2004
|
|
11 Aiestaran filosofo gaztearen Munstro abertzaleak liburua hain zuzen politika eta literatura elkartzen
|
dituen
adibide interesgarri bat da, erabat rortyarra espirituan, gehiago baina wittgensteindarra. Poema horietan, beraz, filosofia egon badago, baina aldez aurretik modu teorikoan haztatua daukalako egileak, ziur nago.
|
2006
|
|
Hala ere, irabazi ederrak
|
dituen
adibide garbia da Grupo Vocento. Euskal Herrian, Correo Digital eta Diario Vasco egunkariak eta beren irrati eta telebista lokalak talde honi dagozkio.
|
|
Baina hemen kontzeptuaren historiara mugatuko gara, eta apunte batzuetara bakarrik, esaustibotasun uzirik gabe, oroz gain alor nagusi batzuk seinalatzea beste asmo barik, gazteren batek artoski ikertu nahi baleza, nondik hasi baduela erakusteko adina. Ondorengo oharrok ez dira izango irakurzale batek afiziozko irakurketa libreetan –ez sistematikoak–, urteetan zehar, aspalditxo gehienak, gustu lukeen baino usuago, aurkitu izan
|
dituen
adibideen oroitzapen mortxaka besterik. Ortega-ren kasuan soilik pausatuko gara astiroago:
|
2007
|
|
Tung Sun ek arakatzen eta ingeles eta txineraz erkatzen
|
dituen
adibideak, behar bezala ulertzen ote ditugun ere ziur egoteko, geu ez gara gauza; beraz, haien balioaz dudatzeko ere ez. Argudiabide orokorra, ordea, jaso genezake, geure zalantzatxo eta guzti:
|
2008
|
|
12 Ikus adibidez Hidalgok (1996) Altuberen (1929) ikuspuntuaren aurka ematen
|
dituen
adibideak eta datuak.
|
2009
|
|
alderdi kontserbadorea, zentristago batengatik aldatu. Bill Clinton eta Tony Blair dira Hatoyamak jarraitu
|
dituen
adibideak. Eta ezkerralderago ez du joko; ez dago horretarako prest.
|
2010
|
|
Euskara batuarekin alderatuz gero," diferentzia nabarmenenak" ahoskerari dagozkiola azaldu du. Jarri
|
dituen
adibide batzuk hauek dira: neskie/ neskak; gonie/ gonak/ gonan; lurre/ lurrek/ lurrien; mendiye/ mendiyek/ mendiyen.
|
2012
|
|
Koalizioak Venezuela eredutzat aurkeztea gogor kritikatu du Urkulluk. EAJren ustez, Kuba eta Venezuela ez dira. Euskadik behar
|
dituen
adibideak,, ezta Chavez edo Castro ere?. –Ez ditugu komandanteak nahi, pertsona askeak nahi ditugu?.
|
|
Baliokidetzaren auzia konpontzen saiatu bazen ere, Catfordek ez zuen lortu bere teoriako zenbait kontraesan ebaztea. Esate baterako, baliokidetza testuala probabilitatezko fenomeno enpirikoa zela aldarrikatzen zuen, eta forma baliokideak hiztun elebidunen intuizioari esker hauteman zitezkeela, baina bere liburuan ematen
|
dituen
adibide gehienak hiztun ideal perfektu batenak dira, eta inolako testuingururik gabe aurkeztuak. Hala ere, ezin dugu aipatu gabe utzi Catforden lanak itzulpengintzaren diskurtso modernoa gainditzeko egindako ahalegina.
|
|
E1 oinarrizko enuntziatuan adierazitako adigai orokorra zehaztu egingo du, baina emango
|
dituen
adibideek zehazten ari den sail osoa estaliko dute (Zabala 1996).
