|
2004
|
|
|
—Edozein modutara —jarraitu zuen La Vachek seriotuz—, zeozer grabea gertatuko da laster. Esan nizun lehengoan, oraindik tiroak entzungo
|
ditugu
gure haranean. Eztenas izugarri haserre dago.
|
|
2010
|
|
|
" Bertze nazione guziek beren gazetak badituzte eta gu hainbertze garelarik hedatuak Pazfikoko kostan, ez da justu baizik junta giten denak berriketari baten medioz. Gure intresak, hemen bederen, igualtsuak dira eta gure mintzo ederraren medioz bat bertzen berriak jakiten ahal
|
ditugu
gure lekutik higitu gabe[_].
|
|
|
nola egin liteke bestalde hizkuntzahuste hau uzkailtzeko? hauek
|
ditugu
gure buruei egin beharrezko galderak naski.
|
|
|
1117. Fatima Zohra Imalyene, Assia Djebar izenarekin ezagunagoa den idazle eta zinegilearen hitzak: " Gizonek lau emazte legezko izateko eskubidearekin jarraitzen duten artean, nire sasoiko neskatoek sorterria koloniaren uztarpetik libratu baino apur bat lehenagokoeklau hizkuntza izaten
|
ditugu
gure gogoa adierazteko, arnasestuka hasi orduko: frantsesa ezkutuan idazteko; arabiera Jainkoarentzako gure hasperenetarako; libiera berberea gure arbasoak topatzeko.
|
|
2011
|
|
|
Dakigun gauza da orobat, suge, barexka, har eta marmutxak, sagar zenbaitekin, direla sagarroiaren hazkurria. Baina, lehen hotzek hiltzen ohi dituzte barexkak eta marmutxak; harrak, hotzaren ihesi, sartzen ohi dira barna lurpean, edo arbolen barnean; orobat egiten ohi dute sugeek; sagarrak aldiz biltzen
|
ditugu
guk barnerat eta ematen sagarroiaren helmenetik urrun.
|
|
|
Arrainak ura nola, holaxe behar omen
|
ditugu
guk, gizakiok, endorfinak. Zoriontsu biziko bagara, barnean ditugun substantzia horiek dantzan jarriz askatu behar ditugu.
|
|
|
Beno, azkenean iritsi da abiatzeko momentua, eta bake santua! Han utzi
|
ditugu
gure atzean gurasoak eskuez agur egiten. Pare bat ama zeuden paineluarekin agurtzen, hori baino gauza erridikuluagorik ikusi al da inoiz?
|
|
2012
|
|
|
Ez
|
ditugu
gure eskubideak exigitu behar dioeuskaldunok ezberdinak garelako, baizik eta beste herriak bezalakoak garelako, besteen berdin berdinak. 93
|
|
2013
|
|
|
Oharkabean edo ohartuta, gizartegintza edo herrigintza zibil autonomo batean kiribilduta ikusi
|
ditugu
gure buruak. Bidean ohartu gara helburu euskalgilea bezain presente dagoela guretzat bide autoeratzailea.
|
|
2014
|
|
|
—Batzuetan, militarrok gehiegizko zuhurtziaz burutzen
|
ditugu
gure zereginak. Baina, uler ezazu, segurtasuna da aurren aurrenekoa.
|
|
|
Elizak gakotzen duen gizartean dena bekatu da: " hitz larriak, itsuskeria horiek ez
|
ditugu
guk erraiten, baina Satanek. Normal da, gaixtoak dira, apezak erakutsi digu".
|
|
|
Hor dira ezpain gorriak eta pantalonak, mutikoak bezala beztitzea. Hiriaren pozoia edanik ez dira hemen egonen ardura baina ikusten
|
ditugu
gure etxeko albumetan, belarren ondotik anaia, kusia eta auzoa besarkatzen haur denborako irriarekin, mutikoen artean ontsa, arkadia galdu horretan, galtzetan. Mendekoste gereziak eta beste liburuan deia aipatu zuen giro hori Jatsuko Etxeparek.
