|
2000
|
|
|
ezaugarritzen dituzten faktorepsikosozialak kontuan izan gabe. 3) Hiztunaren kokapenari, hizkuntzaren eta hizkuntza zirkulatzen duen baldintza sozialen ikuspegi indibidualista eman izan zaio.Gure ustez, maila indibidualean gauzatzeaz aparte, maila historiko, kolektibo etaerrekurtsiboan ulertu behar da hizkuntzaren rola, horrela bakarrik uler baitaitezkehizkuntzak taldekidetzetarako betetzen
|
dituen
funtzio sinbolikoak.
|
|
2001
|
|
|
Hizkuntzen erabilera era osatuan ulertzeko, ezinbestekoa da sare sozialak kontuan hartzea (Martinez de Luna, Jausoro, Berrio Otxoa eta Idirin, 1998). Euskararenerabilera eta horrek
|
dituen
funtzioak aztertzeko, ondorengo mailak hartu dirakontuan sare sozialean (Espi, Azurmendi eta Arratibel, 1993; Arratibel, 1999): 1) Gertuko sarea: gizabanakoak normalki interakzionatzen duen taldea, familia, lagun eta ezagunekin egiten duen euskararen erabilera; maila honetan gurasoak, bikotekidea, seme alabak, lagunak, lehengusuak, bizilagunak, lankideak eta ikaskideak sartzen dira; 2) Urrutiko sarea:
|
|
|
Dagoeneko giza-genomaren mapa osoa lortu da. Are gehiago, genomak gordetzen
|
dituen
funtzioak zeintzuk diren eta nola eragiten duten ulertzen hasiak gara. Hoberako edo txarrerako, genetikoki aldaturiko landareak eta animaliak sortu ditugu, eta beste zenbait material berri eta polimerikoentzako, drogentzako eta botikentzako ingeniaritzaren oinarria izan daiteke.
|
|
2002
|
|
|
Dena den, nazioarteko instituzioetan kalitateari buruz hitz egiten denean, gauza zehatzei buruzhitz egiten da. Era horretan, oro har, produktu bat kalitatezkoa izango da, baldinproduktu horrek bete behar
|
dituen
funtzioak era egokian, merkean (mantentzeariburuz) eta denbora luzean betetzen dituenean. Hau da, auto bat kalitatezkoa izangoda, segurtasuna, kontsumo baxua eta beste ezaugarri asko betetzen dituenean.
|
|
|
Atrila irakurlearen jendaurreko espazioan kokatu genuen. Atrilak jendaurreko jardun horretan
|
dituen
funtzioak azaldu zitzaizkien, berorren erabilera ulertzeko etabultzatzeko asmoz: liburuko orriei eustea, eskuak lekutzea, espazioa mugatzea, jendaurrean babestea...
|
|
|
Gero eta ebidentzia gehiago daude elikagai antioxidatzaileek, batez ere A, C eta bitaminek eta pigmentu karotenoideek, hala nola beta karotenoak, luteinak eta zeaxantinak, lagundu dezaketela zahartzaroan itsutasun mota horiek agertzea prebenitzen edo atzeratzen. Begiak zaintzea Betetzen
|
dituen
funtzio konplexu guztiak egiteko, begiak oxigeno kantitate txiki bat eta elikagaietako beste substantzia batzuk baino ez ditu behar, hala nola: – A bitamina (erretinola).
|
|
|
Kasu horretara arte, gibel transplante bakar baten eraginpean zeuden emakumeen erditzeen aurreko bi kasu baino ez ziren ezagutzen, eta horietako bat Valentziako Ospitalean ere gertatu zen iazko azaroan. Gibelak egiten
|
dituen
funtzioen garrantzi handiak eta haurdunaldian izaten dituen aldaketek eraginda, gibeleko erditzea “ohiz kanpoko gertaera” da emakume transplantatu batean, eta bide berriak irekitzen ditu, etorkizun hurbilean, beste emakume batzuek, beren izaeran berean, haurdunaldia eta erditzea arazorik gabe egiteko. Erditu ondoren ondo dagoen pazienteak lehen transplante hepatikoa jasan zuen 1999an, baina errefusa akutua izan zuen; beraz, lau egunera berriro transplantatu behar izan zuten.
|
|
|
DNAren (geneak) parte da, eta lipido, proteina eta karbohidrato batzuen osagai da. Eginkizun erabakigarria du energia biltegiratu eta erabiltzeko, ATP edo adenosintrifosfato izeneko molekula baten bidez. Zeluletan
|
dituen
funtzio garrantzitsuek azaltzen dute elikagai guztietan ohiko minerala izatea, neurri handiagoan edo txikiagoan. Gomendatutako fosforo beharrak adinaren arabera aldatzen dira, 800 miligramo.