|
|
– Praktikan aztertzen
|
dituen
adibide gehienek, ordea, ez dute lotura formalik eta koordinaziozko lotura azaltzen duten konjuntzioak aztertzean (et, mais, car), berariaz esango digu nagusitzen den harremana ez dela koordinaziozkoa, afektiboa baizik. Beraz, justaposiziotik (edo alborakuntzatik, EGLUren terminologia jarraituz) eta koordinaziotik bereizten du intzidentezko txertatzea.
|
|
plana idatzita egon daiteke kutxa polit eta ongi apainduta dagoen txartel batean. 5 Helduak dira eredu Haur apetatsu bat Gabonetan geldiarazteko, kontuan hartu behar dira jasotzen
|
dituen
adibideak. Adin txikikoek gustu asko ematen dituzten inguru batean hazten bada, nahi duten ia guztia erosten dute eta egin ezin dutenean sufritzen dute; oso zaila da haurrak gaizki pasatzea nahi duena lortzen ez duenean.
|
|
Logiques des mondesek aurkezten
|
dituen
adibideen artean, bi aukeratu ditugu.
|
2013
|
|
IkerSaileko bosgarren batzordea da eta kezkatzen da bereziki irakaskuntzak, izan dadien bigarren mailakoa edo unibertsitatekoa, behar dituen tresnetaz. Duela lau urte, 2008an hain zuzen, kaleratu du Literatura terminoen hiztegia800 orrialdeko liburu gotor bat bere 545 sarrerekin, bakoitzak daukalarik bere adiera eta euskal literaturan
|
dituen
adibide bat edo bertze. Hots, liburu edo hobeki erran hiztegi baliosa eta baliagarria, zerbitzari paregabekoa bai unibertsitateko irakasle eta ikasleentzat bereziki.
|
|
Erabilera atzendua dela eta, diskurtso markatzaileak sarbidetzen duen enuntziatua esaldi nagusiaren aurretik zein atzetik ager daiteke, eta baita parentesien artean edo komen artean ere, baina desplazamendu horrek enuntziazioaren desplazamendua ere eragin dezake. Kontuan hartu behar dugu, dena dela, Larringanek eskaintzen
|
dituen
adibideetan lokailuak ez diren kontzesiozko antolatzaileak agertzen direla; ikusi egin genuke, beraz, erabilera atzendu hau lokailuen kasuan ere ohikoa den ala ez.
|
|
5 Haurrak, apetatsuak eta jostailuak: helduak eredu dira Haur apetatsu bat Gabonetan geldiarazteko, kontuan hartu behar dira jasotzen
|
dituen
adibideak. Adin txikikoek gustu asko ematen dituzten inguru batean hazten bada, nahi duten ia guztia erosten dute, eta egin ezin dutenean sufritzen dute; oso zaila da nahi duena lortzen ez duenean gaizki pasatzea.
|
|
Nire ikuspegian, Azurmendik bereizten duen bigarren zentzu hori ez da lehenengoa baino" mistikoagoa". Bigarren zentzuari dagokionez, Azurmendik aipatzen
|
dituen
adibideak hauek dira: jai bat, solasaldi bat lagunartean, maitearen agerketa ustekabea.
|
2014
|
|
Gainerakoan, patu erabili ohi da (mahaia patu), bainakanpokoekin hizkera alda dezakete; izan ere, goizuetarrek badakite kanpoan ezdutela erabiltzen eta,, hitz markatutzat dute. Mutil gazte honek dioenaargigarria da, gipuzkoarrak solaskide
|
dituen
adibide honetan:
|
|
Ijitoak euren musika talentuari esker eta horren bidez ezagun badira ere, ez dira gutxiago bestelako esparruetan dituzten doteak; adibidez, artisaugintzaren esparruan dituztenak. Reyniersek aipatzen
|
dituen
adibideen artean nabarmentzekoa da, esaterako, Alemaniako Landau eskualdean kokatutako Sintis ijitoek egiten duten harrizko eskulturagintza; ijito horien lanbidea mahastietako sarreretako harrizko taila egitea da, edo industriako objektuak berreskuratzea. Azken hori eskultore ijitoen sormenaren argigarri da.