|
|
|
Ekintza situazioak treatralak dira biziki eta bi estaia badira. Herriko mutilaren kridak dekoratua eta azalpena behar gabetzen ditu, tenorea, lekua egokitzen
|
ditugu
gure herrikoari, ezagutzen dugun herriko mutila proiektatzen. Kasik erran nezake begiak hetsirik, atabala entzun orduko jendeak badakiela zer den.
|
|
2015
|
|
|
Halako iragarkiak maiz ikusten
|
ditugu
gure kaleetan. Lanerako bere burua eskaintzen diguten horiek bere burua aurkeztu nahi dute hitz gutxiko mezu labur baina erakargarrietan.
|
|
|
Horregatik, euskal Zera zer den praktiketan definitu eta praktiketan erregistratzen dugu; bai eta aparteko diskurtso eta eledun gisa agertzen diren beste praktika batzuetan. Zeinetan inbertitu behar
|
ditugu
gure ahaleginak. Nik ez dut baztertzen diskurtso edo signifikatze praktikak berariaz lantzea.
|
|
|
Izan ere, praktikak berariaz eta oharrez jarduteko moduak izan daitezkeen bezala, ondo gorpuztuta sentitzen ditugun jarduerak ere izan baitaitezke. Batetik, nonbait, bizi formetan ondo errotuta dauden jokaerak praktika dira (horietan gu praktikatzen gara gu garenez) baina bestetik, norberaren ekimenez hasi diren ekintza ildoak ere praktika dira (horiek praktikatzen
|
ditugu
gu hala edo honela izan nahian, hori edo hau lortu asmoz). Bistan da, praktiken zentzua oso bestelakoa izango da praktikaren helburua bizitzea baldin bada (eta haietan gu nolabait praktikatzen bagara esplizituki xede hori kalkulatu barik), edo bestela, praktiken helburua asmoz eta erabakiz ezarritako interes edota xede jakin bat baldin bada.
|
|
|
Jakina, praktika baten traiektoria beti izaten da behatzailearen posizioarekikoa, ez praktikaren baitatik zehaztu ahal den ibilera bat. Zein neurritan, ordea, hautatzen
|
ditugu
gure posizioak. Hori da, hain zuzen, tradizioaren izenean jende askori lapurtu nahi zaion eskumena, posizioak iraultzeko eskumena, eta horrela, beraz, proiektuak eraikitzeko erabakimena.
|
|
|
Inork ez, nik dakidala. Dema ez da, horrenbestez, iraganaldi bakar bati gerorik eman eta segurtatzea, aitzitik, iraganaldi ugari behar
|
ditugu
gure geroak eraikitzeko.
|
|
|
Gure aurrekoak zergatik isildu ziren ikertzen dugu, isiltasun hura zerk eragina eta zerez egina zen ulertu nahian. Aitona amonen edo gurasoen arropak jantzita, haien kokalekuak antzezlekuan hartzen
|
ditugu
gure aurreko haien pare sentitze aldera; era horretan beraien isiltasuna ulertuko dugulakoan. Bitartean, gure hurrengoak azalpen bila datozkigu eta isilik geratzen gara.
|
|
|
3. Nafarroako Forua zaigu, honenbestez, gure izatearen arrazoi politikoa. Haren geroko enkoadramenduan garatuko
|
ditugu
gure espiritua eta gure eginkizuna.
|
|
|
Heroeen eta epikaren garaiak pasatutxo
|
ditugu
gure inguruetan, eta epika suzedaneoak bilatu behar izaten dira askotan, hori gabe borondate ekintzaileari eustea zailagoa baita. Ziurrenik osasungarria da epikaren beharra apaltzea, eta lirika berrituetan bermatzea gehiago gure jarduna.
|
|
|
Nazioa ez da euskararekin nahastu behar, komunikazio espazioak indartu behar
|
ditugu
gure hiru hizkuntzetan. Esana dugu ja, nazioa komunikazio espazio bat baita batik bat.84
|
|
|
Nafarroako Gobernuko kideen sarien parte dira. Ez
|
ditugu
guk asmatu, ez dira aparteko sariak, beti izan da horrela". Gerora Mirandak berak hasierako adierazpen horiek zehaztu behar izan zituen, epailearen aurrean eseri zenerako ez zitzaiolako komeni azpimarratzea gobernuko sariekin zerikusia zutela diru haiek eta are gutxiago bere kargu publikoaren osagarri moduko ordainketak zirela.