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntza funtzioen beste aitzin gibel bat ikusi nahi genuke orain. Euskaltzale gehienon begietan euskarak galduak edo irabaziak
|
dituen
funtzioen zenbatekoa baldin badago, bada zenbatekoaren aurretik funtzio horien zer nolakoa jartzen duenik. Zertan da, alegia, euskarazko funtzio komunikatiboen erropen maila eta adierazpen gaitasuna?
|
|
|
Foroaren bidez, espainiarrek gehien baloratzen duten erakundeetako bat (inkesten arabera) aztertuko da, eta gure gizartean gaur egun duen garrantzia ezagutuko da. Hain zuzen ere, familiak gaur egun betetzen
|
dituen
funtzioak izan ziren eztabaidaren ardatz lehen egunean. Horri buruz hitz egin zuen FADeko lehendakariak berak, José Ángel Sánchez Asiaínek, eta ohartarazi zuen familiak, eskolak bezala —hezkuntzaren oinarri diren bi zutabe sendoek—, “benetako zailtasunak izaten ari direla, eta arrisku larrian jartzen dutela beren hezkuntza erantzukizunen betetze delegaezina”.
|
|
2005
|
|
|
Giza-garunaren eraketak, dendelakoaizanik, hizkuntzabi aldiberean garatzeaahalbideratzenduelaustedugunez, haurelebidunengangertatzenden gramatika garapenabereziaizanbehardelanahietanahiezko hipotesiadugu. Horregatik, umeelebidunekgaztelaniarengramatikandepreposizioakbiltzen
|
dituen
funtzioak, euskarazko atzizki ezberdinen bidez gauzatukodituzte hasiera hasieratik. Ezduguuste, esaterako, (r) enatzizkiarenhedakuntza okerrikegingodutenik, edogaztelaniazbestepreposizioren batenerabilera gauzatukodutenik.Aregehiago, argiikustenda (e) koatzizkiarenbidezadierazitakoak genitiboak bainogeroagoagertzendirela, eta (e) koezdelagenitiboaren marka.Horretazgain, etaumeekentzuten dituzten ereduen arabera, hitz hurrenkerakereezberdinak izangodirahizkuntza bietan.
|
|
|
Britainia Handiko BBC kateari egindako adierazpenetan, Jenni Harveyk azaldu zuen bere ikerketak berresten duela leptinak garuneko zelulen eta hipokanpoaren arteko seinaleztapenean parte hartzen duela, eta hormona hori esperimentazioko animalien biratze koskadunean modu terapeutikoan emateak oroimen gaitasuna hobetzea lortzen duela. Gosearen hormona Gizentasun kasuen ehuneko handi batek leptina maila handiak eragiten ditu Badira 10 urte Jeffrey Friedmanek Estatu Batuetan leptina aurkitu zuenetik, baita organismoaren gantz metaketak arautzen
|
dituen
funtzioa ere. Gaur egun, AEBetako, Europako eta Israelgo taldeek hormona horrek obesitatearen izurrite epidemiologikoari aurre egiteko duen ahalmena aztertzen dute.
|
|
2006
|
|
|
Horrez gain, zuzenbide erromatar klasikoakseme alaben biziaz eta heriotzaz erabakitzeko eskubidea ematen zion pater familias i. Gaur egun, baina, alderantzizko printzipioan oinarritzen da guraso agintea: Zuzenbide modernoan duen xede nagusia, seme alaben interesak defendatzea da (Kode Zibila, 154, 2 art.). Printzipio horren harian, eta izenak bestelakorik pentsaraz dezakeen arren, guraso agintea seme alabekiko hainbat eskubide eta betebehar biltzen
|
dituen
funtziotzat hartzen da.
|
|
|
Sistema eragileen eskakizunekin, gaurko softwarea eta jokoak, ez du ezertarako balio prozesadore bat izateak ikaragarria, txartela eraginkorra ez bada. Bateragarritasuna, garrantzitsua Ordenagailu guztiek beren txartel grafikoa dute, eta kasu askotan sobera baino gehiago dute erabiltzaileak egin nahi
|
dituen
funtzioetarako. Baina aplikazio batzuetarako beharrezkoa da aparteko kalitate bat eskuratzea.
|
|
|
• Ikuspegi integratzailea. Eskolako hizkuntza orok proiektu integratzaile baten osagarriak izan behar dute, bakoitzaren eginbeharra, hasiera garaia eta izango
|
dituen
funtzioak zehaztuz.
|
|
|
Non ipintzen du Philpottek muga? Salbuespena egiten du eskubide hori auzo batek edo familia batek errebindikatu nahiko balute, estatu batek bete behar
|
dituen
funtzioetako batzuk (oinarrizko betebeharrak) ezin izango bailituzkete bete (ibidem: 366).
|
|
|
Baina utz dezagun kontzeptu hori beste baterako. Elebitasunaren kasuan, helburu gisa aipatzen denean, suposatzen da elebitasun sozialaz ari garela, eta, beraz, suposatzen da euskarari gaur egun sozialki betetzen ez
|
dituen
funtzio batzuk bete ditzan bidea egiteaz ari garela. Baina, jakin badakigu, gizarte berean, bi hizkuntzek funtzio guztiak ezin dituztela bete.
|
|
2007
|
|
|
Batzuk hizkuntz paisaiarekin lotutakoak izango dira, beste batzuek araudiaren egokitzapena eskatuko dute, eta beste batzuek subjektu bakoitzaren hizkuntz gaitasun mailarekin zerikusia izango dute. Langile, guraso edota dendari bakoitzak lortu beharreko gutxieneko maila kontuan hartuta, bete behar
|
dituen
funtzioen araberako programazioa burutu litzateke. Hau da, testuinguru bakoitzean dauden berezitasunak kontuan hartuta, langile bakoitzaren ezaugarri eta beharrei erantzun genieke, horiei begira programatuz.
