|
2006
|
|
|
Hori dela eta, amaitzeko, abertzaleen ikuspuntutik, azaldu
|
ditugun
teorietatik bat aukeratu beharrean, eta berezko eskubideez mintzatu beharrean, teoria guztiak kontuan hartzen dituen argudiatze integrala adostu eta garatu litzatekeela uste dugu. Azken batean, erabakitzeko ahalmenari buruz ahalik eta adostasun zabalena lortzea da garrantzitsuena.
|
|
|
Sobietar Batasunaren eta Jugoslaviaren zatiketarekin, autodeterminazioari eta sezesioari buruzko teoriek bultzada izan zuten. Aurrerantzean landuko
|
ditugun
teoriak eta paradigmak Allen Buchananen Secession. The Morality of Political Divorce.
|
|
2010
|
|
|
Zertarako borrokatzen gara, ez bada pertsonen alde? Ez hadi okertu, praktikan jartzen
|
ditugun
teoriok pertsonen berdintasunean oinarritzen dituk, justizia sozialean.
|
|
2012
|
|
|
Horrek ez du esan nahi, ordea, zenbait teoriak itzulpenaren epistemologia postmodernoaren zantzurik izango ez duenik. Lehenago esan dugun bezala, posible da episteme desberdinak garai berean existitzea, eta, beraz, jarraian azalduko
|
ditugun
teorietako batzuek bi epistemeetatik edaten dutela ikusiko dugu. Nolanahi ere den, nagusiki episteme modernoan oinarritzen diren teoriak bilduko ditugu atal honetan, proposatzen dituzten itzulpen estrategia nahiz soluzioek pentsamendu modernoa nola islatzen duten erakusteko.
|
|
|
Zentzua interpretatzeko testuinguruak duen garrantzia azpimarratzen du Newmarkek, baita itzultzaileak testuarekiko eta sorburu hizkuntza nahiz kulturarekiko sentitzen duen enpatia ere. Itzulpena ikuspegi erabat linguistiko batetik aztertzen duen arren, itzultzailearen ikuspegi subjektiboaren eragina eta hizkuntzaz kanpoko beste hainbat faktoreren indarra kontuan hartzen ditu, eta, puntu horietan, beraz, baditu antzekotasunak aurrerago aztertuko
|
ditugun
teoria postmodernoekin.
|
|
|
Era berean, itzulpengintzaren diskurtso modernoan txertatu ditugun zenbait teorialari diskurtso postmodernoan kokatuko lituzke beharbada beste zenbait ikertzailek.11 Jakobsonen, Catforden, Newmarken edo itzulpenaren teoria funtzionalisten bultzatzaileetako batzuen lanetan, esate baterako, nabariak dira itzulpenaren epistemologia postmodernoaren zantzuak, eta ez litzateke onartezina autore horiek itzulpengintzaren diskurtso postmodernoan txertatzea. Dena den, guk postmodernotzat jotzen
|
ditugun
teoriak orain arte aztertu ditugun autoreen proposamenetatik nabarmen desberdintzen direla iruditzen zaigu, eta horregatik erabaki dugu muga hemen ezartzea. Gainera, hurrengo atalean aztertuko ditugun teoria postmoderno askok kritikatu egingo dituzte guk atal honetan sartu ditugun zenbait ikertzaileren gogoetak, beren buruak erabat bestelako diskurtso batean kokatuz.
|
|
|
Dena den, guk postmodernotzat jotzen ditugun teoriak orain arte aztertu ditugun autoreen proposamenetatik nabarmen desberdintzen direla iruditzen zaigu, eta horregatik erabaki dugu muga hemen ezartzea. Gainera, hurrengo atalean aztertuko
|
ditugun
teoria postmoderno askok kritikatu egingo dituzte guk atal honetan sartu ditugun zenbait ikertzaileren gogoetak, beren buruak erabat bestelako diskurtso batean kokatuz. Hori izan da Jakobson, Newmark eta beste zenbait autore atal honetan, eta ez hurrengoan, deskribatu izanaren beste arrazoi bat.
|
|
|
Orain arte deskribatu
|
ditugun
teorien ezaugarri nagusia aurkakotasun bitarrean oinarritutako eskema teorikoa genuke. Teoria modernoek aurkakotasun teoriko edo kontzeptualetan oinarritzen dituzte beren gogoetak, sarri hierarkia baten arabera antolatuta gainera (lehen elementua lehenetsiz eskuarki):
|
|
|
Horrela, hurrengo atalean ikusiko
|
ditugun
teoria postkolonialetan, adibidez, itzultzaileak herri kolonizatuen ikuspegia itzulpenean modu agerikoan txertatzen saiatuko dira. Gauza bera egingo dute hainbat itzultzaile feministak ere,, womanhandling the text in translation?