|
|
2016
|
|
|
" Bazter horiek ezagutzen
|
ditugu
gure eskuko bost erhiak bezala, hamabost urthe mariñel egon baigira eta askotan gure untzia hiri horietako ur hegietan baitzagon, bereziki Boue de Lapeyrere amiralaren azpiko zen untzian ginelarik".
|
|
|
Aldiz, idatzi zaharragoak ere badaude, aurrekoaren orekagarri. Ditugun datu apurretatik eta horiekin osatzen ditugun usteetatik ateratzen
|
ditugu
gure esleipenak egiteko irizpideak, zenbaitetan sendoak eta beste batzuetan arintxeagoak.
|
|
2017
|
|
|
Pentsa liteke desagertu egin direla, orduko mundua akitu egin den bezalaxe. Baina hor
|
ditugu
gure begira, zain. Eta ez dago zertan txonbo egin etimologiaren ozeano prozelosoan, Florentzio Basalduak legez, igarri ahal izateko gosekil adjektibo hori goseak hil dela, hau da, miseria gorria —porca miserialexiko bihurtu zutela gure aurrekoek:
|
|
|
Gure irrika asetzetik gertu gertu dagoela, horra non danba din dan, danba din danhasten diren aldameneko lau kanpaiak bat batera jotzen, jo eta jo, zarata gorgarriak eginez. Hori aski ez eta, burrunbarekin bat etorriz, uso ale dezente hegan ikusten
|
ditugu
gure buruen arrasetik harat honat ziztuan pasatzen, ero moduan. Auskalo nondik irten diren hegaztiok, ziur, gure gaineko gangako zirrituetatik.
|
|
|
Beti esan digute euskarak ez duela senide ezagunik, ez bizirik eta ez hilik, eta honezkero ez zaiola aurkituko, eta horregatik ezin dela konparaketarik egin, eta antzinako euskara ezagutzeko bide bakarra berreraiketa dela. Ez
|
ditugu
guk gutxietsiko berreraiketa zentzuzkoen bertuteak, baina orain badugu zertxobait konparaketarako Mediterraneoko isla zoragarri batean. Hurbilago ere bai, baina hobe dugu deabruak ere dantzan jartzen dituen leku izena ez ahoskatzea.
|
|
2018
|
|
|
—Ez sentitu. Jekyll eta Hyde bizi
|
ditugu
gure gremiokoek. Batek telefono deiak erantzun eta denei" noski, egingo dut" esaten die.
|
|
2019
|
|
|
kota eta da adizkiarena: kota aukeratu
|
ditugu
gure azterketari amaiera emateko.
|
|
|
Taulako NOR NORK eskeman, orainekoen artean nahiko ongi egokitua aurkitzen
|
ditugu
gure oinarrizko adizkiak: dut/ ditut sailekoak.
|
|
|
Baina, guk bi abantaila izan ditugu: lehena, gure planteamenduari esker, esaldi motak kronologikoki sailkatzeko aukera izan dugu eta lan horretan elementu pilo bat aurkitu
|
ditugu
gurea aurrera eramateko; eta denen artean euskal aditza izan da emankorrena. Bigarrena, bazterketak egiteko ordena ezinbertzekoa delako, modu ordenatuan ibiltzerakoan, argia gure alde izan dugu.
|
|
|
Gure ikerketa egin ahala, hainbat ohar idatzi
|
ditugu
gure koadernoan:
|
|
|
Ikerketa amaituta izan dugunean, bi momentu desberdinetan aukera ezin hobeak izan
|
ditugu
guk egin duguna bertze ikertzaile batzuek erran dutenarekin konparatzeko:
|
|
|
Bada, Larramendiren arrazoiarekin eta gureekin ohar hauek jarri
|
ditugu
gure koadernoan:
|
|
|
Sailkapen horretan zehar galderak ere agertzen dira; baina, menderakuntza dela eta, mota hauetakoak dagoeneko baztertuak ditugu. Hori erran eta gero, gure ikuspuntutik banan banan aztertuko
|
ditugu
gure gaian sartu aitzin:
|
|
|
Aoristoaren erabilerari dagokionez, bere lerroa bertze mota batekoa da (bi lerro jarri
|
ditugu
gure grafikoan), hasiera eta amaiera duena: momentu batean indarrean jarri, denbora batean erabili eta bertze batean desagertu izana irudikatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Istorio txiki hauek historia osatzen dute, familia baten historia, herri baten historia, garai baten historia. Denboraren poderioz haizeak eraman ez ditzan, ahanzturaren magalean gal ez daitezen, gordeko
|
ditugu
gure ondorengoentzat.