|
|
|
Horrela esanda irudi luke zenbait eta produktu hobea eginda orduan eta jendea gehiago erakarriko duela kulturak, baina dinamika bestelakoa da oso. Produktuak sortu eta ematea ez da nahikoa kulturak galdu ahal izan
|
dituen
funtzioak berreskuratzeko edo indartzeko, kulturatik kanpo geratzen diren faktoreek eragin itzela dutelako gutako bakoitzarengan, ohartzen ez bagara ere. batzuk osatzen dute gutako bakoitzaren kode erreferentziala (kulturgileak, ekintza bereziak, errito bereziak, gizartearentzako garrantzitsuak izan diren norbanako zein taldeak,...). Guzti horiek gure kodean txertatuta taldeko kide sentitzen gara, besteekin harremanetan jartzen gara, komunikatu egiten gara...
|
|
|
Kulturaren baitako faktoreek lotura eta indar handia sortuko badute ezinbesteko da kulturari aitortzen dizkiogun funtzioak betetzea. Horrela gertatzen ez bada, kulturak bereak
|
dituen
funtzioak beste kultura batek, beste kultur erreferente batzuk eta beste hizkuntza batek betetzen dituztela esan nahi du.
|
|
|
Horrela esanda irudi luke zenbait eta produktu hobea eginda orduan eta jendea gehiago erakarriko duela kulturak, baina dinamika bestelakoa da oso. Produktuak sortu eta ematea ez da nahikoa kulturak galdu ahal izan
|
dituen
funtzioak berreskuratzeko edo indartzeko, kulturatik kanpo geratzen diren faktoreek eragin itzela dutelako gutako bakoitzarengan, ohartzen ez bagara ere. Jendeak ez du musika ingelesa entzuten euskal musika gustatzen ez zaiolako, baizik eta hori delako eskuragarrien duena, publizitate gehiena eman eta sortzen duena, mundu erreferente kulturalak ez zaizkiolako arrotz egiten, munduko" lingua franca" nagusia ingelesa delako,...
|
|
|
Gure organismoan betetzen
|
dituen
funtzio fisiologikoei dagokiela deskribatzen dute; beste batzuek, ordea, osaketa kimikoaren arabera.
|
|
|
CorpEus ek Interneteko bilatzaileen APIak erabiltzen ditu (Google, Yahoo edo Microsoft enekin ibil daiteke) hitz bat zein orritan agertzen den jakiteko APIak (Application Programming Interface) zerbitzu batek beste programa batetik erabiltzeko eskaintzen
|
dituen
funtzioak dira. Gero, orri horietan dauden hitzaren agerpen guztiak erakusten ditu, bere testuinguruan.
|
|
|
Ahaztu barik, eragileautonomoak ere badirela, kultura borrokagunea izan dela eta erresistentzietaneragile autonomoak sortu direla. Horrexegatik, kulturak
|
dituen
funtzio edo eginkizun menderatzaileak agerian jarrita ere, onartu beharra dago, ikuspegi postmoderno baikorrak dioen bezala, kulturak berezko bizia eta kemena duela, eta onartubeharra dago ikuspegi horrek jendearen kulturgintza, hots, jendearen kultur jarduneragilea biziagotzeko bide eman dezakeela. Azken finean, kultur mugek, maite etamaite ez, mugatzen gaituzte.
|
|
|
Gaur egun, ordea, Lacan-ek aita funtzioa proposatu zuenetik, gauzak beste modu batezikusteko joera dago (1958). Aita funtzioa honako hau litzateke, besteak beste: gurasoen eta seme alaben arteko sexu harremanak galarazten (etenda uzten)
|
dituen
funtzio sinbolikoa. Instantzia horrek agindu bat eta debeku bat ematenditu:
|
|
|
Berdinak diferentziekin Zahartzaroan, organismoak aldaketak izaten ditu heste traktuan, eta aldaketak eragin ditzake. Heste meharreko mugikortasuna (digestio hodian gertatzen diren muskulu uzkurdura antolatuak) eta peristaltismoa (jakiak digestio aparatuaren bidez mugiarazten
|
dituen
funtzio automatikoa) gutxitu egiten dira adinarekin. Baina ez da ile kopurua soilik murrizten, ukitu gabe daudenen funtzionaltasuna ere murrizten da.
|
|
|
Kasu honetan ere, liburutegi digitalaren sormenerako ere, ezinbestekotzat jotzen dugu Liburutegi Nazionalaren beharra; erakunde horrek egin
|
dituen
funtzioak ezinbestekoak dira nazioarteko liburutegi digitalean Euskal Herria herri bezala ordezkatu ahal izateko. Oso herri txikia osatzen dugu, eta urteko 1.500 eta 2.000 liburu inguru argitaratzen bada ere, liburutegi digitalen antolamendua erakunde publiko baten mende izan litzateke.