|
|
Adibiderik jar daiteke? Nire adibideak baditut, baina ez dakit Pedrok konpartitzen dituen; nireak, edozelan ere, adibidez, kolorea bera, gizateriaren portaera sistema konplexuetan… izan daitezke. Baina onena da hitzaldira bertara joan eta han jarriko
|
dituen
adibideak entzun. Oso ondo azalduko du.
|
2015
|
|
Antzinako literaturaren berrizteak pitxi barregarririk ere ekarri du, ekarri. Erretoriko erromatar batzuen Julio II.aren konparazio hiperbolikoak Jupiterrekin, edo Kristoren pizkundearen eta Zesarren triunfoen parekatzea, Erasmok Zizeroniano an ridikulizatzen
|
dituen
adibideak dira. Baina Erasmok, ekarpen paganoak itsu itsuan kanonizatzen ez dituen moduan, alboratu egiten du kristautasunaren burujopea egiaren eta zuzenaren esklusiba berak ukaitekoa.
|
|
eta çaben, zaituen?. Eta pluralgile bi
|
dituen
adibidea ere bada: çaitudaz, zaitut?.
|
|
Euskaltzaindiak argitara emandako zerrendetan (1 eta 2 itzulikoetan) jasotzen
|
dituen
adibide guztiak jaso ditugu gure datu basean alboan gaztelaniako bertsioa dutela. Horrela terminoen erabilera jatorraz jabetzeko aukera eskaintzen zaio kontsulta egitera hurbiltzen denari.
|
|
l, h un peu plusqu, a S. J. de Luz (BDV m/ s Bv.751). Ekartzen
|
dituen
adibide batzuk hauek dira: beharr, beharri, behatza, behi, behorr, bihi, bihotz, mihi, Donibane Lohizunekoak dira aldiz ondokoak:
|
|
66). Ematen
|
dituen
adibideak dirahauek: amerjiña. Ama Biijina?, aundittu, handitu?, baserrittan, baserrietan?, ekuxi, ikusi?, gerrittik, gerritik?, irikitten, irakiten?
|
2016
|
|
84). Ondoren eskaintzen
|
dituen
adibide praktikoak oso mugatuak (unibertsitate alorreko albo ekinbide xumeak) badira ere, asmoa eta esplikazioa bera argiak dira.
|
|
Ez kasu honetan eta ezta historikoki ezagutzen diren beste batzuetan ere. Pare kotasunak
|
dituen
adibide bat jartzearrean, Prenesteren figura daukagu, XIX. mende amaieran deskubritu zutena, eta arazo filologiko eta arkeologiko bat ekarri zuena, ustezko faltsifikazioak tartean; 2014 urtean oraindik ikuspuntu zientifiko batetik zalantzan zegoen, eta azterketa fisiko kimiko batek benetako aurkikuntza zela erakutsi zuen azkenik. Filologia eta epigrafiatik kondenatu zuten ustezko iruzurragatik, ugari tartean, Veleiarekin gertatu den moduan; arlo batzuetan, erabat atera da bidetik, eztabaida zientifikotik, eta prentsa arrosaren antza gehiago du honek.
|
2018
|
|
erabakitzen badu, hori egiteko baldintza da, haurra helduarora iristen denean amaren etsai ez bihurtzea?, hau da, haurrak amari obeditzeko konpromisoa hartzea. Umeak egiten duen akordio hori da, hain zuzen, Hobbesek borondatezko sumisio behartutzat jotzen
|
dituen
adibideetako bat, konkista eta kontsentimendua parekatzen dituen kasu horietako bat. Babes truk botere erabateko baten mende egotea (izan botere hori konkistatzailearen ezpata, izan amak ume jaioberriaren gainean duen boterea), hori akordio baten seinale baliozkoa da Hobbesen ustez:
|
2019
|
|
Neuronen arteko konexioek pisu bat dute, eta hauen arabera prozesatuko diraseinaleak. Sarea, dagokion ataza ikasteko, pisuak doitzen joango da, unean ikasteko
|
dituen
adibideetara egokituz.