|
|
2021
|
|
|
Axola zaigun norbaiti eleberri edo poema liburu bat oparitzean, badakigu testuari buruz duen iritziak eragina izanen duela gugan. Lagun batek, maite dugun norbaitek edo maitale batek liburu bat paratzen badu gure eskuetan, bere gustu eta ideiak arakatzen ditugu testuan, berak azpimarratutako lerroek jakin mina pizten digute, ukituak sentitzen gara, hitz idatziekiko solasaldi pertsonal bat abiarazten dugu, indar handiagoz irekitzen uzten
|
ditugu
gure buru bihotzak haien misterioaren aurrean. Letra ozeano hartan, guretzat botilatutako mezu baten bila hasten gara.
|
|
|
Arrisku horrek orainean ere mehatxatzen gaitu. Baldin eta, joan den mendeko laurogeiko hamarkadan lehen ordenagailuak iritsi ondoren, gauza izan ez bagara gure memoria informatikoa birziklatzeko, lehenbizi floppy disk batetik 31/ 2ko disko batera, gero CD batera eta orain pen drive batera, mila aldiz galdu
|
ditugu
gure datuak, parte bat edo dena. Argi dago ordenagailu bakar batek ezin dituela irakurri informatikaren historiaurreko lehenbiziko diskete haiek.
|
|
|
Baina eginahal handiak egin dira literatura unibertsaleko oraingo eta lehengo liburu hoberenak gure hizkuntzara ekartzeko, eta, gure xumean, lan ederrak itzuli
|
ditugu
gurera, garrantzi handikoak gure hizkuntzaren eta kulturaren aberasgarri. Eskertzekoak dira editore eta itzultzaileen nekeak, ez baitzen hain erraza ondare kultural hori guztia euskaratzea, are gutxiago gure hizkuntza normalizatu gabe egonik, ez hizkuntzaren beraren corpusari dagokionez, ezta euskararen estatusari dagokionez ere, egoera diglosikoan bizi baikara oraindik.
|
|
2022
|
|
|
Te klase hauek
|
ditugu
gure artean:
|
|
|
Hauek
|
ditugu
gure artean fruta lehor ezagunak: mertxika eta melokotoi belarria, koko mamia, aran pasa edo melatua, gerezia (ginga eskartxatua), basaran gorria, kakia, piku melatua, datila, kiwi deshidratatua, sagarra, gaztaina, udarea, mangoa, papaia, anana, banana, tomatea, mahaspasa, zitrikoen azalak (limoi, kumkuat, lima, arabisagarra, laranja, mandarina), meloi mamia, etab. es:
|
|
|
XXI. mendeko gizakion histeria kronikoak eta somatizazio nahasmendu sintomak geroz eta agerikoagoak dira. Izan ere, minak ezabatu nahi
|
ditugu
gure bizitzatik. Egungo komunikabideen autolaguntza apur bat aski leloa da horren adierazle.
|
|
|
Batera agurtuko dugu gaur ilun ertzaeskutik hartuta, egunsenti guzti guztiak igarriko
|
ditugu
gure horretan esnatzen garenean eta batera, leihoan, goiz izarra izendatuko dugu helmugabatera pauso berean joatea bi eta hori barruetan igartzea, distantziak distantzia. edo aterpe.
|
|
|
Kantatu
|
ditugu
guk ere gure kanta batzuk, Txema, Manddi, Gexan eta lauron artean.
|
|
2023
|
|
|
Durangoko nobedadeekin osatutako otar kulturala. Inbidiak jota daude guztiak, liburu eta diskoak barra atzean daude, eskaparatean, eta denok
|
ditugu
gure preferentziak. Orain mailegu eske datozkit lagunak, eta listadespera osatu dut:
|