|
|
2008
|
|
|
Batetik, erabileraren ikuspegitik egin dute beti lan elkarteek eta esango nuke erabileraren erreferente ere badirela. Bestetik, euskararen eskubideen eta konpromisoen ikuspegitik harago, elkarteen jarduna euskarak egunerokoan beste edozein hizkuntzak bezala betetzen
|
dituen
funtzioetan oinarritzen da.
|
|
|
Euskal literaturaren irakurketa ikasketei oso lotuta ageri zaigu gaztetxoen artean, eta oinarrizko ikasketak bukatu ostean ere, irakurle askok daukaten literatur erreferente nagusia eskola da. Horrek premiazko bihurtzen du literaturaren didaktikak
|
dituen
funtzioei eta proposatzen dituen edukiei buruz hausnartzea, eta aurrerantzean egin beharreko bidean oinarri sendoak finkatzea.
|
|
|
Erabiltzaile askok pantaila azalera txikiagoko monitorea daukate (15,4 hazbete), ordenagailu arruntak bete ohi
|
dituen
funtzioak egiteko aski baita.
|
|
|
Alde horretatik, hautagairik egokiena lanpostura egokitzen dena da, ez lanpostua hari egokitzea lortzen duena. Gerta daiteke gaitasun oso egokia izatea GKEak une horretan behar ez
|
dituen
funtzio jakin batzuk garatzeko. Hori gertatzen bada, bete gabe geratzen dira “lanpostuak bete behar dituen beharren zati bat, eta antolakuntzak langile gehiago kontratatu lituzke”, hausnartu du Pinok.
|
|
|
Erraz xurgatzen da digestio hodian, eta batez ere gernuaren bidez kanporatzen da. Bi dira fluorrak organismoan
|
dituen
funtzio aipagarrienak: hezurren dentsitatea handitu eta hortzetako esmaltea gogortu egiten du, txantxarrari erresistentzia handiagoa emanez.
|
|
2009
|
|
|
Euskaldunak direnei produktu hauen balioa erakutsi, eta bestetik, euskarekiko harreman bakarra ikastola dutenei" etxeko lanaz gain, euskarak gozamenerako balio duela erakutsi ere. Jostailuak erdarazko bere baliokideak
|
dituen
funtzio berak ditu. Jolas hauek gainera hizkuntza lantzeko oso baliagarriak dira." Jolas zaharrak, bizi berriaAskotan ez dakigu zer egin jolas zaharrekin, baina horien bizitza ez da amaitu.Horregatik, Amaraun Ludotekak jostailu zaharrak bilduko ditu iparraldeko ikastoletara edota elkarte ezberdinetara bideratzeko.Euskaraz zein erdarazko jokoak badute bizi berri bati ekiteko aukera, emaiozue zuek aukera! OrdutegiakEra honetara, Ludotekako mailegu sistema asteazkenetan, arratsaldeko 19:00etatik 20:00ak bitartean egongo da urte osoan zehar.
|
|
|
Hizkuntza baten bizindarra,
|
betetzen
dituen funtzioen araberakoa da. Eta funtzio nagusia harremanarena da.
|
|
|
" Gauza da kasu batzuk alde batera utzita, ni erlazionatzen nintzen pertsona guztiek zekiten euskaraz hitz egiten, baina gaztelaniaz hitz egiteko joera hartu genuen eta hau gaur egun ere mantentzen da". horrek, eskola eremuaz gain, gizarteko beste arlo batzuetan
|
dituen
funtzioekin. Ikuspegi horren arabera, hizkuntza bakoitzari ematen zaizkion balioek eta haiek ikasteko motibazioek lotura nabarmena izan dezakete jarrerekin, erabilerekin, egokitzapen pedagogikoarekin eta kultura nortasunarekin.
|
|
|
Etxekoen aurrean egiten den kantuak bete behar
|
dituen
funtzioak nahiko agerian daude kopla hauetan.
|
|
|
Orduan,, euskaldun fededun? gaian interesgarria ezin izan daiteke topikoa bera, nahiko unibertsala (hori ere guk kopiatu baino egin ez duguna), ezpada horrek Euskal Herrian hartu
|
dituen
funtzio sozial, politiko, moral konkretuak. Ez da guztiz berdina Iparraldean eta Hegoaldean, historia politikoari oso lotua ibili baita:
|
|
|
Hala ere, azterketa hauetatik guztietatik jasotako ondorioak oso baliagarriakgerta litezke kirolariekin lan egiteko, baina, era berean, kirol uztea eta kiroljarduera bere horretan azaltzeko, azalpen psikologizistegiak dira. Alde batetik, guraso eta lagun taldeak kirol jardueraren hautaketan duen eraginagatik, eta bestetik, gizarteak berak markatzen duelako, maiz, zein diren sexu bakoitzeko pertsonaketapa bakoitzean bete behar
|
dituen
funtzioak eta izan behar dituen lehentasunak.Gainera kontuan izan behar dira, halaber, norberaren nahiak, aisialdiaren erabilera, inguru afektiboaren eskaerak eta lan, familia eta etxeko eginbeharrak.