|
2020
|
|
Emakumeak bular bistan, ez dagoelako batarik; serumak zeloekin itsatsita, eskegitzeko burdinak falta direlako; baliabide aldetik, ia ezer gabe gelditzen; eta jangela nagusia," Ifema moduko zerbait" bihurtuta. Horiek dira eman
|
dituen
adibideetako batzuk. " Gauza oso larriak ari dira gertatzen.
|
|
6 Hala ere, literaturan jokabide ohiko partikula biak biltzen
|
dituen
adibide bi topatu ditut:
|
2021
|
|
4.3.5b Multzoa —gehienetan handia— adierazten duen atzizki honek ez du ia hitz berririk sortu euskara estandarrean. Bestalde, Azkuek ematen
|
dituen
adibideak OEHko corpusekoekin alderatuaz, ohartzen gara bat baino gehiago (behiketa, behorketa, mandoketa, zaldiketa edo ardiketa) ez daudela testuetan dokumentatuak, nahiz horrek ez duen esan nahi ahoz erabiltzen ez direnik.
|
|
Villasantek (1974) aurrizkien artean sartzen du aurrizki hau, berez erdal reaurrizkiaren euskarazko egokitzapena baino ez dena. Ematen
|
dituen
adibide gehienak mailegu egokitutzat hartuko genituzke, hala nola erredoblatu, errekeritu, erremediatu, errendatu, errepartitu, errepika edo errezuzitatu. Mailegu egokituak dira, halaber, OEHtik hartu ditugun erreforma, errekalatu, errekontatu, errematxatu eta beste asko.
|
|
16 Hala erakusten dute Garatek (1988) ematen
|
dituen
adibideek (10 eta 281).
|
|
Areago, mendeko perpausa ere bihur daiteke mintzagai aurreratu, de Rijkek (2008) ematen
|
dituen
adibide hauetan ikus daitekeen bezala: Baina Gotzonek ni hil ninduela zeharo sinetsi zuen (Garate); Jainkoak heriotzatik gorde gaitzan, kandela bedeinkatua piztuko dugu (Etxaniz).
|
|
" Gaur ez naiz kapaz". Xabierrek" nahi zuena" egiten zuen garai hura ez dago gaztetasunari lotua, Kepak eta Luisek duten adinaren bueltan egindakoak dira eman
|
dituen
adibideetako batzuk.
|
2022
|
|
Frazer ek ematen
|
dituen
adibideen arabera, burdina jasan ezin dute izpirituek:
|
|
Horregatik, «kronika itxura» dute ipuin askok. Ama ereilearen unea edota Akelarre dira Sarriugartek aipatu
|
dituen
adibideetako bi. «Nahiz eta ipuin guztiek daukaten alderdi sozial hori, ipuin batzuen kasuan hori dago sartuta narratiba baten edo pertsonaia batzuen bilakabidean.
|
|
Heriotzaren aurpegi indibiduala ere aipatzen du Hararik. Esanguratsuak dira jartzen
|
dituen
adibideak: " ze zoragarria litzatekeen nire pertsona maiteak eta ni betiko bizi ahal izatea, inoiz ez hiltzea kamioi batek zapaldu edo terrorista batek zatitan leherrarazten ez bagaitu" 22 Istripuak eta atentatu terroristak lirateke heriotzaren aurpegi indibiduala.
|
|
OEHk (s.v. gabe) dio bage Zuberoan aurki daitekeela, bakan bada ere: ematen
|
dituen
adibideak denak dira Larramendiren hiztegiaren ondokoak. Hala ere, badira bage formaren adibideak Leizarragaren edo Etxepareren testuetan, esaterako, baita Tartas zuberotarraren testuetan ere (cf.
|
2023
|
|
Israelek Hamasen ehunka helburu bonbardatu ditu bart. Bonbardaketak zuritzen
|
dituen
adibide bat bakarrik da.
|