|
|
|
Dekonstrukzioak eragin nabarmena izan du itzulpen postkolonialaren arloan diharduten ikertzaileengan, eta, esan dezagun bide batez, baita jadanik aurkeztu
|
ditugun
teoria feministen defendatzaileengan ere. Izan ere, dekonstrukzioak agerian jartzen du mendeetan zehar, unibertsal?
|
|
|
Itzulpenak Joseba Sarrionandiaren obran leku garrantzitsua betetzen duen arren, iurretar idazleak ez du oraingoz behintzat itzulpenaren inguruko teoriaegituratu eta sistematikorik eskaini. Ziur aski ez du sekula eskainiko.93 Dena den, han hemenka utzi dituen hausnarketa eta planteamenduak itzulpenaren inguruko gogoeta sakon baten adierazle direlakoan gaude, eta gogoeta hori lan honen lehenengo kapituluan aztertu
|
ditugun
teoria postmodernoekin bat datorrela iruditzen zaigu. Sarrionandiaren ideia horiek bilduz eta aztertuz, beraz, hipotesi hori frogatzen saiatuko gara ondoko lerroetan.
|
|
|
Sarrionandiaren ideiak, aldiz, guztiz kontrajartzen zaizkio literatura eta itzulpengintza ulertzeko modu tradizional horri, eta askoz hobeto uztartzen dira itzulpenaren epistemologia postmodernoaren ideiekin. Sarrionandiak itzulpen teoria zehatzik edota epistemologia jakinik aipatzen ez badu ere, haren hausnarketak eta itzulpen estrategiak bat datoz itzulpengintzaren diskurtso postmodernoaren barruan aztertu
|
ditugun
teoria askorekin.
|
|
|
Bigarren kapitulu honetan, Martin Ugalde Kultur Parkeari buruz eginiko landa lanaren ondorio nagusiak aurkeztuko dira. Landa lan horren helburu nagusia baloratzea izan da lehen kapituluan abiapuntutzat jo
|
ditugun
teoria ekonomikoek zein puntutaraino azal dezaketen Parkearen errealitatea, esparruan bertan lanean diharduten zenbait pertsonaren esku lagaz teoria horien formulazio nagusien baliozkotasuna auzitan jartzea.
|
|
2013
|
|
|
Euskarak duen Framing Berri baten premia asetzeko proposamena Txostenari buruz hausnarketak – Maria Jose Azurmendi tergaia dela gure artean. Honen garrantzia handia delako ere (nire iritziz berriro ere), aipatu dut gorago, aurrekari egoki bezala, Kontseiluak argitaratutako liburua, hain zuzen ere adierazi nahi digulako noraino ezagutzen dugun euskararen erabilera ulertzeko erabili
|
ditugun
teoriak eta egin ditugun azterketak, neurri batean behintzat, horiekiko praktikak hobeto ulertzeko eta plangintzarako helburuekin.
|
|
|
Nola da posible arima bera ongi egokitzea giza eta zakur gorputzetara? Itxura guztien arabera, gorago deskribatu
|
ditugun
teoriek edo ikusmoldeek muzin egiten diote arazo horri, ez dute aintzat hartzen. Nire ustez, hori hala da aipatu ustezko teoria mistikoak ez direlako benetako teoriak; hau da, haien helburua ez da aztertzea edo azaltzea arima zer den, beste bat baizik.
|
|
2014
|
|
|
Dena den, hori aplikazio mailan da; garrantzitsuena da konturatu izana zer aukera ematen dituen konplexutasuna gehitzen denean ezagutzen
|
ditugun
teorietara.
|
|
2015
|
|
|
Azken hamarkadan garatu dien teoriek diotenbezala (Cummins 1983, Dalgalian 2000, Hagege 1996) bi hizkuntzetan ikasteak ez du eragintxarrik ekartzen, molde egokian egina baldin bada, eta are gehiago, bigarren hizkuntza batenikasteak lehena indartzen du, eta gaitasun kognitibo berezi batzuk gehiago garatzen dituondotik, beste ikaskuntza batzuentzat eraginkorra izanez. Gu ere ideia hauekin bat gatoz, pentsatzen dugu hasteko ez diola bigarren hizkuntza baten ikasteak gaitasunik kentzen lehenari, eta ikusiko dugu ze heinetaraino egiaztatzen
|
ditugun
teoria hauek bildu emaitzekin.
|
|
|
Zuhaitzek hori egingo balute eta beraien hosto guztiak nola eusten dituzten ez erortzeko, ikusiko bagenu, izatearen krisi bat pasatzen egongo balira bezala, zer pentsatuko genuke? Guk, gizakiok, gehienetan gure sinismenen eta gustukoen
|
ditugun
teorien zatiak jasotzen ditugu, beraiengana atxikituz bizi guztirako.
|