|
|
|
gabetasunarekin lotua dagoela jakinik, lehenik etabehin, lanak historian zehar izan duen balorazioa eta jokatu dituen paperak laburkiazalduko dira. Ondoren, langabeziaren eraikuntza sozialean espezifikoki murgilduko gara, langabeziak betetzen
|
dituen
funtzio ideologikoetan sakonduz eta, bereziki, irudikapen sozialen baitan generoko asimetriaren eraginak hurbilduz.
|
|
|
Kazetaritzak betetzen
|
dituen
funtzioak, edozein izanik ere jorratzen duenalorra, bete behar ditu, beraz, zientzia kazetaritzak.
|
|
|
Baina nola aukera dezakegu zoriz zenbaki bat? Ez dugu guk egingo; izan ere, Perl ek badauka espresuki zorizko zenbakiak sortzen
|
dituen
funtzioa: rand().
|
|
|
Beraz," herritar elebidunak zenbat eta nolakoak", halakoa izango da" gizarte elebiduna". Badakigu sinplifikazio handia dela egin berri duguna, larregizkoa seguruenera, gizarte elebidunaren nolakotasuna definitzerakoan horiek baino faktore gehiago ere bai baitira kontuan hartu beharrekoak, beste zenbaiten artean, bat aipatzearren, hizkuntza bakoitzak betetzen
|
dituen
funtzioena da beste elementu erabakigarri bat. Nolanahi ere, esan dugun bezala, elebitasunaz hitz egiten dugunean elebitasun mota ezberdinak ditugu gogoan.
|
|
2010
|
|
|
Galdera horri erantzuteko eskumen edo eskuduntza prozesalaren kontzeptua mahaigaineratu behar da. Harekin bat, kasu zehatz baten ezagutza epai organo jakin bati egozten zaio, eta hura osatzen duten epaileek eta magistratuek hura ebazteko jurisdikzio ahala egikarituko dute11 Eskumen prozesal honen eremuan eskumen orokorra eta egozpen irizpideak desberdindu behar dira12 Lehenengoak auzitegi eta epaitegien eta horiek egikaritzen
|
dituen
funtzio jurisdikzionalaren espezializazioa adierazten du, ordenamendu juridikoan desberdindu daitezkeen zatiekin bat. Horrela, 4 ordena jurisdikzional sortzen dira:
|
|
|
Zenbait erraztu edo sinplifikatzeko ekintzak, web nabigatzaileek luzapenak erabiltzeko aukera ematen dute bertsioak ez
|
dituen
funtzio berriak gehitzen dizkiete jatorrizkoa. Baina “user script ak” haratago doaz.
|
|
|
“Aitzindaria da Espainian” proiektua, Espainiako unibertsitateek Afrikako zentroekin lankidetzan jarduten duten lehen aldia baita. Afrikako zentroetako hamalau ordezkarik (hiru errektore eta lau errektoreorde, besteak beste) Bartzelona bisitatu dute aste honetan, aplikazio informatiko bakoitzak izan behar
|
dituen
funtzio espezifikoak zehazteko eta haien garapenean lanean hasteko. Asmoa da programa berriek urtebeteko epean funtzionatzea.
|
|
|
Lehenengoan, mitokondrio kontzentrazio handiagoak eragiten du zelula adiposo edo adipozitu bakoitzaren barruan zelulen jarduerari eusten dioten motorrak. Ikuspuntu metabolikotik, gantz arreak tenperaturaren erregulazioan
|
dituen
funtzioak ditu ezaugarri; horregatik, haurtxoek amaren umetokitik atera berriak proportzio handiagoa dute. Gizabanakoa hazi ahala, gorputzeko tenperatura autorregulatzeko mekanismoak hobetu egiten dira, eta gantz arrearen proportzioa murriztu egiten da.
|
|
|
Azken aste hauetan aipaturiko Sagem eta Salinesen gisako enpresen zailtasun ekonomikoak adibidetzat hartuta, krisi garaian langileek pairatu behar duten prekarietatea eta langabezia salatu nahi dituzte protesta egunean. Horrez gain, Frantziako Gobernuak iragarri
|
dituen
funtzio publikoko hamar milaka postu kentzeak ere gaitzetsiko dituzte.
|
|
|
Euskal literaturaren irakurketa ikasketei oso lotuta ageri zaigu gaztetxoen artean, eta oinarrizko ikasketak bukatu ostean ere, irakurle askok daukaten literatur erreferente nagusia eskola da (Alonso, 2006). Horrek premiazko bihurtzen du literaturaren irakaskuntzak
|
dituen
funtzioei eta proposatzen dituen edukiei buruz hausnartzea, eta aurrerantzean egin beharreko bidean oinarri sendoak finkatzea.
|
|
|
Analisiaren perspektiba horrek, bada, hizkuntzaren dimentsio pragmatikoa eta diskurtsiboa begiztatzen du, bai, baina hizkuntzaren eduki gramatikala baztertu gabe, modu horretan hark ere hizkuntzak betetzen
|
dituen
funtzio sozialak eta komunikatiboak aztertu behar dituelarik108.
|
|
2011
|
|
|
–Hizkuntza baten estatus soziala hizkuntza horrek betetzen
|
dituen
funtzioen baitan dago. Zenbat eta funtzio gehiago bete orduan eta estatus sozial altuagoa eta alderantziz?.
