu eta bakarrik iritsi zen Azitaingo helmugara.
|
|
|
Bukaerarako utzi
|
ditut
lan honetarako inportanteak izan diren euskarazko testuak. Eskura izan ditut –eta ez bakarrik lan honetan zehar– Anjel Lertxundiren lan bikainak, Mentura dugun artean, Konpainia noblean, Eskarmentuaren paperak eta Itzuliz usu begiak, eta Joan Mari Torrealdairen Euskal kultura gaur (Jakin, 1997) eta Euskal idazleak, gaur (Jakin, 1977) monumentalak.
|
|
|
Beste lagun eta senideekin ere egiten dut prozesu bera, banan banan, plastilina zati desberdinetan. Egunak ematen
|
ditut
lan horretan. Elikatzea ere ahaztu egiten zait.
|
|
|
Pertsonalki, fikzio irakurlea naiz eta literatura egoera sozialekin lotuta ikusi dut. Nahiko hurbiletik jarraitu
|
ditut
lan berriak eta adituen iritziak. Gogoratzekoa zait oso ikastaro interesgarria, 2006an Udako Euskal Unibertsitatean, non dagoeneko gauzak nahikoa argiak baitziren.83 Haien artean, bat:
|
|
2022
|
|
|
Jauna..., Azenari, ogia eta gazta puska jango
|
ditut
lanak egin bitartean.
|
|
|
Nik enkargu pila eduki izan ditut. Adibidez, museo askorekin egin izan
|
ditut
lanak urtero, funtsetarako argazkiak, eta abar. Museoetakoek jada ez dute lanik eskatzen; teknikariek egiten dituzte argazkiak.
|
|
|
Gerora, pare bat aldiz aurkeztu izan naiz nagusien lehiaketara. Amurrion bakarrik ez, Urduña eta Laudioko jai kartelen lehiaketetara ere aurkeztu
|
ditut
lanak. Aurten, koronabirusaren ondorioz etxean konfinatuta nengoela aprobetxatuta animatu nintzen lehiaketan parte hartzera.
|
|
|
Bitarte horretan, ugaria izan da ikerketa, eztabaida publikoa eta jardun politikoa. Edizio berri honetan, jatorrizko testua ukigabe utzi badut ere, berebat deskribatu
|
ditut
lan berriak, eta jakintza eremu honek osotasunean duen esangura aztertu dut. Hitzaurre honetan liburuaren jatorria dut mintzagai, eta xehetasun handiagoarekin azaldu ditut hura agertu zenetik egin diren ikerketak.
|
|
|
Arratsaldean egongelako besaulkian esertzen naiz eta orduak ematen
|
ditut
lanean ari naizen itxurak egiten eta Maitenaren joan etorriak zelatatzen. Orain hilabete etxe honetara etorri nintzenetik ez dudala besterik egin iruditzen zait, emakumeari begiratzea baino.
|
|
|
Bizkaiko Golkotik enbatak jotzen duenean etxe hau gordelekua dela sentitzen dut eta zerua urdin dagoenean talaia bat. Halakoetan balkoira ateratzen
|
ditut
lanerako trepetak eta tarteka zeruertza zelatatuz ematen dut goiza, Maitena txokolategian lanean den bitartean. Hondarribia aldetik laino arin batzuk suma ditzaket, hain arinak non zeruaren esmaltea garbitzen aritu eta norbaiti ahaztutako kotoi zatiak diruditen.
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, lehenengo bietan formakuntza eta lan ibilbidea izanagatik, dantzari sentitzen dut nire burua (oraindik), eta hainbat urte badaramatzat euskalgintzan. Bergarako Idazle Eskolan aritu nintzen pare bat urtez buru belarri, eta hari horri tiraka egin
|
ditut
lan eta elkarlan gehienak. Nola ez, istorio honek garai hartan du sorburua.
|
|
|
Portzierto! Inoiz ezin izan
|
ditut
lan haiek guztiz bukatu. Ederra izango zen antzerki maisu handi horien pentsamolde eta teoriak euskaraz irakurri ahal izatea.
|
|
|
Gorroto
|
ditut
laneko mezuak igandeetan.
|