|
|
|
Artezketa eta iragazpen txartela 5 bloketan banatuta dago, eta, horietako bakoitzean, elikatze iturri batek barne hartzen
|
dituen
funtzioak egiteko moduak aztertzen dira. Hauek dira 5 blokeak:
|
|
|
Oinarrizko ate logikoak aztertzeko prestatuta dago ate logikoen eta funtzioen txartela, eta, gainera, aukera ematen du erabiltzaileak nahi
|
dituen
funtzio logikoak muntatzeko.
|
|
|
Txepetxek aipatzen
|
dituen
funtzioak kontuan izanik, konparaketa bat egin ezazue: zein dira euskarak eta katalanak eskuratuta dituzten funtzioak?
|
|
|
Bien bitartean, azken 1.200 urteetan, Mediterraneoak “pixkanakako hazkundea” izan du metalen presentzian, eta nabarmen bizkortu da hori azken 350 urteetan industria iraultzatik aurrera, batez ere beruna, zinka eta artsenikoa handitzen direnean. Serranok azpimarratu du posidonia ozeanikoko belardiek, milaka urteko erregistroak sortzeaz gain, “metal astunen kantitate handiak” biltzen dituztela, landare horrek kostaldeko biogeokimikan
|
dituen
funtzioak sendotzeko. Azkenik, ekosistema horiek jasaten duten “eraso argiaren” aurrean, posidoniak kostako lehen lerroan kutsaduraren “iragazki eta hustubide handia” dela erakusten du.
|
|
|
" Artearen balio exhibitorioak ordezkatu egin du zuen ahalmen errituala, orain
|
dituen
funtzioak beste batzuk direlarik, eta funtzio berri horien artean, guk ohartutako funtzio artistikoa, gerora bigarren mailako osagarri gisa hartua izatea gerta litekeen kontua da". 18
|
|
2012
|
|
|
Barakaldo bezalako hiriguneetan erdal gizarte sareak dira nagusi, nahiz eta bestelakoak ere existitu. horregatik, gizarte arauen aldetik, gaztelania da nagusi, hizkuntza horrek ezartzen ditu arauak, euskarak bereganatzen dituen guneak motibazio sinbolikoen bidez eratzen den militarismoan oinarrituta daudelarik. (Martinez de Luna et al. 1998, 109). hizkuntza batek gizartean duen indarra, gizarte horretan bertan duen kokapenaren eta betetzen
|
dituen
funtzioen arabera neurtuko da, horrela, hizkuntza bat botere edo menpeko une zein egoeratan kokatuko da. (Martinez de Luna et al. 1998, 129).
|
|
|
Uriarte – Gutxiengoaren hizkuntza eta elebitasunaren hizkuntzek estatus bera duten legez, ahulenak (B hizkuntzak) bestearekin lehiatu behar du hiztunak erakartzeko eta besteak betetzen
|
dituen
funtzio berak betetzeko gizartean. Horrenbestez, bi kide mota daude gizartean:
|
|
|
Honekin guztiarekin, bada, ustez frogatu dugu enuntziatu parentetikoak konplexutasun handiko egitura sintaktiko hausnartu eta landu hauek, Mitxelenaren diskurtsoaren antolamenduan eta garapenean eragin zuzena dutela eta diskurtsoa modu komunikagarri batean garatzeko bitarteko ezin hobeak gertatzen zaizkiola. Izan ere Mitxelena idaztera bultzatu duen hasierako intentzio xedea erdiesteko, maiz aski, enuntziatu parentetikoen erabilera estrategikoaz baliatzen da, bai alderdirik formalenari dagokionez (integrazio gunea), bai komunikazioan betetzen
|
dituen
funtzioei dagokienez ere. Ez da, bada, besterik gabe, ken daitekeen?
|
|
|
bezalako esaldiak baliogabetu baino ez ditu egiten. Zerbaitetarako balio badu, izan ere, horretarako da; egitura mota honek diskurtsoan betetzen
|
dituen
funtzioak azaltzeko. Eta funtzio hauek ezin esan bigarren maila batera lerratzen direnik:
|
|
|
–Parentetikoa?, aitzitik, egitura berezia da, bai entonazio64 aldetik eta bai betetzen
|
dituen
funtzioen aldetik. Enuntziatu aske bat da, inolako lotura sintaktikorik gabe, beste enuntziatu batean tartekatzen dena.
|
|
|
Organigrama mota aukeratzeko, hiru alderdi izan behar dira kontuan, enpresaren helburuak, enpresak ezarrita duen antolakuntza formala eta betetzen
|
dituen
funtzioak, hain zuzen ere.
|
|
|
Irudia: CONSUMER EROSKI Hiru aplikazioek protokolo bakoitzak eskaintzen
|
dituen
funtzio gehienak, eta bateragarriak diren zerbitzuak. Horien artean, honako hauek nabarmentzen dira:
|
|
2013
|
|
|
Eskualdeko landa garapena sustastzeko sei ataletan banatuko dituzte sariak aurten, eta horietatik lau Urkomek 2008an onartutako Landa Garapen Programakoak izango dira; hain zuzen, Nekazaritza Jardueren Garapena, Landa Ermuetako bizi Kalitatearen hobekuntza, Jarduera ekonomikoaren dibertsifikazioa, Landa Eremuak betetzen
|
dituen
funtzioen zehaztapena eta errekonozimendua atalak dira horiek. Bosgarren saria, berriz, Iraurgi Berritzen eta Urola Kostako Udal Elkarteak emango du, eta azkena herritarrek aukeratuko dute, boto bidez.
|
|
|
Behin hobekuntza bat onartu denean, testak egiten zaizkio, eskaini asmo
|
dituen
funtzioak eta iraupena egiaztatzeko.
|
|
|
Legeko atalak aztertu ondoren, egitura instituzional kooperatiboak alderatu ditugu: OCBk betetzen
|
dituen
funtzioak eta dauzkan eskuduntzak, hemengo kooperatiben ordezkaritzarako dauden erakundeen funtzio eta eskuduntzekin. Lanki k (2008) dioen moduan, euskal egitura kooperatiboak erreferente izan dira kooperatibismoaren garapenean.
|
|
|
EAEko ereduari jarraituz, irizpide sektorialetan oinarritutako antolakundeak sortzea izan daiteke aterabidea. OCBren ibilbide historikoa eta egungo errealitatea kontuan hartzen baditugu, baita bete
|
dituen
funtzioak ere, garbi ikus daiteke kalte egiten diola kooperatibismo brasildarrari egitura dagoenetan mantentzeak eta honek dituen funtzioak betetzen jarraitzeak. Brasilgo Konstituzioan onartzen den elkartzeko askatasuna kooperatiben esparruan ere aplikatzea eskatzen dugu.
|
|
|
EAEko ereduari jarraituz, irizpide sektorialetan oinarritutako antolakundeak sortzea izan daiteke aterabidea. OCBren ibilbide historikoa eta egungo errealitatea kontuan hartzen baditugu, baita bete dituen funtzioak ere, garbi ikus daiteke kalte egiten diola kooperatibismo brasildarrari egitura dagoenetan mantentzeak eta honek
|
dituen
funtzioak betetzen jarraitzeak. Brasilgo Konstituzioan onartzen den elkartzeko askatasuna kooperatiben esparruan ere aplikatzea eskatzen dugu.
|
|
|
Orain arte OCBk bete
|
dituen
funtzioak mantentzeak honako ondorio negatibo hauek izan ditzake:
|
|
|
Arbitrajea gainbegiratze funtzioa barik, gehiago da gatazka konponketa. EAEn, Kooperatiben Goren Kontseiluak
|
dituen
funtzio apurretako bat da arbitrajea. Gainbegiratze funtzioarekin amaitzeko, esan behar da, organo hauek zigorrak ezartzeko ahalmena ere izango dutela.
|
|
|
Hurrengo eskuduntza kooperatibak talde desberdinetan klasifikatzea da. Funtzio hau erregistroak
|
dituen
funtzioekin dago erlazionatua, beraz lan hau erakunde pribatu batek egiteak ez dauka zentzurik. Beste zeregin garrantzitsu bat, kooperatibentzako aholkularitza eta bestelako zerbitzuak eskaintzea da.
|
|
|
Nutrizioak betetzen
|
dituen
funtzioak, zehaztuta, honako hauek dira:
|
|
|
Hizkuntzaren biziraupenaren gako nagusia betetzen
|
dituen
funtzioetan dago. Funtzio horiek betetzeko esparruak behar ditu hizkuntzak.
|
|
2014
|
|
|
Gizakiak aurrera eramaten
|
dituen
funtzio guztiek adierazpen espazial zehatza dute. Nonbait gertatzen dira.
|
|
|
Azterlanean zehar erakutsi den bezala, unibertsitatearen presentzia eta identitatea lankidetza eragile gisa euskal lankidetzan oraindik ere ez dago oso aintzatetsita. Gurean oraindik berrikusteko daude unibertsitateak lankidetzan jokatzen duen papera, betetzen
|
dituen
funtzioak eta gainontzeko lankidetza eragileekiko izan ditzakeen loturak. Beste autonomia erkidego batzuetan egoera bestelakoa da; izan ere, haietan erakunde publikoek unibertsitatea hein handiagoan izan dute kontuan beren lankidetza politikak garatzeko orduan.
|
|
|
Pertsonak bizitzan funtsezkoak
|
dituen
funtzioetarako behar duen energia kopurua da; hau da, bihotzaren lanari eusteko, gure birikek airea hartzeko, giltzurrunek hondakinak kanporatzeko, digestio aparatuak bere lana egiteko& Kontsumitzen dugun energia gehiena metabolismo basalerako erabiltzen da: hain zuzen ere, erabiltzen dugun energiaren hiru laurden izaten dira metabolismo basalerako.
|
|
|
Itunes Store Kontuan izan behar da ez dagoela Officerako ordezko posturik; izan ere, urte askoko funtzionamendu programa da, eta, beraz, oso perfekzionatua eta erabiltzaileen ekosistemara egokitua. Dena den, pertsona bakoitzak profil bat eta behar batzuk ditu, eta guztiek ez dituzte behar suiteak betetzen
|
dituen
funtzio guztiak. Ondorioz, aukera bakoitza, bere modura, erabiltzailearen profil jakin baterako erabilgarria izan daiteke.
|
|
|
Zakilak
|
dituen
funtzio ezberdinen artean, denek kezka sor dezaketen arren, plazerarenak sortzen du larriminik handiena. Seme alabak izateko gaitasunak oraindik ere zeharo kezkatzen dituen arren, azken batean gizontasunaren erakusle jarraitzen du izaten, plazera emateko gai izango ote diren kezkatzen ditu gehien.
|
|
2015
|
|
|
Eusko Legebiltzarrak jarri dizkio etxeko lanak Eusko Jaurlaritzari. Lau hilabeteko epean probaren egoera ikertu du eta hobekuntzak proposatu ditu, errealitate soziolinguistikoari eta bete behar
|
dituen
funtzioei erantzun ahal izateko.
|
|
|
Udalerri euskaldunak euskaldunen proportzio handia duten herriak eta auzoak dira, euskaraz egunero normaltasunez eta naturaltasunez bizi direnak. Haietan euskarak betetzen ditu edozein hizkuntzak betetzen
|
dituen
funtzioak: lana, familia bizimodua, lagunartekoa, administrazioarekiko harremana...
|
|
|
Horrez gain, beste uste/ susmo bat ere bageneukan: prentsa elebidun diglosikoak ez ziola ahalbidetzen hizkuntza komunitate gutxituari beharrezko
|
dituen
funtzio guztiak (informazioaz jabetzea eta hura deskodetzea, kasu honetan) modu egokian asetzea, eredu horretan hizkuntza gutxitua hankamotz geratzen zelako, beti hizkuntza inbaditzailearen menpe, haren makuluaren eta haren gidaritzaren beharrean. Arrisku nagusi bi genekuskien horri loturik:
|
|
|
berak betetzen
|
dituen
funtzioak aztertzea. Baina zein dira izaki bizidunek bete behar dituzten
|
|
|
– Zein dira nutrizioak betetzen
|
dituen
funtzioak?
|
|
|
b) Egin ezazu bizkarrezur muinaren deskripzioa eta adierazi zein diren betetzen
|
dituen
funtzio nagusiak.
|
|
|
a) Egin ezazu kilometro kopurua eta prezioa erlazionatzen
|
dituen
funtzioaren taula eta funtzioaren adierazpen
|
|
|
c) Idatz ezazu autoaren balioa (b,, tan) eta igarotako denbora (t, urtetan) erlazionatzen
|
dituen
funtzioaren
|
|
|
|
dituen
funtzioa hau da: k=
|
|
|
Neurtu ditugun dentsitatearen balioekin funtzio bat doitu dugu{ c (%wt 10); T (0 °C)} tarterako. Zeregin honetarako, sei parametro doigarriak
|
dituen
funtzio polinomikoa erabili dugu, honako hau alegia:
|
|
|
Nolanahi ere, argidago markoa itxuraldatzen ari dela eta, ezinbestean, generoaren esparruan ere aldakuntzak aridirela gertatzen. Horrenbestez, premiazkoa da jazotzen ari denari erreparatzea; itxialdiaren zeinaskatasun gabetzearen inguruan hausnartzea nahiz espetxeratzeak
|
dituen
funtzioen, ondorioen, eraginen eta esanahien gainean gogoeta egitea.
|
|
2016
|
|
|
Horrela nahi dugunok, ordea, orain dugu aukera ARGIA komunikazio proiektuari ematen dioguna eta bertatik jasotzen duguna gure bizimodura egokitzeko. ARGIAk astekariarekin batera egiten dituen beste kazetaritza lan horiek eta betetzen
|
dituen
funtzio horiek indartzeko, zer emateko prest dago norbera. Eta zer da ARGIAtik norberak gustura jasotzen duena?
|
|
|
1 Egoki adierazi ditu araztegi batek betetzen
|
dituen
funtzioak.
|
|
|
Lurzoruak ingurumenarentzat eta bizidunentzat
|
dituen
funtzioak aztertu dituzu aurreko jardueran.
|
|
|
– Ur araztegiak betetzen
|
dituen
funtzioak eta jarduerak ongi adierazten.
|
|
|
– Zein dira nutrizioak betetzen
|
dituen
funtzioak?
|
|
|
– Ur araztegiak betetzen
|
dituen
funtzioak eta jarduerak
|
|
|
b) Egin ezazu bizkarrezur muinaren deskripzioa eta adierazi zein diren betetzen
|
dituen
funtzio nagusiak.
|
|
|
3 Asma ezazu honako ezaugarri hauek guztiak batera
|
dituen
funtzioaren adierazpen grafi koa:
|
|
|
3 Asma ezazu honako ezaugarri hauek guztiak batera
|
dituen
funtzioaren adierazpen grafikoa:
|
|
|
b) Zein da deposituan geratzen den gasolina kantitatea eta ibilitako distantzia erlazionatzen
|
dituen
funtzioaren
|
|
|
eta denbora erlazionatzen
|
dituen
funtzioa?
|
|
|
Jarraian, hautagailu birakariak esleituak
|
dituen
funtzioetako bakoitza deskribatzen da:
|